Bureau Buitenland

En Berlijn krijgt een bureaucratiemuseum. (0:53) De 'bloedrode lijn' in Rafah Al maanden hing het in de lucht: een Israëlische operatie in Rafah ten zuiden van Gaza. Waar meer dan een miljoen mensen bivakkeren. Nu zijn er tanks binnengerold en luchtaanvallen uitgevoerd. Ondanks eerdere internationale druk van onder meer de Amerikaanse president Biden en demissionair premier Rutte om een humanitaire catastrofe te voorkomen, en waarschuwingen voor het overschrijden van een rode lijn. Te gast zijn Mart de Kruif, oud-commandant Landstrijdkrachten & GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kati Piri. (13:08) Poetin haalt de bezem door het Kremlin Na 12 jaar trouwe dienst wordt de Russische minister van defensie Sergej Sjojgoe uit zijn functie gezet door president Poetin. En naast Sjojgoe moesten meer hoge piefen uit Poetins kabinet vertrekken. Een hoge militair werd zelfs gearresteerd. Wat zegt dit over de Poetins toekomstplannen met de oorlog in Oekraïne? En heeft de benoeming van Belooesov ook iets te maken met zijn goede banden met China, waar Poetin morgen op bezoek gaat bij president Xi? Te gast is Hubert Smeets, Rusland-deskundige bij kennisplatform RAAM. (21:17) Buitenland Uitgelicht: Duitsland Lange wachttijden, stapels papierwerk en regelgeving om gek van de worden: de Duitse bureaucratie is notoir. Een nieuw museum wil daarvoor op een ludieke manier aandacht vragen. Duitslandkenner Djuna Kramer praat ons bij. Presentatie: Sophie Derkzen

En een parodie wordt werkelijkheid in Cuba. (00:41) Welke kant wil Georgië op? Vandaag wordt de wet tegen ‘buitenlandse inmenging’ in Georgië bekrachtigd, ondanks dagen van enorme protesten. Meer dan 80% van de bevolking wil toetreden tot de EU, maar deze wet dreigt dat in ieder geval voorlopig onmogelijk te maken. Wat gaat er met het land gebeuren nu de huidige regering deze draai maakt, en vormen de verkiezingen in oktober misschien nog een uitweg? We bespreken het met correspondent Jarron Kamphorst.   (7:51) Influencers spelen steeds belangrijkere rol bij Indiase verkiezingen 'BeerBiceps' en 'Curly Tales': het zijn geen personages uit een nieuwe Disneyfilm, maar Indiase influencers met miljoenen volgers. Nu bijna één miljard Indiërs kunnen stemmen bij de verkiezingen, is het voor politici een hels karwei om zoveel mogelijk mensen te bereiken. Daar spelen dit soort influencers een steeds grotere rol in. Daarover Devi Boerema, oud-correspondent en India-kenner.   (19:08) Buitenland Uitgelicht: Cubaanse vergissing In Cuba is het lichaam van een overleden toerist verdwenen, en de familie in Canada kreeg per abuis de resten van een dode Rus toegestuurd. De pijnlijke vergissing doet denken aan de Cubaanse klassieke film "Guantanamera”, bedoeld als parodie op de Cubaanse samenleving. Collega Edwin Koopman praat ons bij.   Presentatie: Maaike Schoon

En een vermiste Egyptische beroemdheid duikt plots weer op! (00:41) Russen rukken op rond Kharkiv Rondom de Oekraïense stad Kharkiv boeken de Russische troepen grote vooruitgang bij een nieuw offensief. De Russen beweren afgelopen weekend negen dorpen te hebben ingenomen, in de buurt van de tweede stad van het land: Kharkiv. Wat betekent dit nieuwe offensief en hoe zit het met de Oekraïense verdediging? Daarover VRT-journalist Jens Franssen. (09:44) Discussie over de Nederlandse banden met Israël op defensiegebied De afgelopen week staan door demonstrerende studenten de academische banden met Israël volop ter discussie. Maar is het niet veel logischer om eerst te kijken naar de samenwerking met Israël op gebied van defensie? Onderzoeker wapenhandel Frank Slijper van vredesorganisatie PAX stelt dat die door de oorlog in Gaza problematisch is geworden en pleit voor een heel andere Nederlandse opstelling. Defensiedeskundige Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) is het daar zeer mee oneens, een debat! (23:08) Uitgelicht: digitale wederopstanding in Egypte Een Egyptische actrice die jaren geleden op mysterieuze wijze verdween, is ineens teruggekeerd. Niet in levenden lijve - maar online. Correspondent Ruth Vandewalle stelt ons op de hoogte. Presentatie: Sophie Derkzen

