FD Dagkoers

Grote werkgevers nemen defensie en de nationale veiligheid mee in afspraken over arbeidsvoorwaarden. Onder andere KPN, Rabobank en PGGM hebben regelingen waarmee werknemers betaald vrije dagen kunnen opnemen om als reservist aan de slag te gaan. Vakbond CNV hoopt op meer van zulke afspraken in cao’s, vertelt arbeidsmarktredacteur Jildou Beiboer. Lees: Bedrijven steunen defensie met reservistenregelingen  De politiek, de techwereld, regeringsadviseur Peter Wennink: ze willen allemaal een Nederlandse versie van Darpa. Dat is een innovatieprogramma uit de VS waarbij teams in een afvalrace aan technische uitdagingen werken. De voorstanders zien in het model (vraaggestuurd, snel en risicovol innoveren) een manier om doorbraken te forceren op gebieden waarop Nederland gevaarlijk afhankelijk is van de VS en China. Maar hóé, daarover zijn de meningen verdeeld, vertelt techredacteur Sandra Olsthoorn. Lees: Ineens wil iedereen een Nederlandse Darpa, maar hoe tuig je zo’n innovatieprogramma op?  Terwijl China ontwikkelingslanden verovert met enorme leningen, lukt het Europa maar niet om er voet aan de grond te krijgen. Het Global Gateway-initiatief moet aan grondstofrijke landen een vriendelijk alternatief bieden voor de wurgcontracten van China. Hoe en waarom bespreken met redacteur Thom Degreef. Lees: Europa’s delicate weg naar harten en handel in ontwikkelingslanden  Redactie en montage: Sophia Wouda, Floyd Bonder & Nelleke van der Heiden  Presentatie: Nelleke van der Heiden See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rabobank en de ontwikkelingsbank FMO willen bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van Paraguay. Dat leidde onder andere tot een belang van 29% in de grootste bank van het land. Die Paraguayaanse bank blijkt nu een grootgrondbezitter te financieren die herhaaldelijk in verband is gebracht met illegale ontbossing. Onderzoeksjournalist Noah Moeys dook in alles wat er te vinden was over deze sojaboer en vertelt hoe de twee Nederlandse banken reageren op deze kwestie.  TNO onderzoekt – in opdracht van het ministerie van Economische Zaken – de mogelijke vestiging van een kennisinstituut voor de chipindustrie in Almere. De verwachting is dat het centrum €450 mln gaat kosten en dat het gebouwd zal gaan worden naast het oude Floriade-terrein. Samen met technologieredacteur Bert van Dijk bespreken we waarom Almere de beoogde locatie is en hoe groot de kans is dat dit plan doorgang zal vinden. Redactie: Sophia Wouda & Floyd Bonder Presentatie: Floyd Bonder See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week stond in het teken van het rapport van Peter Wennink. De oud-topman van ASML is door het kabinet gevraagd advies te geven over de Nederlandse economie en hoe we ons verdienvermogen kunnen vergroten. Al maanden wachten we hierop en vrijdag was het dan eindelijk zover, het rapport: De route naar toekomstige welvaart kwam uit, met de ondertitel: Een sterk Nederland in een relevant Europa. We gaan in op de zorgen van Wennink en kijken naar de oplossingen die hij biedt. We hebben lof, maar moeten zeker ook wat kritische kanttekeningen plaatsen.  In zijn rapport oppert Wennink ook een Nationale Investeringsbank. Daar hebben wij het eerder over gehad in Toegevoegde Waarde, zoals beloofd een link naar die aflevering.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Mollie koopt het Britse GoCardless voor €1,1 miljard. Het is de grootste Nederlandse fintechdeal ooit. Door de overname verdubbelt Mollie in omvang. GoCardless richt zich op hele ander dingen: directe overboekingen en terugkerende betalingen, zoals abonnementen en automatische afschrijvingen. Maar dat is precies de reden van de aankoop, vertelt beursredacteur Rutger Betlem. Hij vertelt je wat Mollie van plan is. Lees: Betaalbedrijf Mollie koopt voor €1,1 mrd concurrent GoCardless  Zorg, sociale zekerheid en defensie worden onbetaalbaar zonder jaarlijkse economische groei van 1,5%. Dat stelt de voormalige ceo van ASML Peter Wennink die vandaag zijn langverwachte advies aan het kabinet presenteert. Volgens RaboResearch is voor die groei een jaarlijks investeringspakket van €19 mrd nodig. Daarmee worden wel de grenzen van het praktisch mogelijke opgezocht, en meer investeren leidt tot verspilling, schrijven de economen. Redacteur macro-economie Marijn Jongsma dook in het Rabobank-onderzoek en praat je bij. Lees: Rabo: hogere groei is haalbaar, maar dan moet een nieuw kabinet wel alles uit de kast halen  Amerikaanse Congresleden blijken briljante beleggen te zijn: sommige halen rendementen tussen de 50 of zelfs 149 procent per jaar. En dat wekt argwaan. Een poging om het handelen in