Mijn duurzame leven voor een Aarde in Balans

In dit tweede deel van het gesprek horen we van Elisah hoe we als consument anders om kunnen gaan met het genereren van afval. Bovendien vertelt ze dat er door het bedrijfsleven alles aan wordt gedaan om ons vooral maar niet tevreden te laten zijn. Immers, zolang we niet tevreden zijn is ons gedrag te beïnvloeden met reclame en sociale media. Hierdoor gaan we meer consumeren, maar worden we zeker niet gelukkiger.Ze geeft in dit tweede deel een paar heel mooie voorbeelden hoe we hier anders mee om kunnen gaan. Ik herken wat ze vertelt, immers: ik doe precies hetzelfde en weet dat ik daardoor beter in mijn vel zit en minder stress heb. Dit gevoel gun ik iedereen!Tot slot vertelt ze hoe ze kijkt naar de uitdagingen waar we met zijn allen voor staan. Ze legt uit dat samenwerken het sleutelwoord is. Alleen wanneer we ons minder individualistisch opstellen, en dus meer samen doen, krijgen we meer gedaan.

Het gesprek met Elisah heb ik, omwille van de lengte, tot twee afleveringen verwerkt.Elisah weet hoe je afvalvrij kunt leven. Dat heeft ze per slot van rekening zelf eerst 2 ½ jaar uitgeprobeerd, en dat is haar heel goed bevallen. Daarop startte ze in 2018 het burger initiatief ‘Zero Waste Nederland’. Ze houdt van Natuur en Avontuur. Bovendien is ze gefascineerd door het menselijk gedrag, en probeert dat op een positieve manier te beïnvloeden. Ze is klimaatburgemeester van Breda.De vaste groep luisteraars naar ‘mijn duurzame leven’ weet inmiddels, dat ik minder ben gaan werken (al zie ik mijn werk meer als ‘vakantie’), omdat ik door mijn andere manier van leven, geld ben gaan overhouden. Dat kón aan onzinnige -Planeet onvriendelijke- dingen worden uitgegeven, maar ík koos ervoor om minder te gaan werken.In deze eerste aflevering is te horen hoe ik in Elisah een gelijk gestemde heb gevonden. Ook zij is minder gaan werken omdat ze geld ging overhouden. Elisah deelt in deze aflevering welk positief gevolg het voor haar heeft gehad om minder te kopen, en meer te leven. Ze is overtuigd dat deze ándere manier van leven haar gelukkiger maakt dan toen ze deze keuzes nog niet heeft kunnen maken.Ze vertelt wat haar ‘duurzame keuzes’ inhouden: als er iets wordt gekocht is dat meestal tweedehands; minder spullen is meer vrijheid en minder zorgen. Duurzaamheid betekent voor haar ook dat je ergens lang mee kunt doen. Een prachtig voorbeeld zijn haar schoenen, welke ze al ruim 20 jaar heeft en welke van een hoge kwaliteit zijn.Een quote door Elisah, welke ik graag uitlicht: “de doodsteek voor de commercie zijn mensen die tevreden zijn”Elisah geeft veel tips om het voor jezelf anders te doen.Zero Waste NederlandBoek: Omarm de Chaos. Auteur Jan RotmansBoek: Rechten voor de Natuur. Auteur Jessica den OuterKoop niks nieuws challenge https://zerowastenederland.nl/campagnes/koop-niks-nieuws-challenge/

