De Dag

Jarenlang was bijna iedereen het erover eens dat Nederland af moest van kernenergie. De enige kerncentrale die we nog hebben, in Borssele, zou in 2033 dichtgaan. Nu is de wens van het kabinet dat die langer open blijft en dat er ook nog twee nieuwe kerncentrales bij komen. Probleem is wel dat we in Nederland niet meer goed weten hoe je die bouwt én onderhoudt. Carlo Wolters, directeur van de kerncentrale in Borssele, vertelt in podcast De Dag wat de ommezwaai in het kernenergie-beleid voor hem betekent en wat er nodig is om binnen afzienbare tijd twee nieuwe centrales te bouwen. Hoogleraar kernreactorfysica van de TU Delft Jan Leen Kloosterman vertelt hoe er de afgelopen decennia te weinig experts zijn opgeleid in Nederland om twee nieuwe kerncentrales te openen. "Er zijn waarschijnlijk 1200 mensen met nucleaire kennis nodig om de centrales veilig te laten werken en toetsen. Die zijn er nu niet." Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Voor Groningen komt het eigenlijk te laat, maar misschien kan het de Groningers iets van erkenning geven, zei een van de sprekers voor de Parlementaire enquêtecommissie aardgas Groningen. Deze week begonnen de openbare verhoren van de commissie die onderzoekt doet naar de besluitvorming over de aardgaswinning, de aardbevingen en de afhandeling van de schade in Groningen. Verslaggever Mario Miskovic van RTV Noord volgt al jaren het Groningse gasdossier. Afgelopen week was hij bij alle verhoren. In de podcast vertelt hij hoe de toon meteen gezet werd toen maandag als eersten gedupeerden aan het woord kwamen. Daarna kwamen wetenschappers en bestuurders getuigen. Sommigen hadden last van hun geheugen. Het doel van de enquête is waarheidsvinding. Wat weten we nog niet? En: kan het ook de kloof tussen Groningen en Den Haag verkleinen? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De vorming van één nationale politie was in 2013 het paradepaardje van toenmalig justitieminister Ivo Opstelten. De verwachtingen waren hoog gespannen en het moest en zou een succes worden, zegt Michel Öz in podcast De Dag. Maar hij zag als afdelingshoofd bij de Landelijke Eenheid voor zijn ogen gebeuren hoe de gigantische reorganisatie van de politie helemaal fout liep. Er ontstond een onprofessionele, onveilige cultuur waarbij slecht leiderschap, machtsmisbruik, pestgedrag, discriminatie en vriendjespolitiek de boventoon voeren. Tot op de dag van vandaag.  Michel Öz vertelt openhartig hoe zijn collega's en hijzelf geraakt worden door de in zijn ogen totaal mislukte reorganisatie. Dat heeft niet alleen gevolgen voor politiemensen, zegt hij, maar ook voor de veiligheid van Nederland.  Vandaag kondigt de huidige minister van justitie opnieuw een reorganisatie bij de politie aan, en dat is een nieuw begin, hoopt Öz, maar hij twijfelt ook of de schade nog wel hersteld kan worden. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De boerenprotesten tegen het stikstofbeleid verharden en er zijn grote zorgen over wat er nog op stapel staat. Maar helemaal nieuw is het hevige verzet niet, zegt politiek historicus Koen Vossen van de Radboud Universiteit in podcast De Dag. Hij deed onderzoek naar boerenprotestpartijen, die in de afgelopen eeuw verschillende keren zijn opgekomen en ook weer uitgedoofd.  Koen Vossen schetst hoe de boerenbeweging altijd een gematigde én een radicale vleugel heeft gehad en hoe er ook in het verleden heel hevig verzet is geweest. Met tractoren op de weg, brandende hooibalen, harde escalerende taal, geweld en zelfs ook persoonlijke bedreigingen van ministers. Van boer Braat in de jaren dertig, boer Koekoek in de jaren zestig, boerenleider Wien van den Brink in de jaren negentig, zijn we nu uitgekomen bij Caroline van der Plas van de Boer Burger Beweging en Mark van den Oever van Farmers Defense Force, zegt hij. Het zijn stemmen die spreken in een lange traditie. Maar wat leert die geschiedenis ons? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De afschaffing van het landelijk recht op abortus in Amerika wordt door tientallen miljoenen Amerikanen gezien als een van hun grootste overwinningen ooit. 'Een overwinning voor miljoenen baby's die nog geboren moeten worden,' zoals een bekende televisiedominee het formuleert. Door de uitspraak van het Hooggerechtshof komt de abortuswetgeving in handen van de staten. De verwachting is dat de helft van de staten het recht op abortus zo snel mogelijk gaat schrappen.  De abortusstrijd is vooral het werk van protestanten en zogenoemde evangelicals. Hun politieke machine heeft Amerika veranderd, zegt journalist Robin de Wever in podcast De Dag. Hij maakte zelf voor de EO een podcastserie over Amerikaanse christelijke groepen die toenmalig president Trump omarmden en hij reisde door de staten die nu één voor één het recht op abortus afschaffen. Robin de Wever vertelt hoe de anti-abortuslobby en de Republikeinse partij hun lot aan elkaar hebben verbonden en hoe daardoor de situatie is ontstaan dat een christelijke minderheid de rechten bepaalt van een groot deel van het land. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Stikstofminister Christianne van der Wal heeft momenteel misschien wel de zwaarste portefeuille van het kabinet. Morgen stemt de kamer over haar stikstofplan en opnieuw zijn er massale boerenacties aangekondigd. Op meerdere wegen zijn vandaag blokkades met kilometerslange files tot gevolg. Van alle kanten is de druk op Van der Wal enorm. Maar in haar optredens is dat niet te merken. Ze lijkt de moeilijke boodschap makkelijk te vertellen. Met haar heldere communicatie dwingt ze bij vriend en vijand respect af, zegt Trouw-journalist en VVD-watcher Niels Markus. Hij maakt in podcast De Dag een profiel van haar op. Al haar hele loopbaan zoekt Van der Wal de moeilijke dossiers op, vertelt hij.  Wat zegt dat over haar ambities voor de toekomst en haar plaats binnen de VVD? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De geschiedenis van het vrouwenvoetbal is jong in Nederland en in de beeldvorming komt het van ver. De sport werd lang met mannenogen bekeken en door mannenmonden beschreven, is te horen in podcast De Dag. Het benadrukt hoe historisch de stap is die de KNVB deze week zette in het vrouwenvoetbal, zegt specialist vrouwenvoetbal Rivkah op het Veld van de NOS-sportredactie. Want of je nou Vivianne Miedema heet of Frenkie de Jong, voortaan krijgen alle voetballers, man én vrouw, die opgeroepen worden voor Oranje dezelfde beloning. Een prettig begin van hopelijk een succesvol EK voor de Oranjeleeuwinnen, die vanavond in aanloop daarnaartoe een vriendschappelijke wedstrijd tegen Engeland spelen. De afgelopen jaren is het vrouwenvoetbal ontegenzeggelijk in rap tempo geprofessionaliseerd, maar er zijn ook nog altijd grote verschillen die het voor de spelers én de sport soms best lastig maken. De strijd buiten het voetbalveld, voor de emancipatie van het vrouwenvoetbal, is nog niet gestreden.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

