De Dag

Zet de tv deze dagen aan en de dennennaalden en nepsneeuw vliegen je tijdens de reclameblokken om de oren. Er zijn opvallend veel kerstcommercials dit jaar, die aandoen als mini-films, met complexe verhaallijnen, kerstige muziek en vooral veel emotie. De strijd om de beste kerstreclame lijkt een nieuwe traditie te worden in Nederland. Maar wat is dan de perfecte kerstreclame? Clichés horen erbij, zegt kerstcommercial-kenner Patrick Severein, die onder andere in een officieus kerstpanel van reclamemakers zit in podcast De Dag. Maar de kitsch en kromme tenen liggen volgens hem wel op de loer en soms wordt de plank ook ontzettend mis geslagen. Ook dit jaar weer.  Consumentenpsycholoog Tom van Bommel meet met elektroden hoe onze hersenen reageren op de sneeuwvlokken, kerstbellen, kinderen, dieren en volle tafels eten waar we deze dagen mee overspoeld worden. Uit dat onderzoek blijkt dat voor de meeste impact de simpele beelden het best werken.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Voor de tweede keer in een paar dagen tijd heeft Iran iemand geëxecuteerd die was opgepakt tijdens de protesten in het land. Hij is in het openbaar opgehangen. De verwachting is dat er meer executies van demonstranten volgen. Daarnaast zijn er veel berichten van martelingen en het doelbewust ernstig verwonden van demonstranten. Vrouwen zouden door de oproerpolitie bijvoorbeeld opzettelijk van dichtbij met hagel, luchtbukskogels, in het gezicht, de ogen, op hun borsten en tussen hun benen worden beschoten.  Na ruim drie maanden van aanhoudende protesten, lijkt er in Iran een nieuwe fase aangebroken. Eén waarin het regime naar de laatste redmiddelen grijpt, zegt politiek-commentator en Iran-deskundige Damon Golriz in deze podcast. Hij ziet een regime dat wankelt en uiteindelijk zal vallen. Ook de Iraanse filmmaker en dichter Nafiss Nia denkt dat, al breekt de machteloosheid over de gruwelen die nu plaatsvinden haar wel op. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Voor de nationale ploeg van Marokko is het WK in Qatar nu al een succes, want voor het eerst staat de ploeg in een kwartfinale. En de droom is nog niet voorbij, want het kan zomaar zijn dat ze na Spanje ook Portugal de baas zijn, zeggen oud-voetballer Dries Boussatta en voetballiefhebber en schrijver Abdelkader Benali in podcast De Dag.  Bousatta, die voor zowel het Marokkaanse als Nederlandse elftal uitkwam, en Benali vertellen over de impact die de prestaties van het huidige elftal hebben op de spelers zelf - die nu al voor het leven een heldenstatus hebben -, op de ontwikkeling van de sport in Marokko, maar vooral ook op de manier waarop er naar Marokko en Marokkanen gekeken wordt. "De prestaties van dit elftal worden gezien als een spiegel voor de eigen drang naar voren." Reageren? mail de dag@radio1.nl

De liefde, de druk van paparazzi en racisme binnen het Britse koningshuis. Allemaal komt het voorbij in de nieuwe Netflixserie Harry & Meghan. De Britse prins en zijn vrouw deden een stap terug in de koninklijke familie en vertellen nu uitgebreid over wat er achter gesloten deuren gebeurde in die tijd. Het koppel werd twee jaar lang gevolgd door camera's. Correspondent Fleur Launspach schetst de context rond de serie in podcast de Dag. Ze heeft de serie in rap tempo gebinged en vertelt over de timing en het doel van prins Harry en Meghan. En is dit een PR-nachtmerrie voor Buckingham Palace en Koning Charles? Of juist niet? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Hoe ontstaan sterren en sterrenstelsels? Is er buitenaards leven? Dat soort vragen moet een nieuwe telescoop gaan beantwoorden. En nog veel meer: vragen waarvan we het bestaan nog niet afweten. Op de stilste plekken van de wereld is de bouw van de grootste radiotelescoop ooit begonnen: de SKA-telescoop. Duizenden en duizenden antennes in Australië en honderden schotels in Zuid-Afrika gaan dieper het heelal in kijken dan we ooit konden. Nederland speelt een belangrijke rol in het project, vertelt Michiel van Haarlem in podcast de Dag. Hij werkt al tientallen jaren namens Astron mee aan de telescoop en weet dat de techniek van een Nederlandse voorloper heel belangrijk is. Maar deze nieuwe telescoop kan straks veel meer. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Denzel Dumfries vindt het soms niet makkelijk om voetballer te zijn, zei hij zaterdag na een uitstekende wedstrijd op het WK in Qatar. Hij ervaart grote druk en spreekt daar regelmatig over met een sportpsycholoog. Ook tijdens dit WK had hij twee keer een afspraak. FC Utrecht-speler Othmane Boussaid heeft ook hulp ingeschakeld, vertelt hij in Podcast De Dag. Hij kon zo slecht tegen zijn verlies dat hij uit frustratie slechter ging spelen en telkens op de bank terecht kwam. Nu zit hij op de bank bij de psycholoog en staat hij met veel meer zelfvertrouwen in het veld. Sportpsycholoog Susie Cats vertelt dat Boussaid en Dumfries zeker niet de enigen zijn die last hebben van mentale druk. Ze begeleidt verschillende topsporters die last hebben van faalangst, extreme spanning en soms het plezier in de sport helemaal verloren zijn. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

