De Dag

De Londense politie is een strafrechtelijk onderzoek begonnen naar alle feestjes en borrels op Downingstreet tijdens de lockdown. En een belangrijk rapport van topambtenaar Sue Gray over die feestjes wordt waarschijnlijk vandaag al naar de regering gestuurd. Ondertussen drijven nieuwe onthullingen deze week premier Boris Johnson verder in het nauw. Het lijkt erop dat hij er dit keer mogelijk niet mee wegkomt. Een hard gelag, want de regels overtreden en ermee wegkomen was tot nu toe juist onderdeel van Johnsons politieke succes, zegt journalist Simon Kuper in podcast De Dag. Hij schrijft een boek over de elitaire studentencultuur op Eton en Oxford waar Boris Johnson en veel andere prominente Britse politici studeerden. In die omgeving leerde Johnson dat hij boven de regels staat en heel veel kan maken, zolang hij het maar weglacht als 'upper class'-grap. Totdat natuurlijk de grap, zoals nu, echt niet grappig meer is. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De KLM is de afgelopen honderd jaar gemiddeld één keer in de tien jaar failliet gegaan. Telkens wordt de luchtvaartmaatschappij gered met subsidies of steunpakketten, ook tijdens de coronacrisis. Onderzoeksjournalist Ties Joosten van Follow the Money deed voor zijn boek De Blauwe Fabel uitgebreid historisch onderzoek naar de geldstromen en speciale band tussen de overheid en KLM.  Staat de KLM op omvallen, dan schiet de overheid te hulp, zegt Joosten in podcast De Dag. Maar als je de kosten en baten naast elkaar legt, kun je je volgens hem afvragen of die steun nog wel maatschappelijk verantwoord is. Zeker in het licht van de klimaatambities. Ties Joosten pleit ervoor om in debatten over de toekomst van KLM en de luchtvaart minder vanuit liefde en trots voor 'de blauwe zwaan' te denken en meer naar de feiten te kijken. Misschien is een krimp van KLM dan wel logischer dan de ambitie van groei. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Volgens de WHO is het goed mogelijk dat het einde van de coronapandemie in Europa in zicht is. "Het is mogelijk dat de regio zich in de richting van een pandemisch eindspel beweegt," aldus de regionaal directeur. De omikronvariant zorgt voor een explosie aan besmettingen en dat gecombineerd met de vaccinaties kán wel eens het einde betekenen. Maar hoe komt een pandemie ten einde? Historica Janna Coomans vertelt in podcast De Dag hoe dat bij pandemieën in het verleden ging en wat we daar van kunnen leren.  NOS-redacteur Ben Meindertsma werpt een blik op de nabije toekomst. Hij vroeg aan virologen en epidemiologen hoe het 'pandemische eindspel' er concreet uit zou kunnen zien en wat er gebeurt als we het virus verder loslaten in een tijd dat de besmettingen toenemen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Kandidaten van talentenjachten zijn kwetsbaar. De misstanden achter de schermen bij The Voice of Holland maken dat pijnlijk duidelijk. Maar de televisiewereld zelf, en vooral reality-tv, is sowieso kwetsbaar voor misstanden. Dat zegt cultuurwetenschapper Jan Teurlings in podcast De Dag. Hij deed onderzoek naar de verhouding tussen tv-producenten en kandidaten van reality-tvprogramma's en ziet een terugkerend probleem.  Grensoverschrijdend gedrag is natuurlijk een breder maatschappelijk probleem en de televisiewereld is niet de kern of de oorzaak, maar je kan volgens hem wel zeggen dat in die omgeving de grenzen makkelijker vervagen. "Het is een informele wereld waarin machtsverhoudingen door elkaar heen lopen," zegt Teurlings. Voor makers geldt vaak maar één wet: alles voor "spannende" televisie. Ze hebben daardoor te weinig oog voor de deelnemers, degenen dus om wie het juist allemaal draait. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Een jaar na de beëdiging van Joe Biden als president staan de zaken er voor hem niet goed voor. Hij beloofde bij zijn aantreden om Amerika te laten samenkomen en helen, de democratie te versterken. Na de tumultueuze Trump-jaren zou hij het als president helemaal anders gaan doen: hij zou deals sluiten, verschillen overbruggen, en een einde maken aan de verlammende polarisatie in het land. Van zijn voornemens is weinig terechtgekomen, zegt correspondent Lucas Waagmeester - die in podcast De Dag aan de hand van enkele sleutelmomenten de balans opmaakt van dat eerste roerige jaar. Biden dreigt volgens hem helemaal vast te lopen door wat ook wel 'de Biden-paradox' wordt genoemd: hij is de dealmaker die geen deals sluit.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

