De Dag

De jarenlange geitenpaadjes kunnen niet meer: de enige optie is minder stikstof uitstoten volgens stikstofminister van der Wal. Het kabinet kreeg opnieuw een tik op de vingers van de Raad van State: zij zetten een streep door de zogenoemde bouwvrijstelling. Het is een uitspraak met grote gevolgen. Sarah Bürmann volgt voor de NOS dat almaar dikker wordende stikstofdossier. De bouw vreest voor flinke vertraging en kabinetsambities komen onder druk te staan. Of zorgt die druk er juist voor dat we eindelijk richting de aftiteling van de stikstofsoap gaan? Sarah is er niet optimistisch over. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

'Bibi is terug' en 'Bibi, koning van Israël', zingen aanhangers van Benjamin - Bibi -  Netanyahu, want het ziet ernaar uit dat hij terugkeert als premier van Israël. Zijn Likud-partij is de grote winnaar van de verkiezingen en samen met de ultra rechtse partijen met wie hij wil samenwerken, kan hij rekenen op een meerderheid in het parlement. Twee dingen vallen op aan de Israëlische verkiezingsuitslag: de rentree van deze oude bekende, die nog altijd wordt vervolgd voor corruptie, én de snelle opkomst van extreem-rechtse partijen, met wie hij een verbond heeft gesloten. In deze podcast hoor je correspondent Ties Brock over de vraag waarom Israël - dat voor de vijfde keer in vier jaar tijd naar de stembus ging - kennelijk niet zonder Benjamin Netanyahu kan. En waarom zijn land steeds rechtser wordt. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Sinds Elon Musk aan het roer van twitter staat, zoekt een groep teleurgestelde twitteraars naar een alternatief platform. Mastodon, waar een tweet een toot heet, trekt de meeste aandacht. Wat zijn de voor- en nadelen?  Elon Musk is sinds vorige week 'chief twit' zoals hij dat zelf noemt, de officiële eigenaar van twitter, en hij liet ook direct zien dat hij - en hij alleen - daar de baas is. Op dag één ontsloeg hij de hele bedrijfstop en de dagen daarna verliepen ook tumultueus. Een deel van de twittergemeenschap maakt zich zorgen over de invloed van Musk, zeker nu hij zich steeds vaker politiek laat gelden en controversiële standpunten inneemt. Twitteraars zoeken naar alternatieven en komen massaal uit bij Mastodon. Techjournalist Eva Hofman van De Groene Amsterdammer vertelt in podcast De Dag over wat twittervluchtelingen op dat alternatieve platform aantreffen en hoe het werkt. En Sander van der Waal van onderzoeksinstituut over technologie Waag ziet momentum ontstaan voor een radicaal andere manier van social media-gebruik.  Heeft hij gelijk, of zitten we straks toch weer gewoon allemaal te tweeten ipv te tooten? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Qatar betaalt voetbalfans om positieve berichten te posten op sociale media. 'Micro-influencing' wordt dat genoemd en het is samen met de honderden miljoenen die zijn uitgetrokken voor het 'Macro-influencen' door bijvoorbeeld oud-voetballers als Ronald de Boer en David Beckham onderdeel van een ongekend grote PR-campagne van Qatar. En die campagne lijkt er vooral op gericht om de aandacht af te leiden van de misstanden in het land. NOS-redacteur Brian van der Bol sprak meerdere Oranjefans die op het Qatarese aanbod van gratis vlucht, verblijf en tickets voor de openingswedstrijd zijn ingaan. Hij heeft ook de gedragscode in handen die de fans daarvoor moesten ondertekenen, want voor wat, hoort wat. Brian vertelt erover in de podcast.  Historicus Paul Reef schrijft aan de Radboud Universiteit een proefschrift over protesten bij grote sportevenementen en pogingen van gastlanden om kritiek te smoren. Qatar gaat volgens hem nog weer een stapje verder dat eerder is gezien. En vanuit dat land zelf bezien: met succes. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De misschien wel rijkste rapper ooit, met een geschat vermogen van 1,5 miljard dollar, voorheen bekend als Kanye West maar tegenwoordig luisterend naar de naam Ye, ziet al zijn zakenpartners één voor één vertrekken. Inclusief deze week Adidas, dat kleding en schoenen onder zijn naam verkoopt - en waarover hij op een opgedoken filmpje zegt dat hij van Adidas alles mag zeggen wat hij wil, ook antisemitische uitspraken. Niet dus. En vanwege een reeks aan dat soort uitlatingen trekken bijna alle partijen met wie hij samenwerkt de handen van hem af. Ye is altijd al explosief, grenzeloos en controversieel geweest. Maar nu lijkt hij dus écht te ver gegaan. In deze podcast vertelt Thijs van Ingen over de in zijn ogen zorgwekkende kant waar het opgaat met Ye, die hij zelf voor het gemak nog altijd Kanye noemt. Thijs is liefhebber van zijn muziek, volger van zijn vele uitspattingen en maakte zelfs ooit een college over hem. Maar ook hij worstelt nu hoe hij zich tot de rapper moet verhouden. Kun je nog onbezoedeld van de muziek van deze rapper genieten?  