Bureau Buitenland

(00:47) Hoe valt de Nederlandse verkiezingsuitslag in het buitenland?  De kop is eraf: als een van de eerste landen heeft Nederland gestemd voor de Europese verkiezingen. Uit de exitpolls komt GroenLinks-PvdA als grootste naar voren, maar de PVV maakt de spectaculairste groei en kan daarmee een factor van formaat worden in de EU. Hoe wordt er in Oekraïne gekeken naar de zetelwinst van een partij die sceptisch is over steun aan het land? Daarover Oost-Europaverslaggever Michiel Driebergen. En wat betekent de uitslag voor mogelijke samenwerking met andere radicaal-rechtse partijen, zoals het Rassemblement national van Marine Le Pen? Daarover Frankrijk-correspondent Eva Rammeloo. (11:47) Maakt België een ruk naar rechts? Onze zuiderburen maken zich op voor de spannendste verkiezingen in tijden. Over een paar dagen kan België wakker worden in een nieuwe politieke realiteit. Die kan best wel eens lijken op de onze, omdat Vlaams Belang graag het succes van de PVV wil herhalen. Daarover correspondent Annelies Bontjes en journalist Bart Eeckhout. Presentatie: Bram Vermeulen.

De Europese verkiezingen gaan vandaag officieel van start en wij in Nederland horen bij de eersten die kunnen stemmen. Maar wat valt er nu eigenlijk te kiezen? Bureau Buitenland maakt een spoorboekje met waar je op kunt letten, op weg naar de stembus. Met Marieke Blom, hoofdeconoom bij de ING, gaat het over misschien wel het  belangrijkste thema van deze verkiezingen: de portemonnee. Veel Euopeanen worstelen met de stijgende voedsel- en energieprijzen.Maar ook het onderwerp veiligheid mag niet ontbreken. EU-correspondent Marc Peeperkorn van de Volkskrant, over de militaire samenwerking als gevolg van de oorlog in OekraÏne. Politiek commentator Kees Boonman over de gevolgen van onze stemkeuze in Brussel. Presentatie: Sophie Derkzen.

En zelfs de doden ontkomen niet aan de verduurzaming van Valencia! (00:58) Israëlisch verzet tegen vredesplan Gaza President Biden presenteert een concreet vredesplan om - in verschillende fasen - een einde aan de oorlog in Gaza te maken. De terugkeer van de gijzelaars wordt daarin ook geregeld. Hij benadrukt dat zowel Hamas, Israël en de bemiddelaars zijn betrokken bij het initiatief. Maar toch reageert het kabinet in Israël negatief op het voorstel. Premier Netanyahu moet schipperen tussen zijn uiterst rechtse coalitiegenoten en grote internationale druk. Conflictonderzoeker Erwin van Veen is te gast over het vredesplan. (10:05) Verkiezingscampagne Verenigd Koninkrijk barst los Met het eerste live tv-debat tussen de Britse premier Rishi Sunak en Labour-leider Keir Starmer, is de verkiezingscampagne in het VK echt losgebarsten. En Rishi Sunak moet flink aan de bak, want sinds hij twee weken geleden vervroegde verkiezingen aankondigde wil het nog niet echt lukken voor de Conservatieven. De partij stevent af op een historische nederlaag. Weet Sunak de boel nog te redden, zeker nu ook Nigel Farage zich op rechts heeft gemeld? Hieke Jippes, voormalig correspondent in het Verenigd Koninkrijk, is te gast. (22:10) Uitgelicht: morbide zonnepanelen in Spanje In Valencia wil de gemeente graag verduurzamen en zet daarom in op zonnepanelen. Maar waar die te plaatsen in een zeer dichtbevolkte stad? Journalist Carlijn Teeven over een zeer onorthodoxe oplossing.  Presentatie: Tim de Wit

(00:42) Indiase verkiezingszege Modi minder klinkend Zes wekenlang hebben ongeveer een miljard kiezers in India hun stem mogen uitbrengen, in wat misschien wel de grootste verkiezing ooit was. Inmiddels zijn bijna alle stemmen geteld en mag premier Modi zich opmaken voor een derde termijn. Maar de overwinning lijkt minder overtuigend dan hij had gehoopt. En het oppositieblok doet het beter dan verwacht. Daarover correspondent Lisa Dupuy, vanuit Delhi. (10:28) EUropa Express #15: Veranderende klimaatkoers van Europa Als er iets is waarin Europa voorop loopt, is dat wel klimaatbeleid. Eén van de grote Europese mijlpalen van de afgelopen jaren is het doorvoeren van de Green Deal. Maar voor hoe lang blijft de EU nog zo vooruitstrevend? Er zijn al heel wat concessies gemaakt sinds de boeren in opstand kwamen, en de verkiezingsuitslag van volgende week kan ervoor zorgen dat er nog meer op de rem wordt getrapt. Over de posities van de partijen en de huidige status van Europees klimaatbeleid spreken we hoofd EU & geopolitiek bij Clingendael Louise van Schaik en Pieter Pauw, onderzoeker klimaatbeleid aan de TU Eindhoven.  Presentatie: Sophie Derkzen

(00:48) Opnieuw grote overstromingen in Duitsland Voor de tweede keer in drie jaar kampt Duitsland met grote overstromingen. Na onophoudelijke regen in Beieren en Baden-Württemberg braken meerdere dammen door en dorpen in de regio worden vandaag geëvacueerd. De schade is weer enorm. Is Duitsland voldoende voorbereid op de toenemende dreiging van hoogwater ten gevolge van klimaatverandering? En wat is er geleerd van de catastrofale overstromingen in het Ahrdal van 2021? Te gast is journalist Ulrike Nagel. (08:42) Frontlinie: de vrienden van apartheid Rechts-radicale partijen in Europa, inclusief Nederland, onderhouden innige banden met separatisten in Zuid-Afrika. Bram Vermeulen onderzoekt hoe, dertig jaar na het einde van de apartheid, deze in eigen land gemarginaliseerde extremisten op groeiende steun kunnen rekenen uit Europa en Amerika. Presentatie: Tim de Wit

En een techno-tram in Berlijn! (00:45) Humanitaire catastrofe in Gaza Als het aan Israël ligt gaat de oorlog nog zeker vele maanden duren. Ook laat het Israëlische leger weten de volledige grens tussen Egypte en de Gazastrook onder controle te hebben. Intussen zijn er volgens de VN-vluchtelingenorganisatie bijna een miljoen mensen uit het zuidelijke Rafah gevlucht. Maar waar zijn deze mensen naartoe? Kunnen ze nog voedsel en medische hulp krijgen? En wat kunnen hulpverleners voor hen betekenen? Daarover correspondent Ruth Vandewalle en Karel Hendriks, directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland.   (10:50) EUropa Express #15: anti-migratiepartijen in Ierland Voor veel Ieren is migratie een punt van zorg: 42% van de Ieren zegt dat dit onderwerp de grootste prioriteit zou moeten hebben in de Europese verkiezingen. De Ierse regering heeft intussen het ‘Asiel en Migratie Pact’ met de Europese Unie ondertekend wat het land verplicht nieuwe opvangcentra te bouwen en het asielproces te versnellen - tot ongenoegen van veel Ieren. Een reportage van correspondent Anne Saenen.   (20:40) Buitenland Uitgelicht: Berlijnse tram wordt technoclub Wie Berlijn zegt, zegt techno. En binnenkort kan er behalve in de vele clubs ook worden gedanst in een oude sneltram. Duitslandwatcher Djuna Kramer praat ons bij.   Presentatie: Sophie Derkzen

En weg uit Dehli op coolcation. (00:31) Voormalig rechter Internationale Strafhof over situatie in Rafah Hoogleraar internationaal strafrecht Christine van den Wyngaert is de eerste Belg die het schopte tot rechter bij het ICC, waar zij jarenlang werkte. Bureau Buitenland spreekt haar over de humanitaire situatie in Rafah en hoe die juridisch te duiden. Vorige week riep het Internationaal Gerechtshof al op tot het staken van alle militaire actie in Rafah die de bevolking in levensgevaar brengt. Maar van dit soort juridische, of politieke, ‘rode lijnen’ lijkt Israël zich tot nu toe niets aan te trekken. (11:58) Macholand Mexico kiest voor een vrouw Mexico kent een van de hoogste cijfers ter wereld als het gaat om femicide, en abortus is pas sinds enkele maanden niet meer strafbaar. Geen aantrekkelijk land dus om vrouw te zijn, zo lijkt het. Toch kiezen de Mexicanen komende zondag een vrouw tot president. Wat zegt dat over dit macholand? Collega Edwin Koopman reisde naar Mexico en zocht het uit.  (22:20) Buitenland Uitgelicht: Weg uit Dehli op coolcation Delhi wordt overspoeld door een ongekende hittegolf. Rijke inwoners vluchten daarom naar koelere plekken zoals Scandinavië, maar niet iedereen kan dat betalen. Correspondent Lisa Dupuy vertelt hoe mensen op verschillende wijze met de hitte omgaan.  Presentatie: Sophie Derzken