Katja Esser is geboren in Nijmegen. Op jonge leeftijd is ze verhuisd naar Limburg en later in haar leven is ze verhuisd naar de Verenigde Staten. Tegenwoordig woont ze op anderhalf uur rijden van de stad Boston. Ze is aan mij voorgesteld door een cursusleider, toen ik de Engelstalige cursus voor duurzaamheid en leiderschap heb gevolgd.Katja is een kunstenares. Ze houdt zich bezig met alles wat met rituelen te maken heeft en heeft voor haar werk de ‘lifetime-achivement-award’ gewonnen. Ze maakt muziek, zingt en danst. Natuur is voor haar zeer belangrijk, en daar hebben we het in de gesprekken dan ook veel over. Volgens haar website http://ritualexpressionsevents.org/‘Katja is een inspirerende kunstenaar, masker en kostuumontwerper, ritualist, docent, fotograaf, genezer en performer. Ze exposeerde haar werk in New York en Boston. Katja heeft rituelen, maskers maken en verschillende vormen van beweging en stem bestudeerd. Sinds 1992 heeft ze heilige ceremonies voor de seizoenen gecreëerd voor kleine en grote groepen mensen, waarvan de zomerzonnewende in Amerika Stonehenge het meest bekend is’In het gesprek wordt aangehaald dat ze heeft gewerkt met Malidoma Patrice Somé waar ze ook een bezoek heeft gebracht in Burkina Faso, West Afrika.Dit is het eerste (kennismakings)- gesprek met Katja. We hebben na dit gesprek nog enkele opnamen gemaakt, welke later online worden gezet.

Onderbevolking? Baby woestijnen?Wat zijn dát voor woorden? Wat wordt daar mee bedoeld? Hebben we niet juist een probleem met woningTEKORT? Met steeds vollere wegen? Met steeds minder voedsel voor een groeiende wereldbevolking? Watertekorten, ecosystemen welke ineenstorten? Waar iedereen van afhankelijk is? Oceanen welke vól liggen met ons plastic? Met klimaatverandering doordat steeds meer bossen moeten worden gekapt om de mensheid van voldoende hout en voedsel en grond te voorzien? Zijn we niet juist de Aarde aan het kapotmaken omdat we steeds méér moeten of nodig hebben? Zie hier de tegenstrijdige belangen van economen en ecologen.Het zijn woorden van mensen, die zien dat er te weinig baby’s worden geboren om de bevolking(sgroei) op peil te houden. Vervolgens worden er allemaal ‘problemen’ aangehaald, zoals te weinig kinderen om scholen open te houden, te weinig werkenden om straks de pensioenen van te betalen. Zie daarvoor (bijvoorbeeld) het volgende artikel, in het engels, maar vertaald door google translate is het goed te lezen.https://www.lordashcroft.com/2025/05/the-rise-of-baby-deserts-why-we-need-all-party-support-to-promote-higher-birth-rates/

In dit deel 2 van het gesprek met Marie-José krijgen we te horen wat haar persoonlijke uitdaging met haar heeft gedaan. Ook spreken we kort over de zero-waste wandeltour, waar ze mensen meeneemt naar winkels waar verpakkingsvrij inkopen kunnen worden gedaan. Deze wandeltour wordt mogelijk jaarlijks georganiseerd.We lopen nog even langs de bibliotheek waar een vitrine is ingericht over dit afvalvrije leven. Er is in die vitrine aandacht voor producten waar geen, tot zeer weinig afval mee wordt gegenereerd. Grappig om te zien dat ook het boekje van Emily-Jane in de vitrinekast ligt. Die heb ik eerder in mijn podcast als gast gehad. www.levenzonderafval.comzerowastenederland.nl

Dyana Loehr schreef mij zelf een email naar aanleiding van mijn uitvraag aan Klimaat Natuurlijk IJsselstein om gast te mogen zijn in deze podcast. Ze schreef dat ze veel duurzame keuzes heeft gemaakt in haar leven, en dat ze daar graag over wil vertellen.Dyana is getrouwd en woont met haar man in IJsselstein. Ze heeft biologie en milieukunde gestudeerd en werkt als senior communicatieadviseur op het gebied van duurzaamheid. Op dit moment werkt ze aan een project op het gebied van waterstof in de mobiliteit.In deze aflevering gaat het gesprek over haar betrokkenheid bij de dames kledingketting in de stad, haar keuze om te kiezen voor een veganistische levensstijl en wat dat inhoud.Ook vertelt ze waarom duurzame keuzes, die voor iedereen anders zijn, voor haar belangrijk zijn. Haar keuze om geen kinderen op de wereld te zetten is een heel bewuste geweest. Ze koopt zoveel mogelijk tweedehands, heeft een goed geïsoleerde woning met zonnepanelen, triple glas en een warmtepomp en gebruikt daardoor geen gas meer en weinig externe energie. Ze is zich bewust van de klimaatimpact die onze manier van leven heeft en probeert daar zoveel mogelijk rekening mee te houden. Zo verplaatst ze zich zoveel mogelijk met het openbaar vervoer, de fiets of wandelend en rijdt zo weinig mogelijk auto.Het is een levendig gesprek, waarbij de tijd voorbij is gevlogen. We hebben afgesproken dat ons volgende gesprek mag gaan over haar werk, waarbij we hopelijk een kijkje krijgen in de ontwikkelingen van waterstof in mobiliteit.De genoemde onderwerpen zijn via de website aardeinbalans.nl terug te vinden. Ik noem hier enkele:www.clothingloop.org/nlwww.wawolliekringloop.nl/

Sommige mensen zeggen, dat mijn manier van leven extreem is. Dat het extreem, uit verhouding moeilijk is om zuinig om te springen met energie. Koud douchen? Extreem! Het openbaar vervoer gebruiken terwijl ik ook een auto voor de deur heb staan: extreem! Verpakkingsvrij boodschappen doen, het opruimen van de rommel wat ik onderweg tegenkom, inclusief het schoonmaken van stranden. Maar ook het niet willen aanschaffen van nieuwe kleding en mijn woning opknappen met zoveel mogelijk gebruikte materialen. Nee, dat is zéker niet normaal!Wat ík extreem vind bespreek ik in deze korte aflevering: Dat we onszelf volledig afhankelijk hebben gemaakt van iets wat bijna op is: olie. En niemand heeft over een alternatief nagedacht, behalve het GELOOF dat de techniek ons zal redden.Er zijn zelfs mensen die denken dat ik niet van kinderen houd. Dan vraag ik me vervolgens af: waarom maak ik me dan zo druk om hun toekomst en een leefbare Planeet? Want dát is de reden dat ik me elke dag hiermee bezig houd. Top prioriteit! Zo onbegrijpelijk, dat velen andere dingen belangrijker vinden dan datgene, de Aarde en de ecosystemen, waar we afhankelijk van zijn.

