Betrouwbare Bronnen

In deze aflevering praten Jaap Jansen en PG Kroeger met een bijzondere gast: Natalia Gavrilița, tot voor kort premier van Moldavië. In februari trad ze af na grote demonstraties tegen haar hervormingen en vooral tegen de economische krimp van 6 procent en de forse inflatie die opliep naar 35 procent. Bovendien zonnen de Russen op een staatsgreep. Een partijgenoot nam het over.De afgelopen week was ze in Nederland, waar ze onder meer sprak met de Tweede Kamer. Als een soort ambassadeur van haar land reist ze rond om aandacht te vestigen op het kleine, ernstig bedreigde Moldavië.***The conversation with Natalia Gavrilița is in English and starts after 7 minutes***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Moldavië was ooit deel van Roemenië. Stalin annexeerde het als buffer. Taal en cultuur werden hard onderdrukt en zodra 'glasnost' en 'perestrojka' kwamen demonstreerde ook de scholier Natalia mee voor vrijheid en onafhankelijkheid.Daarmee begon een verrassend levensverhaal. We reizen met scholier Natalia mee via haar eerste 'westerse stad' Amsterdam op weg naar een jaar high school in een klein plaatsje in Ohio. "Dat heeft mijn leven veranderd."Haar vloeiend Engels zorgde er daarna voor dat ze in de nieuwe republiek Moldova als tolk kon bijverdienen. Aan de universiteit van Moldavië en daarna op Harvard studeerde zij internationaal recht en economie. Na terugkeer in Chisinau werd zij politiek actief en trok samen op met de huidige president Maia Sandu.Zij begonnen een middenpartij, de Partij van Actie en Solidariteit (aangesloten bij de Europese Volkspartij die in het Europees Parlement de grootste fractie heeft). Hun partij maakte een hoofdpunt van het bestrijden van corruptie en de greep van oligarchen op hun land. In 2020 haalden ze bij de verkiezingen een ruime meerderheid.In februari 2022 viel Rusland Moldavië's grote buurland Oekraïne binnen. Poetins leger probeerde een directe verbinding te maken met de Russische troepen in Transnistrië, een Russisch gezinde enclave binnen Moldavië.Het land zocht meteen hulp bij de Europese Unie en de NAVO. Tegelijkertijd ving het 600.000 vluchtelingen op, waarvan er zo’n 100.000 bleven. En dat terwijl Moldavië zelf maar 2,6 miljoen inwoners telt."We hadden noodplannen klaar voor het geval dat, maar in ons hart konden we niet geloven dat zo'n oorlog in deze eeuw nog zou kunnen”, zegt Natalia Gavrilița.Als premier werd ze geconfronteerd met een serie crises tegelijk: energiechantage, militaire dreiging, gierende inflatie, blokkade van export en import, cyberaanvallen, pogingen tot ondermijning en staatsgreep.Al in maart 2022 diende Moldavië het verzoek in om EU-lid te mogen worden. Al in juli kreeg het de status van kandidaat-lid. Broederland Roemenië is daarbij een voorbeeld. "Er is geen betere club voor ons om echt vrij te kunnen zijn."Heel bijzonder is dat binnenkort alle regeringsleiders van de EU en een flink aantal leiders van Europese landen die geen EU-lid zijn in Moldavië bijeenkomen in de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap voor de tweede topconferentie sinds de oprichting vorig jaar. Natalia Gavrilița vertelt enthousiast over de voorbereiding en het grote belang van dit signaal van Europese solidariteit met Moldavië naar Poetin.Haar vertrouwen in de moed van buurman Volodymyr Zelensky en zijn volk is groot.Hoewel Moldavië volgens de grondwet ‘neutraal’ is, is Gavrilița voorstander van een NAVO-lidmaatschap voor haar land, net als eerder neutrale staten als Finland.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als vriend kun je met 30% korting naar het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden. In de pauze willen Jaap en PG graag met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!30% korting krijg je via deze linkEn je kunt ook met 30% korting naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!***Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenNatalia Gavrilița op Facebook***Verder kijkenThree Questions To Ms Natalia Gavrilița, Prime Minister of the Republic of Moldova (2022)***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer (oa over de nieuwe Europese Politieke Gemeenschap)280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU (en over Moldavië!)267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:28 – Deel 201:09:29 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De belangrijkste verkiezing van 2023. Zo noemt The Economist de presidentsverkiezingen in Turkije op zondag 14 mei. Komt na 21 jaar een eind aan de heerschappij van Recep Tayyip Erdoğan? Lukt het een eensgezinde alliantie hem van de troon te stoten? Wat gaat Erdoğans machtsapparaat doen, wat betekent dit voor Europa en de NAVO wat zijn de geopolitieke gevolgen? Jaap Jansen en PG Kroeger praten erover met de voormalige voorzitter van de Turkije-delegatie van het Europees Parlement, inwoner van Turkije en correspondent voor BNR Nieuwsradio Joost Lagendijk.Hij maakte aan den lijve mee hoe dit land allengs steeds meer een autocratie leek te worden. Was hij in 2006 nog in alle bladen Turkije's 'nationale schoonzoon', later werd hij gedwongen tot ballingschap. Inmiddels is hij weer terug en kan hij als geen ander vertellen hoe Turkije ervoor staat.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Lagendijk wijst op de kameleontische verschijningsvormen waarmee Erdoğan zich politiek en mediamiek presenteerde. Hij had altijd een fijne neus voor wat leeft in het volk en bood de mensen buiten de seculiere elites veel punten van herkenning. Ook in de relaties met Europa was hij opvallend flexibel en in staat tot verrassende manoeuvres als deze hem leken te baten.EU-druk kon hij goed gebruiken om de macht van het leger in te perken en de seculier-autoritaire rechtsstaat terug te dringen. Maar zijn eigenzinnige ideeën over economie en financieel beleid brachten hem de voorbije jaren ernstig in de problemen. Belangrijke bondgenoten en zelfs partijgenoten keerden zich van hem af en stapten over naar oppositie.Zijn opponent Kemal Kılıçdaroğlu heeft met veel politiek vernuft een brede alliantie kunnen smeden. In peilingen ligt hij nipt voorop.Jaap en PG duiken met Lagendijk in de boeiende historie, culturele aspecten en plannen van Kılıçdaroğlu en zijn alliantie. Hun hoofddoel is afscheid nemen van Erdoğans presidentiële autocratie en terugkeer naar een echt parlementaire democratie. 