Bureau Buitenland

(00:41) De EU komt Oekraïne steunen Ursula von der Leyen is geland in Kyiv, waar de voorzitter van de Europese Commissie met president Zelenski zal spreken. We blijven aan de zijde van Oekraïne staan, zei Von der Leyen eerder. Maar wat betekent dat concreet, welke steun kan de EU geven aan Oekraïne? En hoe zit het met de belofte aan Kyiv om EU-lid te worden? Hierover VRT-journalist Jens Franssen. (09:38) Tweestatenoplossing verder weg dan ooit De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken wil werk maken van de tweestatenoplossing; een Palestijnse staat naast Israël, zoals ooit in de jaren negentig was afgesproken. Een hernieuwde belofte na een bloedige maand. Tientallen mensen aan zowel Palestijnse en Israëlische kant kwamen om door het geweld. Midden-Oostenkenner Erwin van Veen van Instituut Clingendael over de bezetting en de hoop op een oplossing. (21:22) Buitenland Uitgelicht: Japan Goed nieuws voor Japanners die minder mobiel zijn in het verkeer. Zij kunnen straks in zelfrijdende auto’s op pad. Correspondent Anoma van der Veere praat ons bij.

(01:06) Het Europese antwoord op de ‘green deal’ van Biden Vandaag presenteert voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie haar plannen presenteert voor een groenere Europese industrie-politiek. In antwoord op de Verenigde Staten wil nu ook de EU de eigen economie verduurzamen. Achter deze nieuwe Europese plannen gaat een keiharde concurrentiestrijd schuil. De Amerikanen zouden niet alleen vergroenen, maar vooral ook de eigen handelsbelangen beschermen. Wat zijn de nieuwe Europese plannen, en hoe eensgezind trekt de EU nu op, in antwoord op de VS? Daarover correspondent Clara van de Wiel. (08:53) Humanitaire crisis Nagorno-Karabach Inwoners van de enclave Nagorno-Karabach kampen met enorme tekorten aan voedsel en medicijnen door een wegblokkade. Armenië beschuldigt buurland Azerbeidzjan van een smerig spelletje. Intussen lijkt de historische bondgenoot Rusland afwezig en richten de Armeniërs zich meer en meer op het westen voor steun. Komt die er? We vragen het Sara Crombach van de Universiteit van Amsterdam.  (23:00) Uitgelicht: Duitsland De burgers van de beweging "Het Koninkrijk Duitsland" willen meer grond aankopen om hun eigen fantasiestaat uit te breiden. Hoe dat precies zit, bespreken we met Duitsland-kenner Ulrike Nagel. Presentatie: Tim de Wit

(01:01) Controversiële legeroefeningen van Zuid-Afrika met Rusland Zuid-Afrika heeft zich de woede van het westen op de hals gehaald. Deze maand kwam namelijk de Russische minister van Buitenlandse zaken Lavrov op bezoek, en maakten beide landen bekend samen controversiële legeroefeningen uit te gaan voeren. Ook China zal daar bij aanwezig zijn. Opvallend: de oefeningen zullen plaats vinden als het precies één jaar is sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne. En dat is tegen het zere been van de Europese Unie en Amerika. Wat wil Zuid-Afrika hier precies mee bereiken? We bespreken het met voormalig Zuid-Afrika correspondent Bram Vermeulen. (12:31) Wat als Zuid-Korea zich ontwikkelt tot kernmacht? NAVO-chef Jens Stoltenberg is op bezoek in Azië. Eerder dit weekend was hij in Zuid-Korea en nu is hij in Japan. Er valt het nodige te bespreken, nu de spanningen in de regio oplopen en er een risico is dat de situatie escaleert. De landen voelen zich in het nauw gedreven tussen verschillende grootmachten zoals Noord-Korea, dat fanatiek aan het dreigen is met nucleaire wapens. Wat wil de NAVO bereiken met dit bezoek? We bespreken het met hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker.  (22:18) Buitenland Uitgelicht: Koeweit In onze rubriek Uitgelicht aandacht voor Koeweit. In dat land wordt ‘hekserij’ namelijk steeds populairder. Collega Abdou Bouzerda praat ons bij. Presentatie: Tim de Wit

