Scientias Podcast

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Waar komt de naam vandaan en hoe spreek je het uit? TikTok thomasv682: Waarom spreek je het uit als sciensias en niet scienTias. Ik heb het aan de OG zelf gevraagd. Wetenschap achter het nieuws: China stopt zeldzame aardes. Computeren toch goed voor het brein? https://scientias.nl/meer-schermtijd-voor-opa-en-oma-computeren-beschermt-mogelijk-hun-brein/ Voetafdrukken: https://scientias.nl/nooit-eerder-gezien-voetafdrukken-van-dinosaurussen-met-een-knuppelstaart/ 00:00 Intro00:46 Hoe spreek je 'Scientias' nou uit?02:12 Latijn, hoe spreek je het uit? 06:35 Waar gaan we het verder over hebben?09:35 Oude mensen en digitale dingen14:18 Noord-Macedonië, Alexander de Grote zijn grootmoeder en oude steden17:46 Hoe werkt LIDAR? Light Detection and Ranging23:00 Dinosaurusvoetafdrukken, hoe blijft zo'n voetafdruk eigenlijk bestaan?27:59 De Deep Dive: zeldzame aardmetalen, onze afhankelijkheid van China30:39 Wat is er nou zo zeldzaam aan die grondstoffen? 35:17 Wat maakt een zeldzame aarde nou zo bijzonder? Atomen! Elektronen!42:40 Afsluiting Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

Shownotes:In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Sterke koffie, slappe koffie: https://scientias.nl/is-je-koffie-niet-sterk-genoeg-zo-zet-je-een-sterker-bakkie-met-zo-min-mogelijk-bonen/ Waarom gaat het soms niet goed met sportmomenten. https://scientias.nl/mis-je-net-die-penalty-als-het-spannend-wordt-dit-is-waarom-de-ene-sporter-beter-tegen-druk-kan-dan-de-andere/Interoceptie van Baby’s en een beetje een deep dive https://scientias.nl/drie-maanden-oude-baby-lijkt-zijn-eigen-hartslag-al-te-kunnen-waarnemen/ Vleermuizen die nergens botsen https://scientias.nl/hoe-vliegen-duizenden-vleermuizen-uit-een-grot-zonder-massaal-tegen-elkaar-te-botsen/ Wetenschap achter het nieuws van Tarieven: https://ustr.gov/issue-areas/reciprocal-tariff-calculations00:00 Intro01:07 Agenda van de podcast ;-)01:51 Koffie: hoe zet je nou sterkere koffie met minder koffie?05:32 Sport, stress, hoe dan?11:46 Baby's nemen al rond 3 maanden hun eigen hartritme waar11:47 ... en paard Hans!26:09 Vleermuizen en drukte29:01 Aandelenkoersen, heffingen en wat al niet meer: de formule erachter!41:40 AfsluitingVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Antidepressiva en hun werking https://scientias.nl/mensen-die-antidepressiva-slikken-lopen-veel-grotere-kans-op-plotse-hartdood/ https://scientias.nl/nieuwe-studie-wereldeconomie-stort-in-als-aarde-4-graden-opwarmt/ Economisiche kant van klimaatverandering. Pacemaker ter grootte van een rijstkorrel die vanzelf op lost: https://scientias.nl/nieuwste-pacemaker-is-kleiner-dan-een-rijstkorrel-en-lost-vanzelf-op/00:00 Intro00:32 Rectificatie, niet Dubois ontdekte de Flores-mens03:54 Clickbait? Nee, of bijna?05:55 Oplosbare minipacemakers voor baby's10:07 De economische kosten van klimaatverandering22:18 Mensen die antidepressiva slikken mogelijk meer kans op plotse hartdood, of valt het wel mee?27:38 Deep Dive: waar komt die maan nou vandaan?42:45 AfsluitingVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

