De Jortcast

Als ware het lava, verlaten steeds meer mensen X. Het opiniërende platform dat onder de naam Twitter ooit toonaangevend was heeft haar glans voor velen verloren. Was het een bron van, circuleert er steeds meer troep. En met dit belangrijke jaar voor de democratie, het jaar waarin miljarden mensen ter stembus gaan, vraagt dr Kelder zich af: wat zal de rol van nepnieuws zijn bij hun keuze? Te gast is dr. Damian Trilling, hoogleraar aan de UvA gespecialiseerd in journalistiek en politieke communicatie.

De één is de ander niet, maar de Deen is goed vergelijkbaar met de Nederlander. In veel ranglijstjes moeten we onze meerdere erkennen in de bovenburen. Wat kunnen wij van hen leren? dr Kelder vraagt het aan de geboren en getogen prof. dr. Claes de Vreese.

Wat we van onze Deense broeders kunnen leren Prof. dr. Claes de Vreese was al eens bij ons te gast als specialist politieke, zo communicatie. Deze zaterdag schuift hij aan in het kader van de kroning van de Deense prins Frederik − De Vreese is namelijk een geboren en getogen Deen. Wat kunnen we leren van dit Scandinavische volkje, dat het in alles net even iets beter voor elkaar lijkt te hebben dan wijzelf? Economisch gaat het de noorderlingen al tijden voor de wind. Zo kent Denemarken ruimhartige collectieve voorzieningen en een arbeidsmarkt die wél optimaal lijkt te functioneren. Dat, gecombineerd met strenge migratiepolitiek, maakt het land alleen al de moeite van het uitdiepen waard. De Denen als lichtend voorbeeld, of kunnen ze ook nog wat van ons opsteken? Hoe nepnieuws de wereld in zijn greep houdt Het ging afgelopen week veel over X, voorheen Twitter, en de vraag in hoeverre dit medium intussen is verworden tot een bron van dood en verderf. Musk had bij de aankoop van het platform een dorpsplein waarop alles geroepen kan worden voor ogen. Dit heeft er de afgelopen tijd in geresulteerd dat steeds meer mensen de online spreekbuis de rug toekeren. Relevant in dit kader is de hoeveelheid nepnieuws die erop rond circuleert, en daar weet prof. dr. Damian Trilling dan weer alles van af. Hebben politici en wetenschappers reeds een antwoord op deze hardnekkige kwaal? Gezien de recente verkiezingsuitslag in ons eigen land, lijkt dit zeer de vraag. De economische consequenties van belastingontwijking Bijna dr. Jesse van der Geest heeft onderzoek gedaan naar belastingontwijking van grote bedrijven aan de Tilburg University. En wat blijkt, het is eigenlijk heel gezond om te proberen zo min mogelijk belasting te betalen. Van der Geest heeft de grote bedrijven onder de loep genomen, zowel nationaal als internationaal en zijn conclusie is: minder belasting vloeit eigenlijk altijd weer terug in het bedrijf zelf. Hij heeft ook nog wat tips voor de nieuwe beleidsmakers om het allemaal ‘niet leuker, maar wel makkelijker’ te maken voor de BV van Nederland.

In het Oude Egypte liet men zich onsterfelijk maken door middel van mummificatie, tegenwoordig doen we het met het weren van alcohol, sigaretten en het aanmeten van een pro-actieve levensstijl. In de nazit van de uitzending van 6 januari gaat dr Kelder in gesprek met neuropsycholoog prof. dr. Erik Scherder en egyptoloog prof. dr. Olaf Kaper over sterfelijkheid en onze omgang daarmee, na een korte inleiding door Milou Brand.

Hoewel hij liever tempel dan tombe bezoekt, struint egyptoloog prof. dr. Olaf Kaper door Noord-Oost Afrika, op zoek naar schatten uit het Oude Egypte. Waartoe diende mummificatie, wat kunnen wij met de vondsten uit die tijd en hoe komen al die spullen eigenlijk in Nederlandse musea? De tentoonstelling 'Oog in Oog: de mensen achter de mummieportretten' in het Allard Pierson vormt aanleiding voor dr Kelder om een duik te nemen in de Egyptische Oudheid.