aandelen door leden van het Amerikaanse Congres te verbieden krijgt dan ook meer steun. Zo'n honderd afgevaardigden van beide partijen hebben zich al voor extra maatregelen uitgesproken, waaronder een groeiend aantal Republikeinen. Amerika-correspondent Lennart Zandbergen vertelt waarom. Lees: Druk op Amerikaanse politici om aandelenhandel in te perken  Redactie: Sophia Wouda en Floyd Bonder Presentatie: Floyd Bonder See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is misschien een radicaal plan, maar volgens de bedenkers ervan zou het de gehele wachtrij op het stroomnet in één klap kunnen laten vervagen: introduceer meer prijsprikkels. Via een veiling zou stroom op piekmomenten duurder moeten worden, waardoor bedrijven beter gaan nadenken over het moment waarop ze gebruikmaken van stroom. Ook zou dit investeringen in bijvoorbeeld batterijen moeten stimuleren. Samen met energieredacteur Eva Rooijers bespreken we de voor- en nadelen van het plan. Lees: ‘Met prijsprikkels kan hele wachtlijst stroomnet worden weggewerkt’  Precies een jaar geleden, op 11 december 2024, maakten overheden, corporaties en marktpartijen afspraken om 100.000 woningen per jaar te bouwen. Die doelen lijken ver uit zicht, nu de nieuwbouw achterblijft, veel huurwoningen worden uitgepond en corporaties tegen financiële grenzen aanlopen. Marktpartijen waarschuwen dat de doelen zonder verbeterd investeringsklimaat onhaalbaar zijn. Woningmarkt-redacteur Anna de Haas vertel wat er volgens hen moet gebeuren om de bouwdoelen wél te halen. Lees: Een jaar na de ‘te rooskleurige’ woontop blijft de woningbouw in een impasse  Een van de twee verdachten in de rechtszaak tegen scheepsbouwer Damen blijkt de schoonzoon van president-commissaris Kommer Damen te zijn. Rutger D., de partner van Rose Damen, wordt verdacht van het omzeilen van sancties tegen Rusland. Samen met onderzoeksjournalist Bart Mos bespreken we deze en de andere rechtszaak tegen Damen en bekijken we wat de gevolgen kunnen zijn voor de scheepsbouwer. Lees: Schoonzoon van Kommer Damen blijft vastzitten in nieuwe sanctiezaak tegen scheepsbouwer  Redactie en montage: Sophia Wouda, Floyd Bonder & Jort Siemes  Presentatie: Floyd Bonder  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een forse reorganisatie bij APG. De komende jaren worden 1200 banen geschrapt. Dat komt neer op een derde van alle banen bij de pensioenuitvoerder. De ontslagen zullen in de hele organisatie vallen en hebben als doel de organisatie concurrerender te maken. Pensioenredacteur Maaike Noordhuis vertelt meer over de redenen achter de ontslagen en over het toekomstplan van APG. Lees: APG schrapt ruim 1000 banen om na pensioentransitie meer slagkracht te hebben ING verlaagt de drempel voor particulieren om via fondsen te beleggen in private markten. Waar de vereiste inleg voor klanten eerst €125.000 was, met een minimaal vermogen van €1 mln, zakt die nu naar €25.000 met een minimaal vermogen van €200.000. Hiermee gaat voor meer klanten de deur open naar een markt die eerder exclusief bestemd was voor de superrijken. Gerben van der Marel vertelt over de beweegredenen achter deze stap van de bank en over de voor- en nadelen van beleggen in de private markt. Lees: ING verlaagt toegang voor particulier tot private markten  Paramount en Netflix strijden met elkaar om de overname van Warner Bros. Uiteraard draait het, net zoals bij andere overnames, om de vraag wie het hoogste bod heeft, maar aan deze strijd kleeft ook nog een duidelijk politieke component. Samen met mediaredacteur Jeroen Piersma pluizen we alle politieke lijntjes uit rondom Paramount en Netflix. Sommige lijntjes lopen direct naar het Witte Huis. Lees: In het Amerika van Trump is overname Warner Bros ook een politieke zaak  Redactie: Floyd Bonder & Nelleke van der Heiden  Presentatie: Nelleke van der HeidenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De farmaceutische groothandel Mosadex is gestopt met de levering van de meestgebruikte bloedverdunner in Nederland, Eliquis. Aanleiding daarvoor is een prijsverhoging van het Amerikaanse farmaconcern Bristol Myers Squibb. De Hartstichting maakt zich zorgen dat patiënten hiervan de dupe worden. De bloedverdunner met de stofnaam apixaban wordt in Nederland door meer dan 260.000 patiënten gebruikt. Farma-redacteur Thieu Vaessen praat je bij over dit 'potje armpjedrukken' tussen producent en groothandel. Lees: Groothandel staakt levering belangrijkste bloedverdunner na prijsverhoging  Spoorbedrijf GoVolta gaat vanaf maart 2026 een budgettrein rijden tussen Amsterdam en de Duitse steden Hamburg en Berlijn. De verbinding, met kaartjes vanaf €10 voor een enkele reis, moet