Bureau Buitenland

Vandaag staan we stil bij de kritieke situatie in Gaza, waar de honger om zich heen grijpt. VN-chef Antonio Guterres spreekt van een ‘horrorshow’ en een ‘mate van dood en verderf die haar gelijke niet kent in onze tijd’. Intussen trekt het Israëlische leger voor het eerst het relatief veilige Deir al-Balah binnen, vertelt correspondent Ruth Vandewalle. De kritiek vanuit Europese landen neemt toe, maar concrete actie lijkt voorlopig uit te blijven. Wat betekent die houding voor de internationale rechtsorde? Dat bespreken we met Christine van den Wyngaert, die jarenlang rechter was bij het Internationaal Strafhof, en Alette Smeulers, hoogleraar internationale misdrijven aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Activist Maria Galindo zet Boliviaanse politici en functionarissen op scherp, doordat ze hun tekortkomingen op geheel eigen wijze aankaart. Zeker nu, in aanloop naar de verkiezingen in het land. Soledad Valdivia van de Universiteit Leiden doet al jaren onderzoek in Bolivia en stelt ons voor aan deze excentrieke activist. Presentatie: Chris Kijne

Zuid-Afrika telt de meeste hiv-gevallen ter wereld. De strijd tegen aids sleept al decennia voort, gehinderd door politiek en taboes. Nu internationale steun afneemt, breekt een onzeker nieuw hoofdstuk aan. Toch blijft Vuyiseka Dubula strijden: onvermoeibaar en compromisloos. Ze is een inspiratiebron voor arts Marijke Wijnroks, voormalig aidsambassadeur en nu actief bij hulporganisatie het Global Fund. Presentatie: Chris Kijne

In Bureau Buitenland Zomerhelden spreken we met onze gasten over hun persoonlijke held of heldin: mensen die tegen de stroom in gaan, die ons inspireren en die bouwen in plaats van afbreken.  Antropoloog Erella Grassiani onderzoekt al jaren hoe diep het Israëlische leger vervlochten is geraakt in het dagelijks leven van burgers. Haar grote inspiratiebron is activist Rela Mazali, medeoprichter van de organisatie New Profile, die zich verzet tegen de vanzelfsprekendheid van dienstplicht en oorlog. Waarom is het zo moeilijk om in Israël kritisch te zijn op het leger en de militarisering van de samenleving?   Presentatie: Chris Kijne

Conflictonderzoeker Nora Stel van de Radboud Universiteit ziet onder haar vrienden in Libanon hoop op betere tijden groeien. De nieuwe Libanese premier Nawaf Salam heeft het vertrouwen van een grote groep jongeren in het land. Maar feit blijft dat hij een land erft met grote uitdagingen: de nog altijd machtige paramilitaire groep Hezbollah moet ontwapend worden en corruptie blijft een hardnekkig probleem. Toch ziet Stel aan de horizon een betere toekomst gloren. Presentatie: Chris Kijne

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio kondigt sancties aan tegen VN-rapporteur Francesca Albanese. Ze noemde Israëls optreden in Gaza vorig jaar al genocide en riep het Strafhof op ook Amerikaanse en Israëlische functionarissen aan te pakken. Volgens Rubio is haar aanpak “economische oorlogsvoering” tegen de VS en Israël. Te gast is Peter Malcontent van Universiteit Utrecht, die gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijnse conflict.   (11:27) Zet Slovenië de toon voor twijfel aan de Navo-norm? Kort na instemming met de 5-procent-norm op de Navo-top, kondigt de Sloveense premier een referendum aan over hogere defensie-uitgaven. Waarom juist nu die terughoudendheid? En volgen andere Navo-landen? We praten erover met Oost-Europa-correspondent Mark Middel en defensie-expert Rob de Wijk.  Presentatie: Sophie Derkzen.