'Hoofdpijndossier' is voor hen de vraag hoe om te gaan met de miljoenen vluchtelingen uit Syrië.Dat dit in hoge mate ook Europa en de vele geopolitieke pijnpunten van nu raakt is voor Lagendijk glashelder. Met Kılıçdaroğlu als president zou de verhouding met Europa duidelijk kunnen verbeteren en vermindert de neiging tot avonturisme op het wereldtoneel. De beroerde economie, financiën en grondwettelijke perikelen gaan meteen de aandacht opeisen.Duidelijk is dat Turkije de afgelopen jaren een grote economische en maatschappelijke dynamiek kende. Een zeer snelle urbanisatie en moderne ideeën van jongeren zullen de verkiezingsuitslag mede bepalen. Zorgelijk is daarbij dat in kringen rond Erdoğan Trump-achtige ideeën over die uitslag rondgaan. Deze kunnen erop duiden dat ze daar in paniek beginnen te raken.The Economist zit in elk geval goed, stelt Lagendijk. Deze verkiezingen zijn cruciaal. Wint Erdoğan opnieuw, dan zal er weinig veranderen en de economie krijgt nog meer zware klappen. Wint de oppositie zal die economie met spoed aangepakt moeten worden, naast het herstellen van de band met Europa en de terugkeer naar de parlementaire democratie. De impact in heel de turbulente regio tussen Krim, Donaudelta, Kaukasus, Balkan, Levant en Middellandse Zee is hoe dan ook groot.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dan kun je meedingen naar een set van twee vrijkaartjes voor het Beethoven-concert op 24 mei in Het Concertgebouw waarover we in aflevering 346 vertelden (vrienden krijgen hierover een aparte mail of lezen het op de site in een bericht dat alleen voor vrienden leesbaar is). In de pauze willen Jaap en PG met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!Sowieso kun je er met 30% korting naartoe via deze linkEn ook naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!***Het gesprek met Joost Lagendijk is opgenomen voordat Muharrem İnce bekendmaakte dat hij zich terugtrok als presidentskandidaat.***Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje aan adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenRob Vreeken – Een heidens karwei (Prometheus), met als ondertitel 'Erdoğan en de mislukte islamisering van Turkije' - net verschenen en aanbevolen door Joost Lagendijk!Joost Lagendijk – Erdoğan in een notendop (Prometheus), uit 2016, verkrijgbaar als e-boek***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:35 – Deel 201:40:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 9 mei Europa Dag zijn overal bijeenkomsten waar je de Europese hymne hoort, het slotkoor van Beethovens negende Symfonie. Alle Menschen werden Brüder! Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het verhaal van dat muziekstuk, van de componist, de dichter en zijn artistieke en politieke milieu en hoe verrassend rebels en actueel Ludwig van Beethoven was.Dit is bovendien de start van een bijzondere samenwerking van Betrouwbare Bronnen met de plek in Europa waar Beethoven mooier klinkt dan waar ook: Het Concertgebouw in Amsterdam! Ter gelegenheid van het Beethoven-festival met het Orkest van de Achttiende Eeuw slaan we de handen ineen. Wie Vriend van de Show is of nog snel wordt, kan meedingen naar twee (van de 80!) kaartjes voor het concert op 24 mei met enkele van zijn meest indrukwekkende composities door Alexander Melnikov en Jonathan Darlington.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Het werk van de toondichter uit Bonn - met familiebanden in de Nederlanden - is zeer politiek. In de Europese Raad is daarover nog slaande ruzie gemaakt en premier Jan Peter Balkenende moest alles uit de kast halen om het gedoe te sussen en president Nicolas Sarkozy tot bedaren te brengen. Politieke controverses waren al tijdens Beethovens leven bon ton. Hij was een rebel, vurig bewonderaar van Napoleon en het vrijheidsideaal van de Franse Revolutie.En hij was een Europeaan avant la lettre. Inspiratie kreeg hij uit het werk van Shakespeare, uit gedichten van Goethe, van zijn voorganger Mozart, Italiaanse muziek, Franse politiek en het revolutionair denken van de Jena Kreis. Juist daarover spraken Jaap en PG recent met Andrea Wulf die haar boek Magnificent Rebels schreef over die jeugdige tijdgenoten van de componist.Hij vereerde net als de Jena-rebellen, de Humboldt-broers en Goethe de dichter Schiller en zijn streven naar vrijheid. Beethoven was heel zijn leven bezig met het maken van muziek voor diens gedicht Ode an die Freude. Het werd de apotheose van zijn symfonisch werk. Maar PG wijst op nog een hele reeks andere politieke en rebelse muziekstukken. Van een ouverture voor een opstandig stuk van Goethe tot een opera over de ontsnapping uit een strafkamp.Op het concert van 24 mei klinkt niet toevallig Beethovens meest politieke symfonie, de Derde. Die was bedoeld als hommage aan Napoleon. Maar die pleegde volgens Beethoven zo'n groot politiek verraad, dat die heel hardhandig ingreep in de partituur van dat stuk.Beethoven schreef dus niet alleen die hymne voor Europa, hij wás Europa. Zijn vurig verlangen naar vrijheid, mensenrechten, zijn inspiratie uit vele culturen en allerlei landen en zijn voortdurende pogingen de muziek te vernieuwen en nieuwe ideeën, klanken en werken te ontdekken maken hem zelf weer een bron van inspiratie, ook 200 jaar nadien. 