De Dag

KLM treft extra veiligheidsmaatregelen voor vluchten van en naar Curaçao. Reden: een aantal bijna-incidenten tussen civiele en militaire vliegtuigen van de afgelopen dagen. De luchtvaartmaatschappij heeft de interne veiligheidsmaatregelen aangescherpt en verplicht toestellen om maximaal zichtbaar te zijn als ze in het Curaçaose luchtruim vliegen. De confrontatie tussen civiele en militaire vliegtuigen hoog in de lucht maken de spanning tussen Trump en Venezuela opeens heel tastbaar voor de inwoners en toeristen op Curaçao. Het eiland is namelijk volledig afhankelijk van luchtverbindingen. Hoe zorg je ervoor dat die betrouwbaar en veilig blijven? Correspondent Dick Drayer werd getipt over de bijna-botsingen en wist niet wat hij las toen hij de transcripten van de communicatie met de verkeerstoren in handen kreeg. Hij vertelt hoe groot de mogelijke impact van de gebeurtenissen op het toerisme is, en waarom geen van de belanghebbenden of autoriteiten het over de bijna-botsingen wil hebben. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel

De Europese Unie staat op het punt een besluit te nemen met mogelijk grote politieke en juridische gevolgen. Het gaat om meer dan 200 miljard euro aan bevroren Russische ­tegoeden, vastgezet na de inval in Oekraïne. Het grootste deel daarvan ligt bij Euroclear in België, een cruciale schakel in het internationale financiële systeem. Europa wil het bevroren kapitaal inzetten als onderpand voor een grote renteloze lening aan Oekraïne, zonder het formeel te confisqueren. Dat roept fundamentele vragen op. Want mag dat wel? En wat zijn de risico’s? België waarschuwt voor juridische claims uit Moskou en voor schade aan het vertrouwen in Europa als veilige plek om staatsreserves te parkeren. Rusland heeft inmiddels een schadeclaim van 195 miljard euro ingediend tegen Euroclear. Voorstanders zeggen: Oekraïne heeft dit geld dringend nodig en Rusland zal als veroorzaker van deze oorlog de enorme schade toch zelf moeten vergoeden. Tegenstanders vrezen een gevaarlijk precedent. In deze podcast volgen we het spoor van de tegoeden. Waar komt dat geld vandaan, waarom staat er zoveel van in België en waar wil de EU het voor gebruiken? Ook onderzoeken we met sanctierechtadvocaat Heleen op de Linden en EU-correspondent Kysia Hekster wat er juridisch en geopolitiek op het spel staat: helpt Europa Oekraïne hiermee vooruit, of zet het zijn eigen rechtsorde en financiële geloofwaardigheid onder druk?

Superdunne modellen zijn bij modeshows terug van nooit helemaal weggeweest. In de jaren '10 van deze eeuw leek er even meer ruimte voor diversiteit en curvy modellen, maar daar lijkt weinig van over te zijn. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken en dat zien ook Linda Gümus Gerritsen, hoofdredacteur van de Nederlandse Vogue, en Robbie Baauw, mede-eigenaar van The Movement Models. Beiden maken zich ernstige zorgen, vertellen ze in deze podcast.  'Ik vrees dat body positivity een marketinghype is, die nu voorbij is.'  Hoe komt het dat superskinny weer terug is en wat is toch de aantrekkingskracht van heel erg dun? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings N.b. De fragmenten van de Nederlandse modellen komen uit de docuserie 'De modellenmythe' van BNNVara

Het KNMI waarschuwt in een nieuw rapport voor weersextremen die nu al kunnen voorkomen, maar waar Nederland niet goed op is voorbereid. En, zeggen drie makers van het rapport in deze podcast, het tijd is dat 'de BV Nederland' in actie komt. Een ongekende hittegolf, een tropische storm die afzwaait naar Nederland of extreem lage waterstanden in de Rijn. In een nieuw rapport schetst het KNMI hoe weersextremen ons land kunnen raken. En wat daarvan de gevolgen zouden zijn. Stormdeskundige van het KNMI Hylke de Vries schreef mee aan het fictieve scenario waar de tropische storm Kirk van vorig jaar iets verder was afgezwaaid en ook Nederland had getroffen. 'Het was kielekiele.' Carolina Pereira Marghidan is hitte-expert bij het KNMI en werkte mee aan een scenario waarbij de hittegolf in de zomer van 2018 enkele dagen langer had geduurd. Hitte is volgens haar een onderschat probleem.  En Maarten van Aalst, hoofddirecteur van het KNMI, legt uit waarom voor de vorm van fictieve scenario's is gekozen. Het is volgens hem geen bangmakerij, maar een plausibele schets van situaties waar Nederland zich op moet voorbereiden.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Ulrike Nagel

