De Wereld | BNR

Amerika maakte tien jaar jacht op de man die werd gezien als de verpersoonlijking van het kwaad. Ze vonden Osama bin Laden in een onopvallende buurt in de Pakistaanse stad Abbottabad. Hij was 54, maar ook al een gammele, oude man. In de Situation Room zaten president Obama, vicepresident Clinton en de militaire staf te kijken hoe commando’s Bin Laden kogels door het hoofd schoten. De operatie duurde de volle tien jaar na 9/11, dus van 2001 tot 2011, en kostte naar schatting bijna 500 miljard dollar. Het is waarschijnlijk de kostbaarste wraakactie op één persoon uit de geschiedenis. Het Amerikaanse volk reageerde verdeeld. Er gingen mensen dansend de straat op, maar de overgrote meerderheid trok er de schouders over op. En geef ze eens ongelijk: de oorlog in Afghanistan zou nog tien jaar duren en uiteindelijk verloren de Amerikanen. De peperdure liquidatie van de grootste roverhoofdman leverde niets op.  Het roept de vraag op wat je met liquidaties bereikt. De moord op een leider van Hamas in Teheran, en van een Hezbollah-kopstuk in Beiroet door Israël, heeft geleid tot misschien wel de meest bedreigende situatie in het Midden-Oosten-conflict sinds de inval van Hamas in Israël op 7 oktober. Het waren wraakacties, beargumenteerd als succesvol, op basis van de veronderstelling dat het uitschakelen van kopstukken tot de overwinning leidt. Iran denkt er net zo over: Israël moet worden gestraft, Netanyahu moet dood. Iran heeft er een oorlog voor over,  als revanche voor de moord op een bezoeker in Teheran en een in Beiroet.  Uit de voeten maken Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft burgers die in Libanon verblijven dringend geadviseerd zo snel mogelijk een vlucht te boeken — maakt niet uit op welke maatschappij en met welke bestemming, als ze zich maar uit de voeten maken. Voor Israël is door Nederland en andere landen code rood ingesteld, wat neerkomt op een reisverbod. Dit alles met als aanleiding het revanchisme dat de strategie in het Midden-Oosten aanjaagt. En natuurlijk, dit zijn aanleidingen, het is niet de oorzaak. En dat een nieuwe crisis al jaren viel te verwachten is waar, maar dit alles zou niet zijn gebeurd zonder de inval van 7 oktober.  Het is al vele malen gememoreerd, maar wat had Joe Biden gelijk toen hij, op 7 oktober, Bibi Netanyahu waarschuwde niet dezelfde fout te maken als Amerika met de invallen in Afghanistan en Irak. Emotie en wraak zijn strategische ondingen, en de jacht op roverhoofdmannen is zinloos en krankzinnig kostbaar. En al helemaal als je je bekommert om gijzelaars die nu al tien maanden vastzitten.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hamas-leider Ismail Haniyeh is gedood in de Iraanse hoofdstad Teheran, en in Beiroet werd Hezbollah-commandant Fuad Shukr geliquideerd. En halverwege juli al, werd de militaire bevelhebber van Hamas – Mohammed Deif gedood in Gaza. Het zijn alle drie represailles door Israël. Wat betekent dit voor het conflict tussen Israël en Hamas? En tussen Israël en Hezbollah? Daarover Robert Serry, voormalig VN-gezant voor vrede in het Midden-Oosten. Serry verwacht dat Iran deze situatie niet zomaar op zijn beloop zal laten gaan. Luister ook | 'Rivaliteit tussen China en de VS is het grootste probleem in de wereld'GevangenenruilRusland gaat de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich van de Wall Street Journal en de Amerikaanse oud-marinier Paul Whelan vrijlaten als onderdeel van een grote gevangenenruil met de Verenigde Staten. Wat betekent deze historische ruil? En waarom staan de F16's in Oekraïne nog aan de grond? Tijd om de stand van de oorlog door te nemen, met Patrick Bolder, luitenant-Kolonel buiten dienst, en defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Lees ook | ‘Rusland en VS gaan grootste gevangenenruil sinds Koude Oorlog uitvoeren’Dwarsligger HongarijeBrusselse diplomaten waren er niet blij mee: Hongarije drong er bij de Europese Commmissie op aan Oekraïne een tik op de vingers te geven. De reden was de stop van de olietoevoer van het Russische Lukoil door een pijplijn die naar Hongarije en Slowakije loopt. Europaverslaggever Michal van der Toorn bespreekt de dwarsligger, die ook tegenstribbelt bij een gezamenlijke Europese verklaring over de verkiezingsuitslag in Venezuela. Luister ook | Amerika PodcastCampagne begonnen | Postma in AmerikaMet de eerste campagnespotjes van Kamala Harris duiken ook de eerste spotjes over haar op. De Trump-campagne probeert haar te definiëren als 'dangerously liberal', met bijbehorend spotje met heftige muziek en politiesirenes. Correspondent Jan Postma zoekt de meest opvallende spotjes. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Amerika en een aantal Latijns-Amerikaanse en Europese landen delen de klacht van de oppositie in Venezuela. Nicolás Maduro heeft de presidentsverkiezingen gestolen. En dus erkennen zij hem niet. Rinkelt er een belletje? Precies, dit speelde in 2018. Maduro had de verkiezingen gemanipuleerd door de meeste andere kandidaten in de Poetin-stijl van de kieslijst te schrappen. De oppositie kwam uit protest niet stemmen. Een aantal westerse, Latijns-Amerikaanse en andere landen – in totaal zo’n 60 – eiste nieuwe verkiezingen en erkende, in afwachting daarvan, Juan Guaidó, voorzitter van het parlement en oppositieleider als interim-president. See omnystudio.com/listener for privacy information.