'Freude, schöner Götterfunken!'.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Dan kun je meedingen naar een set van twee vrijkaartjes voor 24 mei (vrienden krijgen hierover een aparte mail of lezen het op de site in een bericht dat alleen voor vrienden leesbaar is). In de pauze willen Jaap en PG met de vrienden van de show klinken op Beethoven en Betrouwbare Bronnen!Sowieso kun je er met 30% korting naartoe via deze linkEn ook naar het concert van 23 mei, waarin Beethovens prachtige vioolconcert wordt uitgevoerd door Alena Baeva!*** Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Een aantal muziekfragmenten in deze aflevering is afkomstig uit Orchestra of the 18th Century – Frans Brüggen – Beethoven The Symphonies***Verder lezenChristine Eichel - Der empfindsame Titan. Ludwig van Beethoven im Spiegel seiner wichtigsten Werke***Verder luisteren344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt329 - Staatssecretaris Gunay Uslu staat pal voor de cultuursector, maar er moet wel wat veranderen312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis231 - Geschiedenis als politiek wapen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa148 - Stefan Zweig als inspirator van Europa als culturele en politieke gemeenschap71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Mozart op het Binnenhof40 - De geniale broers Von Humboldt11 - Gerlacus Buma, soldaat van Napoleon en Willem I***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:59 – Deel 201:06:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kon natuurlijk niet uitblijven op het White House Correspondents’ Dinner. Op de jaarlijkse roast van de bewoner van het Witte Huis werd Joe Biden meedogenloos geplaagd met zijn kandidatuur voor een tweede termijn als tachtigjarige. Zelf deelde hij ook stevig uit, onder meer naar de 92-jarige Fox-baas Rupert Murdoch.Het is opmerkelijk hoeveel bejaarde en zelfs hoogbejaarde leiders de wereld kent in de 21e eeuw. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken er met een mengeling van verbazing, lichte spot én historische duiding naar. Want het is toch opvallend dat over de hoge leeftijd van Donald Trump zelden gerept wordt, terwijl die ouder is dan zijn voorgangers Bill Clinton en George W Bush en beduidend minder fit dan Biden.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Wie buiten de Verenigde Staten rondkijkt, ziet nog meer. De Chinese leider Xi Jinping is 69. Ronald Reagan had diezelfde leeftijd toen hij aantrad in 1981 en toen was men bezorgd daarover. Luiz Inácio Lula (Brazilië) is 77 en begint net weer opnieuw. Italië kent zelfs een traditie van stokoude leiders. President Sergio Mattarella is 81, zijn voorganger Giorgio Napolitano was 88 en werd alom gesmeekt om voor een volgende termijn bij te tekenen. Silvio Berlusconi is nog altijd senator en partijleider met 86. Irans Ali Khamenei is 84 en de leeftijdskampioen is de 90-jarige president Paul Biya van Kameroen die al meer dan 40 jaar aan de macht is.Het is dus meer dan ooit cruciaal dat een politiek leider geestelijk en fysiek bij de pinken is. We weten welke factoren en eigenschappen daarbij van doorslaggevend belang kunnen zijn. Bijvoorbeeld een brede, gevarieerde interesse, juist ook buiten en los van de permanente stress van politiek en machtsperikelen. De romans die Charles de Gaulle las, de postzegelverzameling van FDR, golf spelen en meer van dat soort afleidingen zijn geen teken van luiheid maar van wijsheid.En dus wordt over die fysieke gesteldheid vaak zeer geheimzinnig gedaan. Jaap en PG memoreren hoe Trump bijna doodging aan covid-19 en door een experimentele therapie kon overleven. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Van de brief die Ronald Reagan klaar had liggen, de depressies en drankzucht van Willy Brandt tot het noodlottig bericht voor François Mitterrand over zijn prostaat toen hij in het Élysée nauwelijks was aangetreden.Biden wordt niettemin opgebeurd door succesvolle voorbeelden van leiders die pas na hun zeventigste de macht grepen en hem hebben voorgedaan hoe je op hoge leeftijd succes boekt. Van Mughalkeizer Aurangzeb tot Konrad Adenauer en van Winston Churchill tot Deng Xiaoping.Hoe Joe Biden de afgelopen twee jaar opereerde past opvallend goed bij de succesfactoren van zulke heersers. Focus, zelf vooral de écht grote thema's doen, scherp oog houden voor urgentie en prioriteiten en daarbij tempo durven maken.Jaap en PG laten bovendien nog een andere Joe Biden horen. De jonge senator die 50 jaar geleden werd gekozen, maar formeel nog niet mócht aantreden. Pas na zijn dertigste verjaardagsfeestje kon hij beginnen. En toen zei hij al dat je van leeftijd geen issue moest maken!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!We zijn blij met de advertentie van Mattsleeps. Met de code BETROUWBAREBRONNEN10 krijg je 10 procent korting! Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld (stokoude Hindenburg benoemt Hitler)319 - Lyndon B. Johnson, politiek genie en manipulator van de buitencategorie308 - Historische 'midterms' werpen hun schaduw vooruit naar de presidentsverkiezingen van 2024292 - De koningin is dood, leve de koning! De politiek van sterven en opvolgen289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)194 - Biden en Poetin kijken elkaar in de ogen. De historie van Amerikaans-Russische topontmoetingen159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi47 - Adenauer, de 1e Kanzler44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump35 - Charles de Gaulle***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:11 – Deel 201:28:51 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Oud-minister Tom de Bruijn werkt bijna zijn hele al leven op het snijvlak van de Nederlandse en de Europese politiek. Onder meer als permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie in Brussel en daarvoor ‘chef Europa’ in Den Haag. Hij begeleidde de premiers Wim Kok, Jan Peter Balkenende en Mark Rutte naar Eurotoppen en deed allerlei complexe en gevoelige onderhandelingen. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger geeft hij een 'masterclass' over de verhouding tussen Nederland en Europa sinds de jaren ’50, zoals hij die onlangs ook gaf in Parijs, ter voorbereiding op het staatsbezoek van president Emmanuel Macron op 11 en 12 april 2023.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Zijn verhaal geeft ons een inkijkje in het concrete, dagelijkse werk van 'de pv' in Brussel. Die functie van permanent vertegenwoordiger - een combinatie van ambassadeur en beleidscoördinator van de regering bij de EU - bekleedde hij van 2003 tot 2011. De bijeenkomsten van de gezamenlijke pv’s van de lidstaten noemt hij 'het Madurodam van de Europese Raad'. Hoe, met wie en met welke landen en krachten je onderhandelt op dat complexe Brusselse niveau maakt hij inzichtelijk met fraaie verhalen.Dat Nederland de voorbije 70 jaar niet altijd op eenzelfde manier naar de Europese integratie en de machtsverhoudingen binnen Europa keek, komt uit zijn analyse scherp naar voren. Scepsis bestond al in de jaren van premier Willem Drees, maar ook hij kon het zich niet veroorloven afzijdig te blijven. Al was het maar vanwege de cruciale handelsrelatie met West-Duitsland.Met de Fransen liep het vaak stroef. De Atlantische insteek en het idealistisch pragmatisme van de Nederlanders wekte vaak wantrouwen en onbegrip. Toch slaagde Ruud Lubbers erin op een van de heikelste problemen verrassend op één lijn te komen met president François Mitterrand. Samen overrompelden ze daarmee heel de EU. Minister Hans van Mierlo poogde vergeefs tot meer wederzijds begrip te komen, maar Jan Peter Balkenende dwong nogal wat respect af nadat hij Jacques Chirac met zijn stijfkoppigheid eerst tot razernij had weten te brengen.Nog meer argwaan ontmoette ons land na het afwijzen van de ‘Grondwet' in 2005 en daarna (tussen 2010 en 2012) de gedoogcoalitie met de PVV. Maar juist toen brak een nieuwe toon en benadering door. In de eurocrisis bleek Nederland inventief en creatief te zijn.De uitstekende band met bondskanselier Angela Merkel werd nog belangrijker toen met Brexit de eveneens goede relatie met de Britten in zijn tegendeel omsloeg. Brexit maakte Rutte stug tegen de ondermijners van de EU en voor Berlijn en Parijs werd hij nog meer een nuttige schakel. 'Wopke en de Zeven Dwergen' werd daar een effectief vervolg op.Na het vertrek van Merkel is Nederland nog meer een sleutellidstaat geworden, temeer omdat de Frans-Duitse as in een crisis verzeild is geraakt. MH17, Trump, Poetins inval in Oekraïne en de opmars van Xi Jinping hebben bovendien glashard doen voelen hoezeer een eensgezinde Unie met nieuwe politieke instrumenten van levensbelang is.Het lijkt er zelfs op dat Rutte hiermee wel degelijk iets van visie heeft ontwikkeld. De premier zoekt ook in veel bredere kring nu invloed en contacten voor ons land binnen de EU. De band met Macron is opvallend sterk geworden, maar bijvoorbeeld ook met Spanje is de relatie en het wederzijds begrip ook veel beter geworden.Dit wijst erop dat voor ons land en de EU als geheel een nieuwe tijd is aangebroken. Poetins oorlog heeft dat nog extra aangemoedigd. Tom de Bruijn wijst er ook in het licht van de aanstaande verkiezingen voor het Europees Parlement op, dat politici en partijen hebben te rekenen met decennia van grote nadruk op gezamenlijke inspanningen voor een serieuze Europese defensie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenTom de Bruijn - De l’idéalisme au pragmatisme : les Pays-Bas dans la construction européenne (Le Grand Continent, 11 april 2023)Nederlandse vertaling op Vriend van de showLeestip van Jaap:Anjo Harryvan en Jan van der Harst - Verloren consensus. Europa in het Nederlandse parlementair-politieke debat 1945-2013***Verder luisteren340 – Caroline van der Plas ontvangt Frans Timmermans. Vijf misverstanden over Europa336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen328 – Nieuwe rauwe wereld. Brexit, what Brexit?321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering139 - Ank Bijleveld en haar nieuwe Defensievisie: Europa moet zichzelf militair kunnen verdedigen124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok, 40 jaar Europese geschiedenisAfl. 36 – Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden28 - Eeuwenoude misverstanden tussen Nederland en FrankrijkAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:56 - Deel 202:01:41 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de verkiezingen van 2021 vertrokken negen van de vijftien gekozen Tweede Kamerleden uit de CDA-fractie, afgelopen week zelfs twee tegelijk. Termen als 'leegloop' en 'exodus' gingen al snel rond. Alle reden om te analyseren wat er nu precies in die partij aan de hand is, zeker na de klappen die de christendemocraten in maart nog kregen bij de Provinciale-Statenverkiezingen. Jaap Jansen en PG Kroeger - die over de historie van het CDA al veel publiceerde – belichten de achtergronden en actuele perikelen. Quo Vadis: waar gaat het CDA heen?