En migratiedebat Bas Eickhout (GroenLinks/PVDA) en Malik Azmani (VVD).  (00:45) Relatie Israël hoofdpijndossier voor Biden Israël kan ook zonder steun van de VS verder, zo verzekert de Israëlische premier Netanyahu. Hij lijkt niet onder de indruk van de dreigende woorden van de Amerikaanse president. Die waarschuwde geen wapens meer te leveren aan Israël als het doorgaat met een offensief in Rafah. Nu Netanyahu niet lijkt te luisteren, zorgt de relatie met Israël in Washington voor een steeds groter hoofdpijndossier. Journalist Casper Thomas over de politieke problemen waarin Biden daarmee in eigen land komt.  (10:32) Congolese kunstenaars veranderen de kunstwereld  Een groep Congolese kunstenaars probeert in samenwerking met de Nederlandse kunstenaar Renzo Martens de verhoudingen in de internationale kunstwereld te veranderen. Die stammen nog veel teveel uit de koloniale periode. De omgang met één beeld, nu in het bezit van een Amerikaans museum en met een hele bijzondere geschiedenis, staat daarvoor symbool. Volgens het Congolese kunstenaarscollectief hoort dit beeld thuis in Congo. Renzo Martens legt uit waarom. (21:50) Europa Draait Door: Migratiedebat Bas Eickhout & Malik Azmani In onze podcast gaan Bas Eickhout (GroenLinks/PVDA) en Malik Azmani (VVD) in debat over asiel en migratie. Moeten Europa wel of geen migratiedeals sluiten? En is meer arbeidsmigratie noodzakelijk?  Presentatie: Tim de Wit

En een ruzie om zonnepanelen in de Italiaanse ministerraad. (00:41) Rusland in ‘winning mood’ op Dag van de Overwinning In Rusland wordt vandaag traditioneel de overwinning op Nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog herdacht. Het is een dag die vaak gepaard gaat met groot militair machtsvertoon. Vorig jaar was de stemming echter niet al te best: Rusland stond er op het slagveld in Oekraïne slecht voor, en er waren door de grote verliezen zelfs maar weinig tanks te zien tijdens de parade. Hoe anders is de stemming nu, nu Rusland juist de overhand weer lijkt te hebben in de oorlog, en Poetin net opnieuw is benoemd voor een nieuwe termijn als president. Daarover correspondent Jarron Kamphorst en defensie-deskundige voor de VRT Jens Franssen.   (11:06) Danny in Ecuador Ecuador is in een paar jaar tijd veranderd van een rustige toeristenbestemming naar een land vol geweld van drugsbendes. Een groot deel van de cocaïne die in Nederlandse havens arriveert, komt rechtstreeks uit Ecuador. TV-maker Danny Ghosen is net terug uit het land voor zijn TV-serie Danny ter Plekke – en zag hoe de staat de strijd aangaat met het drugsgeweld. (21:32) Uitgelicht: Italiaanse zonnepanelenrel Italiaanse zonnepanelen moeten de redding vormen voor Europa. Op dit moment haalt de EU namelijk driekwart van de zonnepanelen uit China, en dat moet volgens de Italianen anders. Maar hoewel flink ingezet wordt op die industrie, is er in Italië zelf weinig plek om ze ook echt te plaatsen. Sonja Pleumeekers legt uit hoe dat zit. Presentatie: Tim de Wit