de opmaat vormen naar meer concurrentie op het internationale spoor. Het bedrijf gaat afgedankte Belgische treinstellen opknappen en hoopt veel pakketreizen te verkopen: vervoer én overnachting. Ook andere vervoerders willen in deze markt springen, maar internationale dagtreinen zijn er nog niet. Redacteur Erik van Rein vertelt waarom. Lees: Nieuwe budgettrein GoVolta brengt reiziger vanaf een tientje naar Berlijn De vijf jaar oude Delftse start-up QuantWare bouwt een fabriek voor een nieuwe generatie kwantumchips die honderd keer krachtiger moet zijn dan de huidige kwantumchips. Daarmee hoopt het bedrijf een sleutelpositie te krijgen op de wereldmarkt voor de volgende generatie supercomputers. De chips die er van de band gaan rollen, hebben een verkoopprijs van €50 mln. FD redacteur Jan Fred van Wijnen vertelt hoe QuantWare de computerwereld denkt te veranderen. Lees: Eerste Nederlandse fabriek voor kwantumchips van €50 mln per stuk  Redactie en montage: Floyd Bonder, Sophia Wouda & Nelleke van der Heiden  Presentatie: Nelleke van der HeidenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Nu het besluit over de toekomst van Moerdijk is uitgesteld, zitten de circa 1100 bewoners opnieuw in onzekerheid. Wie weg wil, moet geduld hebben want een huis verkopen in een dorp dat waarschijnlijk verdwijnt, is een bijna onmogelijke opgave. Toch zijn er nog kopers die het aandurven en ook speculatie ligt op de loer. FD-redacteur Anna de Haas praat je bij. Lees: Huiseigenaren en makelaars Moerdijk vast in onzekerheid: ‘in feite een onverkoopbaar object’  Privacywetgeving wordt steeds vaker ingezet als een verdienmodel, zeggen juristen tegen het FD. Consumenten doen bij voornamelijk grote webshops een verzoek om inzicht te krijgen in welke persoonsgegevens worden verwerkt en met welk doel. Wanneer een organisatie niet tijdig reageert, volgt geregeld een schikking — vaak tegen aanzienlijke kosten. FD-redacteur Jennifer Mol vertelt hoe zorgelijk dit is. Lees: Juristen waarschuwen: ‘Privacywetgeving wordt gebruikt als verdienmodel’  Nu chipmachinemaker ASML na explosieve groei een pas op de plaats maakt, in elk geval in Nederland, merken de toeleveranciers dat. De omzet bij metaalbedrijven in de regio rond de chipmachinefabrikant is gemiddeld met 25% teruggelopen. Met name kleinere bedrijven in de toeleveringsketen hebben het zwaar, de eerste ontslagen zijn gevallen. Onze industrieredacteur Pien van Engen sprak met de metaalbedrijven in Eindhoven en vertelt hoe ASML zoveel effect heeft op de regio. Lees: Omzetdreun bij metaalbewerkers nu ASML minder onderdelen bestelt  Redactie en montage: Sophia Wouda en Nelleke van der Heiden Presentatie: Nelleke van der Heiden See omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl de wereld kijkt of het bestand in Gaza standhoudt, is de bezette Westelijke Jordaanoever het toneel van geweld en intimidatie tegen Palestijnen door Israëlische kolonisten. FD correspondent Eugenie D’Hooghe zag tijdens de jaarlijkse olijvenpluk hoe dat steeds zichtbaarder wordt. Vrijwilligers, onder wie rabbijnen, helpen de boeren. Toch komen ook de buitenlanders meer en meer in het vizier van de kolonisten, onder andere met drones. Voorgelezen en gemonteerd: Elfanie toe LaerEindmontage: Sophia WoudaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoewel keiharde cijfers nog op zich laten wachten, lijken middelen zoals Ozempic en Wegovy een forse invloed te hebben op het aantal mensen met overgewicht. Wel zien we al concrete veranderingen in het gedrag van consumenten, voornamelijk in de VS. Restaurants passen het formaat van hun porties aan, kledingfabrikanten merken dat grotere maten minder hard over de toonbank gaan, en ook de verkoop van alcohol en tabak daalt. Anna legt uit welke invloed deze afslankspuitjes hebben op de economie. De enorme investeringen in AI gaan zelfs de cashflows van de grote Amerikaanse techbedrijven te boven. Grote spelers zoeken daarom naar allerlei vormen van financiering om de AI-race bij te benen. Een van de opvallendste vormen zijn zogeheten GPU’s ABS. Dit zijn obligaties (asset-backed securities) waarin chips (Graphic Processing Units) het onderpand zijn. Marijn vraagt zich echter af hoe stabiel deze financieringsvorm is in een markt waar de innovatie zo snel gaat, en waar dus een grote kans is op veroudering van het onderpand. De vragen van de week gaan over een eerdere aflevering over Argentinië. Meerdere luisteraars kwamen met aanvullingen en vragen. Toevalligerwijs sprak Marijn deze week Federico Sturzenegger in Den Haag, de Argentijnse minister van deregulering en staatshervorming.  See omnystudio.com/listener for privacy information.