China roert zich op het wereldtoneel door de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Koeleba uit te nodigen en een deal tussen Palestijnse organisaties te sluiten. Volgens oud-diplomaat en voormalig ambassadeur Ron Keller doet China dit vanwege de eigen stagnerende economie. Maar voor echt succes moeten Amerika en China op dezelfde lijn zitten. 'De rivaliteit tussen China en de VS is het grootste probleem in de wereld.' Luister ook | Minister Brekelmans: 'Oekraïense F-16-piloten kunnen grondtroepen nu niet ondersteunen Europa-verslaggever Geert Jan Hahn duidt het bezoek van Koeleba en ziet dat Oekraïne China vooral wil overtuigen om op te passen met de steun aan Rusland die Oekraïne weer kan treffen. Luister ook | De campagne van Kamala Harris Harris versus Trump Kamala Harris is als vicepresident niet zo zichtbaar geweest. Trump is ervan overtuigd dat hij haar op zijn sloffen aankan. Toch ziet Paul Verhagen, zelf Democraat, dat Harris wel degelijk een goede kans maakt tegen Trump. Hij legt uit hoe. Amerika-correspondent Jan Postma beschrijft de feeststemming bij de Democratische partij nu Harris het stokje van Biden heeft overgenomen en wijst op de manier waarop de Republikeinen Harris nu aanvallen, zonder daarbij haar afkomst te vermelden.See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Biden vindt het redden van de democratie belangrijker dan het najagen van zijn ambitie. Dat zei hij in zijn eerste speech sinds hij gestopt is als presidentskandidaat. Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg vond zijn speech tegenvallen. Verder is minister van Buitenlandse Zaken Koeleba nog in China en heeft Biden gesproken in het Congres. Je hoort ook Europa-verslaggever Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bibi Netanyahu mag dan nog zo omstreden zijn, hij blijft een meester in het bespelen van zijn publiek. Vandaag houdt hij een toespraak voor de verzamelde kamers van het Amerikaanse Congres. Geen Amerikaan die het echt interesseert, want die zijn volledig de ban van Kamala en de versleten Joe, die vandaag een TV-toespraak houdt. Dat geeft ook niet, want Bibi gebruikt het machtscentrum van de wereld en de onvermijdelijke staande ovaties in DC als decor voor een show met als publiek het Israëlische volk.  Het dreigt uit te lopen op een communicatieve blunder. De Israëliërs zijn woedend  dat hij, midden in hun ernstigste crisis ooit, en met een steeds dreigender tweede front in het noorden, mooi weer gaat spelen in Washington. Terwijl hij maar blijft roepen dat het met die gijzelaars echt goed komt en dat hij de oorlog gaat winnen. Na negen maanden. Voor de Israëlische kijker en luisteraar roept de toespraak geen bewondering op, maar verbijstering.  In het politieke theater dat hij als decor kiest, het Capitool en omstreken, loopt het totaal anders dan waarop hij had gerekend. Kamala Harris, als vicepresident de voorzitter van de Senaat, slaat de toespraak demonstratief over met als excuus een agendaprobleem. Zij ontvangt hem wel, maar met als boodschap dat de oorlog onmiddellijk moet stoppen, en zelfbeschikking voor de Palestijnen haar evenveel waard is als het lot van de Israëliërs.  Hij krijgt Biden ook te spreken, maar die steekt niet onder stoelen of banken dat hij woedend is op Netanyahu. Het plan voor een bestand, waarover nu al maanden wordt onderhandeld, kwam goeddeels uit de koker van Israël, maar nu houdt Bibi de boot af. Hoewel terugkeer van de gijzelaars, een wapenstilstand in fases en de terugtrekking door Israël uit Gaza de kernpunten van dat plan zijn, hervat Bibi de aanvallen en maakt duidelijk zijn leger niet uit Gaza te willen terughalen. Biden, die zichzelf graag een zionist noemt – ‘dat kan als niet-Jood prima’, stelt hij – is het eens met de Democratische fractievoorzitter in de Senaat, Chuck Schumer, die Netanyahu al maanden geleden opriep om af te treden  en verkiezingen uit te schrijven. Geen omhelzing meer voor Bibi van Biden, dus.  