En: de middelbare Duitser is best blij met zijn leven. (00:50) EUropa Express #9: Europese leiders op tour voor migratiedeals In aanloop naar de verkiezingen proberen Europese leiders goede sier te maken met migratiedeals. Vorige week reisde Ursula von der Leyen met de president van Cyprus naar Libanon, waar ze een miljard euro beloofde voor onder andere migratiemanagement. Het is de laatste in een reeks deals met derde landen om migranten ervan te weerhouden de Europese grenzen te bereiken. Maar op de uitvoer daarvan valt veel aan te merken, ziet conflictwetenschapper en Libanon-expert Nora Stel. Hoe en waarom politici in Europa toch een goede sier proberen te maken met migratieplannen, zeker in de aanloop naar de verkiezingen in juni, vertelt EU-correspondent Clara van de Wiel. (13:55) Nigeria probeert zichzelf te voeden met hulp van FrieslandCampina De voedselveiligheid in Nigeria is in gevaar: het land produceert zelf te weinig eten en dat wat uit het buitenland komt, is voor de meeste mensen onbetaalbaar. Intussen probeert de Nederlandse zuivelproducent FrieslandCampina de melkproductie in het West-Afrikaanse land te stimuleren, maar dat is nog niet zo eenvoudig. Een reportage van onze correspondent Femke van Zeijl. (22:28) Buitenland Uitgelicht: De middelbare Duitser is blij met zijn leven Veel Duitsers van middelbare leeftijd zeggen tevreden te zijn met hun leven, blijkt uit recent onderzoek. En na jaren van coronacrisis, hoge inflatie en oorlog op het continent, is die goede stemming best verrassend te noemen. Duitslandkenner Ulrike Nagel vertelt ons meer. Presentatie: Tim de Wit.

En de Welsh willen dolgraag meedoen aan het Songfestival! (00:41) Komt er in Gaza een staakt-het-vuren of juist een offensief? Er leek zicht op een staakt-het-vuren in de Gaza-oorlog, maar vannacht leek Israël toch een begin te maken met het lang aangekondigde finale offensief in Rafah. Valt een humanitair drama nog te voorkomen? Brigitte Herremans, Midden-Oostenkenner van de Universiteit Gent en Peter Malcontent van de Universiteit Utrecht, gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijnse conflict, over de laatste ontwikkelingen in de onderhandelingen tussen Hamas en Israël.  (14:34) Waarschuwing voor sabotage uit Rusland Rusland heeft plannen voor 'fysieke sabotage' in heel Europa, waarschuwen inlichtingendiensten. Volgens hen loopt Europese infrastructuur risico. Waar komt deze waarschuwing nu vandaan en in hoeverre moeten we ons ook in Nederland zorgen maken over sabotage. Daarover onderzoeker Inlichtingen en Veiligheid bij Clingendael, Koen Aartsma.  (21:48) Buitenland Uitgelicht: De Welshe Songfestivaldroom In Wales hebben muzikanten, taalactivisten en pro-onafhankelijkheidspolitici een campagne gesteund om een eigen plaats voor Wales op het Eurovisie Songfestival te veroveren. Daarover VPRO-collega en VK-watcher Nina van Raay.  Presentatie: Chris Kijne

En een Samische schrijver die is genomineerd voor de Literatuurprijs van het Noorden weigert zijn boek te laten vertalen. (00:53) Wat komt Xi halen in Europa? Voor het eerst in vijf jaar komt de Chinese president naar Europa. Te midden van oplopende diplomatieke spanningen, bezoekt Xi Jinping eerst de Franse president Macron en EU-voorvrouw Von der Leyen. Dan trekt hij door naar Hongarije en Servië, om daar twee leiders te ontmoeten die minder Brussel-gezind zijn. Wat komt de Chinese president halen? En hoe eensgezind is Europa? We bespreken de ontwikkelingen met onze correspondenten Eva Rammeloo en Clara van de Wiel. (11:23) Italiaanse journalisten zetten beeld op zwart "De Rai wordt een megafoon van de regering." Dat zeggen journalisten van de Italiaanse publieke omroep die daarom vandaag in staking gaan. Ze maken zich zorgen over wetsvoorstellen die persvrijheid en onafhankelijkheid van de media inperken, en over incidenten zoals het censureren van schrijver Antonio Scurati. Historicus en Italië-kenner Arthur Weststeijn ziet dat de journalistiek onder Meloni onder grote druk staat. Journalist en oud-correspondent Jarl van der Ploeg maakt zich zorgen, en waarschuwt ook Nederland.  (22:23) Buitenland Uitgelicht: Kleine taalstrijd in Zweden In onze rubriek Uitgelicht aandacht voor een Samische schrijver die is genomineerd voor de Literatuurprijs van het Noorden, maar weigert zijn boek te laten vertalen. Correspondent Tjade Michels vertelt waarom.