Lode DevosAls natuurlijk bijenhouder heb ik af en toe informatie gevonden via de website https://www.natuurlijkimkeren.org/  En omdat ik ook het verhaal van onze bijen goed wil laten vertellen heb ik ook met hen contact opgenomen. Lode Devos was enthousiast om hierover te komen vertellen. Immers, duurzame keuzes betekent voor mij ook, dat ik mijn bijen op een dusdanige manier wil houden, dat ze de klimaatverandering zo natuurlijk mogelijk kunnen overleven. Met wisselend resultaat, de ene winter lukt het wel om ze te laten overleven, een andere winter lukt dat helaas niet.Lode Devos is Vlaming maar woont in Wallonië, en dat betekent dat Lode de eerste ‘buitenlandse’ gast is. Mijn duurzame leven gaat internationaal!. Lode is bijenhouder sinds 2010. Hij was niet tevreden met de manier hoe imkers met bijen omgaan en zocht gelijkgezinden in een andere manier van bijenhouden. Zo is natuurlijk imkeren ontstaan. Het is krankzinnig, zo zegt hij zelf, dat een  -van nature- wild insect wordt aangemerkt als ‘nutsdier’, en is ondergebracht onder het ministerie van landbouw, samen met koeien, schapen en varkens.------------------------Toen Lode begon als therapeut voor psychiatrische patiënten, kon hij niet vermoeden dat zijn loopbaan zou eindigen bij Greenpeace. Zijn hele werkzame leven staat echter in het teken van sociale en ‘groene’ keuzes welke op zijn pad kwamen. Ecologie en de natuur heeft hij altijd erg belangrijk gevonden, en hoe mooi was het voor hem, dat hij daar gedurende zijn leven zijn werk van heeft kunnen maken.Zijn werkzame leven begon bij een bedrijf in Natuurvoeding. Daarna werkte hij 16 jaar in de houthandel, waar hij de wereld in trok op zoek naar hout uit verantwoord bosbeheer voor, bijvoorbeeld, de bouw van muziekinstrumenten. Via die houthandel kwam hij in contact met het Wereldnatuurfonds (WWF), waarna hij zich bij het WWF zo’n 5 jaar bezig ging houden met duurzaam beheerd bos en het FSC keurmerk. (Forest Stewardship Council). Sinds 1990 werd Lode als vrijwilliger, activist bij Greenpeace, naast de werkzaamheden welke hij op dat moment deed. Uiteindelijk werd hij hier werkzaam en eindverantwoordelijke voor alle acties. Met perioden ook campagnedirecteur. Bij Greenpeace heeft hij gewerkt tot aan zijn pensioen. Lode heeft een warm hart voor straatkinderen. Zie de website https://www.mobileschool.org/. In deze eerste aflevering van de reeks leg ik de focus eerst op dit belangrijke project. Een project voor straatkinderen waardoor die zich weer gewaardeerd gaan voelen, en de mogelijkheid krijgen om zich te ontwikkelen. In grote delen van de wereld worden deze straatkinderen gezien als vies, lastig en vuil. Door het project waar Lode en zijn dochter actief mee zijn, krijgen deze kinderen een kans om zichzelf te ontwikkelen. Lode vertelt hier vol enthousiasme over, en tijdens de nabewerking van deze aflevering krijg ik weer kippenvel wanneer ik zijn verhaal hoor.https://www.mobileschool.org/ en https://www.streetwize.be/  zijn de websites welke hij aanhaalt waar iedereen leert om zijn/haar kansen te benutten. De centrale figuur hierin is https://www.streetwize.be/team/arnoud-raskinTenslotte heeft hij het nog kort over https://www.delandgenoten.be/ Een organisatie die landbouwgrond verwerft en ter beschikking stelt aan bioboeren. Met de garantie dat die gronden, los van de boer, gegarandeerd biologisch en natuurlijk blijven.

Naast getalenteerd zanger en tekstschrijver zet Ruben Hein zich in om de biodiversiteit in Nederland te vergroten. Samen met een groepje enthousiastelingen trekt hij er 2x per jaar op uit om heggen en hagen te planten. Hij is groot fan van de natuur en vindt het heerlijk om vogels te spotten in hun natuurlijke leefomgeving. Zijn liefde voor de natuur is terug te horen in zijn songteksten.Ik kwam Ruben Hein op het spoor toen ik hem op Radio 2 hoorde met de plaat Elephants. Sindsdien ben ik fan van zijn muziek. Met zijn heerlijke stem en zijn mooie teksten weet hij bij mij vaak een gevoelige snaar te raken. Toen ik via zijn Instagram zag dat hij met het project ‘aanpoten’ was begonnen was het voor mij een logische stap om hem voor de podcast te vragen. Tot mijn vreugde kreeg ik via zijn management een positief antwoord, waarna de afspraak tot dit gesprek snel was gemaakt.In deze aflevering vertelt hij hoe het project “aanpoten” is ontstaan en hoe hij met zijn team van enthousiastelingen te werk gaan. Door middel van donatiegelden worden haagplanten aangekocht. Op de website https://aanpoten.nu/ kunnen mensen ook stukken grond ter beschikking stellen waar deze heggen en hagen kunnen worden geplant.Het blijkt een succesformule: ze gaan per keer 3 dagen aan het werk op verschillende locaties in Nederland. Eén keer in het voorjaar en een keer in het najaar, dus in totaal 6 dagen. Per locatie worden 250 planten als haag gepoot.Hij vertelt dat het meer doet dan het gevoel om te vergroenen. Het enthousiasme van de grondeigenaren en boeren werkt positief en geeft enorm veel voldoening. Dit geeft hem de energie en motivatie om hier met plezier aan mee te werken. Met dit project laat Ruben Hein, samen met zijn team zien, dat het heel gemakkelijk is om iets goeds te doen voor de natuur in Nederland. Niet alleen mopperen dat er zoveel verloren gaat, maar de handen uit de mouwen en aanpoten.Er is nu ook ‘grenzeloos aanpoten’, waarbij stukken grond in het buitenland worden aangekocht en op die manier veilig worden gesteld. Op die manier kunnen die gronden voor de natuur veilig worden gesteld, voordat ‘de mens’ hier in gaat grijpen.De foto bij deze aflevering is van fotograaf Danny ZwolsRuben Hein volgens WikipediaDe website van aanpotenGrenzeloos aanpoten

Leven zonder afval met Emily-Jane deel 2.(Herhaling van de tekst van deel 1)Voor het gesprek met Emily-Jane ben ik naar haar kantoor/werkplek in Baarn gereisd. De reis met het openbaar vervoer verliep op de heenweg zonder problemen. Een overstap van bus naar trein in Nijmegen, en daarna een vlekkeloze overstap van Utrecht naar Baarn, via Hilversum. In Baarn viel mijn oog op een schitterende stoeptegel, welke bij diverse rioolputjes op de stoep waren aangebracht: “Hier begint de zee, niks inwerpen”. Het doet me stilstaan en glimlachen. Een mooie binnenkomer.Emily-Jane verbaasde zich over de enorme hoeveelheid afval wat ze genereerde, toen ze haar kinderen kreeg. Stapels luiers en vele soorten verpakkingsmateriaal, welke ervoor zorgden dat haar Kliko binnen de kortste keren vol zat. Ze werkte in de zorg als verpleegkundige, en tijdens haar zwangerschapsverlof vond ze een andere soort luiers dan welke ze eerder had moeten kopen voor haar eerste baby. Deze waren gemaakt van bamboe, uitwasbaar en dus ook goed te hergebruiken. Bovendien was haar baby daardoor sneller zindelijk dan haar eerdere kinderen. En het waren niet alleen luiers welke jonge ouders als extra afval genereren. (Toen ik baby was, waren alle luiers van katoen en goed uitwasbaar).Tijdens haar zwangerschapsverlof is ze op zoek gegaan naar andere manieren om haar huishouden te doen. Daar begon ze al met het maken van haar eerste broodzakken van katoen, het fabriceren van andere vormen van zeeppoeders en dergelijke.Eerst hielp haar moeder haar met het maken en fabriceren van de diverse producten, daarna heeft ze de stoute schoenen aangetrokken en is ook fabrikanten gaan zoeken en benaderen die inmiddels al langzaamaan aan het overschakelen waren naar producten zonder verpakking. Nu heeft ze een webshop in plastic vrije materialen voor huishouden en tuin. Ik heb mijn ogen uitgekeken wat er allemaal verkrijgbaar is! Van tabletten waar je op moet kauwen wat vervolgens als tandpasta werkt, tot zeep en shampoo in vaste vorm. Deze laatste is inmiddels ook in supermarkten en bij de drogisterijen te verkrijgen. De producten zitten vaak in een kartonnen verpakking welke gewoon bij het oud-papier kunnen worden gedaan voor hergebruik.Ze heeft 2 boeken geschreven met de titel ‘leven zonder afval’, en heeft van de plastic soup foundation een onderscheiding gekregen. De webshop van Emily-Jane is te vinden op www.levenzonderafval.com.Bovendien is ze te vinden via alle sociale mediakanalen: Facebook, Instagram, Linkedln etc.