In Brussel wordt vandaag gesproken over een EU-kandidaatlidmaatschap van Oekraïne. Commissievoorzitter Von der Leyen zette de deur eerder al wagenwijd open. Maar toetreden tot de EU is zo simpel nog niet en al helemaal niet voor een land in oorlog. Europacorrespondent Sander van Hoorn vertelt in podcast De Dag hoe een huwelijk tussen de EU en Oekraïne eruit ziet en Europakenner en politiek filosoof Luuk van Middelaar schetst welke huwelijkse voorwaarden er op tafel zouden moeten liggen. Want wat hem betreft handelt Europa nu wel heel erg vanuit emotie.

Vaticaan-watchers hebben het er al weken over: gaat paus Franciscus binnenkort zijn aftreden bekend maken? Door een reeks aan gebeurtenissen draait de geruchtenmachine ook deze dagen overuren. Het is goed mogelijk, zegt Vaticaan-correspondent en maker van de Pauscast Andrea Vreede in podcast De Dag. Maar als Franciscus binnenkort inderdaad met pensioen gaat, ontstaat er wel een opmerkelijk en uniek probleem. Dan zijn er drie pausen in het Vaticaan: een nieuwe, die in functie is, en twee pausen-emeriti. De vorige afgetreden paus, Benedictus, woont nog altijd in een klooster in het Vaticaan en, zegt Andrea Vreede, zorgt daar achter de schermen ook voor enige verdeeldheid. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Een deel van de Nederlandse boeren trekt de cijfers waarop het stikstofbeleid gebaseerd is in twijfel. Ook sommige Tweede Kamerleden en achterban van politieke partijen gaan daarin mee, terwijl de cijfers op wetenschappelijke feiten zijn gebaseerd. Hoe komt dat? Aan de vooravond van een groot boerenprotest tegen de stikstofplannen, vertellen bijzonder hoogleraar Public Affairs Arco Timmermans van de Universiteit Leiden en Nina Holland van de Brusselse lobbywaakhond Corporate Europe Observatory op welke manier de landbouwlobby die twijfel helpt te zaaien. En hoe ver de invloed van de boerenlobby strekt in Den Haag én in Brussel. Reageren? Mail dedag@radio1.nl