In Oekraïne is de winter begonnen en dat heeft grote gevolgen voor de oorlog. In militair opzicht kennen winterse omstandigheden voor- en nadelen: voordeel is dat de grond harder is, waardoor tanks bijvoorbeeld niet vast blijven zitten in de modder en dus sneller kunnen oprukken. Maar nadeel is dat het voor soldaten fysiek en mentaal veel zwaarder werken is en ook dat materieel bevriest. Je ziet nu dat zowel Russische als Oekraïense soldaten zich ingraven in loopgraven, die doen denken aan de Eerste Wereldoorlog. Het verleden leert dat oorlog voeren in de winter een grote impact heeft op zowel het slagveld als op burgers van landen waar die oorlogen gevoerd worden, vertelt militair historicus Merle Lammers in podcast De Dag. Aan de hand van verschillende voorbeelden uit de geschiedenis schetst ze hoe de winter een wapen kan zijn, dat niet zelden bepalend is geweest voor de uitkomst van veldslagen of oorlogen.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Lallende toeristen en het constante getril van rolkoffertjes over de bakstenen. De gemeente Amsterdam wil dat je die geluiden binnenkort een stuk minder hoort. Ze willen de overlast van toerisme aanpakken met een nieuw plan: de horeca moet eerder dicht, vrijgezellenfeesten gaan aan banden en nog veel meer. De Amsterdammer wil meer rust. En daar moet naar geluisterd worden, zegt hoogleraar toerisme Jan van der Borg in podcast de Dag. Hij woont zelf in Venetië, een stad die volgens veel inwoners inmiddels is overgenomen door toeristen. Zó mis moet het allemaal niet gaan in de hoofdstad, vinden veel Amsterdammers. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

19 december maakt de Nederlandse regering excuses voor het slavernijverleden. Maar hoe en met wie? Daarover laat premier Rutte nog weinig los, ook al zijn de plannen al uitgelekt. De reacties op die plannen zijn niet mis: de verkeerde datum, de verkeerde mensen én er wordt haast gevoeld. Hoe zou dit wel moeten? Mercedes Zandwijken en Machiel Keestra schreven een stuk in de Volkskrant over dat onderwerp en vertellen erover in podcast de Dag. Ze gaan al twaalf jaar om tafel met allerlei mensen om te praten over het slavernijverleden. En in dat praten zit volgens hen de oplossing. En misschien ook wel in de Koning? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Voor de derde keer in drie jaar tijd verdwijnt er een boekenprogramma van de NPO. Na de VPRO-programma's Boeken en Mondo, keert ook Brommer op Zee in het nieuwe jaar niet terug. Wel zal Eus' boekenclub in het voorjaar weer te zien zijn, maar - zo luidt de kritiek in literaire kringen: in dat programma zou entertainment boven verdieping gaan en is er minder ruimte voor inhoud of onbekendere schrijvers. Waarom is het óf-óf en niet én-én?  In podcast De Dag vertellen twee schrijvers, Alma Mathijsen en Hans Maarten van den Brink - die naast schrijver ook oud-hoofdredacteur tv van de VPRO is - over hun liefde voor en het belang van de in hun ogen inhoudelijkere boekenprogramma's. Wat is de kunst van een succesvol boekenprogramma op tv en wat betekent het voor schrijvers om erin op te treden? Reageren? Mail dedag@radio1.nl