De Dag

Toen Emmanuel Macron vijf jaar geleden aantrad als president had hij nauwelijks politieke ervaring. Hij zat pas twee jaar in de politiek, was 39 jaar, en profileerde zich als een frisse wind. Hij wilde breken met de oude politiek. Maar vanaf het eerste moment kleefde er een imago aan Macron van een elitaire, arrogante man, die ver van de dagelijkse werkelijkheid afstond, vertelt correspondent Frank Renout. Hij blikt in podcast De Dag terug op vijf jaar Macron in het Élysée.  Renout zag Macron veranderen van een afstandelijke nieuwkomer in een ervaren politicus die, hoewel niet altijd succesvol, meer de taal van zijn volk probeert te spreken. De president werd geconfronteerd met crisis op crisis en was een snelle leerling. Aanvankelijk leek zijn herverkiezing ook in kannen en kruiken, maar Macron lijkt het nu een week voor de verkiezingen toch steeds moeilijker te krijgen.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Sinds begin deze week is contact hebben met een gevangene moeilijker. Het berichtensysteem eMates is stopgezet door de Minister voor Rechtsbescherming, naar aanleiding van een onderzoek naar Ridouan Taghi. De zware crimineel zou met z'n neef een ontsnappingspoging hebben beraamd en ook via de berichtenservice regelmatig teksten sturen. Oprichter van het systeem Job Joris Arnold legt in podcast De Dag uit hoe belangrijk eMates voor de duizenden gedetineerden in ons land is. Het is volgens hem een levenslijn naar huis. En dat kan Anna beamen: haar partner zat jarenlang in de cel. Zij vertelt hoe fijn het voor haar was om via eMates contact te hebben. Reageren? Mail naar dedag@radio1.nl.

Tijdens de Europese top in Brussel afgelopen week richtte de Oekraïense president Zelensky zich persoonlijk tot de premier van Hongarije, Viktor Orbán. Hij vroeg hem om te kiezen: staat Hongarije aan de kant van Oekraïne of aan die van Rusland? Daarmee legde hij de vinger op de zere plek, want met precies die vraag zit Orbán in aanloop naar de verkiezingen komende zondag, behoorlijk in de maag. Viktor Orbán presenteert zich in de verkiezingscampagne als peacekeeper en wil de banden met Rusland niet doorknippen, vertelt correspondent Tijn Sadée in de podcast. Maar de vraag is hoe lang dat houdbaar blijft én hoe de Hongaren in het stemhokje over deze positie oordelen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Cryptovaluta zijn veel in het nieuws, meest recent nog vanwege de oorlog. Oekraïne gebruikt crypto om geld op te halen voor de strijd tegen Rusland. En Rusland gebruikt het als alternatief betalingsverkeer om sancties te omzeilen. Maar de afgelopen jaren was de cryptomarkt sowieso al geëxplodeerd en daarmee ook het stroomverbruik dat ervoor nodig is om cryptomunten te laten draaien. Crypto is extreem slecht voor het milieu. Hoe slecht, dat zet datawetenschapper Alex de Vries uiteen in deze podcast. Het is een onderwerp waar de sector iets mee moet, weten de aanbieders van cryptovaluta ook zelf. Maar hoe krijg je crypto groen? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De VS waarschuwt dat Rusland in Oekraïne mogelijk op korte termijn biologische of chemische wapens gaat inzetten. Rusland zegt juist dat Oekraïne deze wapens wil gebruiken. De informatie-oorlog draait overuren, maar duidelijk is dat deze vuile wapens als een donkere wolk boven het slagveld hangen. Defensiespecialist Danny Pronk van het Clingendael Instituut legt in podcast De Dag uit welke wapens er zijn, hoe die werken, welke schade ze kunnen aanrichten en welke ervaring Rusland ermee heeft. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Aan de pomp wordt benzine en diesel duurder en duurder. En ook de gasprijzen rijzen de pan uit. De oorlog in Oekraïne legt de Europese afhankelijkheid van energie uit Rusland pijnlijk bloot. En een einde aan al die stijgende prijzen is nog niet in zicht. Tegelijkertijd is de vraag hoe we zo snel mogelijk van Russisch gas en olie afkomen. Lisse van Vliet werkt bij de Energiebeurs van Oekraïne en de brancheverenging van Europese energiebeurzen en hij vertelt vandaag in podcast de Dag hoe Oekraïne de lampen aan kan houden in de oorlog. En hoe ze vrijwel overal in Europa de druk voelen oplopen om zich los te koppelen van Rusland. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Amerikaanse president Joe Biden is op een ingelaste NAVO-top. Eerst is de president in Brussel, daarna gaat hij door naar Polen. Amerika wil laten zien dat ze onvoorwaardelijk achter Oekraïne en Europa staan in de oorlog, met wapens, sancties en morele steun. Maar president Biden heeft nog een agenda, vertelt Amerikadeskundige Paul Verhagen van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies in podcast De Dag. Voor de president staat er veel op het spel op geopolitiek vlak. Want Biden ziet het als kans om de strijd met China aan te gaan. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Rusland-correspondent Iris de Graaf stond op 2 maart voor het laatst vanaf haar balkon in Moskou het NOS achtuurjournaal te woord. Twee dagen later was ze terug in Nederland: halsoverkop vertrokken uit het land waar ze van houdt en waar ze iets meer dan een jaar werkte als correspondent voor de NOS. Door de repressie was het voor haar en de mensen om haar heen niet meer veilig om te blijven. In podcast De Dag vertelt Iris over haar plotse vertrek, over haar persoonlijke band met het land en hoe ze Rusland zag veranderen van een land dat hip, vrij en kosmopolitisch kon zijn, tot een plek waar bijna niemand meer openlijk durft te praten. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De militaire steun van Westerse landen voor Oekraïne is ongekend. Alleen al de VS heeft sinds eind vorig jaar omgerekend 1,8 miljard euro vrijgemaakt en de EU zit nu op een fonds van 1 miljard euro. Het leidt tot een gigantische opeenstapeling van wapens in Oekraïne. En dat is precies het omgekeerde van wat de Russische president Poetin voor ogen had, hij wil het land immers demilitariseren. Daarnaast zie je ook een grote militaire opbouw aan de NAVO-grenzen met Rusland. Defensieonderzoeker Adája Stoetman van het Clingendael Instituut vertelt in podcast De Dag welke risico's er volgens haar kleven aan deze wapenopbouw en het herschikken van de defensiestructuren. Want waar is het Westen nou eigenlijk mee bezig: verdedigen, afschrikken, provoceren of zijn dit voorbereidingen voor een veel grotere oorlog? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Amerikaanse president Biden en zijn minister van buitenlandse zaken Blinken noemen de Russische president Poetin een oorlogsmisdadiger. EU-buitenlandchef Borell voegde daar vanochtend aan toe dat Rusland zich volgens hem in Oekraïne schuldig maakt aan 'enorme oorlogsmisdaden'.  Vrijwel niemand twijfelt eraan dat Rusland zich in Oekraïne schuldig maakt aan oorlogsmisdaden. En als politiek leider kan de Russische president Poetin ook berecht worden voor het internationaal Strafhof in Den Haag.   In Oekraïne worden de bewijzen al op grote schaal verzameld, vertelt Universitair docent internationaal strafrecht Marieke de Hoon in podcast De Dag. Nooit eerder is volgens haar zo flagrant duidelijk geweest dat er op het slagveld sprake was van oorlogsmisdaden. Maar hoe bouw je een zaak tegen Poetin op en hoe krijg je hem vervolgens in Den Haag? Reageren? Mail dedag@radio1.nl