Prof. dr. Erik Scherder kwam er door zijn jarenlange levenservaring, plus het feit dat hij in dat leven ook nog eens uitvoerig onderzoek naar geluk deed, achter dat mensen eigenlijk niet zo gek veel hoeven te doen om tevreden te zijn. En laat dat nu ook nog eens gezonder zijn.

Gelukkig het nieuwe jaar in Geluk zit in een klein hoekje, zo luidt het oud-Hollandse gezegde. Prof. dr. Erik Scherder kwam er door zijn jarenlange levenservaring, plus het feit dat hij in dat leven ook nog eens uitvoerig onderzoek naar geluk deed, achter dat mensen eigenlijk niet zo gek veel hoeven te doen om tevreden te zijn. Leeft een gemiddelde Nederlander zijn leven zonder er al te veel bij na te denken, zal deze aan het eind van de rit voldaan zijn over wat hij of zij ervan heeft gemaakt. Al helpt in beweging blijven, zowel fysiek als geestelijk, natuurlijk altijd bij gelukkig oud worden − een boodschap die we van professor Scherder maar al te goed kennen. Een uniek fenomeen uit Romeins Egypte Dr Kelder en Co zendt deze zaterdag voor het eerst uit vanaf een nieuwe locatie: het befaamde Allard Pierson Museum aan het Rokin te Amsterdam. Dit museum richt zich specifiek op de oudheid, zoals onder meer blijkt uit de huidige tentoonstelling Oog in oog. Hierin wordt een unieke verzameling mummieportretten getoond, een fenomeen afkomstig uit de Romeins-Egyptische tijd. Prof. dr. Olaf Kaper is als hoogleraar egyptologie gespecialiseerd in deze periode, en was zijdelings betrokken bij de tentoonstelling. Wat maakt deze portretten zo bijzonder? Wie zijn erop afgebeeld? En wat vertellen de relieken ons over het leven van de mensen achter de schilderijtjes? Kaper vertelt het u. Hoe onaantrekkelijker de verkoopomgeving, hoe minder sigarettenrook Nederland is op weg naar een rookvrije generatie, en ook het beleid afkomstig uit Den Haag zet daar steeds nadrukkelijker op in. Verkooppunten worden gefaseerd minder en prijzen opgedreven. Jonge doctor Tessa van Deelen bracht in haar proefschrift de tabaksverkoopomgevingen van vier grote steden en enkele rurale gebieden in kaart. Daarnaast onderzocht ze welke effecten zo’n omgeving heeft op rookgedrag en de perceptie van adolescenten op roken. Een relevant onderzoek zo aan het begin van het nieuwe jaar, met supermarkten die stoppen met de verkoop van tabak en vapes die geen smaakjes meer mogen hebben.

In debat over vrije wetenschap en haar toekomst met de drie gasten van de uitzending op 30 december 2023. Met dr. Steije Hofhuis, prof. dr. Hein de Haas en prof. dr. Roos Vonk.

In deel II van de uitzending over 2023 blikt Jort met gasten prof. dr. Roos Vonk, prof. dr. Hein de Haas en dr. Steije Hofhuis terug op de opkomst van het klimaatprotest en de stand van de academische vrijheid.

Na 13 jaar kwam er in 2023e en adieu voor de recordpremier die zijn mopperende volk eindelijk losliet, waarna het pardoes Geert de Milde omarmde. Is de verkiezingszege is te herleiden naar een overtuigende stem op onszelf, Nederlanders; en is het daarmee ook een stem tégen de ander, de vreemdeling? Hoe het ook zij: migratie was voor politici een belangrijk thema. Maar wat als beloften niet waar te maken zijn of erger: averechts werken?In deze aflevering neemt dr Kelder het politieke jaar door met zijn gasten prof. dr. Roos Vonk, prof. dr. Hein de Haas en dr. Steije Hofhuis.