De rubriek Uitgelicht kwam in deze uitzending te vervallen. Georgië schreeuwt om Europa, maar krijgt een Russische wet Er was maandenlang protest, druk uit Brussel en Washington, en zelfs een veto van de president, maar niets kon de controversiële Georgische wet op buitenlandse agenten stoppen. Vanmiddag zal het parlement naar alle waarschijnlijkheid definitief met de wet instemmen. De wet, naar Russisch voorbeeld, maakt het werk van journalisten en activisten straks een stuk lastiger en maakt EU-toetreding voor het land zo goed als onmogelijk. Glijdt Georgië af naar een autocratie? En blijft het protest ook na het aannemen van de wet nog overeind? Te gast is Georgië-correspondent Jarron Kamphorst. EUropa Express #14: Europese samenwerking op defensie Onze EUropa Express stopt deze keer bij de Defensie-halte. De verdediging van Europa is een thema dat deze verkiezingen een grotere rol speelt dan voorheen. En ook nooit eerder werd er zo veel Europees geld voor defensie uitgetrokken, als nu. De EU heeft ‘grote ambities’ op het gebied van defensie. Maar in hoeverre trekt de EU ook echt gezamenlijk op en wat kunnen we de komende termijn van een nieuwe Commissie verwachten? Daarover politicoloog en defensie-expert aan de VU, Trineke Palm.

En sporters op Amerikaanse universiteiten kunnen eindelijk cashen. (00:51) Aanval op bouwmarkt in Kharkiv Dit weekend kwamen grote delen van het oosten van Oekraïne zwaar onder vuur te liggen. Zo ook Kharkiv, de tweede stad van het land. Onze correspondent Michiel Driebergen maakte ter plekke een reportage. (10:54) De machtspositie van Mandela's ANC Deze week vinden er verkiezingen plaats in Zuid-Afrika. Voor het eerst sinds het einde van de apartheid dreigt het ANC zijn absolute meerderheid zal verliezen. Zuid-Afrika kampt met een hoge werkloosheid, corruptie en constante stroomuitval, en dat rekenen veel Zuid-Afrikanen het ANC aan. Daarover Zuid-Afrika-kenner en hoofdredacteur van ZAM Magazine Bart Luirink. (21:19) Buitenland Uitgelicht: Verenigde Staten Na jaren van eindeloos wachten is een historisch besluit genomen, waar sporters op Amerikaanse universiteiten dolblij mee zijn. Correspondent Mari Meyer praat ons bij. Presentatie: Eva Koreman

En Kasja Ollongren in Europa Draait Door. (00:56) EUropa Express #14: Scheuring binnen rechts-radicale Europese fractie In peilingen staan ze op forse winst. Maar zo vlak voor de Europese verkiezingen is er nu flinke ruzie binnen de rechts-radicale Europese fractie de ID-groep. De Duitse AFD is niet langer welkom en is eruit gezet. Waarom gaan de rechts-radicalen zo rollebollend over de straat? En dat uitgerekend vlak voor de verkiezingen? Vanuit Brussel correspondent Clara van de Wiel. (08:20) De eerste in het Nederlands vertaalde roman uit Gaza Met Een tuin voor verloren benen van Mahmoud Jouda is voor het eerst een roman uit Gaza te lezen in de Nederlandse taal. Jouda beschrijft de pijn en wanhoop van Gazanen die ledematen verloren of hun naasten zagen sterven tijdens de demonstraties van 2018 die de naam ‘Mars van de terugkeer’ kregen. Vertaler Djûke Poppinga is te gast over wat dit boek zo bijzonder maakt.  (22:10) Buitenland Uitgelicht: Kajsa Ollongren te gast in Europa Draait Door Minister van Defensie Kajsa Ollongren spreekt over Oekraïne, Poetin, én het nieuwe kabinet. Presentatie: Chris Kijne