Een week na de verpletterende woorden in de Nationale Veiligheidsstrategie van de regering Trump in Amerika, druppelen de reacties vanuit Europa binnen. In die strategie worden de scheidingspapieren overhandigd: Amerika neemt zwart op wit afstand van het huidige Europa. De Europese Unie is een bedreiging voor de Europese bevolking, volgens de strategie. Europa zou volgens de Amerikaanse over 20 jaar niet meer te herkennen zijn. Dat de VS een andere koers op gaat is niet nieuw, schetst Anna van Zoest van de Atlantische Commissie in podcast De Dag. Maar nu het op papier staat, is het opnieuw zorgwekkend. De vriendschap die er was, kan niet op eenzelfde voet verder. Want de VS en Europa kijken fundamenteel anders naar de wereld, blijkt uit deze strategie volgens van Zoest. Maar die vriendschap uitmaken gaat niet zomaar, volgens EU-correspondent Kysia Hekster. De vergelijking met een relatie vol geweld waarin de partner maar niet vertrekt, gaat rond in Brussel. Europa is nog steeds heel erg afhankelijk van de VS, om te beginnen op het gebied van veiligheid. En dat verklaart de trage en de voorzichtige reactie van Europese leiders op de frontale aanval van Trump. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Een Deense spermadonor met een ernstige genetische afwijking blijkt bijna 200 kinderen te hebben verwekt door heel Europa. De kinderen lopen een grote kans om kanker te krijgen. Maar veel ouders en kinderen zijn nog niet ingelicht hierover. Nieuwsuur deed hier onderzoek naar, samen met collega’s van 13 Europese publieke omroepen. In de podcast vertelt Judith Pennarts van Nieuwsuur hoe dit heeft kunnen gebeuren. Door de regels over donorschap en schaarste op de zaad-markt zijn Deense spermabanken heel groot geworden. Het gevolg is dat er per donor veel meer kinderen zijn geboren dan is toegestaan. Met alle risico’s van dien als er toch iets mis blijkt te zijn met de donor. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

En toen zaten er drie partijen aan tafel: de VVD schuift aan bij D66 en CDA voor formatieonderhandelingen. GroenLinks-PvdA en JA21 worden daarmee voorlopig aan de kant gezet.  GL-PvdA-watcher Eva Wiessing en JA21-watcher Ewoud Kieviet vertellen in deze podcast hoe de vlaggen er bij die partijen nu bij hangen en wat de voor- en nadelen zijn van het al dan niet steunen van D66, CDA en VVD. Want dat GL-PvdA en JA21 nodig zijn voor meerderheden in zowel de Tweede als in de Eerste Kamer, dat staat vast. 'Jesse Klaver is echt pissig,' zegt Eva Wiessing. En ook voor JA21 is dit niet wat ze gehoopt hadden, vertelt Ewoud Kieviet. 'Maar daar klampen ze zich vast aan de VVD en hopen ze uiteindelijk toch nog in te kunnen stappen.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings

Vandaag een jaar geleden viel het Assad-regime in Syrië. De omverwerping van de dictatuur, die meer dan 50 jaar duurde, gaf Syriërs vrijheid, maar ook zorgen. Toch overheerst een positief gevoel, want 'het had allemaal veel erger kunnen zijn'. Correspondent Daisy Mohr reisde vorig jaar december zo snel als ze kon naar het nieuwe, vrije Syrië. In totaal is ze er sindsdien zes keer geweest. Aan de hand van haar reizen en reportages probeert ze in deze podcast antwoord te geven op de vraag: hoe gaat het nu met Syrië, een jaar na de val van Assad? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz

Van de zwartepietenkwestie tot de discussie over liegen tegen kinderen, er is altijd gedoe rondom het Sinterklaasfeest. En dat is niet nieuw, dat is al eeuwen zo. Sommige discussies komen steeds terug. Cultuurhistoricus Hanneke Nap deed hier onderzoek naar. Vandaag – pakjesavond – verdedigt ze haar proefschrift over Sinterklaas. Dit oer-Nederlandse feest, zegt ze, is al tweehonderd jaar een belangrijke barometer voor spanningen en een aanjager van maatschappelijke vernieuwing. En dat zal altijd zo blijven. In de podcast vertelt ze dat  er tweehonderd jaar geleden al gedoe was over Sinterklaas versus Kerst, hoe Zwarte Piet ooit een verbindend figuur was en waarom vroeger stemmen opgingen om niet meer te liegen over Sinterklaas. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

Kassa, Draadstaal, Studio Voetbal, Zomergasten, de Joodse Raad: de afgelopen weken maakt omroep na omroep bekend welke programma's worden geschrapt, vanwege bezuinigingen. Nu heeft de NPO 952 miljoen euro budget en daar moet 156 miljoen vanaf. En dat kan niet zonder te snijden in programma's. Directeur van de EO Arjan Lock vertelt in deze podcast dat hij baalt van de programma's die van de buis moeten. Het ergste is volgens hem nog dat er een grote hervorming van de publieke omroep aan komt, maar de politiek ervoor kiest om eerst te bezuinigen en dan te hervormen. Daardoor doen deze bezuinigingen onevenredig veel pijn. De discussie om te bezuinigen draait al jaren om bestuurders en topsalarissen, terwijl de bedragen die de omroepen moeten besparen niet gehaald kunnen worden zonder programma's te schrappen. Dat constateert mediahistoricus Huub Wijfjes. De aanvallen op de omroep blijven maar komen, terwijl de grotere vraag niet wordt gesteld. Wat moet de publieke omroep doen? Zodat daar vervolgens stabiele financiering bij geregeld kan worden, aldus Wijfjes. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek & Ulrike Nagel