***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Al in de loop van 2019 en 2020 was voor scherpe waarnemers merkbaar dat de ooit zo geduchte machtsmachine van het CDA allesbehalve soepel functioneerde. In een leiderschapsvacuüm na het vertrek van fractieleider Sybrand Buma ontstonden ernstige problemen in Noord-Brabant, een provincie waar het CDA juist historisch sterk geworteld is. Bedreigingen door boerenactivisten en een nieuwe coalitie over rechts met onder meer FvD zorgden voor diepe verdeeldheid. Opvallend was hoe het Haagse CDA daarbij wegkeek en de verwarring vooral extra voedde.De aanwijzing van een nieuwe nationale lijstrekker (Hugo de Jonge! Wopke Hoekstra!) en de perikelen daaromheen lieten opnieuw zien dat het intern niet goed zat. De Tweede-Kamercampagne van 2021 liep uit op een rommelige en inhoudelijk stuurloze deceptie. PG wijst erop dat dit niet leidde tot een scherpe, inhoudelijke evaluatie. Eerder tot het omgekeerde: het toedekken van de narigheid en vermijden van harde lessen.Het was overigens niet zo, dat vanuit het CDA niet gepoogd werd een eigentijds politiek program te presenteren. Men was misschien eerder te ijverig daarmee. De hoeveelheid 'nieuwe visies' en rapporten is de voorbije jaren bijna niet te tellen; ze volgen elkaar in hoog tempo op. Dat vergroot eerder onzekerheden dan dat het koersvastheid en focus op de lange termijn onderstreept. Van Zij aan Zij, via een New Deal en een Coöperatieve Samenleving werd het 'Minder Ik, Meer Wij’ en ‘Heel Nederland’. Toch zeggen velen ook binnen het CDA dat het hen duizelt en onhelder is wat de koers nu toch is. Papier is immers geduldig.De deelname aan het kabinet Rutte IV kon daarbij niet voor nieuw elan zorgen - waarvoor vanuit de partijdenktank al gewaarschuwd was in Betrouwbare Bronnen 212 - en de neiging in de Kamerfractie tot een klassiek 'monisme' tegenover het kabinet remde een duidelijke, eigen profilering. Het forse verlies bij de Staten was daardoor eigenlijk tevoren al ingeboekt. Verrassen kon het niemand.En die leegloop in de Kamer dan? Die is niet eens zo ongebruikelijk, ook bij andere partijen zie je dit. Maar nu het CDA geen 40 of 50 zetels meer heeft, valt een plots vertrek wel veel meer op. Bovendien is deze ontwikkeling een uitvloeisel van de eerdere mislukking om de CDA-kieslijst te verversen. Twee jaar na de verkiezingen lijkt die ontwikkeling zo alsnog te gaan slagen.Signalen van de jongeren (het CDJA) en vanuit het Europees Parlement – in 2024 staan er alweer verkiezingen op de rol - wijzen erop dat voor zulk nieuw elan weinig tijd meer beschikbaar is. Partijvoorzitter Hans Huibers zal de komende tijd aan de slag moeten na een periode waarin hij vooral een interne 'cheerleader' was om zijn club moed in te spreken. Daarbij kan hij bij geestverwanten in Vlaanderen bij onze eerdere gast Sammy Mahdi en in Duitsland de CDU na Angela Merkel zien hoe ook zij worstelen met hun profiel en koers.Vooral in de nu verjongde Kamerfractie zal men een nadrukkelijker 'eigen profiel' moeten laten zien. En willen vermijden dat er opnieuw 'een nieuwe visie' uitgeprobeerd gaat worden. Die nieuwe mensen daar zouden wel eens een stille coup kunnen plegen. En eindelijk concreet gaan doen wat al die tijd alleen maar geduldig papier bleek te zijn. De vraag is dan natuurlijk wel, wat ook dit betekent voor de relatie van het CDA met Rutte IV.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!De prijswinnaars van het boek van Jan Hoedeman worden bekend gemaakt in deze aflevering!In deze aflevering zit een Bamigo-advertentie. Tot en met 30 april 2023 25% en soms zelfs 40% korting. Daarna weer de volle prijs, behalve als jij de Betrouwbare Bronnen-code kent, dan krijg je met Bron20 20% korting!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren337 - Een pauzeknop om te versnellen. Het bijna-einde van Rutte IV335 - Na de verkiezingen: de kunst van het wonden likken334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land307 - Tien wetten waaraan een succesvolle fractievoorzitter moet voldoen282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg209 - Kabinetsformatie 2021: De VVD nerveus, het CDA labiel en Hamer houdt stug vol195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?176 – De verkiezingscampagne van 2021: onverwachte winnaars en verliezers175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD153- Het CDA en de tand des tijdsBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:48:46 – Deel 201:22:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Koning Willem-Alexander zit tien jaar op de troon en heeft een podcast. Toch is zijn aanzien en dat van de monarchie als instituut aan het afbladderen. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken in historie en actualiteit naar de regelmatige worstelingen van de Oranjevorsten met hun politieke en symbolische rol, hun particuliere en publieke levens en hun pogingen daar een goed evenwicht in te vinden.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Bij de recente presentatie van het boek van Jan Hoedeman De achilleshiel van de koning, monarchie onder druk was oud D66-leider Alexander Pechtold zeer openhartig. Maatschappelijke ontwikkelingen en een slonzige omgang van premier Mark Rutte met de rol en taken van het staatshoofd maken de vraag relevant of de monarchie op zijn eind loopt. Een ferm politiek besluit hierover is nodig, want je kunt dit onderwerp niet aan de Oranjes zelf overlaten, vindt Pechtold. Wat hem betreft stopt het sprookje na deze koning.Wie met enige distantie kijkt, ziet een regelmatig terugkerende discussie over de rol van de koning en de wijze waarop die rol in elke Oranjegeneratie werd ingevuld. PG vertelt hoe de allereerste koning Willem I worstelde met zijn nieuwe functie in een geheel nieuw koninkrijk. Vol ijver ontpopte hij zich als een ware autocraat, een Nederlandse tsaar.Maar zijn pogingen een nieuwe nationale eenheid af te dwingen liepen stuk op het idee dat hij dan ook een nationale kerk met zichzelf daarin als chef moest introduceren. Hij verspeelde de helft van zijn Nederlanden, de eensgezinde Hervormde Kerk, het respect van zijn vorstelijke collega's en ook van Haagse kringen. Gedesillusioneerd trad hij af.Zijn kleinzoon Willem III verging het niet lang daarna weinig beter. Zijn strijd tegen Thorbeckes Grondwet raakte vermengd met particuliere besognes. Die leidden vervolgens bijna tot een Europese oorlog. De koning bleek een pion in een Bismarckiaans