Misschien ontmoet hij zijn soul-mate Trump nog, maar diens bromance met Bibi is bekoeld sinds die als een van de eerste buitenlandse leiders Biden feliciteerde met zijn overwinning in 2020. U weet wel – van die gestolen verkiezingen. Bibi zal het ongetwijfeld allemaal spinnen als een groot succes, maar ooit moet hem toch duidelijk worden dat hij simpelweg niet langer gewenst is. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het kabinet wil Wopke Hoekstra voordragen voor nog eens vijf jaar als Eurocommissaris. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn legt uit hoe Hoekstra zich heeft gepositioneerd in deze rol en welke portefeuille hij zou kunnen krijgen. Samen met Bernard Hammelburg gaat hij ook in op het bezoek van minister Koeleba (Buitenlandse Zaken) aan China.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het bericht waar veel mensen vanuit gingen is er dan toch. Joe Biden trekt zich terug uit de verkiezingsrace. In deze extra nieuwsuitzending praat Liesbeth Staats je bij met Amerika-correspondent Jan Postma, buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Amerikanist Koen Petersen. Luister ook | Amerika PodcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Als de F-16-gevechtsvliegtuigen eenmaal boven Oekraïne vliegen, zullen ze niet meteen verschil brengen op het slagveld. De F-16’s kunnen namelijk nog niet in combinatie met grondtroepen worden ingezet, zegt minister van Defensie Ruben Brekelmans in BNR De Wereld. ‘Dat vraagt meerdere jaren training van al die krijgsmachtonderdelen samen. We weten allemaal dat het nu met Oekraïne niet mogelijk is om te doen.’ Luister ook | Jaap de Hoop Scheffer: 'Mijn zorg is dat we weer niet kunnen leveren aan Oekraïne' Brekelmans zegt dat het een 'uitzonderlijke prestatie' is dat de gevechtsvliegtuigen al zo snel voor Oekraïne de lucht in gaan. 'Het voelt heel lang, omdat we er een jaar mee bezig zijn. Maar normaal duurt het opleiden van onze vliegers voor F-16's vele jaren. Dat hebben we nu voor Oekraïense vliegers in iets meer dan een jaar gedaan.' Bernard Hammelburg praat samen met Europa-verslaggever Geert Jan Hahn een halfuur met minister Brekelmans. Luister ook | Extra: De Trump-ublikeinse conventie Messiaanse factor op Republikeinse conventie Na de schok rond de mislukte moordaanslag op Donald Trump vieren de Republikeinen deze week feest op de Republikeinse conventie in Milwaukee, Wisconsin. Amerikanist Koen Petersen denkt dat dit het moment kan zijn voor verzoening in de Amerikaanse politiek. Wel is hij verrast door de keuze voor Trump om JD Vance te kiezen als running mate. Amerika-correspondent Jan Postma vertelt over de speech die Vance op de conventie gaf.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bernard Hammelburg en Europaverslaggever Geert Jan Hahn bespreken in De Ochtendspits met Bas van Werven de herverkiezing van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Ook hebben ze het over het plan van de Duitse regering om de steun voor Oekraïne te halveren, en de tanende positie van Joe Biden. Minister van Defensie Ruben Brekelmans is vanmiddag voor het eerst te gast in BNR De Wereld. Dat hoor je vanmiddag om 15:00 op BNR en daarna in de BNR-app of je favoriete podcastapp.See omnystudio.com/listener for privacy information.