Shownotes:In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week.Pinguins: https://www.youtube.com/watch?v=9dfWzp7rYR4 Lithium: https://scientias.nl/gebied-waar-lithium-gewonnen-kan-worden-veel-droger-dan-modellen-aangeven-en-dat-kan-een-grote-impact-hebben-op-de-energietransitie/ Waarom plopt een biertje?https://scientias.nl/plop-zegt-het-biertje-als-je-het-opent-maar-wat-gebeurt-er-dan-eigenlijk-precies/ Hoe ongezond is zomertijd?https://scientias.nl/de-klok-verzetten-slecht-voor-je-gezondheid-onzin-zeggen-deze-wetenschappers-het-is-juist-beter-voor-je/ Luchtfilters https://en.wikipedia.org/wiki/Corsi%E2%80%93Rosenthal_Box https://scientias.nl/zo-maak-je-eenvoudig-zelf-een-luchtfilter-dat-de-lucht-binnenshuis-schoon-houdt/00:00 Intro00:29 1 april?03:12 Agenda van de aflevering03:44 Is er wel genoeg lithium bereikbaar?06:35 Bier! Waarom plopt het nou zo mooi?12:10 Zomertijd? Ongezond? Toch niet?27:03 Bouw een luchtfilter31:40 Afsluiter: volgende week hoe de maan werd gevormdVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden.Twee mensachtigen: https://scientias.nl/studie-naar-dna-onthult-verborgen-hoofdstuk-in-menselijke-evolutie-we-stammen-niet-af-van-een-maar-van-twee-mensachtigen/ Bedreigde diersoorten: https://scientias.nl/sommige-bedreigde-diersoorten-maken-comeback-maar-er-is-nog-veel-werk-aan-de-winkel/ 00:00 Intro00:29 Jubilea, hoe, waarom, wanneer?04:05 Waar gaan we het allemaal over hebben vandaag?04:43 De mens, waar komen we toch vandaan?11:17 Bedreigde diersoorten, kunnen we die wel redden?14:58 Euclid-missie: de eerste datastromen22:14 Deel 3: hubblespanning en hoe we weten hoe groot het universum is49:30 Waar een vraag toe kan leiden49:58 Blue Ghost-update, aardeopkomstVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week, waaronder: Walvisplas https://scientias.nl/de-plas-van-walvissen-gaat-de-hele-wereld-over-maak-kennis-met-de-grote-walvistransportband/Pi DayEinstein geboortedag (14 maart 1879)Hubblespanning00:00 Intro, de maanmaandmaart & happy pi-day!01:24 Waar gaan we het over hebben?01:59 Albert Einstein geboortedag03:07 Pi-day! 14 maart05:29 Eclips-seizoen + hoe groot is de aarde zelf?10:26 Oh ja, zo kun je ook CO2 meten met een maansverduistering13:00 Walvisplas, het is meer dan dat!19:05 De Hubblespanning! 22:08 Vorige week lieten we zien hoe we weten hoe ver dingen van ons vandaan zijn24:10 Was het licht echt rood?28:28 Neonlampen en herkennen van elementen31:42 Je weet welke kleur zou moeten ontbreken bij bepaalde sterren36:53 Wat is een megaparsec?40:26 Er zijn twee manieren om de Hubbleconstante en de tweede manier is...41:53 De afstandsladder in het universum44:56 Waar ligt de fout? Daar hebben we het de volgende keer over!See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week, waaronder: De staat van de wetenschap in de Verenigde StatenWolharige muizenAfstand meten in de ruimteLuisteraarsvraagBlue Ghost-missie: geland!De shownotes staan onder de hoofdstukken:00:00 Intro01:18 Waar gaan we het over hebben?01:34 Het eclips-seizoen is begonnen03:11 De Verenigde Staten en aanval op de wetenschappen03:44 PubMed11:02 Uitgestorven dieren tot leven wekken15:24 Luisteraarsvraag over afstanden in de kosmos en de maanmaandmaart20:44 Wat is de Hubblespanning?25:48 Hoe weten we dan hoe ver de zon van de aarde af staat?38:52 Kaarsen zijn sterren?43:08 Kijkersvraag over datingadvies46:22 Blue Ghost-update: geland!Er waren veel namen en linkjes in deze