Schaduwoorlog

Voert het Westen ook een schaduwoorlog in Rusland? Hoe werken veiligheidsdiensten samen met hackerscollectieven? Waar meld je iets verdachts, en moet Nederland, net als Polen, een app krijgen om dit door te geven? En waarom worden spionnen uitgezet en niet gearresteerd?  In deze een-na-laatste aflevering van het jaar beantwoorden Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg algemene vragen van jullie, de luisteraars. En dit is pas deel één: volgende week gaan Huib en Annieke dieper in op specifieke vragen over drones, kritieke infrastructuur en de kwetsbaarheid van Nederland in de digitale strijd.  Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering bespreken Annieke Kranenberg en Huib Modderkolk een ongebruikelijke Chinese inlichtingenoperatie waarbij namen van Nederlandse en Taiwanese spionnen zijn gelekt via buitenlandse sites. Was dit als intimidatie en vergelding bedoeld vanwege de Nexperia-zaak? En hoe past dit in een bredere trend van een brutaler opererend China in Europa? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Vol trots presenteerde China in 2017 het eerste zelfgebouwde passagiersvliegtuig: de C919. Een mijlpaal in de luchtvaartindustrie, maar achter deze ‘Made in China’-prestatie kent een dubieuze voorgeschiedenis. Om deze technologie te ontwikkelen, zette China een geraffineerde strategie in: spionage, sabotage en het misbruik van economische samenwerking. Zo werd cruciale kennis van westerse bedrijven als General Electric en Safran gestolen, met een kopie van hun motor als resultaat. In deze aflevering analyseren Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg hoe China met zijn ‘hele staatbenadering’ de wereldwijde technologieoorlog voert. Wat betekent het dat economische samenwerking steeds vaker een dekmantel blijkt voor spionage? Hoe kwetsbaar zijn bedrijven en overheden voor deze aanpak? En hoe symboliseert de C919 China’s ambities om in 2040 op militair, economisch en technologisch vlak te domineren? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een Russisch schip met spionageapparatuur, lasers en onderwaterdrones duikt op voor de kust van Schotland en later dichtbij Nederland. De Yantar staat te boek als een onderzoeksschip, maar alles wijst erop dat het veel meer doet dan alleen zeebodemonderzoek.  In deze aflevering duiken Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg met hulp van marinejournalist Jaime Karremann in de activiteiten van de Yantar. Wat gebeurt er precies op en onder water? Hoe kwetsbaar zijn de onderzeese kabels die onze moderne samenleving draaiende houden? En wat moeten we denken van de lasers die op Britse piloten werden gericht?  Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Geen enkele inlichtingendienst spreekt zo tot de verbeelding als de Mossad. Van spectaculaire operaties zoals het oppakken van Adolf Eichmann tot geruchtmakende moorden op Iraanse kernwetenschappers: de Israëlische dienst is overal ter wereld actief en schuwt geen enkel middel om de nationale veiligheid te waarborgen. Maar wat maakt de Mossad zo uniek? In deze aflevering duiken Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg in de wereld van Israëlische spionage en geheime operaties. Hoe werkt de Mossad samen met andere diensten? Waarom zijn ze bereid ver te gaan, zelfs als dat betekent dat onschuldige burgerslachtoffers vallen? En wat zegt hun werkwijze over de ethiek van internationale spionage? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo Bal Studenten lezen gratis de Volkskrant! Sluit nu een gratis studentenabonnement af via volkskrant.nl/studentenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Er waait een ultraconservatieve wind door Europa. Van een conferentie waar Geert Wilders pleit voor traditionele waarden, tot een motie tegen het erkennen van abortus als mensenrecht in Nederland: ultraconservatieve ideeën winnen terrein. Wat ligt er achter deze ideologische verschuiving?  In deze aflevering onderzoeken Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg de krachten en geldstromen die deze bewegingen voeden. Hoe wordt deze lobby ingezet als hybride wapen? Wat is het doel van deze machtsstrategie? En hoe raakt dit het Nederlandse politieke landschap? Met Jelle Postma van stichting Justice for Prosperity. Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo Bal Studenten lezen gratis de Volkskrant! Sluit nu een gratis studentenabonnement af via volkskrant.nl/studentenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In Denemarken, Duitsland en Polen doken de afgelopen maanden mysterieuze drones op. Vluchten worden stilgelegd, luchtruimen gesloten, maar niemand weet precies wie erachter zit.  In deze aflevering onderzoeken Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg hoe drones het nieuwe wapen zijn geworden in de schaduwoorlog: inzetbaar voor spionage, intimidatie en verwarring. Van de Amerikaanse Reapers tot de Iraanse Shaheds en de kleine toestellen die nu boven Europa vliegen: steeds vaker vervaagt de grens tussen oorlog en afschrikking. Wat proberen de Russen hiermee te bereiken? Waarom is Europa zo slecht voorbereid? En wanneer wordt een onschuldig zoemend onbemand vliegtuigje een teken van iets veel groters? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo Bal Studenten lezen gratis de Volkskrant! Sluit nu een gratis studentenabonnement af via volkskrant.nl/studentenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De klassieke spion lijkt een relikwie uit de Koude Oorlog: geen geheime ontmoetingen meer in achterafcafés, geen koffers met dubbele bodem. Maar is hij echt verdwenen? In deze aflevering onderzoeken Huib Modderkolk en Annieke Kranenberg hoe het spionagevak is veranderd, van diplomaten die voor de Russische inlichtingendienst werken tot tieners die via Telegram worden geronseld. Wat gebeurt er als James Bond botst met de digitale werkelijkheid van gezichtsherkenning, hacktools en dataspionage? En waarom blijft de menselijke spion, ondanks alles, onmisbaar? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo Bal Studenten lezen gratis de Volkskrant! Vanaf vandaag is het mogelijk een gratis studentenabonnement af te sluiten via volkskrant.nl/studentenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Desinformatie: we horen er vaak over, maar hoe groot is het effect ervan nou echt? In deze aflevering onderzoeken we hoe nepnieuws en geruchten zich verspreiden en polarisatie veroorzaken. Van drones boven Polen en de hardnekkige Aids-complottheorie tot MH17 en zelfs een flinterdun Israëlisch rapport dat de Tweede Kamer haalde: steeds blijkt dat buitenlandse campagnes pas echt kracht krijgen wanneer binnenlandse stemmen ze versterken. Wat zegt de wetenschap hierover? Welke rol spelen emoties? En hoe kwetsbaar is Nederland zelf, met verkiezingen in aantocht? Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit nieuwe seizoen van Schaduwoorlog openen we met een deep dive in desinformatie: niet de kogel of de raket, maar het verhaal dat bewust verdraaid wordt om twijfel te zaaien en vertrouwen te breken. In deze eerste aflevering van een tweeluik kijken we naar de methodes en tactieken. Van een Amerikaans legerdocument waarin kunstmatige intelligentie wordt ingezet voor propaganda, tot Israëlische campagnes die via Google Ads kritische organisaties in diskrediet brengen. We zien hoe framing en beeldmanipulatie emoties losmaken, hoe trollenfabrieken zich ontwikkelen tot netwerken van bots en nepmedia, en hoe staten steeds nieuwe middelen vinden om verdeeldheid te vergroten. Hoe werkt die machine van leugens en halve waarheden? En waarom is het zo moeilijk om feit en fictie uit elkaar te houden?  Presentatie: Annieke Kranenberg en Huib ModderkolkMontage en redactie: Tiemen HagemanEindredactie: Corinne van Duin en Jasper VeenstraArtwork: Matteo BalSee omnystudio.com/listener for privacy information.