Terwijl Rusland oprukt in de Donbas, houden Oekraïense elektriciteitsmedewerkers het stroomnet overeind- met gevaar voor eigen leven. Een reportage van correspondent Michiel Driebergen die meetrok met monteurs in een dorp nabij frontstad Pokrovsk. (12.10): Afghaanse vluchtelingen klagen de Duitse staat aan Ze kregen toestemming om naar Duitsland te komen, maar de nieuwe regering houdt de deur dicht. Een groep Afghaanse asielzoekers klaagt de Duitse staat aan wegens het niet nakomen van afspraken. Intussen leven ze in onzekerheid in buurland Pakistan, waar uitzetting voortdurend dreigt. Bureau Buitenland-redacteur en Duitslandkenner Djuna Kramer sprak met een van hen. Presentatie: Sophie Derkzen.

Musks politieke carrière is nog niet ten einde. De techmiljardair heeft een nieuwe Amerikaanse politieke partij aangekondigd: The American Party. Waar staat die partij voor, wordt het een soort MAGA-light  en vormt deze nieuwe partij de komende midterms al een bedreiging voor Trump? Daarover Amerika-deskundige Paul Verhagen. (10:32) Sanctievrij Syrië zoekt toenadering met Israël  Zoals Donald Trump eerder bekend maakte, hebben de VS nu effectief de meeste sancties tegen Syrië opgeheven, een onmisbare stap voor de wederopbouw van het land. Maar dit cadeau komt met een prijskaartje: Syrië moet zijn betrekkingen met Israël normaliseren en zich net als andere Arabische landen bij de zogenaamde Abraham-akkoorden aansluiten. Midden-Oosten journalist Eline Derakhshan over wat deze toenadering voor Syrië betekent. Presentatie: Laila Frank

Na een zenuwslopende stemming heeft in Amerika het Huis van Afgevaardigden Trumps megawet, zijn zogenoemde Big Beautiful Bill, definitief aangenomen. Daarmee is de wet definitief: belastingverlagingen voor de rijksten, harde bezuinigingen op zorg en voedselhulp, én een dreigende, exploderende staatsschuld. De wet leidde tot stevige oppositie en verzet, zelfs binnen de Republikeinse Partij. Wat doet dit met de steun voor Trump, nu de tussentijdse verkiezingen helemaal niet zo ver weg meer lijken? Daarover Casper Thomas, oud-correspondent en Amerika-kenner van De Groene Amsterdammer. (12:02) Is het eerste jaar van Starmer een teleurstelling? De oppositie en zelfs leden van zijn eigen partij spreken van een "historisch" slechte start voor premier Starmer. Twaalf maanden na zijn aantreden lijkt er weinig veranderd, ondanks zijn belofte om Groot-Brittannië te “veranderen”. Keir Starmer’s Labour-regering trad aan met een verpletterende meerderheid en grootse ambities. Maar worden deze beloften nog waargemaakt? VK-deskundige en VRT-journalist Ivan Ollevier over de toekomst van het VK en premier Starmer. Presentatie: Sophie Derkzen

De spanningen tussen Thailand en Cambodja lopen op, en ineens wordt de Thaise premier opzij geschoven. Aanleiding is een opvallend telefoongesprek met de Cambodjaanse oud-premier Hun Sen, die ze liefkozend “oompje” noemde. Maar is dat werkelijk de reden voor haar val? Of is het Thaise leger bezig schaakstukken te verzetten in een groter machtsspel? We praten erover met Kris Janssens, correspondent in Cambodja, en Thailandkenner Rogier Busser. (15:47) De onzichtbare schade van oorlog in Libanon Ondanks het staakt-het-vuren tussen Israël en Hezbollah wordt er nog altijd heen-en-weer geschoten. In Libanon vielen er sinds het bestand vorig jaar zelfs meer dan 170 doden. Nienke Edelenbosch en Jaap van der Biesen gingen naar Beiroet, waar kinderen theaterles krijgen om de trauma’s van bombardementen te verwerken. Presentatie: Sophie Derkzen