De Dag

Het is 9 mei, de dag dat Rusland de zogenoemde Dag van de Overwinning viert. Dat is de dag dat de Sovjet-Unie 77 jaar geleden samen met de geallieerden nazi-Duitsland versloeg. En ook een dag waarop de militaire slagkracht en successen van het Russische leger tijdens een grote militaire parade in Moskou worden getoond en geclaimd.  Waar het niet over gaat zijn de grote verliezen die het Russische leger momenteel lijdt in Oekraïne. En die verliezen zijn aanzienlijk, zet kolonel Han Bouwmeester uiteen in podcast De Dag. Hij maakt de balans op aan Russische zijde: wat hebben de Russen verloren aan manschappen, aan materieel en welke strategische doelen moeten ze laten varen? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

77 jaar geleden eindigde de Tweede Wereldoorlog: Duitsland komt los van de führer. Maar de jaren ervoor weet Adolf Hitler in korte tijd Duitsers massaal aan 'm te binden door de nauwkeurige inzet van propaganda. Hoe werkte dat? Dat zochten documentairemakers van de NOS Melinde Kassens en Arjan Nieuwenhuizen uit. Ze maakten een driedelige documentaireserie 'Hitler en de macht van het beeld (https://over.nos.nl/nieuws/nos-docuserie-over-de-rol-van-beeld-bij-de-opkomst-en-ondergang-van-hitler/)'. Daarin hoor je hoe mensen werden beïnvloed en wat de makers van de propaganda er zelf van vonden. Er zitten lessen in die nog altijd actueel zijn, vertellen de makers in podcast De Dag. In het bijzonder in deze tijd. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Amerikaanse president Biden ziet sinds de oorlog in Oekraïne een nieuwe wereldorde. Een orde die Amerika weer moet gaan leiden. Het land doet veel in Oekraïne: maakt de Verenigde Staten een comeback op 't wereldtoneel als leider van 't Vrije Westen, zoals na de Tweede Wereldoorlog? Amerikanist aan de Universiteit Utrecht Markha Valenta legt in podcast De Dag het verband tussen het Amerika van toen en nu. Zelf kwam ze ruim 20 jaar geleden vanuit de VS naar Nederland en ze verbaast zich nog weleens over de grote invloed die Amerika op ons had en heeft. Maar ze ziet die tijd niet snel terugkeren. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Schipholtopman Dick Benschop zegt sorry voor de chaos op 't vliegveld deze meivakantie. Lange rijen, vertragingen, annuleringen: Schiphol piept en kraakt. Er komen weer meer passagiers na de pandemie, maar er is nog te weinig personeel in bijvoorbeeld beveiliging en bagageafhandeling. En daar is de luchtvaartsector niet alleen in. De arbeidsmarkt is op z'n krapst sinds 1971. En dat terwijl er nog nooit zoveel mensen werk hebben. Wat is er aan de hand? Arbeidseconoom Ronald Dekker van TNO legt het uit in podcast De Dag en heeft ook oplossingen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het recht op abortus voor Amerikaanse vrouwen staat meer onder druk dan ooit. Volgens nieuwssite Politico staat het Amerikaanse hooggerechtshof op het punt om het landelijke recht op abortus in te perken.  Direct nadat via de Amerikaanse nieuwssite uitlekte dat het hof waarschijnlijk twee eerdere uitspraken die het recht op abortus vastleggen gaat vernietigen, kwamen zowel voor- als tegenstanders van abortus naar het gebouw van het hooggerechtshof. Voorstanders vrezen inperking van de rechten van vrouwen, want als de plannen juist blijken, komt de abortuswetgeving weer te liggen bij de verschillende Amerikaanse staten en naar verwachting zal dan de helft een abortusverbod instellen. Een definitief besluit van het Hooggerechtshof wordt binnen twee maanden verwacht. In september vorig jaar sprak Elisabeth Steinz met Amerika-deskundige Laila Frank. Zij gaf toen al aan dat de anti-abortus beweging nog nooit zo sterk is geweest. Gezien en ongezien komt de pro life beweging al jaren het dagelijks leven van Amerikanen in - en de gevolgen daarvan worden nu merkbaar.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Geen lovende recensies, financiële tegenvallers en een kale start van wat een bloeiende pracht moet zijn. Wereldtuinbouwtentoonstelling de Floriade in Almere is een paar weken onderweg en de problemen zijn nog niet weg.  Almere had van verre kunnen zien aankomen dat dit niet goed gaat, zegt Hans van Driem vandaag in podcast De Dag. Hij was commercieel directeur van de Floriade in Zoetermeer in 1992. Naar eigen zeggen de laatste Floriade met succes. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Nederland neemt zondag afscheid van de Wet Openbaarheid van Bestuur. Een wet waarmee journalisten de nodige affaires boven water hebben gebracht, denk bijvoorbeeld aan het toeslagenschandaal. WOB-specialist Roger Vleugels vertelt vandaag in podcast De Dag hoe belangrijk transparantie is. De Nederlandse overheid is volgens hem steeds geslotener geworden en de wet die ervoor in de plaats komt, gaat daaraan niks veranderen, zegt hij. NOS-onderzoeksjournalist Ben Meindertsma heeft met hulp de WOB veel affaires blootgelegd en vertelt hoe hij dat heeft gedaan.

Waar we twee jaar geleden geen dag doorkwamen zonder nieuws over de toenmalige president van de Verenigde Staten Donald Trump, horen we hier niet zoveel meer van hem. Maar in Amerika is hij allesbehalve verdwenen. Correspondent Lucas Waagmeester bezocht een van zijn vele Save-America-rally's en vertelt er vandaag over in podcast De Dag. De vraag of hij zich weer kandidaat gaat stellen in 2024, hangt als een groot vraagteken boven de Amerikaanse politiek.

Van struinen over de vrijmarkt tot happen in een koek aan een lijntje: de tradities stapelen zich weer op vandaag op Koningsdag, voorheen Koninginnedag. Maar de traditie staat onder druk: Oranjeverenigingen hebben het steeds moeilijker met het organiseren van het feestje, omdat te weinig mensen meehelpen. De Oranjevereniging in Weesp moest dit jaar daarom dingen laten schieten. En in sommige gemeentes wordt Koningsdag zelfs niet gevierd. Traditiedeskundige Ineke Strouken vertelt in podcast de Dag hoe belangrijk de traditie van Koningsdag is en heeft oplossingen hoe 't oudhollandse feest tóch in alle glorie kan blijven bestaan. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Afrikaanse landen spreken zich lang niet allemaal uit over de oorlog in Oekraïne. Tijdens een stemming in de VN stemde minder dan de helft van de landen in Afrika vóór het veroordelen van het Russische geweld. We weten dat Poetin z'n invloed al langer uitbreidt in 't continent, in onder meer de Centraal Afrikaanse Republiek en Mali. Correspondent Saskia Houttuin reisde naar Mali en ze zag hoe groot de invloed van Rusland op het land is. Ze vertelt in podcast de Dag hoe Malinezen los proberen te komen van oud-kolonisator Frankrijk. De Russen zijn een welkome hulp, maar niet voor alle 54 landen in Afrika is dat zo. En hoe ver gaat de vriendschap? Reageren? Mail dedag@radio1.nl