schaakspel waarvan hij geen idee had. De vijf miljoen gulden die hij voor Luxemburg dacht te kunnen inpikken gingen aan zijn neus voorbij. Pruisen won, Frankrijk stond met lege handen en aan het Binnenhof werden de koning en zijn kabinet afgefakkeld. De kiezers straften de strapatsen twee keer op een rij scherp af.Ook koning Willem-Alexander worstelt met zijn rol nu de politieke aspecten daarvan gemarginaliseerd zijn, waarmee ook zijn symbolische betekenis verwatert. Pechtold waarschuwt zelfs voor het ontstaan van een vorstelijke versie van de Kardashians die voortdurend in beeld zijn en ophef en aandacht genereren.Dat is te meer kwetsbaar omdat de 'onschendbaarheid' van Thorbeckes constructie uitgaat van het vermogen van de vorst juist nimmer voor ophef te zorgen en zich boven alles bekommert om de nationale stabiliteit.Daarbij komt nog dat in ons land ook nog gehecht wordt aan een combinatie van allure én gewoonheid. Daarin de juiste balans vinden is steeds weer een lastige evenwichtsoefening. De podcast van de koning laat ook dat onbedoeld merken.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenHet boek van Jan Hoedeman. Vrienden van de show kunnen meedingen naar een exemplaar van dit interessante boek. Informatie hoe, ontvang je via de mail of kun je lezen op Vriend van de show (alleen als je vriend bent!)***Verder pratenAlexander Pechtold gaat op dinsdag 25 april met belangstellenden in gesprek over de monarchie in buurthuis Oase, Cartesiusweg 11, Utrecht***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021 Moet de koning weer de regie in handen nemen?314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland En de relatie met de Oranjes301 - Balkenende toch nog minister van Staat, precies 20 jaar na de val van zijn ongelukkige kabinet met de LPF293 - Hoe houd je een boeiende toespraak en wat moet je vooral niet doen? Is de Troonrede wel een echte toespraak?292 - De koningin is dood, leve de koning! De politiek van sterven en opvolgen286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! Wilhelmina kielhaalt minister Dijxhoorn274 - Thorbecke, denker en doener268 - En hoe moet het dan met Prinsjesdag? Het radicale plan van Sigrid Kaag239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit Beatrix' eerste formatie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa Hij maakte ons land een koninkrijk129 - De rommelige historie van Prinsjesdag115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid74 - Nooit Gebouwd Den Haag71 - Caroline de Gruyter en Habsburg57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville11- Sybrand en Wiete Buma over Gerlacus Buma, Napoleon en koning Willem I08 - Paul Rem over The Queen en haar bijzondere band met de Oranjes***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:42:53 – Deel 201:31:46 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De technologische revolutie van kunstmatige intelligentie en het politieke en culturele debat daarover zijn volop losgebarsten. Kun je je ogen nog geloven, is wat je leest wel 'echt'? Is wat hiermee kan – en vooral: straks zal kunnen - een vloek of een zegen of allebei tegelijk? En is deze editie van Betrouwbare Bronnen zélf wel echt?Jaap Jansen en PG Kroeger kijken niet alleen naar wat nu al de discussie beheerst, maar wijzen op lessen die uit eerdere hocus-pocus verhalen, 'hoaxes', getrokken moeten worden. Zo gaat ook meer dan honderd jaar na dato het valse document van ‘een vergadering van joodse wereldleiders’ nog altijd onverminderd rond. 'De Protocollen van de Wijzen van Sion' waren een product van de Ochrana, de geheime dienst van de Tsaar. Wat daarin beweerd wordt, duikt in allerlei varianten nog steeds op: bij de 'Reichsbürger' bij de ayatollahs en in verhalen over 'Soros' en over Wall Street en Hollywood.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Ongekend was de ophef in april 1983 in Hamburg, nu precies 40 jaar geleden. Toonaangevend weekblad Stern onthulde dat het de persoonlijke dagboeken van Adolf Hitler had ontdekt: “Die Jahrhundertsensation!” Zestig verzegelde mappen gevuld met honderden pagina's handgeschreven, persoonlijke aantekeningen door de Führer waren uit zijn bunker in Berlijn gesmokkeld en bij een vliegtuigongeluk gered.Veel geleerden - ook Loe de Jong van het RIOD - waren diep onder de indruk. Grote mediabedrijven betaalden grote bedragen voor het recht om dit unieke document exclusief uit te geven. Stern pochte dat de geschiedenis van het Derde Rijk en dus van Duitsland en Europa herschreven moest worden.PG vertelt hoe hij al in de kiosk op het station verbluft keek naar de omslag van Stern. Die foto van dat dagboek kon toch niet kloppen? En zo kwamen uit allerlei kringen argwaan, bevreemding en kritische analyses los. Het avontuurlijke verhaal van de vondst van Hitlers complete dagboeken en nog meer persoonlijke documenten uit de Führerbunker bleef niettemin de media wereldwijd meeslepen.De inhoud van het dagboek was opvallend. Deels een saai soort agenda-opsomming, deels allerlei gedachten die de dictator in een ander, soms menselijker daglicht stelden. Alle reden dus om het diep en kritisch te analyseren. Zodra dat door Stern mogelijk werd gemaakt, vielen er harde klappen. De concurrenten in de media vieren feest en de net nieuwe regering van Helmut Kohl niet minder, om heel andere, meer politieke redenen.Het verhaal van journalist Gerd Heidemann, oplichter Konrad Kujau en de financiële malversaties rondom de dagboeken is adembenemend. Niets van de avontuurlijke achtergrondverhalen bleek waar. Eigenlijk was alles overgeschreven uit een bestaande publicatie die de dagelijkse werkzaamheden van Hitler en zijn staf en detail had geverifieerd. Stern had vele miljoenen gespendeerd - en onder meer Nieuwe Revu $125.000 afhandig gemaakt! - in een hoax, "eine plumpe Fälschung" in de harde woorden van de chef van het Bundesarchiv.Jaap en PG vertellen hoe het zo ver had kunnen komen, hoe een zo opvallende hoax zó kritiekloos benaderd werd en welke schimmige achtergronden daar later nog over naar boven kwamen.Nu met kunstmatige intelligentie nog veel verfijnder met documenten, beelden en film gewerkt kan worden, is het eens te meer nodig dat media en politiek zich hiervan rekenschap geven. Want zijn die nieuwe beelden van 9/11 of de Maanlanding wel echt? En dat filmpje van Poetin of die jas van de Paus? En de vraag waarom mensen blijkbaar zo graag bedrogen willen worden ligt hierbij steeds weer op tafel.