Bureau Buitenland

Met operatie Rising Lion heeft Israël harde klappen uitgedeeld aan Iran. De aanval richtte zich op het hart van het nucleaire programma: installaties werden geraakt, prominente Iraanse wetenschappers uitgeschakeld en topcommandanten van de Islamitische Revolutionaire Garde getroffen. Iran slaat terug met een grootschalige drone-aanval. Is dit het begin van een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten? Wat staat Israël en Iran te wachten? We bespreken het met Peyman Jafari, Irankenner, Gilad Perez, Israël-correspondent, en Jens Franssen, defensie-expert.   Presentatie: Sophie Derkzen.

Het aantal rechtsextremisten is in Duitsland met een kwart gestegen, volgens de binnenlandse veiligheidsdienst. Daarvan zijn er steeds meer bereid tot geweld, én opvallend jong. Wie zijn deze mensen, en wat kan de nieuwe Duitse regering doen om extreemrechts geweld te voorkomen? Daarover Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (12:51) Israëlische gijzelaars de speelbal van conflict Nog steeds houdt Hamas 53 gegijzelden vast in Gaza, waarvan naar schatting slechts een klein aantal nog in leven is. De hoop op vrijlating van de overgebleven gijzelaars lijkt met de tijd te vervagen. Wat is er bekend over hun lot en dat van hun families? En welke rol speelt diplomatie in het al dan niet tot stand komen van hun terugkeer? Israëlkenner Hilla Dayan licht het toe. Presentatie: Sophie Derkzen

Er is volgens de International Crisis Group sprake van een systematische aanpak waarbij de bevolking structureel net onder de hongerdrempel wordt gehouden. Uithongering maakt onderdeel uit van de Israëlische militaire strategie. Midden-Oostendeskundige Joost Hiltermann van de International Crisis Group en directeur-generaal van het Nederlandse Rode Kruis Harm Goossens, over de nakende hongersnood in Gaza. (14:28) Hoe een Italiaans dorp harmonie vond met de beer Terwijl Nederland worstelt met de terugkeer van de wolf, wandelen in het Italiaanse dorpje Pettorano sul Gizio regelmatig beren de tuinen in. Om conflict tussen mens en beer te voorkomen, is het dorp de eerste ‘bear smart community’ van Europa geworden. Correspondent Angelo van Schaik over het Italiaanse leven tussen de beren. Presentatie: Sophie Derkzen

Met een geheime operatie, codenaam ‘Spinnenweb’, zou Oekraïne tientallen Russische bommenwerpers hebben uitgeschakeld. De droneaanval drong diep door in Russisch grondgebied – en dat nét voor de vredesonderhandelingen die vandaag in Istanboel van start gaan. Wat zijn de implicaties voor het slagveld én de onderhandelingstafel? We vragen het aan defensie-expert en VRT-journalist Jens Franssen. (11:31) Anti-EU-kandidaat wint Poolse presidentsverkiezingen Met een minimaal verschil van 0,1 procent wint de rechts-conservatieve kandidaat Nawrocki de presidentsverkiezingen in Polen. Zijn nipte overwinning zet de regering van de liberale premier Tusk verder onder druk. Wat betekent deze uitslag voor de politieke stabiliteit in Polen en voor de relatie met de Europese Unie? Daarover is Jan Meijer te gast, politicoloog aan de Universiteit Leiden en kenner van de Poolse politiek. Presentatie: Laila Frank

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky landt vanmiddag in Berlijn, op uitnodiging van bondskanselier Friedrich Merz. Die laatste lijkt een voortrekkersrol te willen nemen in de Europese steun aan Oekraïne, en zei eerder deze week dat door Duitsland geleverde wapens nu ook in diep in Rusland mogen worden ingezet. Wat betekenen die uitspraken precies? En hoe hoopvol gaat Zelensky dit gesprek in? Daarover defensie-expert van de VRT Jens Franssen.   (08:57) De daders en slachtoffers van kindermisbruik op de Filipijnen Kindermisbruik op de Filipijnen is een schrijnende en wijdverspreide realiteit: één op de vijf kinderen wordt er slachtoffer van. Documentairemaker Roel Nollet trok samen met onderzoeksjournalist Peter Dupont, die jarenlang undercover werkte om netwerken van kinderhandel en seksueel geweld bloot te leggen, naar het hart van deze duistere wereld. In de pas uitgekomen documentaire De Overlevers volgen ze slachtoffers én daders van kindermisbruik. Hoe dat was, vertellen ze vanmiddag. Presentatie: Laila Frank.

Het Britse gevangenissensysteem staat onder grote druk: de gevangenissen barsten uit hun voegen en alle cellen zitten vol. Daarom zijn er ingrijpende hervormingen gepresenteerd. Zo zouden ​gevangenen eerder vrijgelaten worden. In Nederland leidde dit tot grote politieke ophef. Hierover correspondent Anne Saenen.   (08:50) Politiegeweld in de VS vijf jaar na dood George Floyd “I can’t breathe, I can’t breathe...”, komend weekend is het vijf jaar geleden dat George Floyd door een politieagent werd gedood. Hoe staat het nu met het politiegeweld en racisme? Daarover Amerika-kenner Carol Rock en Serginho Roosblad, die de film Documenting Police Use of Force maakte. Presentatie: Tim de Wit

De Franse president Macron kondigt maatregelen aan tegen vermeende pogingen van de Moslimbroederschap om via scholen, moskeeën en lobby in zowel Frankrijk als de EU politieke invloed uit te oefenen. Correspondent Eva Rammeloo over het uitgelekte inlichtingenrapport dat spreekt van ondermijning van seculiere waarden. (14:25) Amerikaanse sancties maken Strafhof het leven zuur Sinds de sancties van president Trump zijn ingegaan, wordt duidelijk hoe vergaand de impact is op het werk van het Internationaal Strafhof. Personen en instanties die meewerken aan het onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid van premier Netanyahu wordt het werk onmogelijk gemaakt. Overleeft het Strafhof wel vier jaar Trump, en welke verantwoordelijkheid heeft Nederland als gastland? Daarover is te gast Fons Orie, voormalig rechter aan het Joegoslaviëtribunaal. Presentatie: Tim de Wit

De Israëlische militaire aanvallen op Gaza worden steeds feller, en daarmee groeit ook de internationale druk op Israël. Zelfs trouwe bondgenoten als Frankrijk, het VK en Canada spreken nu van “concrete acties”. De EU-ministers bespreken vandaag of het associatieverdrag met Israël moet worden opgeschort. Wat kan Europa werkelijk doen om Israël tot de orde te roepen? We vragen het aan conflictanalist Erwin van Veen (Instituut Clingendael) en Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA-GroenLinks). (14:09) 'Historische doorbraak pandemieakkoord' De WHO presenteert vandaag het langverwachte akkoord om toekomstige pandemieën beter aan te pakken. Maar wat staat er precies in? En hoe krachtig is de WHO nog, nu de VS als grootste geldschieter is opgestapt? Veld-epidemioloog Amrish Baidjoe geeft antwoord op de inhoud van het akkoord en hoe goed de wereld echt is voorbereid op een volgende uitbraak. Presentatie: Tim de Wit

Als er geen verrassingen zijn spreken een Oekraïense en een Russische delegatie vanochtend elkaar in Istanboel. Hoewel dit niet het topoverleg is waarop president Zelensky had gehoopt, is het wel de eerste keer sinds kort na het begin van de oorlog in 2022 dat de twee landen weer direct contact hebben. We spreken met VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen over deze ontmoeting en de rol van Europa in de onderhandelingen.  (10:39) De klank van vrijheid: Hoe muziek verzet adem geeft Tijdens de protesten in Belarus tegen president Aleksandr Loekasjenko in de zomer van 2020 klonk er één lied luid en duidelijk door de straten: Peremen! van de Sovjetband Kino. Gegrepen door de kracht van deze beelden en de roep om democratie, schreef Peter Vermeersch in zijn nieuwe boek Polsslag over hoe deze muziek mensen tot op de dag van vandaag blijft inspireren in de strijd voor vrijheid. Presentatie: Sophie Derkzen

De Koerdische militante beweging PKK kondigt aan zichzelf op te heffen, waarmee een einde kan komen aan meer dan veertig jaar gewapend conflict met de Turkse staat. Wat betekent deze historische stap voor de politieke verhoudingen in Turkije en voor de Koerdische bevolking in het land? Bureau Buitenland-collega en Turkijekenner Cevahir Varan licht de gevolgen toe. (08:44)Wie bezit de Surinaamse olieplas? Suriname staat op een keerpunt. De ontdekking van grote oliereserves voor de kust wekt hoop op economische bloei, banen en betere voorzieningen. Maar wie beslist straks over de verdeling van die rijkdom? Op 25 mei gaan de Surinamers naar de stembus en de inzet is groot. De verkiezingen bepalen niet alleen wie het land bestuurt, maar ook wie straks de miljarden aan olie-inkomsten mag beheren. Daarover oud-politica Kathleen Ferrier, en vanuit Paramaribo journalist en schrijver Zoë Deceuninck. Presentatie: Laila Frank