"We moeten het niet aan Westerse politici overlaten om te bepalen wat we van mensenrechten moeten vinden," zegt de Nederlandse hoogleraar Tom Zwart op de Chinese staatstelevisie. Hij is, net als zijn collega Peter Peverelli, een graag geziene spreker in China. Ze nemen het met regelmaat op voor het mensenrechtenbeleid van China.  Uit onderzoek van NOS-redacteuren Robert Chesal en Laura Steenbeeke blijkt dat het mensenrechteninstituut waarvoor zij werken, het Cross Cultural Human Rights Centre dat onderdeel is van de Vrije Universiteit, door een Chinese universiteit gefinancierd wordt. En hoe in het financieringscontract met de Chinezen afspraken zijn gemaakt over het uitdragen van een 'andere' visie op het mensenrechtenbeleid.  Universiteiten in China zijn nauw verbonden aan het politieke regime, de communistische partij. Tot dit jaar was de universiteit in Chongqing de enige geldschieter van het onderzoekscentrum. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

China organiseert de Olympische Winterspelen op een plek waar geen natuurlijke sneeuw ligt. Hoe dan? En hoe slecht is dit voor het milieu?  China-correspondent Sjoerd den Daas vertelt in podcast De Dag hoe China alles uit de kast trekt om de 'winter' in de 'Spelen' te pompen. Sinds een paar maanden draaien sneeuwkanonnen op volle toeren om een laag sneeuw aan te brengen. Daarvoor is heel veel water nodig. En dat in een gebied dat met droogte kampt. China zelf benadrukt dat de impact op het milieu meevalt en dat dit de groenste en duurzaamste Spelen ooit zijn.  Volgens Dewi Zloch van Greenpeace zit de vork toch wel iets anders in de steel. Hoewel er inderdaad positieve kanten zitten aan het duurzaamheidsplan van de Chinezen, kun je veel vraagtekens zetten bij de manier waarop dit toernooi georganiseerd is.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Kinderen tussen de 5 en 12 jaar krijgen deze week een uitnodiging om zich te laten vaccineren tegen corona. Hun ouders beslissen of ze een afspraak gaan maken en uit een enquête van het RIVM blijkt dat de helft daar zeker of waarschijnlijk gaat doen, maar de rest twijfelt of wil niet. Belangrijkste vragen zijn: is het veilig en hoe zinvol is het? Kinderarts en immunoloog Emmeline Buddingh van het Willem-Alexander Kinderziekenhuis in Leiden zet in podcast De Dag de feiten op een rij. Ze vindt het vooral belangrijk dat ouders zich goed informeren over zowel de vraag wat het betekent om gevaccineerd te worden, als over de vraag wat er kan gebeuren als een kind corona krijgt. Wat haar betreft is de vaccinatie vooral verstandig voor de veiligheid van het kind zelf, meer dan dat kindervaccinaties zouden kunnen helpen om de snelle  verspreiding van het virus tegen te gaan.  Buddingh is de hoofdonderzoeker van een landelijk onderzoek om MIS-C beter te begrijpen. MIS-C is een ernstige ontstekingsreactie die kinderen enkele weken na hun coronabesmetting kunnen krijgen. In veel gevallen eindigt deze ziekte op de intensive care .  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het wordt de zwaarste crisis genoemd sinds de koude oorlog: de crisis op de grens tussen Oekraïne en Rusland. Deze week waren er belangrijke gespreksrondes met de Russen en Amerika stuurde daar de meest ervaren diplomatieke onderhandelaar naartoe: Wendy Sherman. Zij is de vrouw die namens het Westen een oorlog in Oekraïne moet voorkomen. Ze zat in haar leven aan tafel met talloze dictators en staat bekend als de meester van de moeizame gesprekken. Als er iemand is die president Poetin tot diplomatie kan bewegen, is zij het - zo is de gedachte. Een echte frontdiplomaat, zegt diplomatiedeskundige Robert van de Roer die een boek schreef over topdiplomaten. In podcast De Dag vertelt hij over de 'zilveren vos', zoals Wendy Sherman vanwege haar intelligentie en zilvergrijze haar wordt genoemd. Wie is zij, wat maakt haar zo goed en wat kan zij bereiken in wat extreem moeilijke gesprekken blijken te zijn? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Burgers voelen zich in conflicten met de overheid vaak machteloos. Ouders van de toeslagenaffaire bijvoorbeeld, of de aardbevingsslachtoffers uit Groningen, de boeren in het stikstofdossier, maar ook in kleinere zaken zoals bij de bouw van een dakkapel. Je kunt dan als burger naar de bestuursrechter stappen en daarna naar de Raad van State. Maar meestal eindigen die procedures in teleurstelling en frustratie. Jan Eikelboom maakte voor Nieuwsuur een bijzondere serie over hoe burgers vechten tegen de overheid en bij de Raad van State het gevoel krijgen dat ze slachtoffer worden van het systeem. Het ís ook een oneerlijk gevecht, vertelt hij in podcast De Dag, en dat schaadt het rechtsgevoel van burgers. Met de brede roep om een nieuwe bestuurscultuur is de vraag: wat gaat er mis? Reageren? Mail dedag@radio1.nl