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Een tubetje lijm die plots uit een colbert komt en binnen seconden zitten twee handen vastgeplakt op een talkshowtafel. RTL-presentator Beau van Erven Dorens zat centimeters van een klimaatactivist die niet wilde vertrekken dinsdagavond. Een protestactie die past in een rijtje van acties over de hele wereld, die verder gaan dan we eerder hebben gezien. De tactiek van klimaatactivisten verschuift, vertelt Mathijs Boom. Hij is historicus en onderzoekt aan de Universiteit Utrecht de geschiedenis van milieu-en klimaatwetenschappen. En hij is activist bij Extinction Rebellion. Volgens hem leert de geschiedenis ons dat een radicalere tactiek vaak nodig is voor verandering. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Philips schrapt wereldwijd 4000 banen vanwege de aanhoudende slechte resultaten, die de laatste tijd vooral voortkomen uit de grote terugroepactie van slaapapneu-apparaten. Maar er zijn al veel langer problemen. Het bedrijf dat ooit Neerlands trots was, is een zorgenkind geworden dat vaak negatief in het nieuws is en eigenlijk al decennia in een neergang zit. Wat is er nog over van het ooit zo machtige lampenbedrijf uit Eindhoven? Onderzoeksjournalist en historicus Marcel Metze vertelt in podcast De Dag hoe Philips sinds de jaren tachtig in een negatieve spiraal terecht is gekomen. De geschiedenis van Philips is er één van gemiste kansen, zegt hij, maar hij benadrukt ook dat er uit de as van Philips nieuwe, succesvolle bedrijven zijn ontstaan. Te veel somberheid doet het bedrijf volgens hem geen recht.  Marcel Metze schreef verschillende boeken over Philips, het bedrijf én de familie.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Een journalist intimiderend benaderen en bestempelen als 'rioolrat', wetende wat voor haar de gevolgen zijn, dat is onacceptabel. Dat is een veelgehoorde reactie na de publicatie van de breed veroordeelde Forum-video over SBS-journaliste Merel Ek. Wat die gevolgen zijn bleek al snel na de publicatie van het filmpje, want Merel Ek wordt al dagen bedolven onder haatberichten en bedreigingen door het zogenoemde trollenleger van Forum voor Democratie. Journalist en data-analist Robert van der Noorda weet alles over de machinaties achter dit en ook andere trollenlegers en vertelt erover in podcast De Dag. Hij is vooral bekend van de ontmaskering in 2018 van het trollenleger van zanger Dotan, die met nepaccounts fictieve fans inzette. Maar inmiddels kan Robert van der Noorda veel sneller en beter blootleggen wat er aan de achterkant van social media gebeurt en hopelijk dus ook: wat we ertegen kunnen doen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het was al lang geen verrassing meer: Xi Jinping blijft aan voor een derde termijn als leider van de communistische partij in China. Dat werd gisteren duidelijk op de slotdag van het Partijcongres. Hoewel het al verwacht werd, is het toch opmerkelijk. Maar spectaculairder en vooral mysterieuzer was misschien wel wat er een dag eerder gebeurde op het partijcongres. Vlak voor een toespraak van Xi werd de man die naast hem zat, zijn voorganger, oud-president Hu Jintao, voor het oog van de camera's afgevoerd. Correspondent Sjoerd den Daas vertelt in podcast De Dag over het in meerdere opzichten bizarre partijcongres en het signaal dat president Xi Jinping ermee afgeeft; aan zijn partijgenoten, aan China, én aan de rest van de wereld. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Luister ook podcast Het China van Xi:  https://www.nporadio1.nl/podcasts/het-china-van-xi

Er kan veel gebeuren in zes weken tijd. Begin september werd Liz Truss als nieuwe premier van Groot-Brittannië  geïnaugureerd door koningin Elizabeth, twee dagen later overleed de Queen, niet veel later presenteerde Truss tegen alle adviezen in een controversieel plan om voor miljarden aan belastingverlagingen door te voeren en veel geld te gaan lenen, waarna de financiële markten instortten en er zo'n grote crisis dreigde dat alsnog alle plannen de prullenbak in gingen. Gisteren nam Liz Truss ontslag.  In podcast de Dag probeert correspondent Fleur Launspach soep te maken van het kortste en misschien wel meest turbulente premierschap uit de Britse geschiedenis. En hoewel het over de ongemakkelijke Lizz Truss makkelijk grappen maken is, vraag Fleur zich af: lag het wel aan Liz? Welke rol heeft haar voorganger Boris Johnson gespeeld in de totale mislukking van dit premierschap? En welke krachten hebben op de achtergrond zulke slechte adviezen gegeven? Hoe kan het dat iemand die zich zo graag spiegelt aan Margaret - 'the lady's not for turning'- Thatcher uiteindelijk zulke grote U-turns heeft moeten maken?  Reageren? Mail dedag@radio1.nl