Scientias Podcast

Diederik legt het uit! En meer, zoals bacteriën in cleanrooms, temperatuurrecords door klimaatverandering en omstreden wetsvoorstellen. De schoonste plekken op aarde… zijn zelfs niet helemaal schoon-schoon: https://scientias.nl/opmerkelijke-ontdekking-in-de-allerschoonste-kamers-op-aarde-26-soorten-bacterien-die-we-nog-nooit-eerder-hebben-gezien/ Omstreden wetsvoorstellen die toch acceptatie krijgen na invoering: https://scientias.nl/er-gebeurt-iets-geks-in-de-samenleving-als-ministers-omstreden-wetten-toch-invoeren/ Komen die temperatuurrecords door klimaatverandering? https://scientias.nl/komen-die-temperatuurrecords-door-klimaatverandering/00:00 Intro: de onderwerpen, oa. kernenergie, hoe werkt het nou?02:19 Superultracleanrooms: toch bacteriën?09:52 Komen temperatuurrecords door klimaatverandering?28:38 Beleid, wat gebeurt er als het ons in onze persoonlijke vrijheid inperkt?32:45 Kernenergie deel 1: Hoe werkt een kerncentrale?33:13 Het niet-citaat van Einstein55:01 Zwaar water? (film: The Heroes of Telemark)59:54 AfsluitingVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.We duiken in een luisteraarsvraag over de sterrenhemel.Diepzeekennis: https://scientias.nl/bizarre-statistiek-bijna-66-procent-van-het-aardoppervlak-hebben-we-nog-nooit-gezien/  Zoenen met gluten https://scientias.nl/mag-je-zoenen-na-een-broodje-gluten-dit-zegt-de-wetenschap/ Rijkste 10 procent: https://scientias.nl/de-rijkste-10-procent-draagt-bij-aan-twee-derde-van-de-opwarming-van-de-aarde/ Duikende oude(re) dames: https://scientias.nl/deze-oude-dametjes-kunnen-tot-achttien-meter-diep-duiken-zonder-zuurstof-het-is-alsof-ze-een-superkracht-hebben/00:00 Intro00:35 De Luisteraarsvraag van Bertus01:25 We hebben slechts... nou ja, de provincie Groningen onderzocht ten opzichte van de wereldzeeën06:10 Tot 18 meter diep duiken? Een Zuid-Koreaanse vrouwengroep kan het09:01 De 10 procent die verantwoordelijk is voor 66 procent van de opwarming17:10 Zoenen met coeliakie20:46 De luisteraarsvraag: als er ontelbare sterren zijn, waarom is de nachtelijke hemel dan toch donker? 39:11 Afsluiting: kijk sterren op SchiermonnikoogVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Hubble https://scientias.nl/35-jaar-hubble-een-mijlpaal-in-onze-blik-op-het-universum/Beukenbladziekte https://scientias.nl/wat-doet-de-beukebladziekte-en-waarom-is-het-bedreigend-voor-europa/ De wetenschap achter het nieuws. De stroomstoring in Spanje.Aurora-test: https://www.youtube.com/watch?v=LM8kLaJ2NDU Vleesetende rups met insectenjas. https://scientias.nl/een-macabere-camouflage-deze-nieuwe-rupsensoort-hult-zich-in-de-resten-van-dode-insecten/ Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook 00:00 Intro01:01 Hubble 35 jaar09:30 Rups die zich hult in overblijfselen13:37 Beukenbladziekte17:13 Hoe goed doet fotosynthese het in de nacht?17:40 Donker! Blackout! Spanje en een van de grootste stroomstoringen in de Europese geschiedenis20:13 Dynamo op je fiets23:07 Waarom hebben we 50Hz in Europa en 60Hz in de VS en Japan?25:34 Wat gebeurt er als je er een generator met een andere frequentie tussen zet?28:39 De kracht van het Europese netwerk zit in hoe groot het is30:03 Hernieuwbare dingen: is het nou handig?34:50 N-1 is geen probleem. Maar...46:50 Poef.. alles staat uit51:52 Hernieuwbare bronnen als probleem? 53:50 Einde!See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Het overlijden van Paus Franciscus en hoe hij zijn stempel op de wetenschap heeft gedrukt.Chimpansees die gefermenteerd fruit delen: https://scientias.nl/chimpansees-houden-wel-van-een-borreltje-voor-het-eerst-op-beeld-vastgelegd-hoe-ze-alcoholhoudend-fruit-delen/Chatbots die samenvattingen maken, (nog) niet zo goed: https://scientias.nl/pas-op-met-chatbots-die-een-studie-samenvatten-ze-generaliseren-te-veel-en-overdrijven-graag/ Voelen je hersens aan wanneer je wil gaan bewegen voordat je beweegt? https://scientias.nl/voelen-je-hersenen-aan-dat-je-wil-bewegen-voordat-je-dat-zelf-beseft/ 00:00 Intro01:05 Borrelende chimpansees03:26 Hoe zit het met onze vrije wil? Kunnen we zelf bepalen wat we willen doen11:56 Large language models en samenvatten18:04 Paus Franciscus overleed, wat is de wetenschappelijke kant van de paus?20:10 Paus Silvester de 2de bracht het Arabisch-Indisch cijferstelsel naar Europa20:53 Paus Benedictus in de 18de eeuw23:13 Dramatische momenten tussen Katholieke kerk en wetenschap, Galileo Galilei26:35 Siderius Nuncius30:53 De kerk was niet totaal tegen alle wetenschap; voorzichtig brengen!35:22 Had Galileo een enkelband?37:11 Hoe zag Franciscus de wetenschap? Klimaatakkoord Parijs!39:14 Ethische implicaties rond kunstmatige intelligentie39:41 De AI-Paus45:00 Wat is 'falsifiëren' nou precies?50:15 AfsluitingVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en FacebookSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Waar komt de naam vandaan en hoe spreek je het uit? TikTok thomasv682: Waarom spreek je het uit als sciensias en niet scienTias. Ik heb het aan de OG zelf gevraagd. Wetenschap achter het nieuws: China stopt zeldzame aardes. Computeren toch goed voor het brein? https://scientias.nl/meer-schermtijd-voor-opa-en-oma-computeren-beschermt-mogelijk-hun-brein/ Voetafdrukken: https://scientias.nl/nooit-eerder-gezien-voetafdrukken-van-dinosaurussen-met-een-knuppelstaart/ 00:00 Intro00:46 Hoe spreek je 'Scientias' nou uit?02:12 Latijn, hoe spreek je het uit? 06:35 Waar gaan we het verder over hebben?09:35 Oude mensen en digitale dingen14:18 Noord-Macedonië, Alexander de Grote zijn grootmoeder en oude steden17:46 Hoe werkt LIDAR? Light Detection and Ranging23:00 Dinosaurusvoetafdrukken, hoe blijft zo'n voetafdruk eigenlijk bestaan?27:59 De Deep Dive: zeldzame aardmetalen, onze afhankelijkheid van China30:39 Wat is er nou zo zeldzaam aan die grondstoffen? 35:17 Wat maakt een zeldzame aarde nou zo bijzonder? Atomen! Elektronen!42:40 Afsluiting Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

Shownotes:In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Sterke koffie, slappe koffie: https://scientias.nl/is-je-koffie-niet-sterk-genoeg-zo-zet-je-een-sterker-bakkie-met-zo-min-mogelijk-bonen/ Waarom gaat het soms niet goed met sportmomenten. https://scientias.nl/mis-je-net-die-penalty-als-het-spannend-wordt-dit-is-waarom-de-ene-sporter-beter-tegen-druk-kan-dan-de-andere/Interoceptie van Baby’s en een beetje een deep dive https://scientias.nl/drie-maanden-oude-baby-lijkt-zijn-eigen-hartslag-al-te-kunnen-waarnemen/ Vleermuizen die nergens botsen https://scientias.nl/hoe-vliegen-duizenden-vleermuizen-uit-een-grot-zonder-massaal-tegen-elkaar-te-botsen/ Wetenschap achter het nieuws van Tarieven: https://ustr.gov/issue-areas/reciprocal-tariff-calculations00:00 Intro01:07 Agenda van de podcast ;-)01:51 Koffie: hoe zet je nou sterkere koffie met minder koffie?05:32 Sport, stress, hoe dan?11:46 Baby's nemen al rond 3 maanden hun eigen hartritme waar11:47 ... en paard Hans!26:09 Vleermuizen en drukte29:01 Aandelenkoersen, heffingen en wat al niet meer: de formule erachter!41:40 AfsluitingVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Antidepressiva en hun werking https://scientias.nl/mensen-die-antidepressiva-slikken-lopen-veel-grotere-kans-op-plotse-hartdood/ https://scientias.nl/nieuwe-studie-wereldeconomie-stort-in-als-aarde-4-graden-opwarmt/ Economisiche kant van klimaatverandering. Pacemaker ter grootte van een rijstkorrel die vanzelf op lost: https://scientias.nl/nieuwste-pacemaker-is-kleiner-dan-een-rijstkorrel-en-lost-vanzelf-op/00:00 Intro00:32 Rectificatie, niet Dubois ontdekte de Flores-mens03:54 Clickbait? Nee, of bijna?05:55 Oplosbare minipacemakers voor baby's10:07 De economische kosten van klimaatverandering22:18 Mensen die antidepressiva slikken mogelijk meer kans op plotse hartdood, of valt het wel mee?27:38 Deep Dive: waar komt die maan nou vandaan?42:45 AfsluitingVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

Shownotes:In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Pinguins: https://www.youtube.com/watch?v=9dfWzp7rYR4 Lithium: https://scientias.nl/gebied-waar-lithium-gewonnen-kan-worden-veel-droger-dan-modellen-aangeven-en-dat-kan-een-grote-impact-hebben-op-de-energietransitie/ Waarom plopt een biertje?https://scientias.nl/plop-zegt-het-biertje-als-je-het-opent-maar-wat-gebeurt-er-dan-eigenlijk-precies/ Hoe ongezond is zomertijd?https://scientias.nl/de-klok-verzetten-slecht-voor-je-gezondheid-onzin-zeggen-deze-wetenschappers-het-is-juist-beter-voor-je/ Luchtfilters https://en.wikipedia.org/wiki/Corsi%E2%80%93Rosenthal_Box https://scientias.nl/zo-maak-je-eenvoudig-zelf-een-luchtfilter-dat-de-lucht-binnenshuis-schoon-houdt/00:00 Intro00:29 1 april?03:12 Agenda van de aflevering03:44 Is er wel genoeg lithium bereikbaar?06:35 Bier! Waarom plopt het nou zo mooi?12:10 Zomertijd? Ongezond? Toch niet?27:03 Bouw een luchtfilter31:40 Afsluiter: volgende week hoe de maan werd gevormdVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden.Twee mensachtigen: https://scientias.nl/studie-naar-dna-onthult-verborgen-hoofdstuk-in-menselijke-evolutie-we-stammen-niet-af-van-een-maar-van-twee-mensachtigen/ Bedreigde diersoorten: https://scientias.nl/sommige-bedreigde-diersoorten-maken-comeback-maar-er-is-nog-veel-werk-aan-de-winkel/ 00:00 Intro00:29 Jubilea, hoe, waarom, wanneer?04:05 Waar gaan we het allemaal over hebben vandaag?04:43 De mens, waar komen we toch vandaan?11:17 Bedreigde diersoorten, kunnen we die wel redden?14:58 Euclid-missie: de eerste datastromen22:14 Deel 3: hubblespanning en hoe we weten hoe groot het universum is49:30 Waar een vraag toe kan leiden49:58 Blue Ghost-update, aardeopkomstVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week, waaronder: Walvisplas https://scientias.nl/de-plas-van-walvissen-gaat-de-hele-wereld-over-maak-kennis-met-de-grote-walvistransportband/Pi DayEinstein geboortedag (14 maart 1879)Hubblespanning00:00 Intro, de maanmaandmaart & happy pi-day!01:24 Waar gaan we het over hebben?01:59 Albert Einstein geboortedag03:07 Pi-day! 14 maart05:29 Eclips-seizoen + hoe groot is de aarde zelf?10:26 Oh ja, zo kun je ook CO2 meten met een maansverduistering13:00 Walvisplas, het is meer dan dat!19:05 De Hubblespanning! 22:08 Vorige week lieten we zien hoe we weten hoe ver dingen van ons vandaan zijn24:10 Was het licht echt rood?28:28 Neonlampen en herkennen van elementen31:42 Je weet welke kleur zou moeten ontbreken bij bepaalde sterren36:53 Wat is een megaparsec?40:26 Er zijn twee manieren om de Hubbleconstante en de tweede manier is...41:53 De afstandsladder in het universum44:56 Waar ligt de fout? Daar hebben we het de volgende keer over!See omnystudio.com/listener for privacy information.