(00:31) Straatprotesten Iran lijken af te nemen Na maanden van grootschalige demonstraties lijken de protesten in Iran af te nemen. Na duizenden arrestaties, honderden doden en zelfs executies gaan er minder mensen de straat op. In hoeverre heeft het Iraanse regime de burgeropstand onder de duim gekregen of kan de vlam zomaar weer oplaaien? We vragen het historicus Peyman Jafari en journalist Mina Etemad. (15:02) Zorgen om gezondheid Navalny Afgelopen weekend dook er op Twitter plotseling een opmerkelijke foto op van de belangrijkste oppositiepoliticus van Rusland: Aleksey Navalny. Navalny, die in een Russisch strafkamp zit, oogde op het beeld broos en sterk vermagerd. En er zijn meer zorgen over zijn gezondheidstoestand. Symphatisanten in Berlijn plaatsten daarom onlangs zelfs een replica van zijn isoleercel  voor de Russische ambassade. Over de situatie van Navalny NRC-correspondent Eva Cukier vanuit Moskou. (23:28) Uitgelicht: Marokko Hoe Google voor financiële onrust zorgt in Marokko. Met correspondent Samira Jadir. Presentatie: Tim de Wit

(00:59) Aanvallen Gaza en Israël: escalatie dreigt Gisteren vielen er bij een Israëlische inval negen dodelijke slachtoffers in het vluchtelingenkamp van Jenin. Vanuit Gaza reageerde Hamas daarop vannacht met raketaanvallen. Israël antwoordde daarop weer met luchtaanvallen. De situatie is zeer explosief, zeker omdat er toch al hoog oplopende spanningen zijn. In onze studio te gast Ties Brock, die net gestopt is als correspondent. (09:51) De krachtigste longen van de wereld: het Congolese woud Het Congolese regenwoud is voor de inwoners van Congo een onmisbare bron van dagelijkse levensbehoeften, zoals houtskool om te koken, de huizen te verwarmen, of voor medicijnen. Maar ook voor de rest van de wereld is het Afrikaanse woud onmisbaar geworden in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Hoe kunnen de Congolezen hun welvaart verbeteren zonder kwetsbare bossen kappen? Journalist John Vandaele deed er onderzoek naar.  (20:35) Uitgelicht: Europa Draait Door De lessen van de Brexit volgens Stefaan De Rynck. Hij was Brexit-onderhandelaar van de Europese Commissie en doet nu een boekje open. Presentatie: Tim de Wit

(00:40) Uitbuiting bouw Olympisch dorp Parijs Illegale arbeiders uit landen als Mali, maar ook Senegal, vertellen deze week bij de Franse zender BFMTV, hoe ze worden gechanteerd en uitgebuit door hun werkgevers bij de bouw van het Olympisch dorp in Parijs, voor de spelen van 2024. Europarlementariër Agnes Jongerius vindt het pijnlijk, maar is ook niet verbaasd. (09:31) Moderne slavernij in Libië Eritrese vluchtelingen die via de Middellandse Zee de oversteek wagen naar Europa, lopen het risico ten prooi te vallen aan mensenhandel in Libië. Daar worden ze gemarteld, misbruikt of zelfs verkracht om familieleden te dwingen losgeld te betalen voor hun vrijlating. Mirjam van Reisen, hoogleraar Internationale Betrekkingen aan de Universiteit van Tilburg deed onderzoek naar de mensenhandel van Eritreeërs en schreef het boek Enslaved. (21:55) Uitgelicht: Roemenie Correspondent Frank Elbers over de discussie in het Oost-Europese land over de laatste seizoen van het populaire seizoen The Ottoman. Veel Roemenen zijn er niet blij mee hoe hun middeleeuwse volksheld Vlad Dracula afgebeeld wordt in de Netflix-productie.