En Tijn Sadée over zijn nieuwe boek 'De clan van Orbán'. (00:44) Campusprotesten VS naderen kookpunt Het kookpunt lijkt bereikt op Amerikaanse universiteiten als UCLA en Columbia, waar de ontruiming van pro-Palestijnse demonstraties leidde tot chaos en gewelddadige confrontaties met de politie. Gisteren sprak president Joe Biden zich voor het eerst afkeurend uit over de demonstranten, die volgens hem geen recht hebben de orde te verstoren. Intussen neemt het Huis van Afgevaardigden een controversiële wet aan, die de definitie van antisemitisme ver oprekt. Correspondent Karlijn van Houwelingen was ter plaatse. (11:35) EUropa Express #8: Polen is diep verdeeld Polen is politiek diep verdeeld: de conservatieve PiS-partij werd er onlangs van de troon gestoten door een regeringscoalitie onder leiding van Donald Tusk. Maar bij de lokale verkiezingen dit jaar werd PiS toch weer de grootste. Door de machtsdeling in die twee kampen, spreken veel Polen over een 'Polen A' en een 'Polen B', die elkaar voortdurend de tent uit vechten. Welke rol speelt deze tweedeling straks bij de Europese verkiezingen in juni? Onze Oost-Europa verslaggever Michiel Driebergennam de trein door Polen om dit uit te zoeken. Een reportage. (21:23) Buitenland Uitgelicht: 'De clan van Orbán' In de nieuwe aflevering van onze podcast spreken Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn met Tijn Sadée over zijn nieuwe boek over de Hongaarse premier: 'De clan van Orbán'. Hoe is deze Europese leider van pro-Europese liberaal veranderd in de 'paria van Brussel'? Presentatie: Sophie Derkzen

En Californië verwelkomt een pandapaartje! (00:51) Steeds feller verzet in Georgië  Protesten in Georgië worden met de dag feller tegen de zogenaamde ‘Wet op Buitenlandse Beïnvloeding’. Demonstranten zien die als een kopie van een Russische wet die Poetin gebruikt om kritische journalisten en activisten de mond te snoeren. Het parlement heeft de wet nu in twee van de drie stemmingen aangenomen. Iedere dag gaan er meer mensen de straat op, en de politie grijpt steeds harder in. Te gast is Georgië-correspondent Jarron Kamphorst. (08:44) EUropa Express #7: De invloed van Rusland en China Europese politici en journalisten worden op alle mogelijke manieren beïnvloed door Rusland en China. Parlementariërs worden omgekocht, of hebben op zijn minst dubieuze contacten en journalisten worden betaald om bepaalde informatie in de media te krijgen. Ook maakt de Europese Commissie zich zorgen over online desinformatie. Hoe kwetsbaar is Europa voor ontwrichtende campagnes uit Moskou en Beijing? We vragen het inlichtingenexpert Ben de Jong van de Universiteit Leiden. (21:51) Uitgelicht: Chinese pandadiplomatie Panda's worden al tientallen jaren ingezet voor diplomatie tussen China en landen als de VS – en met succes. De dierentuin van San Francisco hoopt binnenkort voor het eerst in 40 jaar weer een koppeltje Chinese reuzenpanda’s te mogen verwelkomen. Daarover correspondent Mari Meyer. Presentatie: Tim de Wit