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder lezenGefälschte "Hitler-Tagebücher" - So gefährlich war der Fake (NDR)***Verder kijkenZDF-Doku: Die Jahrhundertfälschung***Verder luisterenStern heeft een eigen podcastserie met fragmenten uit telefoongesprekken tussen Gerd Heidemann en Konrad KujauEerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die hierbij interessant kunnen zijn322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland304 - Waarom Nederland een Wet op de politieke partijen nodig heeft en wat we hierbij kunnen leren van Duitsland295 - "Kaag. Sigrid Kaag." Spionnen in de politiek289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (Hitlers heldin, de zus van Nietzsche)253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft251 - Nederlanders hebben groot vertrouwen in de democratie, veel minder in partijen239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders231 - Geschiedenis als politiek wapen210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-Duitsland75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie65 - 'Vroeger was alles beter', PG Kroeger: nostalgie als strategie en politiek wapen53 - De viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik23 - Ruth Peetoom en politicoloog Yascha Mounk over de kwetsbare democratie19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:20 – Deel 201:18:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Eurocommissaris Frans Timmermans kwam naar de Tweede Kamer en maakte kennis met Caroline van der Plas van de Boer Burger Beweging. Hun gesprek was zeer boeiend omdat dit een aantal misverstanden bloot legde die in ons land, bij veel media en in de Tweede Kamer zélf bestaan over 'Brussel'. In deze aflevering analyseren Jaap Jansen en PG Kroeger de verwarring, de finesses van dat gesprek en de vele kansen die andere parlementen liever niet laten liggen in Europa. Tips die de Tweede Kamer meteen kan bespreken op 11 mei 2023, wanneer ze (op voorstel van de VVD en Volt) een openbare masterclass houdt over het beïnvloeden van Europese besluitvorming! ***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Timmermans noemde het initiatiefvoorstel van de BBB en JA21 (de uitwerking op drie volgens Van der Plas 'haalbare' punten van een eerder tienpuntenplan) in fraaie Brusselse codetaal ‘een oprechte poging’. Hij zag er een aanknopingspunt in om die partijen inhoudelijk te ondersteunen bij de uitwerking. Wat zou dat in de praktijk kunnen betekenen?De uitkomst van het gesprek leidt tot een hoop vragen. Ook naar de impact ervan op de 'pauzeknop' in de coalitie en de even oprechte pogingen van de ministers Piet Adema (Landbouw) en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) bij concrete wetgeving. Zet Timmermans hen via Van der Plas heel verfijnd niet ook onder druk nu? Het gesprek deed nog iets. Het liet zien hoe hardnekkig en onjuist Misverstand 1 is over hoe de EU functioneert. De nationale parlementen hebben namelijk dankzij de ooit afgewezen 'Grondwet' van 2005 in het daarna geratificeerde Verdrag van Lissabon duidelijk meer invloed gekregen op de EU en op het werk van de Commissie in Brussel. Elke lidstaat kan daarbij zelf invullen hoe en welke initiatieven men daarbij neemt. Jaap en PG vertellen hoezeer verschillende landen als Portugal, Duitsland en Roemenië zich hierin profileren. En hoe ons land er weinig mee doet. De Tweede Kamer heeft in de tijd van voorzitter Khadija Arib zelfs flink bezuinigd op know how en relaties met Brussel. Gelukkig wordt die fout binnenkort gerepareerd met vijf extra 'Europa-medewerkers' voor de Tweede Kamer. En er komt een heuse Europawet!Daar ligt Misverstand 2 al snel op de loer. Men denkt dat de Europese Commissie een soort regering is die decreten afkondigt. "Het moet van Brussel", klinkt dan al gauw. Precies dát bleek uit het gesprek met Timmermans allerminst het geval en Van der Plas was er bijna beduusd van, want ‘dat geeft al wat hoop’. Duidelijk werd nog eens dat Nederland zelf moet 'leveren' en dat dus nu juist ook de grote BBB-fracties en coalities in de provincies heel concreet aan de slag moeten.Daarbij klinkt dan al gauw Misverstand 3, dat de EU alleen maar meer en meer bevoegdheden naar zich toe trekt. “Ze bemoeien zich met alles.” Precies daarom hebben de nationale parlementen een nieuw instrument gekregen, de 'subsidiariteitstoets'. Maar ons land is op dat punt opvallend weinig alert. Bovendien blijken heel wat regels in Europa vooral onder druk van de lidstaten zelf te ontstaan. Jaap en PG vertellen over de perikelen van de EU-subsidies voor schoolmelk en de strijd om het gloeilampenverbod, waar nota bene Frans Timmermans in een eerder politiek leven het mee te stellen had. Ook nu bleek bij zijn Haagse bezoek weer hoe hardnekkig Misverstand 4 is. Dat is het idee dat een commissaris als Timmermans 'er daar toch voor ons zit'. Alsof hij in Brussel een soort lobbyist zou zijn voor Rutte of Van der Plas. Zeker hiermee zou kunnen gebeuren, dat bij zo'n taakinvulling de Europese Commissie zich omwille van die lobbytaak inderdaad en detail zou gaan bemoeien met wat nationaal, soeverein moet gebeuren. Voor je het weet zitten we dan echt in een superstaat! Dat brengt ons bij Misverstand 5. Dat is de gedachte dat 'ze in Brussel' nauwelijks geïnteresseerd zijn in wat hier gebeurt en die houding daardoor wederzijds ontstaat. Het omgekeerde is wat je vaak ziet. Een reeks voorbeelden laat zien dat allerlei input vanuit Europese expertise in de discussies in Den Haag - meestal op verzoek uit de Kamer zelf - nauwelijks wordt benut en de hooggekwalificeerde bezoekers bijna genegeerd worden. Juist dit maakt het gesprek van Van der Plas met Timmermans extra interessant. Gaat dat nu leiden tot een ommekeer en gaat de Kamer serieus aan de slag met die expertise uit Brussel? Het overzicht dat de Europese Commissie bijhoudt van de interacties met alle parlementen van de lidstaten (conform het Verdrag van Lissabon) vind je hier.