De Dag

De Russische annexatie van grote delen van Oekraïne verloopt volgens plan. De uitslagen van de nepreferenda zijn binnen en waarschijnlijk roept Poetin de regio's binnen een week uit tot Russisch grondgebied. Grondgebied dat verdedigd moet worden door in allerijl gemobiliseerde Russen en mogelijk zelfs door Oekraïners uit de bezette gebieden die gedwongen worden te vechten tegen hun eigen land. In deze podcast aan militair strateeg Peter Wijninga de vraag hoe je vecht met een leger dat niet wil vechten of daar niet op getraind is. En wat de scenario's zijn als Poetin op zoek gaat naar méér slagkracht, middels kernwapens of door misschien wel kritische infrastructuur in Europa aan te vallen. Na de sabotage van de Nord Stream gaspijpleidingen wordt daar ernstig rekening mee gehouden.  Kristina Petrasova van Free Russia NL staat Russen bij die opgeroepen worden, maar niet willen vechten. Zij vertelt wat ze kunnen doen om te ontkomen aan het lot dat Poetin voor ze in gedachte heeft. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De grenzen opzoeken in het politieke debat, dat moet kunnen, zei premier Rutte vorige week nadat het voltallige kabinet was weggelopen tijdens een inbreng van Thierry Baudet bij het debat over de Prinsjesdagstukken. Maar de grenzen moeten niet worden overschreden, voegde hij toe. Deze week debatteert de Tweede Kamer over de vraag wat Kamerleden wel en niet mogen zeggen en op welke manier er eventueel ingegrepen moet worden. In aanloop naar dat debat verkent bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis Bert van den Braak in podcast De Dag waar volgens hem de grenzen liggen van de vrijheid van het parlementaire debat. De afgelopen 15 jaar is de grens steeds verder opgerekt, zegt hij. Tot een punt dat het gevaarlijke vormen aanneemt en democratische beginselen worden ondermijnd.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Tijdens een reis naar Iran in juni was het NOS-correspondent Daisy Mohr al opgevallen: per dag zag ze tientallen vrouwen die hun hoofddoek heel losjes of helemaal niet droegen. In de ruim 15 jaar dat ze in Iran komt, heeft ze nooit zoiets gezien. De vrouwen hadden er genoeg van, vertelden ze, ze wilden zich niet meer aan de regels houden. Hoe gevaarlijk dat is, is de afgelopen twee weken gebleken. Een jonge vrouw die haar hoofddoek niet volgens de voorschriften droeg, overleed na een volgens ooggetuigen hardhandige arrestatie. Sindsdien zijn er hevige protesten, waarbij ook doden vallen. De veelal jonge bevolking lijkt in opstand te komen tegen de ouderwetse waarden waar het Iraanse regime voor staat. In deze podcast vertelt correspondent Daisy Mohr over wat er al maanden al broeide in Iran en wat nu tot een uitbarsting is gekomen. En over de hoofddoek die het symbool is geworden voor niet alleen de onderdrukking van vrouwen, maar van een veel grotere groep Iraniërs. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De mobilisatie in Rusland is begonnen en de ernst daarvan dringt door tot steeds meer gewone Russen. Sinds de aankondiging van president Poetin woensdag gaat het snel: protesten, volgeboekte vluchten, files aan de grenzen en ook al de eerste bussen op weg naar trainingskampen. Vandaag zijn de zogenoemde referenda van start gegaan, waardoor grote stukken van Oekraïne door Rusland geannexeerd gaan worden en de oorlog dus ook deels gevoerd zal worden op wat Poetin ziet als Russisch grondgebied. Tot nu toe werd in de oorlog gevochten door vrijwillige Russische soldaten, maar dat verandert. Reservisten worden opgeroepen én ook allerlei andere mensen zonder militaire ervaring. In deze podcast vertellen Rusland-correspondent Iris de Graaf en journalist Pjotr Sauer over de verhalen die zij horen van mannen én vrouwen die nu worden opgeroepen door Poetin en de manieren die ze zoeken om daar onderuit te komen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De oorlog in Oekraïne komt binnen in de woonkamers van Rusland, nu Poetin een gedeeltelijke mobilisatie afgekondigd heeft in een tv-speech. Russen gingen gisteren de straat op om te protesteren. Het is de derde keer in de geschiedenis dat Rusland mannen oproept om mee te vechten. Oekraïne pakt steeds meer gebied terug en deze mobilisatie is volgens journalist Laura Starink een verwoede poging dat tij te keren. Laura is één van de oprichters van Raam op Rusland. Met haar neem ik de speech van Poetin door en proberen we in het volgens haar krankzinnige hoofd van de Russische president te kijken. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Giorgia Meloni van de rechts-populistische partij Broeders van Italië wordt zo goed als zeker de nieuwe premier van Italië. Ze staat torenhoog in de peilingen en heeft al met haar politieke partners op de rechter flank afgesproken dat ze een coalitie gaan vormen. Hoogstwaarschijnlijk zal zijzelf aan het roer daarvan staan. Italië-correspondent Heleen d'Haens maakt in podcast De Dag een profiel op van deze opvallende verschijning in de Italiaanse politiek. Meloni is charismatisch, slim, conservatief, maar ook op sommige punten extreem en met fascistische wortels. 'Post-fascistisch' noemt Meloni zichzelf, vertelt Heleen. Maar wat betekent dat en welk Italië heeft Giiorgia Meloni voor ogen?  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Cherson, Melitopol, Marioepol; dat worden de volgende steden die bevrijd gaan worden, zei de Oekraïense president Zelensky dit weekend. Na de bevrijding van de regio rondom Charkov in het Noord-Oosten van het land, richt het offensief om het land te heroveren op de Russen zich op het Zuiden.  Als eerste is Cherson aan de beurt, dan Melitopol en uiteindelijk ook het verwoeste Marioepol, is het plan. NOS-redacteur Chiem Balduk heeft contact met verschillende mensen in die steden en laat in podcast De Dag de appjes en video's horen die zij hem, met gevaar voor eigen leven, sturen. Hij vertelt hoe de inwoners wachten op de bevrijding, zich voorbereiden op het grote offensief, en bang zijn voor waar de Russen toe in staat zijn als ze zich gedwongen voelen om terug te trekken. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Al maanden wordt er over de hoge energieprijzen en inflatie gesproken en al maanden wordt er gewacht op Prinsjesdag, in de hoop dat er dan maatregelen komen die de gevolgen van die hoge prijzen verminderen. Maar, zo zei premier Rutte al meermaals, de pijn kan niet helemaal worden weggenomen. In aanloop naar die voor velen belangrijke Prinsjesdag van morgen vertellen in podcast De Dag drie mensen uit verschillende lagen in de samenleving over de grote financiële zorgen die zij nu al hebben, en waarvan ze vrezen dat ze die straks niet meer kunnen bolwerken. Maaike is student en valt voor haar gevoel tussen wal en schip, Jacqueline leeft op bijstandsniveau en is na de toeslagenaffaire huiverig om hulp aan te nemen en Marcel is bakker die per november 15duizend euro per maand meer moet gaan betalen voor zijn energierekening. Wat opvalt: alle drie voelen ze zich niet goed vertegenwoordigd door de regering en verwachten ze ook weinig van Prinsjesdag. Reageren? Mail dedag@radio

Het is een week geleden dat de Britse koning Charles zich voor het eerst in een toespraak tot Groot-Brittannië en de rest van de wereld richtte. Sindsdien ligt zijn leven nog meer dan voorheen onder een vergrootglas. Alles wat hij zegt en doet wordt geregistreerd, zoals zijn kleine driftbui toen hij te maken kreeg met een lekkende pen. Op sociale media is dit voer voor commentaar en kritiek. De relatie tussen Charles en de pers is al zijn hele leven gespannen. Waar zijn moeder niet vaak interviews gaf en zich vrijwel altijd diplomatiek uitte, heeft Charles zich in interviews en toespraken als kroonprins geregeld gepassioneerd, fel of ronduit onhandig uitgelaten. In deze podcast loopt oud-correspondent Hieke Jippes een paar van die opmerkelijke momenten en uitspraken langs en schetst zo een portret van de nieuwe koning van Groot-Brittannië. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Miljoenen euro's gaan er van bankrekeningen van medische bedrijven naar tientallen cardiologen in ons land. Overboekingen die buiten het zicht van ziekenhuizen blijven. Dat blijkt uit onderzoek van de onderzoeksredactie van de NOS en Nieuwsuur. Artsen krijgen geld van de medische industrie voor bijvoorbeeld advies en onderzoek. Maar die transacties moeten wel gemeld worden, om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Betalingen van medische bedrijven aan artsen en ziekenhuizen zouden in het transaparantieregister zorg moeten staan. Maar het register doet haar eigen naam geen eer aan. Journalisten Anna Pruis en Siebe Sietsma kwamen erachter dat artsen en medische bedrijven betalingen makkelijk verborgen houden. Volgens experts worden als gevolg daarvan onze zorgpremies hoger. Reageren? Mail dedag@radio1.nl