podcast, namelijk:Wollige muizen: https://scientias.nl/onderzoekers-creeren-wolharige-muizen-en-brengen-zo-de-wederopstanding-van-de-mammoet-een-stap-dichterbij/ Download wiki https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Offline_versie_van_Wikipedia PubMed down https://www.nature.com/articles/d41586-025-00674-3Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week, waaronder: 40.000 jaar oude geavanceerde botenMajorana1Blue GhostEr waren veel namen en linkjes in deze podcast, namelijk:Paul Dirac https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_DiracEttore Majorana https://nl.wikipedia.org/wiki/Ettore_Majorana Leo Kouwenhoven https://nl.wikipedia.org/wiki/Leo_Kouwenhoven Topologische grapjes: https://www.reddit.com/r/woahdude/comments/mgxs1y/topology_demonstrations/ Foto's Blue Ghost Firefly https://www.flickr.com/photos/fireflyspace/albums/72177720313239766/00:00 Intro01:10 De socials02:42 40.000 jaar oude resten van boten06:48 Microsoft en de Majorana 1-chip, intro07:40 Hoe zit het met de chips van de grote quantumchipbedrijven?08:37 Wat zijn majoranadeeltjes eigenlijk?10:08 Wie was Ettore Majorana?11:15 Leo Kouwenhoven, zoektocht naar majoranadeeltjes11:55 Wat is een kwantumcomputer en wat zijn q-bits (quantumbits)?15:45 Is het nu echt gelukt om zo'n chip te maken? Google Willow bijvoorbeeld?18:45 Reactie van andere wetenschappers op de Microsoft-chip21:45 Hoe werkt een kwantumcomputer? Spooky action...26:00 Even de diepte van encryptie in, skippen kan ook naar het volgende hoofdstukje30:20 Hoe werkt topologie?35:59 Blue Ghost-missieVolg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week, waaronder: Wat waren die neervallende vuurballen van afgelopen week en hoe werken die Starlinklanceringen?Vissen zijn slimmer dan je denktHet gen dat ons goed laat praten, of althans dat zegt het persbericht.Een kijkersvraag over neutrino’s 00:00 Intro00:51 Recensie VPRO-nieuwsbrief02:00 Vissen zijn slimmer dan je denkt05:55 Taal en genetisch aangepaste muizen piepen slimmer13:16 Wetenschap achter het nieuws: vuurballen uit de lucht26:21 Luisteraarsvraag: hoe ontstaat de energie-inhoud van een neutrino?39:44 Zustermissie Blue Ghost in een baan rond de Maan42:40 Hoe meten we nou de afstanden naar verschillende hemellichamen?Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering praten Diederik Jekel en Krijn Soeteman over wetenschapsnieuwtjes en achtergronden van de week, waaronder: Wetenschappelijk dating advies. (geintje)Hoogenergetische onzichtbare deeltjes uit de ruimte in de grootste telescoop op aarde (nieuws)De wetenschap en bewustzijn van een kijkersvraag. (kijkersvraag)https://scientias.nl/ruimtetelescoop-ontdekt-extreem-zeldzame-einsteinring-in-bekend-sterrenstelsel/ Euclid missie, niet euclidische meetkunde, bewijs van Einstein in 1919. (nieuws)Volg ons op TikTok, Instagram, BlueSky, Mastodon en Facebook 0:00 Intro over o.a. Valentijnsdag 1:41 500 jaar oude dagboeken over de Kleine IJstijd 6:44 Wetenschappelijk datingadvies. (geintje) 13:16 De Einsteinring en de Euclid-missie23:55 Hoog energetische onzichtbare deeltjes uit de ruimte in de grootste telescoop op aarde 38:03 Luisteraarsvraag: bewustzijn, buitenaards leven, quantumvelden en meer 1:03:00 Blue Ghost-missie-updateSee omnystudio.com/listener for privacy information.