De Jortcast

Dr Kelder en Co blikt terug op 2023. Het jaar van het ik, kunnen we wel stellen: de verkiezingszege is deels te herleiden naar een overtuigende stem op onszelf, Nederlanders. Wat dat moge betekenen, weet psycholoog prof. dr. Roos Vonk, die een boek schreef over het ego en het eigen gelijk.  Een stem op onszelf is vaak ook een stem tégen de ander. Migratie was een belangrijk thema in 2023: een kabinet viel erover, een partijleider haalde er zijn verkiezingszege uit. Prof. Dr. Hein de Haas is migratie-onderzoeker en reflecteert op de voor hem meest veelzeggende gebeurtenissen.  Was het dan een goed jaar voor de vrije wetenschap? Docent cultuurgeschiedenis dr. Steije Hofhuis is niet onverdeeld enthousiast: hij constateert een ideologische eenzijdigheid op universiteiten, die échte diversiteit tegenwerkt. In gesprek over de opmerkelijke politieke ontwikkelingen, Extinction Rebellion, conflict en eigen volk eerst, maar uiteraard ook aandacht voor de mooie kanten van 2023.

We leven in een ver geïndividualiseerd land en dat heeft zijn weerslag op gevoelens van saamhorig- en eenzaamheid. Kan het goed gaan met een groep, als het niet goed gaat met elk onderdeel van die groep? In gesprek met psycholoog drs. Steven Pont en dr. Peter Hein van Mulligen in de nazit van zaterdag 23 december.

We horen het niet graag, want iedereen ziet en voelt hoe duur 't allemaal is geworden. Toch ziet de hoofdeconoom van het CBS geen bewijs voor het opdrijven van prijzen om meer winst te maken. Dat het mensen niet uitmaakt wat de feiten zijn, zijn we inmiddels helaas gewend. In gesprek over de belangrijkste CBS-cijfers van 2023, en de onmeetbaarheid van een containerbegrip als 'bestaanszekerheid'.

Het zal u niet verbazen: ook voor de Jortcast ging er een jaar voorbij. In deze aflevering bespreekt dr Kelder met één der toegewijde redacteuren, Milou Brand, de hoogtepunten. van 2023. Bijzondere gasten als Soumaya Sahla, typische dr Kelder-gasten als dr. Willem Melching, invallers als prof. dr. Maarten van Rossem all time favourites als Jelle van Baardewijk.

Het kerstdiner. Voor velen is het een beproeving van formaat, want het is de jaarlijkse confrontatie met onmogelijke ooms en boze broers. En dan is er vaak ook nog alcohol in het spel. Hoe houd je het gezellig aan de kerstdis? Ontwikkelingspsycholoog en systeemtherapeut Steven Pont doceert.

In deze uitzending het jaaroverzicht van een bijzondere en verwarrend 2023. Want jawel, er vielen meer bejaarden van hun fiets dan ooit, en hoewel bestaanszekerheid Den Haag domineerde bereikte de armoede een all time low en werd graaiflatie Woord van het Jaar - maar was die er wel, die graaiflatie? Daarover te gast is hoofdeconoom van het CBS dr. Peter Hein van Mulligen. Voorts wetenschappelijk advies hoe U het gezellig houdt rond het gourmetstel, met drs. Steven Pont. De jonge dr. Pieter van Rees onderzocht het nut van het hijsen van de vlag op de Amerikaanse scholen. Wat doen de patriottische Amerikanen anders of beter met hun burgerschapschapsonderwijs?

Wordt de maatschappij zachter, harmonieuzer en 'vrouwelijker', wat gebeurt er dan met de monomane, op grote doorbraken beluste uitvinders die ons leven verrijken met geniale vondsten? Dat is het vertekpunt voor deze nazit met politiek filosoof Govert Buijs en psycholoog dr. Peter Bos, in wie dr Kelder het nodige tegenwicht vindt voor zijn ongenuanceerde en nauwelijks onderbouwde stellingen.

Wie mannelijker wil worden, spuit of smeert testosteron. Tenminste, als diegene het advies van influencers volgt. Psycholoog en onderzoeker dr. Peter Bos raadt het af: “je lichaam gaat naar de klote.” In gesprek over de hormoonhype van de eeuw, en de misverstanden over en werking van testosteron. Link naar het FD-artikel met prof. dr. Iris Sommer: https://fd.nl/samenleving/1499532/mannen-en-vrouwen-zijn-niet-gelijk (https://fd.nl/samenleving/1499532/mannen-en-vrouwen-zijn-niet-gelijk)

Het uitspreken roept in onze maatschappij heden ten dage heftige gevoelens op, en daarom vermijden we 't even in de titel, maar in de shownotes durven we het hardop te zeggen: kapitalisme. In samenwerking met oudpremier prof. dr. Balkenende schreef prof. dr. Govert Buijs het boek Capitalism Reconnected. In dr Kelder en Co is Buijs te gast over de toekomst van de markteconomie in Nederland.

De zoveelste heruitvinding van het kapitalisme Samen met voormalig premier Jan Peter Balkenende deed prof. dr. Govert Buijs een poging de wetten van het kapitalisme te herschrijven. Ditmaal gestoeld op christendemocratische waarden, waarbij markt, staat en gemeenschap in goede harmonie samengaan. Heeft deze visie bestaansrecht in een samenleving die de christendemocratie steeds meer de rug lijkt toe te keren? Buijs denkt van wel en dicht de Europese Unie daarbij een grote rol toe. Echter, laten veel politieke dynamieken op ons continent nu net de kant van minder Europese samenwerking op bewegen. Hoe het tij te keren? Buijs geeft u het antwoord. Testosteron, wat heb je er aan? Vroeger had je Arnold Schwarzenegger en nu heb je de torso’s van BN’ers die de voorkant van tijdschriften als Men’s Health sieren. En (bijna) alle mannen willen dit. Makkelijk te bereiken met af en toe een spuitje in je bil zetten, blijkt uit de posts die je op social media kunt bekijken. Maar hebben al die hormonen wel dat juiste effect van grote spieren en meer zelfvertrouwen? Want doen die hormonen en stel dat je er te veel spuit of smeert? Psycholoog dr. Peter Bos kan uitleggen wat dat goedkope wondermiddel echt doet. En of vrouwen er ook misschien baat bij zouden kunnen hebben.  Crisis op het platteland We schrijven de roerige jaren 30. Een Amerikaanse beurskrach die zijn weerga niet kent en mondiaal gigantische gevolgen heeft. Armoede alom, zo ook in de kleine Nederlandse grensgemeente Bergh in de Achterhoek. Hoe de lagere sociaaleconomische klassen hier met de tegenslagen van die tijd omgingen, onderzocht onze jonge doctor Paul van Dun. Zoals blijkt, vallen ook uit de geschiedenis van deze ogenschijnlijk nietige gemeente belangrijke lessen voor de toekomst te trekken. Zo konden we op basis van wat zich hier voltrok de opkomst van de BBB én de toeslagenaffaire eigenlijk al van mijlenver zien aankomen.