Podcast

Afdeling Wetenschap

BNR Nieuwsradio

In Afdeling Wetenschap gaat Karlijn Meinders elke week langs bij onderzoekers, die al hun tijd besteden aan dat ene wetenschappelijke onderwerp, zodat wij er allemaal wat van kunnen leren. Want zeg nou eerlijk: wat weten jij en ik nou echt over luchtkwaliteit, onze genen, elektronica recyclen, water slimmer hergebruiken of het fokken van bedreigde diersoorten? Wetenschappers leggen in dit nieuwe wetenschapsprogramma van BNR vanaf hun werkplek uit waarom ze het onderzoek doen dat ze doen en wat ze ermee hopen te bereiken. Wat voor impact zouden de oplossingen waar ze aan werken kunnen hebben? Wat is hun ultieme doel als onderzoeker? En tegen welke uitdagingen lopen ze allemaal aan? Is er op de universiteit een experiment of een lab te bekijken? Dan gaan we er zeker langs. En mag het, dan meldt Karlijn zich natuurlijk meteen als proefpersoon. Een wekelijks radioprogramma vol interessante weetjes en oplossingen voor kleine en grote problemen. Alles altijd vanuit verwondering. Want wat begrijpen we veel nog niet aan deze wereld en hoe mooi is het om dat te ontdekken. Maar dat is niet alles: in deze podcastfeed kun je ook nog steeds terecht voor het dagelijkse wetenschapsnieuws. Te moeilijk om uit leggen? Dat bestaat hier niet. Alles komt voorbij in deze wetenschapsrubriek, maar dan wel lekker kort. Wat je kunt verwachten is breed: van innovatieve medicijnen tot fossiele vondsten, nieuwe planeten, ongekend dierengedrag en uitermate sensitieve sensoren. Geen kennis van astronomie, celbiologie, of nanotechnologie? Geen probleem. Karlijn helpt je er met alle liefde doorheen. Heb je een tip? Een mooi onderzoek waar we zeker bij langs moeten? Laat het weten: wetenschap@bnr.nl Over de maker Karlijn Meinders is al jaren als wetenschapsredacteur en presentator werkzaam bij BNR. Ze maakte programma's over innovatie en techniek, maar is het liefs elke dag bezig met wetenschap en de mensen achter de onderzoeken.

Lees meer

Afleveringen - Pagina 2

15 aug. '24

In de dierentuin vind je tegenwoordig ook een dierenwelzijnscoördinator

De rol van dierentuinen is - terecht - aan het veranderen. Van exotische tentoonstelling, om het zo maar even te zeggen, naar een plek waar naast bezoekers ook veel onderzoekers rondlopen. Een plek waar soortbehoud een steeds grotere rol speelt en dierenwelzijn - voor zover dat in een niet-natuurlijke setting gaat - steeds meer voorop staat. Dat vraagt ook om andere experts. Met één daarvan, dierenwelzijnscoördinator Stephan Lugthart, heb ik afgesproken in Diergaarde Blijdorp. Nou wordt hier ook nog op andere manieren het dierenwelzijn in de gaten gehouden. Door de dierenarts, vanzelfsprekend, maar inmiddels ook steeds meer door onderzoek te doen in het lab. Ook daar neem ik even een kijkje. Want wat wordt daar precies allemaal bestudeerd?See omnystudio.com/listener for privacy information.

12 aug. '24

Onnodig veel (ongecertificeerde) vis in voer voor huisdieren

Onderzoeker Sander van Lopik creëert kraamkamers voor vissen rond Bonaire om zo koraalrifherstel te stimuleren, maar ontwikkelt ook vegan visvoer en nieuwe voedermethodes voor de vissen van Diergaarde Blijdorp. Ik sprak daar met hem af bij het aquarium voor een lesje waterdierenwelzijn. Nu krijgen veel vissen (en andere huisdieren) namelijk nog voedsel op basis van andere vissen. Dat kan en moet anders.See omnystudio.com/listener for privacy information.

10 aug. '24

Zijn dit de flexibele zonnecellen die in de toekomst mee de ruimte ingaan?

In Nijmegen op de Radboud Universiteit werken ze al heel lang aan het verbeteren van zonnecellen. Bijvoorbeeld door de samenstelling van het materiaal te veranderen, of door alternatieven te vinden voor de manier waarop onderdelen aan elkaar vastzitten. Onderzoeker John Schermer vertelt hoe een technologie die ze een tijdje geleden al ontwikkelden en waarmee ze destijds een record haalden, nu interessant aan het worden is voor de ruimtevaart. See omnystudio.com/listener for privacy information.