(01:00) Hoe reageert Rusland op de Westerse tankleveranties aan Oekraïne? Na maandenlange smeekbedes van president Zelensky lijkt Oekraïne dan eindelijk de Duitse gevechtstank Leopard 2 te krijgen. Na lang aarzelen geeft de Duitse bondskanselier Scholz volgens internationale en Duitse media toestemming voor de levering daarvan. Bovendien lijkt het erop dat nu ook de VS overstag gaat en mogelijk tanks gaat leveren. De Russische ambassadeur in de VS noemde het een 'grove provocatie'. Dat hebben we eerder gehoord, maar tot nu toe lijkt die rode lijn van Poetin rekbaarder dan verwacht. Wanneer is de grens voor Poetin echt bereikt? En hoe gevaarlijk is het spel dat het Westen nu speelt? Dat bespreken we met Hubert Smeets van Raam op Rusland. (12:25) Republikeinse Nationale Comité krijgt nieuwe voorzitter Er wordt een nieuwe voorzitter gekozen voor het Republikeinse Nationale Comité in de VS, dat leiding geeft aan de Republikeinse partij. Daarbij zijn de ogen gericht op drie kandidaten, die allemaal op hun eigen manier zijn beïnvloed door Donald Trump. Sinds de presidentsverkiezingen in 2020 heerst er verdeeldheid binnen de partij, en ook nu is er weer strijd. Hierover journalist Casper Thomas. (21:25) Uitgelicht: Dominicaanse Republiek In onze vaste rubriek Uitgelicht reizen we naar de Dominicaanse Republiek, waar populaire straatfeesten voor ophef zorgen. Journalist Carlijn Teeven praat ons bij. Presentatie: Chris Kijne.

(00:53) Franse House of Cards Geruchten dat de Franse minister van economie zélf presidentsambities heeft, doen al langer de ronde binnen de politieke kringen van Parijs. Maar de recente ruzies tussen de Franse president en deze Bruno Le Maire hebben geleid tot opgetrokken wenkbrauwen.  Probeert de doorgaans loyale minister nu Emmanuel Macron openlijk te overschaduwen? Frankrijk-correspondent Stefan de Vries over de politieke intrige.  (10:10) Marokko woedend op Brussel Woede in het Marokkaanse parlement over een resolutie van het Europees Parlement waarin zij Marokko oproept ‘de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid te respecteren. Opmerkelijke zet, want het is voor ‘t eerst in bijna twintig jaar dat er vanuit Brussel zo’n duidelijk signaal komt. Maar die resolutie komt dan ook niet uit de lucht vallen. Het corruptieschandaal dat wij als Qatar-gate hebben leren kennen, het omkopen van parlementariërs in Brussel, had misschien beter Marokko-gate kunnen heten. Kristof Clerix ,onderzoeksjournalist bij Knack, bracht de feiten aan het licht.  En ook te gast is arabist en Marokko-kenner Jan Hoogland.   (23:04) Uitgelicht: Servië Yoga en christendom gaan wel samen, volgens een vloggende bisschop in Servië. Niet iedereen is daar blij mee vertelt Arja van den Bergh.  Presentatie: Chris Kijne

Vroeg of laat krijgt Oekraïne toch tanks Na afloop van de bijeenkomst in Ramstein afgelopen vrijdag, wilde Duitsland nog niet haar goedkeuring geven aan het leveren van Leopard-tanks aan Oekraïne. Maar inmiddels zegt de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock de Polen niet tegen te zullen houden, als zij die tanks willen sturen. En de Polen zijn dat vast van plan. Los van deze tanks krijgt Oekraïne al een indrukwekkend nieuw hulppakket aan materieel. Wat betekent dat voor het strijdtoneel? Daarover defensie-expert van de VRT, Jens Franssen. Nieuwe podcastserie: Stad in oorlog Vanuit Charkiv Michiel Driebergen en Edwin Koopman, die daar de laatste hand leggen aan een nieuwe podcast voor NPO Radio1. In 'Stad in oorlog' stellen zij de vraag wat de betekenis van het afgelopen oorlogsjaar is geweest voor de burgers van de Oekraïense stad Charkiv. Waar staat deze stad symbool voor en wat gaat er schuil achter de frontlijn, achter de dagelijkse nieuwsberichten over nieuwe raketbeschietingen en aanvallen? Uitgelicht: Chili Een nieuw reclamespotje van een duur kledingmerk in Chili zorgt voor ophef in het land. Hierover correspondent Boris van der Spek. Presentatie: Tim de Wit.

Wat wil Xi? (00:53) Wat zijn de plannen van de Chinese leider Xi Jinping met China en met de rest van de wereld? Die vraag stelt zich Ties Dams, verbonden aan Clingendael Instituut. Van zijn hand verschijnt binnenkort het boek Xi. Hoe moet Europa anticiperen op de leider die volgens Dams ‘de toekomst van de wereld in handen heeft’? Uitgelicht (19:46) Gaan er toch zware wapens naar Oekraïne, zoals bijvoorbeeld Leopard tanks? Een fragment van onze podcast Europa Draait Door, met daarin te gast Han Bouwmeester. Presentatie: Sophie Derkzen