De Dag

Vrijdag praten defensieministers van allerlei landen over nieuwe wapenleveringen aan Oekraïne. Na het sturen van raketten en pantservoertuigen gaat het nu om meer luchtafweer en tanks. En dat laatste is al weken een heikel punt voor Duitsland. De druk op bondskanselier Olaf Scholz neemt toe. Correspondent Kysia Hekster blikt vooruit en vertelt in podcast de Dag waarom alle ogen op Duitsland gericht zijn. Volgens defensiespecialist Mart de Kruif zijn de tanks echt nodig om te voorkomen dat Oekraïne de oorlog verliest van Rusland. Reageren? Mail naar dedag@radio1.nl

Premier Mark Rutte was op bezoek bij de Amerikaanse president Joe Biden in het Witte Huis. En de chipindustrie was één van de gevoelige thema's die daar besproken werd. In het bijzonder de chipmachines van het Nederlandse bedrijf ASML uit het Brabantse Veldhoven. Het is de spil in een technologische wedloop tussen de VS en China. Wat maken ze daar in Veldhoven dat zelfs Joe Biden het erover wil hebben? Hoogleraar chipontwerp aan de TU Delft, Kofi Makinwa, vertelt in podcast de Dag hoe groot de voorsprong van ASML is met hun chipmachines. En wat dat gesprek in het Witte huis in Washington kan betekenen voor het bedrijf in Veldhoven. Reageren? Mail naar dedag@radio1.nl.

Er dreigt een medicijntekort in Nederland. Vandaag sluit een van de weinig overgebleven fabrikanten zijn deuren. Hogere medicijnprijzen lijken onvermijdelijk. Weite Oldenziel levert  grondstoffen voor medicijnen. Hij wil nu ook zelf medicijnen gaan produceren om de tekorten terug te dringen. Aukje Mantel is hoogleraar Farmacie en internationaal gezondheidsbeleid Zij denkt dat we meer zullen moeten betalen voor geneesmiddelen.

Een computerprogramma dat automatisch teksten schrijft. Aangestuurd door kunstmatig intelligentie. Een werkstuk, een e-mail, een computerscript, welke tekst ook, ChatGPT is ertoe in staat. In deze podcast praten we met Joost Schellevis, techredacteur bij de NOS over de impact van deze taalgenerator. En met Hesling Reidinga, reclameman, die al bijna niet meer zonder ChatGPT kan.

Niet alleen de spelers worden voor recordbedragen verhandeld. Ook topvoetbalclubs zélf gaan in de verkoop, en de prijzen zijn duizelingwekkend.  De Amerikaanse eigenaars van de Britse topclubs Manchester United en Liverpool willen van de clubs af, de Quatarese eigenaars van Paris Saint Germain vragen minimaal 600 miljoen euro voor een belang van vijftien procent in de club. Zijn die clubs dat geld ook waard? Wat krijg je ervoor en kun je er geld aan verdienen? In de podcast vertel voetbaleconoom Ruud Koning van de Rijksuniversiteit Groningen wat er allemaal speelt in de top van het profvoetbal. Wie heeft hier wat aan? En wat zijn de gevolgen voor het voetbal zélf? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het Duitse dorpje Lützerath is symbool geworden voor klimaatverzet. Al jaren bezetten klimaatactivisten het dorp in boomhutten en lege huizen. Maar de politie is nu begonnen met ontruimen, want onder de grond van het gehucht zit bruinkool. En dat is hard nodig op het moment. Duitsland zou afscheid nemen van de kolen, maar bruinkool maakt een comeback, vertelt correspondent Wouter Zwart in podcast de Dag. De Duitse regering zegt wel te moeten, maar het is met buikpijn van regeringspartij de Groenen. Hoe kan het dat aan de ene kant ambitieuze duurzame plannen worden aangekondigd en aan de andere kant wéér een dorp moet wijken voor een bruinkoolmijn? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema riep het Rijk dit weekend op te investeren in jongeren, voor ze de criminaliteit ingaan. Amsterdamse kinderen uit álle stadsdelen moeten kunnen bloeien, ook in die stadsdelen die geplaagd worden door criminaliteit en misdaad. Maar hoe doe je dat?  In Amsterdam-Zuidoost is de verleiding groot om snel geld te verdienen in bijvoorbeeld de drugscriminaliteit. Een groep jongeren groeit op in armoede, met weinig toekomstperspectief. Precies aan dat laatste probeert de directeur van middelbare school Open Schoolgemeenschap Bijlmer Maryse Knook iets te doen. Hoe vertelt ze in deze aflevering van podcast de Dag. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Na de torenhoge prijzen van afgelopen zomer, kost gas nu weer wat het vroeger kostte. Onder meer door de zachte winter, de invoer van vloeibaar gas en energiebezuinigingen lijkt een al te grote crisis voor nu afgewend. Europa kreeg razendsnel terminals in werking, waarmee uit de hele wereld vloeibaar gas kan worden ingevoerd. De afhankelijkheid van Russisch gas is daardoor een stuk minder groot. En Afrikaanse landen staan te springen om dit LNG te leveren. Maar zit er voor die landen wel toekomst in gas? En lukt het ons om op termijn helemaal met gas te stoppen, nu de prijzen weer dalen? In de podcast vertelt Jilles van den Beukel, energie-expert van het Haags Centrum voor Strategische Studies, over de grote verschuivingen in de wereldwijde gasmarkt. Er is veel veranderd het afgelopen jaar. Er zijn nieuwe kansen en nieuwe risico’s, maar uiteindelijk zullen we het zonder gas moeten doen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Na een wekenlange tocht op zee, op gammele boten, komen steeds meer uitgeputte Rohingya-vluchtelingen aan bij de kust van de Indonesische provincie Atjeh. De moslims, oorspronkelijkuit Myanmar, zijn nergens welkom. Ze doen er alles aan om een veilig thuis te vinden en reizen daarom 18-honderd kilometer over zee van Bangladesh naar Indonesië. Het is de tweede keer in 5 jaar dat ze op de vlucht zijn.

2022 was het muziekjaar van onder meer Harry Styles, The Weeknd en Taylor Swift. Ze waren niet weg te denken uit de hitlijsten. En in Nederland werd ook misschien wel meer dan ooit muziek van eigen bodem gedraaid: Antoon, S10, Froukje en Flemming scoorden hit na hit. Maar wat staat ons dit jaar te wachten?  In 2023 komen er veel internationale acts naar Nederland, vertelt muziekjournalist Atze de Vrieze, met grote shows vol spektakel. Een inhaalslag nog uit de coronatijd, zegt hij, en het publiek lijkt er ook volop voor te gaan. Maar zijn tips voor komend jaar komen uit de Nederlandse popwereld, die zich razendsnel ontwikkelt. Van underground tot mainstream, tijdens de lockdown zijn er enorm veel creatieve zaden geplant die - hoopt Atze - dit jaar tot volle wasdom komen.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl