De Dag

Rusland heeft de gastoevoer door de Nord Stream 1 gaspijpleiding hervat, zij het in beperkte mate. Maar of Rusland nou de kraan heeft geopend, of alleen een beetje, het maakt niet uit, zegt Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen: Europa moet zich voorbereiden op het zwartste scenario. De afhankelijkheid van Russisch gas, en de manier waarop president Poetin daar gebruik van maakt, kan tot grote tekorten leiden en delen van de Europese economie platleggen. Daarom moeten alle lidstaten zeker 15% minder gas gaan verbruiken en wordt er gedacht over het verplicht rantsoeneren van gas. In Duitsland geldt sinds vorige maand al de 'alarmfase' en wordt er op sommige plekken ook gerantsoeneerd, vertelt correspondent Charlotte Waaijers in podcast De Dag. Duitsland is 1 van de landen in Europa die het meest op Russisch gas leunt.  Energiespecialist Jilles van den Beukel van het Haags Centrum voor Strategische Studies vertelt over het belang van Europese samenwerking, want als het straks een situatie van 'eigen gas eerst' wordt, kan het volgens hem lelijk eindigen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Weersextremen, bosbranden en tropische hitterecords. Het is het begin van een nieuwe Europese zomer. Hoe vieren we daarin vakantie? Door klimaatverandering wordt Europa warmer en krijgen we vaker te maken met deze extreme weersomstandigheden. We moeten ons anders voorbereiden, vertelt directeur van het Rode Kruis Klimaatcentrum en hoogleraar klimaat en rampen Maarten van Aalst in podcast de Dag. En hij verwacht dat de jaarlijkse massale trek naar het Zuiden gaat veranderen. Maar de band van de Nederlandse vakantieganger met dat zonnige Zuiden en die helderblauwe zee zit diepgeworteld, weet cultuurhistoricus aan de Erasmus Universiteit Stijn Reijnders. Al tientallen jaren vertrekken auto's en caravans volgepakt over de Route du Soleil richting de Middellandse Zee en verder. En de geschiedenis gaat nog veel verder terug.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Russische president Poetin begint zijn zomer met zijn eerste grote buitenlandse reis sinds de invasie in Oekraïne. Hij is in Iran, waar hij onder meer een energiedeal heeft gesloten. Ook wordt er gewerkt aan een deal over het toestaan van graanexporten vanuit Oekraïne. Ondertussen lijkt de Russische gaspijpleiding naar Europa voorlopig nog niet open te gaan. Het roept de vraag op waar Poetins focus ligt deze zomer en of zijn front in de oorlog in Oekraïne aan het verschuiven is. Rusland-expert Hubert Smeets, van platform Raam op Rusland, zet in podcast De Dag uiteen hoe Poetin volgens hem oorlog voert op drie fronten: fysiek in Oekraïne zelf, en met gas en graan. Poetin zelf is ervan overtuigd dat hij de strijd aan het winnen is en vanuit zijn perspectief is dat ook wel te begrijpen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het geluid op en over radiozender NPO 3FM is de laatste tijd alles behalve positief. Dj's nemen on air gedesillusioneerd en geëmotioneerd afscheid en op social media is er commotie ontstaan over de koers die is ingezet in de hoop de kwakkelende zender er weer bovenop te krijgen. Zo verdwijnt tot woede van muzikanten en popjournalisten het programma 3voor12, dat wordt gezien als dé plek waar nog ruimte was voor nieuwe, progressieve muziek. Wat blijft er nog over van de geliefde, eigenzinnige en creatieve zender die 3FM ooit was? Radiohistoricus Arjan Snijders vertelt in podcast De Dag hoe de zender waar hijzelf en ook zoveel andere radioliefhebbers mee groot zijn geworden in een aanhoudende identiteitscrisis terecht is gekomen. Er is volgens hem om verschillende redenen in het huidige radiolandschap steeds minder ruimte gekomen voor creativiteit, lol trappen, experimenteren en de wat obscuurdere muziek. Maar als de publieke omroep jongeren aan zich wil binden, zullen die ingrediënten toch terug moeten keren.