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren11 - Mendeltje van Keulen over de relatie Binnenhof-BrusselLees ook haar 'Post uit Brussel'. Nog verder luisteren332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'297 - De kwestie-Arib en de Tweede Kamer als prettig gestoorde anarchie252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie238 - Kabinetsformatie 2021: Een opmerkelijk coalitieakkoord en de Kamer op zoek naar haar rol232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen86 - EU-begroting: VVD en D66 kritisch over de inhoud, oneens over het bedragAfl. 85 - Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting: 'Nederland kan verzet beter opgeven'66 - Carola Schouten, Landbouwminister tussen boze boeren***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:57 – Deel 201:18:52 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na de Koude Oorlog en daarna de unipolaire wereld zien we nu een ruwe, multipolaire wereld van grootmachten en allianties ontstaan. De geopolitiek van de negentiende eeuw is terug.Reden te meer om eens goed te kijken hoe machtspolitiek in die tijd werd toegepast door de grootmachten. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de meest succesvolle bedrijver daarvan: Otto von Bismarck, die al tijdens zijn leven een legende werd.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Hij werd geboren in 1815, juist toen Napoleon en zijn revolutionaire keizerrijk sneefden. En hij leefde hij tot 1898, het fin de siècle. Al jong greep hij de kansen die de turbulentie van de verwarrende jaren rond 1848 hem bood. Een staatsman met waaghalzerige lef, politiek vernuft en connecties in de top van Europa en de Duitse vorstendommen daarbinnen.Een diepe politieke crisis in Pruisen greep hij aan om die staat tot de dominante macht op het Europese continent te maken. In minder dan tien jaar speelde hij met politieke, diplomatieke en militaire avonturen de andere machten tegen elkaar uit. Geen wonder dat Johan Rudolf Thorbecke hem verafschuwde en Benjamin Disraeli zijn politiek als ‘nog ontregelender’ beschouwde dan de Franse Revolutie.Zo smeedde hij in 1870-1871 een nieuw Duits keizerrijk onder Pruisische leiding, “Durch Blut und Eisen”. Zelf werd hij er de rijkskanselier van en daarmee begon een tweede, verrassende fase van zijn kiene machtspolitiek. Bismarck werd ‘de eerlijke makelaar’ van Europa.Of het nu tsaar Alexander II, Benjamin Disraeli of Habsburg in Wenen was, allen keken naar Bismarck om het evenwicht te bewaren en daarbinnen hun expansieplannen te realiseren. Ook bij de koloniale globalisering die deze tijd kenmerkte. Dit maakte het nieuwe keizerrijk nóg dominanter in 'het concert der Europese machten', terwijl de nieuwe Duitse eenheid met haar 'interne markt' aan economie, technologie en wetenschappen enorme impulsen gaf.Door de eigen Duitse ambities beperkt te houden, kon Bismarck stevige allianties smeden en een succesvolle evenwichtspolitiek voeren, terwijl hij binnenslands verrassend moderne politiek aandurfde, ook op sociaal vlak. Naast autoritaire repressie. Een nieuwe, jonge keizer kreeg het na 1888 direct met de knorrige oude kanselier aan de stok. Wilhelm II wilde populair zijn, stoere taal en militair machtsvertoon laten klinken. Bismarck weigerde mee te gaan in zulke onberadenheid en stapte op, dezer weken in 1890.Een serene oude dag gunde hij zichzelf en vooral ook de nieuwe keizer en diens opvolgers niet. Daarvoor zag hij te scherp dat hun onevenwichtige koers moest leiden tot een geopolitiek isolement of nog erger. Met zijn fascinerende memoires nam Bismarck postuum nog een keer extra wraak. Het derde deel daarvan werd daarom decennialang ongepubliceerd gelaten.Bismarck is voor onze tijd verrassend leerzaam en actueel. Zijn neiging tot scherp politiek en intellectueel debat is sowieso genieten. Maar ook zijn finesse bij zowel de waagstukken in zijn geopolitieke strategie als het opvallende bouwen en bewaren van evenwicht. De bloei van Duitsland als een nieuwe en leidende wereldmacht door de nadruk op technologie, innovatie en wetenschap en zijn bewust afzien van Poetinachtige militaire avonturen als nalatenschap vallen nu misschien zelfs meer op dan voorheen. Deze oerconservatieve, autoritaire vernieuwer blijkt ineens óók een man voor deze tijd.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Verder luisteren314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland312 - Schurend verleden - over cancelculture, politiek en geschiedenis311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore303 - Bijzondere Britse premiers302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke285 - Kaliningrad, een oude stad als brandpunt van Europa274 - Thorbecke, denker en doener248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk103 - Geheim geld in de politiek71 - Caroline de Gruyter en Habsburg57 - Alexis de Tocqueville47 - Adenauer, de 1e Kanzler40- De geniale broers Von Humboldt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:07:25 – Deel 201:48:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.