De Dag

Er kan veel gebeuren in zes weken tijd. Begin september werd Liz Truss als nieuwe premier van Groot-Brittannië  geïnaugureerd door koningin Elizabeth, twee dagen later overleed de Queen, niet veel later presenteerde Truss tegen alle adviezen in een controversieel plan om voor miljarden aan belastingverlagingen door te voeren en veel geld te gaan lenen, waarna de financiële markten instortten en er zo'n grote crisis dreigde dat alsnog alle plannen de prullenbak in gingen. Gisteren nam Liz Truss ontslag.  In podcast de Dag probeert correspondent Fleur Launspach soep te maken van het kortste en misschien wel meest turbulente premierschap uit de Britse geschiedenis. En hoewel het over de ongemakkelijke Lizz Truss makkelijk grappen maken is, vraag Fleur zich af: lag het wel aan Liz? Welke rol heeft haar voorganger Boris Johnson gespeeld in de totale mislukking van dit premierschap? En welke krachten hebben op de achtergrond zulke slechte adviezen gegeven? Hoe kan het dat iemand die zich zo graag spiegelt aan Margaret - 'the lady's not for turning'- Thatcher uiteindelijk zulke grote U-turns heeft moeten maken?  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Russische president Poetin heeft z'n raketten en drones gericht op energiecentrales en verwarmingsstations. Door de luchtaanvallen zitten elke dag mensen zonder stroom en moeten Oekraïners zuiniger aan doen. Is dit een voorbode voor een barre winter in Oekraïne? Wereldleiders maken zich zorgen. EU-voorzitter Ursula von der Leyen noemt de luchtaanvallen oorlogsmisdaden. Verslaggever Jeroen de Jager hoort in Oekraïne dat de mensen daar vooral bezig zijn met plannen maken.  Het Westen kan ook hierin te hulp schieten, vertelt Willem Coppoolse. Er is een groot tekort aan materialen. Coppoolse is directeur van het Oekraïense energiebedrijf ERU en werkt al tien jaar op de Oekraïense energiemarkt. Meer over de drones die gebruikt worden voor de luchtaanvallen in aflevering 1201 (https://plinkhq.com/i/1339219119/e/1000583022187). Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De vader van Carlo Heuvelman, die in juli vorig jaar in elkaar geslagen werd tijdens een vakantie op Mallorca en overleed, deed in de rechtszaal nog een laatste poging. Hij richtte zich tot de groep Hilversumse jongens die verdacht worden van de mishandeling en vroeg ze voor de zoveelste keer om hun zwijgen te verbreken. Maar de antwoorden waar de nabestaanden en de rechtbank naar zoeken, kwamen er niet. Het O.M. rekent het de verdachten zwaar aan dat ze de lippen op elkaar houden en eiste deze week hoge straffen. In podcast De Dag vertelt journalist Maarten Kolsloot, die het proces voor de Gooi en Eemlander volgt, over de gespannen stilte in de rechtszaal en het beeld dat van de verdachten is ontstaan. En strafrechtadvocaat Clarice Stenger buigt zich over de strategie van de verdediging en de worsteling die er bij alle partijen is om deze zaak tot een rechtvaardig einde te brengen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Opeens duiken ze overal op in de oorlog in Oekraïne: kamikazedrones. Dat zijn onbemande vliegtuigjes die zichzelf laten neerstorten met explosieven. Het is het nieuwste wapen van de Russen. Maar ook het Oekraïense wapenarsenaal breidt uit. Oud-commandant Mart de Kruif vertelt in podcast De Dag over de groeiende wapenberg in Oekraïne en ook de groeiende behoefte om naar steeds zwaarder geschut te grijpen. De vraag is waar het eindigt en welke nieuw wapens nog het verschil kunnen maken in de oorlog. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Maandenlang deden Ben Meindertsma van de NOS en Eelco Bosch van Rosenthal van Nieuwsuur onderzoek naar 17 Russische spionnen die dit voorjaar uit Nederland werden gezet. Destijds hoorden we alleen dat deze mannen een gevaar waren voor de nationale veiligheid. Maar waarom dan, wat ze hier deden of wie ze waren, bleef onduidelijk. De gezamenlijke onderzoeksredactie van de NOS en Nieuwsuur besloot er samen met de Belgische krant De Tijd mee aan de slag te gaan. Niet gemakkelijk, want: hoe doe je dat, Russische spionnen opsporen? En hoe gevaarlijk is het? In podcast De Dag vertelt Ben Meindertsma hoe dat zoeken naar een speld in de hooiberg ging en hoe ze uiteindelijk de identiteit en achtergronden van alle 17 spionnen wisten te achterhalen.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

In zeven weken tijd legden 69 betrokkenen de eed of belofte af, en beantwoordden ze alle vragen. De openbare verhoren van de parlementaire Enquêtecommissie aardgaswinning Groningen zitten er nu op.  In de podcast De Dag maakt Mario Miskovic van RTV Noord de eerste conclusies. Hij zat alle dertig verhoordagen op de publieke tribune en zag ambtenaren die nieuwe antwoorden gaven, bewindslieden die het niet meer wisten en gedupeerden die hun ziel bloot legden. De eindconclusies van de enquêtecommissie komen pas in februari, maar volgens Mario is één conclusie onvermijdelijk: de aardgasbaten wogen jarenlang zwaarder dan de veiligheid van Groningers. De verhoren legden lieten ook veel pijn zien, en niet alleen van de bewoners. Reageren? Mail: dedag@radio1.nl

Er is opnieuw discussie over de miljoenen die naar het Koningshuis gaan. De Tweede Kamer debatteerde er deze week over. Koning Willem Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix krijgen er in 2023 zo'n 2 miljoen euro extra bij. Dat bedrag in tijden van crisis is volgens sommige partijen niet te verkopen. Maar het is de Kamer zelf die eerder akkoord is gegaan met het hoe en waarom van deze verhoging, vertelt politiek verslaggever Wilco Boom. De jaarlijkse miljoenen die erbovenop komen staan zo vast als wat. Net als de discussie hierover. Reageren? Mail dedag@radio1.nl.

Pluimveehouders zitten al een jaar in spanning: raken m'n kippen besmet of trekt de vogelgriep niet langs mijn bedrijf? Die griep is hardnekkiger dan andere jaren en daardoor zitten we nu in de ergste vogelgriep-uitbraak in Europa ooit. Opnieuw geldt er een ophokplicht en bedrijven worden geruimd, maar het virus blijft rondgaan. Hoe tem je deze griep? Hoogleraar vergelijkende pathologie bij het Erasmus MC Thijs Kuiken volgt de vogelgriep al bijna vanaf het begin. En volgens hem moet de strategie om: want het afmaken van miljoenen dieren helpt niet meer. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Raketten op een speeltuin, een museum en op voorzieningen voor stroom in Oekraïne. Door de Russische aanvallen is de oorlog weer voelbaar door heel het land. De Russische president Poetin schoot tientallen raketten af met zeker 19 doden en meer dan 100 gewonden tot gevolg. En ook vandaag zijn er berichten van aanvallen.  Het is een reactie op de aanval op de Krimbrug afgelopen weekend. En daarmee escaleert Rusland verder in de oorlog volgens wereldleiders. Maar hoe voorkom je dat Poetin verder klimt op de escalatieladder op weg naar het uiterste middel: een kernwapen? Defensiespecialist bij het Clingendael Instituut Dick Zandee weet hoe escaleren werkt. Volgens hem zijn we nog niet zover, maar is de-escaleren nu geen optie. Want de oorlog zit muurvast. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Haarlokken afknippen als steunbetuiging, wekelijks demonstreren en de druk op politici opvoeren: Iraniërs in Nederland proberen op verschillende manieren de strijd van hun volk in Iran te steunen. In Iran zijn er al wekenlang ongekende protesten tegen het streng islamitische regime. De bevolking neemt grote risico’s en de ordetroepen slaan keihard terug. De betogingen begonnen na de dood van de 22 jarige Mahsa Amini, die werd opgepakt omdat ze haar hoofddoek niet volgens de regels zou hebben gedragen. In de podcast vertellen drie Iraans-Nederlandse vrouwen over hun strijd, hun zorgen en hun betrokkenheid bij de vrijheidsstrijd in de straten van Iran. Over het nut van haarlokken afknippen, de toegenomen aandacht voor hun land en wat Nederland zou kunnen doen om de demonstranten te steunen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl