Mijn duurzame leven voor een Aarde in Balans

Mattheus Blijenberg heeft mij thuis uitgenodigd om bij hem in gesprek te gaan over zijn werkzaamheden bij PAN Nederland. Pesticiden Action Network.Hier wordt onder meer onderzocht wat de invloed is van pesticiden, welke worden gebruikt in de landbouw. Pesticiden, welke goedgekeurd zijn door CTGB, het officiële keuringsinstituut van Nederland voor landbouwgif.Mattheus heeft biologie gestudeerd en is in 1991 begonnen voor de VPRO, waar hij  natuurdocumentaires heeft gemaakt. Het gevoel om iets te kunnen verbeteren tijdens deze baan gaf hem grote voldoening. Zo was hij in staat om de laatste originele schildpadden op Zakintos te beschermen tegen de negatieve invloed van toerisme.Hij heeft gewerkt voor de Dierenbescherming als communicatiemedewerker. Later ging hij op pad bij Wakker Dier. Hier is hij in zijn eentje begonnen, en heeft samen met een stagiaire zijn eerste successen behaald door eieren van kippen in legbatterijen bij supermarkten negatief onder de aandacht te brengen.Tegenwoordig is hij dus actief bij PAN Nederland, waar hij mede onderzoeker en communicatie medewerker is naar het gebruik én de effecten van landbouwgif.We spreken in deze aflevering over insectensterfte, een beter leven voor dieren, en wat we zelf kunnen doen om hier een positief effect op te hebben.Overige websitesActie tegen legbatterij eieren:https://www.pluimveeweb.nl/artikel/151043-reclamespotjes-wakker-dier-tegen-gebruik-legbatterij-eieren/Marlonneke Willemse https://marlonnekewillemsen.com/

In deze solo-aflevering vertel ik over het partijcongres welke ik begin september 2025 heb bijgewoond. Ik ben nieuwsgierig aangelegd, en was nog nooit op een dergelijk congres geweest. Sinds begin dit jaar ben ik betalend lid van de partij. Wat ik niet wist is, dat betalende leden bepalen hoeveel geld een politieke partij uit de staatskas krijgt om campagne te kunnen voeren. Een verslag hiervan heb ik met de Growthbusters community gedeeld. Dave Gardner gaat hier een verslag van schrijven op de Substack van https://davetheplanet.substack.com/Ook vertel ik over een - voor mij nieuwe - manier om voedsel te bewaren. Ik vertel over het fermenteren van mijn fruit oogst. Vorig jaar had ik veel fruit wat ik weg heb gegeven en op enig moment moest wegdoen. Het is deels op de composthoop terecht gekomen. Dat wilde ik dit jaar anders doen.Stoofperen heb ik verwerkt, en sommige appels wil ik nog verwerken tot appelmoes. Pruimen en Perziken heb ik verwerkt tot jam, maar ook enkele heb ik gefermenteerd. Na het proeven van gefermenteerde sperziebonen weet ik dat die lekker zijn. Men zegt dat fermenteren een heel gezonde manier is van voedsel bewaren. Goed voor de darmbacteriën.Ten slotte vertel ik over het zuinig omgaan met energie in mijn woning. Eenvoudige stappen die iedereen kan zetten. Niet in een keer, maar na het zetten van de kleinere stappen welke eerder in de podcast al voorbij zijn gekomen.Shownotes:Fermenteren? https://www.verrotlekker.nl/fermentatie/Woningvoorraad 1921 - 2024 door CBS https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/82235NEDPartij voor de Dieren

Jeannette Rijks is expert op het gebied van eenzaamheid. Ze houdt zich tegenwoordig bij Faktor5 bezig met het geven van voorlichting en opleiding aan professionals. Hoe en waarom weet ik niet meer precies, maar toen ik een berichtje van haar las op LinkdIn legde ik de link met eenzaamheid en de huidige toestand van onze Planeet. Daarop heb ik contact met haar gelegd en een joviale stem aan de andere kant van de lijn vertelde me dat ze graag bereid was om hierover met mij een opname te maken. Ze komt over als iemand met gevoel voor humor, en weet op een nuchtere maar heldere manier mijn vragen te beantwoorden. Ook worden een aantal aannames ferm ontkracht, voor mij weer een leermoment. Wist je dat eenzaamheid al in de wieg kan zijn aangeleerd? Jeannette weet dat in heldere taal te vertellen.De Shownotes:Jeannette RijksJohann_Georg_von_ZimmermannDe eenzaamheidsparadox, boek van Jeannette Rijkshttps://eenzaamheid.info/Boeken over eenzaamheid: top 10

Een halve waarheid is geen waarheid. Jeroen vertelt over zijn zoektocht naar PFAS waarheden.Tijdens de eerste korte aflevering over PFAS in eieren heb ik de vraag gesteld of er iemand was die meer over deze PFAS kon vertellen. Deze persoon heb ik gevonden in Jeroen Verspuij. Toen ik hem vroeg of hij hierover wilde vertellen was zijn antwoord enigszins terughoudend. Hij wilde wel, maar wist niet of hij wel de juiste persoon was. Daarop hebben we eerst een telefonisch gesprek gehad, waarbij we elkaar enigszins hebben leren kennen. Na dat gesprek wisten we allebei dat hij de juiste persoon zou zijn.Jeroen is geboren in Zeeland, maar woont inmiddels ruim 20 jaar net over de grens, in Duitsland. Water is voor hem belangrijk, en zeilen met een catamaran vind hij fantastisch. Hij is een ‘natuurmens’, nieuwsgierig van aard, maar ook vind hij het belangrijk om juiste en volledige informatie te geven over dingen die hij onderzoekt. Halve waarheden, daar kan hij niks mee.Hij laat zelf onderzoek doen naar de hoeveelheid PFAS in kippeneieren. Hij noemt dit project ‘eicheck’. Daaraan kan iedereen meedoen door een kleine donatie te doen. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in een officieel erkend laboratorium.In dit deel 1 van ons gesprek (het geheel is écht te lang), vertelt hij over gegevens welke hij gevonden heeft over hoeveelheden PFAS in Maas en Rijn. Op welke manier hij te werk gaat en waar hij zich verder nog mee bezig houdt.Een aantal koppelingen genoemd in de aflevering:Lucas MetsaarsGesprek met Jacob de Boer:https://open.spotify.com/episode/15iQmIo3ARnJJcV83ocJkMhttps://open.spotify.com/episode/15iQmIo3ARnJJcV83ocJkMhttps://www.lemonde.fr/en/les-decodeurs/article/2023/02/23/forever-pollution-explore-the-map-of-europe-s-pfas-contamination\_6016905\_8.html](https://www.lemonde.fr/en/les-decodeurs/article/2023/02/23/forever-pollution-explore-the-map-of-europe-s-pfas-contamination_6016905_8.htmlVeel meer koppelingen staan op mijn website

In dit derde deel gaan we verder waar we gebleven zijn. Lode vertelt over het bijenvolk, over ziektes en parasieten. Hoe een natuurlijk levend volkje deze uitdagingen zelf aangaat. Ook vertelt hij hoe een bijenhouder die op een natuurlijke manier bijen wil houden dit zo goed mogelijk kan nabootsen. 30 minuten genieten van een bevlogen bijenhouder en genieter van de Natuur.

Voor het gesprek met René van Westen ben ik naar de Universiteit van Utrecht gegaan. De trein en bus brachten me zonder vertraging. Nadat ik een eenvoudige maar zeer smakelijke lunch heb gegeten zijn we in een rustige kamer in gesprek gegaan. Dit gesprek is langer dan je van me gewend bent. Maar omwille van het onderwerp heb ik het gesprek als één aflevering behouden.René van Westen is een jonge onderzoeker bij de Universiteit van Utrecht. Samen met Henk Dijkstra heeft hij een aantal wetenschappelijke artikelen geschreven. Deze gingen veelal over AMOC, een beweging van het water in de Atlantische Oceaan, vergelijkbaar met een 'transportband'. In de onderzoeken ging het er vooral om, tot inzicht te komen wat het stilvallen van deze stroming voor gevolgen zou kunnen hebben voor het klimaat in Europa. Er is wetenschappelijk bewijs, dat de stroming langzamer gaat dan zo’n 50 jaar geleden. En door de opwarming van de Aarde, en daarmee de Oceanen, lijkt er een verband te zijn met het langzamer stromen van het oceaanwater.Zolang we allemaal denken: "wat ik doe doet er niets toe", zal er nooit een positieve verandering plaatsvindenNadat hij eerst klimaatwetenschappen heeft gestudeerd, is hij zich daarna gaan specialiseren in de systemen van de Oceanen. Vooral de Atlantische Oceaan, tussen Europa en Amerika, heeft zijn interesse vanwege de stromingen welke daar plaatsvinden. Europa krijgt het relatief stabiele en warme klimaat door de golfstroom vanaf Florida. Als je het Europa op de wereldkaart bekijkt, zie je dat we op dezelfde hoogte liggen als Canada. We hebben van Canada het idee dat het daar veel kouder is dan bij ons. Dat dit niet zo is wordt veroorzaakt doordat het warme zeewater voor de kust van Florida door de AMOC naar Europa wordt gedreven.René legt uit hoe dat komt. Hij vertelt wat AMOC is, en wat de gevolgen KUNNEN zijn wanneer deze warme golfstroom stil komt te vallen. Ook legt hij uit dat AMOC kan omkeren. Ondanks dat het steeds heter wordt op Aarde, zou Europa hierdoor kortere extreem koude winters kunnen krijgen en korte, extreem hete zomers. Het zou nagenoeg onmogelijk zijn om in Europa nog voedsel te verbouwen.Meer informatie op de podcast paginaEnkele onderzoeken waar René aan heeft meegewerkt:https://www.researchgate.net/publication/394078495_The_Probability_of_an_AMOC_Collapse_Onset_in_the_Twenty-First_Centuryhttps://www.researchgate.net/publication/393201133_Feedback_Processes_causing_an_AMOC_Collapse_in_the_Community_Earth_System_ModelEnkele podcast met René via YouTube (met beeld):https://youtu.be/XlJA6mndP5Ahttps://youtu.be/7o348tvoh0kVerder genoemd door René:De website van Stefan Ramsdorf

Katja Esser is kunstenares. Ze maakt maskers en laat zich inspireren door de Natuur om haar heen. De Natuur is haar inspiratiebron. Ze maakt haar eigen muziek, beïnvloed door haar omgeving. Ze houdt zich veel bezig met rituelen, wat begonnen is met de cultuur van Nederland. In dit eerste deel van de aflevering spreekt Katja over de invloed van ontbossing op klimaatverandering. De invloed van water op het leven en vooral de cyclus welke al het leven op Aarde heeft. Haar manier van tuinieren met eetbare planten, en hoe de Natuur zelf weet hoe ze moet herstellen. Daar is geen menselijk ingrijpen voor nodig.Door dit gesprek leert Katja mij op een andere manier naar de Natuur, de Balans te kijken. Alles moet uit Balans, om in beweging te blijven, om te blijven ontwikkelen. Het afsterven van het één, zorgt voor een nieuwe levensvorm.Hieronder de websites:Katja Essers website Peter Wohlleben boek over bossen en ontbossenPeter Wohlleben websiteVandana ShivaMalidoma SoméRudolf SteinerEndgame2050 Anna Breytenbach

Katja Esser is kunstenares. Ze maakt maskers en laat zich inspireren door de Natuur om haar heen. De Natuur is haar inspiratiebron. Ze maakt haar eigen muziek, beïnvloed door haar omgeving. Ze houdt zich veel bezig met rituelen, wat begonnen is met de cultuur van Nederland. In dit eerste deel van de aflevering spreekt Katja over de invloed van ontbossing op klimaatverandering. De invloed van water op het leven en vooral de cyclus welke al het leven op Aarde heeft. Haar manier van tuinieren met eetbare planten, en hoe de Natuur zelf weet hoe ze moet herstellen. Daar is geen menselijk ingrijpen voor nodig.Door dit gesprek leert Katja mij op een andere manier naar de Natuur, de Balans te kijken. Alles moet uit Balans, om in beweging te blijven, om te blijven ontwikkelen. Het afsterven van het één, zorgt voor een nieuwe levensvorm.Hieronder de websites:Katja Essers website: http://ritualexpressionsevents.org/about-me/Peter Wohlleben over bossen en ontbossen:Peter Wohlleben websiteVandana ShivaMalidoma SoméRudolf Steiner Endgame2050 Anna Breytenbach

Lode DevosMet Lode in gesprek betekent dat je in gesprek bent met iemand die levendig en beeldend kan vertellen. Hij vertelt in deze aflevering waarom hij gepassioneerd is in het houden van bijen. Hij legt uit dat biodynamisch en natuurlijk imkeren met elkaar zijn verweven. Hoe hij begon met luisteren en kijken hoe andere imkers omgaan met een bijenvolk. Daar trok hij zijn conclusies uit, hoe hij het zelf zou willen doen. Hij oordeelde niet, maar had wel zijn eigen idee hoe hij het zelf zou willen doen. Met respect voor de bij, het volk en de natuurlijke omgeving.Lode legt mooi uit hoe een bijenvolk te vergelijken is met een zoogdier. De raten van de bijenkast zijn het skelet, de koningin het hart van het volk. Wat zijn werksters, darren, en hoe zijn de verhoudingen in een gezond bijenvolk?Mocht je na deze aflevering ook willen beginnen met bijen houden? Dan kun je op de website van natuurlijk imkeren meer informatie vinden hoe je op een natuurlijke manier bijen kunt houden. Natuurlijk kun je ook informatie inwinnen bij je plaatselijke imker vereniging of je stuurt mij een berichtje. Dan kan ik je waarschijnlijk ook wel verder helpen.Enkele weetjes welke in de aflevering worden uitgelegd:Een koningin wordt bevrucht tijdens de vlucht door meerdere darren;Elk bevrucht eitje wordt een werkster. Een onbevrucht eitje wordt dar. De koningin kan zelf kiezen of ze een bevrucht of onbevrucht eitje legt waar na zo’n 21 of 24 dagen de volwassen werkster of dar ontpopt.Veel informatie is te vinden op www.natuurlijkimkeren.orgOok imkerpedia.nl is een grote bron van informatie.

Dyana Loehr werkt als communicatie adviseur bij Best Management en wordt ingehuurd door provincie Utrecht. Eén van de duurzame oplossingen waar Best Management en de provincie Utrecht zich mee bezighouden is het gebruiken van waterstof voor de transportsector. Er was al snel duidelijk dat elektrisch rijden voor zwaar verkeer niet altijd een goede oplossing was, gezien de netcongestie (het overvolle stroomnet), de actieradius, de tijd die het kost om batterijen te laden en het verlies aan volume wanneer veel accu’s moeten worden meegenomen (en het gewicht van deze accu’s).Hoe waterstof wordt gemaakt is een technisch verhaal dat Dyana zo eenvoudig mogelijk probeert uit te leggen. Het komt erop neer dat elektrische energie (stroom), opgewekt door wind of zon, wordt opgeslagen in waterstof.  Door elektrolyse, wordt water daarvoor eerst omgezet in H (waterstof) en O2 (zuurstof).Dyana legt ook de verschillen uit tussen een aantal kleuren, welke aan de productie van waterstof wordt gegeven. Groene waterstof wordt gemaakt van water met ‘groene’ elektriciteit.De provincie Utrecht stimuleert zowel de vraag als het aanbod van het gebruik van waterstof in de vervoerssector. Voertuigen kunnen worden omgebouwd om op waterstof te kunnen rijden, maar ook nieuwe voertuigen worden ontwikkeld om op waterstof te kunnen rijden.Hoewel het gebruik van waterstof nog in de beginfase zit, zijn er in Nederland al wel enkele 10-tallen tankstations waar waterstof getankt kan worden.Investeert u in waterstoftankstations en waterstofvoertuigen? En werkt u in een samenwerkingsverband? Dan komt u mogelijk in aanmerking voor de subsidieregeling Waterstof in mobiliteit (SWIM). https://www.rvo.nl/ Programma waterstof Utrecht https://waterstofutrecht.nl/Het convenant is hier te vinden: https://waterstofutrecht.nl/downloadsGroene energie voor iedereen door Ad van WijkDe periodieke tabel der elementen