De Dag

Lilianne Ploumen noemt zichzelf 'niet de ideale leider' voor de PvdA en stapte daarom deze week op. Maar wat maakt een leider van de PvdA dan wel ideaal? In podcast De Dag loopt oud-campagneman Alex Klusman, die voor de PvdA jarenlang aan verschillende campagnes meewerkte, de ideale en minder ideale leiders uit de partijgeschiedenis langs. Hij maakt zo een profielschets op van hoe die gedroomde kandidaat voor de toekomst er dan zou moeten zien. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Nederlanders tanken minder en stoken minder door de hoge inflatie, blijkt uit onderzoek. Sommige Nederlanders voelen de stijgende prijzen flink in de portemonnee. In maart kwam de inflatie uit op 9,7%. Sinds de jaren '70 was die niet zo hoog. De inflatiecijfers doen denken aan die seventies. Ook toen liepen de prijzen op, door stijgende energieprijzen. Met autoloze zondagen en benzine op de bon, moest het olieverbruik in die jaren naar beneden. Hoogleraar economie en overheidsfinanciën Bas Jacobs ziet overeenkomsten met de jaren '70. Maar er zijn ook belangrijke verschillen. Jacobs vertelt in podcast de Dag dat de overheid lessen kan trekken uit hoe de regering de inflatie toen aanpakte. Reageren? Mail naar dedag@radio1.nl.

In de Chinese stad Shanghai schreeuwen inwoners uit hun ramen om hulp. Video's van radeloze mensen worden massaal gedeeld op sociale media. De 25 miljoen inwoners zitten al weken in lockdown, in ultra strenge China-stijl. Ze weten niet voor hoe lang. China houdt vast aan zijn zero-covidbeleid en in de grootste stad ter wereld wordt daar nu een hoge maatschappelijke én economische prijs voor betaald. Maar waarom eigenlijk: is het in deze fase van de pandemie nog wel nodig? Ondernemer Thomas Knoop woont in Shanghai en vertelt in podcast De Dag hoe hij het volhoudt. En China-expert Ties Dams van Instituut Clingendael legt uit waarom Peking vasthoudt aan het zero-covid, ook al leidt dat tot maatschappelijke onrust en een groot economisch probleem. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Volgens militair analisten staat de strijd om de Donbas te beginnen en, zo vrezen zij, die strijd wordt ongekend bloedig. De afgelopen weken is ook duidelijk geworden hoe meedogenloos de aanpak van de Russen is in de gebieden die ze bezetten in Oekraïne. De beelden van Boetsja staan nog vers in het geheugen. Schokkend, maar bepaald niet nieuw. Het Russische leger heeft een lange geschiedenis die gekenmerkt wordt door bruut geweld, zowel intern als naar buiten toe. Dat zegt Marnix Provoost van de Nederlandse Defensie Academie in deze podcast. Als soldaten in dienst gaan worden ze er zelf ook al direct mee geconfronteerd door de oversten. Die bikkelharde cultuur zet zich door op het slagveld.  De brute geweldscultuur van de Russen wint misschien niet de hearts and minds, zegt Provoost, maar deze strategie is voor Rusland in het verleden wel zeer effectief gebleken. 'Het werkt.' Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Dagelijks komen uit Oekraïne de beelden van de verschrikkingen van oorlog. Maar er zijn ook plekken waar de oorlog voorbij is en de verschrikkingen alsnog doorgaan. Correspondent Daisy Mohr reisde in Noord-Irak naar de plek waar in 2014 door IS genocide is gepleegd op duizenden jezidi's. Terwijl de massagraven daar momenteel geopend worden voor onderzoek, ontvouwt zich een nieuw drama, vertelt Daisy: een toenemend aantal vrouwen dat overleefde, pleegt nu zelfmoord. Daisy Mohr hield voor podcast De Dag een reisverslag in audio bij. Het is een zwaar en heftig verhaal, zegt ze, maar juist nu belangrijk om te vertellen. Het laat zien welke sporen oorlog nalaat en toont dat een oorlog niet stopt als de vijand ophoudt met schieten. Ook daarvan moeten we volgens haar niet wegkijken.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Met nog twee dagen te gaan tot de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen is de opmars van de radicaal rechtse Marine Le Pen het gesprek van de dag. Het gat tussen haar en president Macron wordt steeds kleiner en volgens de peilingen maakt ze serieus kans om president van Frankrijk te worden. Correspondent Frank Renout vertelt in podcast De Dag waarom Marine Le Pen eerst verguisd werd maar nu helemaal meetelt, hoe haar banden zijn met Poetin en wat winst van Le Pen zou betekenen voor Europa. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Van duizenden hoogleraren is onduidelijk wat ze naast hun werk bij de universiteit of een academisch medisch centrum voor bijbaantjes hebben, blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur. Onduidelijk is zo wat de belangen van hoogleraren zijn en of de nevenfuncties onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek in de weg zitten. Want verhalen over belangenverstrengeling zijn er. Nieuwsuur-verslaggever Siebe Sietsma dook er met collega's in. Hij vertelt in podcast de Dag hoe zijn onderzoek naar een paspoortprofessor op Malta leidde tot een register met duizenden bijbaantjes van hoogleraren. Door het onderzoek verandert er langzaam wat in de academische wereld. Zijn onderzoek naar nevenfuncties van hoogleraren is nog steeds gaande. Heb je tips? Mail naar hoogleraren@nieuwsuur.nl. En wil je reageren op onze podcast? Mail dan naar dedag@radio1.nl.