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De waarde van de euro dook deze week naar het laagste peil in twintig jaar tijd: één euro is nu ongeveer één dollar waard. Sinds het eerste jaar dat we de euro als betaalmiddel gebruiken stond de munt niet zo laag. Dat is interessant, en niet alleen voor valutahandelaren. Door een zwakkere munt worden namelijk veel producten duurder en het wakkert ook de recessie-angst verder aan die in Europa z'n sporen na begint te laten. In podcast De Dag vertelt ING-econoom Bert Colijn wanneer de val van de euro is ingezet, wat de oorzaken zijn, en wat het voor de economie en consumenten betekent. Er is niet direct reden tot paniek, zegt hij, want de zwakkere euro zegt volgens hem vooral iets over hoe sterk de dollar is en minder over de stand van de Europese economie. Dat neemt niet weg dat de gevolgen vervelend zijn.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Aan de koude kant van Spitsbergen in het Noordpoolgebied ligt de snelst opwarmende plek op aarde. De temperatuurstijging is daar nu 6 graden sinds het begin van de industriële revolutie. Gemiddeld ligt de opwarming van de aarde op 1,2 graden. Het is daar niet alleen veel warmer geworden, de opwarming versnelt ook. Wat betekent dit voor de rest van de wereld? Op dit moment is een boot vol wetenschappers onderweg naar precies die plek om dit te onderzoeken. Aan boord is ook NOS-klimaatredacteur Heleen Ekker. Ze vertelt in podcast De Dag hoe nu al met het blote oog de gevolgen van klimaatverandering zichtbaar zijn. Willem Jan van de Berg is polair meteoroloog, verbonden aan de Universiteit Utrecht. Hij schetst in de podcast wat dit alles voor de rest van de wereld betekent, en op welke termijn ook Nederland daar iets van gaan merken. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Hij is veroordeeld voor corruptie, kreeg een beroepsverbod opgelegd, maar toch wordt hij vanavond opnieuw wethouder in Roermond, 10 jaar nadat hij moest aftreden. Jos van Rey is terug. Ze konden niet meer om hem heen op het stadhuis, Van Rey is en blijft immens populair onder inwoners en ondernemers in Roermond. In de podcast vertelt journalist Hans Goosen van de Limburger over de gloriedagen van Van Rey, zijn val en zijn come-back. Goosen publiceerde al heel vroeg over mogelijke belangenverstrengeling, en hij schreef het boek ‘El Rey, van jager tot prooi’.  Van Rey is een pitbull die niet loslaat, zegt Goosen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Uber heeft buitensporig agressief gelobbyd om zo snel mogelijk zo veel mogelijk macht in de taxiwereld te krijgen. Dat blijkt uit de zogenoemde Uber files, een berg gelekte interne bedrijfsdocumenten die via de Britse krant The Guardian in handen kwam van het Internationaal Consortium voor Onderzoeksjournalististen.  In Nederland doken onderzoeksjournalisten van Investico, het FD en Trouw in de files. Een van hen, Trouw-journalist Dirk Waterval, vertelt in podcast De Dag over wat hij onder ogen kreeg. Hij schetst een ontluisterend beeld van hoe Uber zich illegaal in de markt duwde en daarbij werd geholpen door onder andere VVD-coryfee Neelie Kroes én de Nederlandse Belastingdienst. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Toen Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel kwam de grootste vluchtelingenstroom in Europa op gang sinds de tweede wereldoorlog. Rond de vijf miljoen mensen vluchtten de grens over en duizenden van hen kwamen op allerlei plekken in Nederland terecht. Zo ook in een buurt in Amsterdam waar NOS-verslaggever Mattijs van de Wiel woont. Hij maakte de afgelopen maanden voor het NOS Radio 1 Journaal een bijzondere serie over zijn nieuwe buurtgenoten en hoe het ze hier vergaat.  Mattijs vertelt in podcast De Dag hoe deze groep hier in overlevingsstand aankwam, de taal probeert te leren en banen vindt, maar ook dat veel vluchtelingen vechten tegen depressies, somber worden van de uitzichtloosheid en twijfelen over wat ze moeten doen: hier blijven of teruggaan naar Oekraïne?  Onderling ontstaan daar ook spanningen over, vertelt Mattijs. Vluchten wordt door sommige Oekraïners ervaren als onpatriottisch en de druk om terug te gaan kan groot zijn.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl De hele serie is van Mattijs is hier (https://podcast.npo.nl/admin/feed/123/feeditem/Toen%20Rusland%20op%2024%20februari%20Oekraïne%20binnenviel%20kwam%20de%20grootste%20vluchtelingenstroom%20in%20Europa%20op%20gang%20sinds%20de%20tweede%20wereldoorlog.%20Rond%20de%20vijf%20miljoen%20mensen%20vluchtten%20de%20grens%20over%20en%20duizenden%20van%20hen%20kwamen%20op%20allerlei%20plekken%20in%20Nederland%20terecht.%20Zo%20ook%20in%20een%20buurt%20in%20Amsterdam%20waar%20NOS-verslaggever%20Mattijs%20van%20de%20Wiel%20woont. Hij%20maakte%20de%20afgelopen%20maanden%20voor%20het%20NOS%20Radio%201%20Journaal%20een%20bijzondere%20serie%20over%20zijn%20nieuwe%20buurtgenoten%20en%20hoe%20het%20ze%20hier%20vergaat. %20%20Mattijs%20vertelt%20in%20podcast%20De%20Dag%20hoe%20deze%20groep%20hier%20in%20overlevingsstand%20aankwam,%20de%20taal%20probeert%20te%20leren%20en%20banen%20vindt,%20maar%20ook%20dat%20veel%20vluchtelingen vechten%20tegen depressies,%20somber%20worden%20van%20de%20uitzichtloosheid%20en%20twijfelen%20over%20wat%20ze%20moeten%20doen:%20hier%20blijven%20of%20teruggaan%20naar%20Oekraïne?%20%20Onderling%20ontstaan%20daar%20ook%20spanningen%20over,%20vertelt%20Mattijs.%20Vluchten%20wordt%20door%20sommige%20Oekraïners%20ervaren%20als%20onpatriottisch%20en%20de%20druk%20om%20terug%20te%20gaan%20kan%20groot%20zijn. %20%20Reageren?%20Mail%20dedag@radio1.nl%20%20Link%20naar%20de%20serie: https://www.nporadio1.nl/thema/de-oekraiense-vluchtelingen-in-de-wijk-van-verslaggever-mattijs-van-de-wiel)te beluisteren.

Na iets minder dan drie jaar aan de macht, implodeerde het leiderschap van Boris Johnson deze week in drie dagen tijd. Kabinetsleden namen één voor één ontslag, maar aanvankelijk wilde de premier niets weten van opstappen. Hij zag het als zijn taak, zei hij, om juist door te gaan als het moeilijk wordt. Pas toen de helft van zijn kabinet opgestapt was, kondigde hij zijn vertrek aan. Een lelijk en chaotisch einde, aldus de commentaren in Groot-Brittannië, aan een turbulent premierschap Daarmee sluit Boris Johnson zich aan bij een lange traditie binnen de conservatieve partij van politieke loopbanen die lelijk eindigen, zegt correspondent Fleur Launspach in podcast De Dag. Bijna alle na-oorlogse conservatieve premiers werden door hun eigen partij gedwongen te vertrekken, vaak na interne gevechten. Zo ging dat bijvoorbeeld ook bij Winston Churchill en Margaret Thatcher. "De conservatieve partij is genadeloos en staat bekend om het backstabben." Reageren? Mail dedag@radio1.nl