8 aug. '24

Tumorcellen te slim af met robots die tienduizenden experimentjes tegelijk doen

In deze aflevering krijgen we een mini-college tumorcellen van Roderick Beijersbergen, professor in Functional Genomics en groepsleider op het Nederlands Kankerinstituut. Hij kijkt in zijn onderzoek hoe de behandelingen van verschillende soorten kanker verder verbeterd kunnen worden. Hoe blijf je al die soorten tumorcellen, die steeds maar weer slimme manieren verzinnen om resistent te worden tegen behandelingen, te slim af? Daarbij krijgen ze onder andere hulp van robots die gigantisch veel experimenten tegelijk kunnen doen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1 aug. '24

Visfuiken en e-DNA: zo wordt ons zeeleven bestudeerd

Al ontzettend lang bestuderen ze bij het NIOZ – het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee – hoe het ervoor staat met ons zeeleven. Hoeveel van elke soort zijn er? In welke gezondheid verkeren ze? En welke functies hebben al die verschillende organismen binnen ecosystemen? Ik ga langs op Texel, om te beginnen bij microbioloog Judith van Bleijswijk. In het lab bestudeert zij onder andere wat sporen van RNA en DNA in watersamples ons kunnen vertellen over verschillende zeeorganismen. Met visecoloog Anieke van Leeuwen heb ik afgesproken bij één van de visfuiken van het NIOZ. Al zestig jaar gebruiken ze deze toch vrij simpele techniek om zowel individuele vissen te bestuderen, als populaties en ecosystemen te monitoren. See omnystudio.com/listener for privacy information.

30 jul. '24

Hoe algoritmes die gedrag voorspellen beter zouden kunnen

Met kunstmatige intelligentie kan tegenwoordig een heleboel moois, maar met sommige aspecten van ons leven hebben algoritmes nogal wat moeite. Zoals wanneer het aankomt op het (eerlijk en rechtvaardig) voorspellen van menselijk gedrag. Kan onderzoek daar iets aan veranderen? Daarover ga ik in gesprek met Gijs van Dijck, hoogleraar aan de universiteit van Maastricht. Hij werkt aan het 'schoonwassen' van AI-modellen en vertelt waar dit idee vandaan komt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

25 jul. '24

Anders omgaan met water: ons toiletbezoek is niet meer van deze tijd

30 liter drinkwater spoelen we hier per persoon per dag door onze toilet. Niet meer van deze tijd, waarschuwen onderzoekers al langer. Maar waarom stoppen we er dan nog steeds niet mee? Ik ga in gesprek met onderzoekers Bas van Vliet, Annemieke ter Heijne en Nora Sutton van de universiteit van Wageningen. Over besparen, hergebruiken, filteren en terugwinnen. En over onze gewoontes. Want zelfs al kan het anders en zijn er alternatieven, dan betekent dat nog niet dat alle gebruikers zomaar af willen stappen van het geliefde flush and forget.See omnystudio.com/listener for privacy information.

18 jul. '24

Drugs als medicijn: wat we al wel begrijpen en wat nog niet

De werkende stoffen uit verschillende soorten drugs lijken veelbelovend als behandeling van bijvoorbeeld depressie en ADHD. Hoe ver zijn we van deze middelen als goedgekeurde medicijnen? Wat weten we wel zeker over hun werking en wat nog niet? Ik ga langs bij onderzoeker Kim Kuypers van de Universiteit Maastricht. Zij doet al meer dan vijftien jaar onderzoek in het veld van de toegepaste en fundamentele psychofarmacologie. Ook interessant is dit nieuwe onderzoek: Your brain on shrooms — how psilocybin resets neural networksSee omnystudio.com/listener for privacy information.

11 jul. '24

Onze kust heeft het zwaar, zo proberen onderzoekers te helpen

Stranden en duinen raken in de knel, zeegrasvelden en oesterbanken hebben steeds meer moeite met herstellen: onze kust heeft het zwaar. Bij het NIOZ op Texel – het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee – weten ze dat maar al te goed. Eén van de mensen die daar zoekt naar oplossingen is kustecoloog Tjisse van der Heide. Hij doet onderzoek naar biobouwers. Soorten die het landschap aanpassen op zo'n manier dat ze daar zelf ook voordeel uit halen. Ook zij hebben het zwaar, maar we kunnen ze helpen. Ik ga ook een stuk wandelen met NIOZ-onderzoeker Eva Lansu. Zij kijkt naar versnippering en beknelling van duingebieden en wat dat voor invloed heeft op biodiversiteit en op het risico op overstromingen.See omnystudio.com/listener for privacy information.