De waarheid is in een oorlog het eerste slachtoffer, zo luidt het, maar de waarheid wordt ook nauwkeurig in kaart gebracht. Soms heel letterlijk, aan de hand van satellietkaarten zoals deze week in Boetsja. Door gebruik te maken van digitale bronnen wordt de Russische leugen dat de lijken in de straten zijn neergelegd door Oekraïners, weerlegd. De lugubere speurtocht naar de waarheid van de oorlog in Oekraïne wordt voor een deel met met openbare bronnen gevoerd, en dat levert veel op. Ook de NOS heeft er een speciale redactie voor ingericht, de osint-redactie. Osint verwijst naar open source intelligence. In principe kan iedereen 'osinten', zegt redacteur Mitchell van de Klundert in podcast De Dag, maar je moet er wel een sterke maag voor hebben. Hij vertelt hoe het in z'n werk gaat, wat het oplevert en waarom dat belangrijk is.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Boetsja, Irpin, Borodjanka, Hostomel. Het is een greep uit de voorsteden van Kiev vanwaaruit Russische troepen zich hebben teruggetrokken en waar Oekraïense ooggetuigen nu vertellen over extreem geweld. Dit weekend doken beelden op die de wereld hebben geschokt. Volgens de Oekraïense regering is het nog maar het topje van de ijsberg. Russische militairen lijken zich op veel meer plekken schuldig te maken aan oorlogsmisdaden. Dat is ook de waarneming van Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp, zegt hij in podcast De Dag. Hij sprak afgelopen dagen op verschillende plaatsen met ooggetuigen en was ook bij opgravingen van slachtoffers. Zo zag hij met eigen ogen hoe deze mensen aan hun einde zijn gekomen. "Dan blijkt dat deze mensen zijn geëxecuteerd," vertelt Dennekamp over het onderzoek waar hij bij was. "Dan blijkt dat ze schotwonden aan het hoofd hebben. Van één slachtoffer was de keel doorgesneden en is er met een mes in het hart gestoken. Deze mensen zijn geëxecuteerd, nadat ze door het Russische leger van straat zijn geplukt." Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Terwijl het Westen probeert om de geldstromen naar Moskou nog verder af te knijpen, zoekt Rusland manieren om de sancties te omzeilen en op andere plekken in de wereld geld te verdienen. En dat gaat voorspoedig, want twee grote handelspartners laten Poetin niet vallen en trekken de banden zelfs verder aan: India en China. Beide landen verwelkomden afgelopen week de Russische buitenlandminister Lavrov met open armen. Het is voor Rusland een belangrijk handelsblok, want in India en China samen woont een derde van de wereldbevolking en het zijn twee van de snelst groeiende economieën ter wereld.  India-correspondent Aletta André en China-correspondent Sjoerd den Daas vertellen in deze podcast hoe die landen de banden met Rusland opvoeren en wat hen dat oplevert. De vraag die achterblijft is: wat zijn de Westerse sancties waard als het Oosten Moskou te hulp schiet? Reageren? Mail dedag@radio1.nl