De Jortcast

Volgende week reist een Nederlandse delegatie af naar het World Economic Forum, het ‘elitecongres’ in Davos, Zwitserland. Het WEF werd ooit vooral gehaat door links, maar is inmiddels ook doelwit van extreemrechts en complotdenkers. Wat wordt er allemaal besproken op het WEF? Heeft het eigenlijk nut? En waarom zijn uitgerekend deze bijeenkomst en oprichter Klaus Schwab het mikpunt van complotdenkers? Te gast is prof. dr. Henk Volberda, hoogleraar strategisch management en innovatie aan de Amsterdam Business School van de Universiteit van Amsterdam. Volberda is verantwoordelijk voor de verzameling van Nederlandse data voor WEF-rapporten en bracht meermaals een bezoek aan Davos.

Jort Kelder praat met prof. mr. dr. Reijer Passchier (o.a. universitair docent staatsrecht en rechtstheorie voor de Open Universiteit) en dr. Chris Aalberts (onderzoeker en journalist, specialiteit 'politieke communicatie') over hoe we rijkdom beter zouden kunnen verdelen en we in deze tijden van automatisering en AI niet te afhankelijk worden van Big Tech (tsja, moeten we nou bang zijn voor Elon Musk, Jeff Bezos en Mark Zuckerberg of juist hun ondernemingsdrift vieren?!). Zou dat via property owning democracy lukken of toch beleggen?  Van Passchier verscheen onlangs het boek 'De vloek van Big Tech'.

Terwijl we de overheid steeds meer taken toevertrouwen om de burger te behoeden voor en bevrijden van elk mogelijk ongemak, moet zij ook kleiner (lees: minder ambtenaren) en efficiënter. Daarvoor vertrouwen we op digitalisering, maar dat is volgens prof. dr. Reijer Passchier, hoogleraar Digitalisering en Democratische Rechtsstaat, geen goed idee. Volgens hem verliezen we steeds meer controle aan algoritmes en data: geen bureaucratie, maar een datacratie. Ondertussen glijden we af naar een modern feodaal systeem, met de grote techbedrijven als nieuwe machthebbers. Al met al een zonnig vooruitzicht op 2025 – gelukkig heeft de prof ideeën over een mogelijke uitweg.

Er zijn al flink wat weddenschappen gelegd wanneer dit kabinet gaat vallen. Of is onze parlementaire journalistiek zo belabberd dat we alleen de bijzaken van kleine rellen volgen en blijft de coalitie van BBB, NSC, VVD en PVV bijeen in 2025? Welke politieke communicatielessen vallen er te trekken uit de nieuwjaarswensen van de verschillende partijen? We vragen het onderzoeker en journalist dr. Chris Aalberts. Zijn podcast heet 'Hoe het allemaal misging' en is hier te vinden: https://open.spotify.com/show/1keJZdNw0S7VgcQTALYDoW Het artikel over Den Helder is hier te lezen: https://chrisaalberts.nl/2024/12/29/waarom-de-pvv-nog-heel-lang-groot-blijft-en-groenlinks-pvda-daar-niets-aan-verandert/

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 4 januari waar Jort Kelder belt met BBB-Kamerlid Marieke Wijen-Nass over kamerverhuur voor daklozen (via het Leger des Heils). Met dr Chris Aalberts bekijken we de nieuwjaarswensen van de politieke partijen. En met prof. mr. dr. Reijer Passchier bespreken we zijn laatste boek 'De vloek van Big Tech' over de gevaren van de grote technische bedrijven.

Zijn universiteiten en financieringsorganisaties zoals de NWO te eenzijdig? Er is ruimte voor onderzoek steunen dat bestaande ideeën over klimaat, gender en diversiteit (van mensen) bevestigt en er is aanleiding om aan te nemen dat kritische tegengeluiden worden genegeerd. Hebben machtsinstituties als de KNAW en de NWO (met de beste bedoelingen) een monster gecreëerd? Jort Kelder leidt het debat met zijn gasten, dr. Steije Hofhuis, docent cultuurgeschiedenis en postdoctoraal onderzoeker aan het Wissenschaftszentrum Berlin, literatuurhistoricus en 18e eeuw-expert dr. Marleen de Vries en dr. Matthijs Lok, historicus Europese Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en conservatisme-kenner. Over de anti-intellectualiteit van het huidige debat, en het onder druk staan van uit de 18e eeuw verworven waarden als en vrijdenken.

Hebben we een migratiecrisis of een opvangcrisis? En is Nederland in de basis tolerant, of willen we dat vooral graag geloven? Het zijn vragen die ervoor hebben gezorgd dat de migratiewetenschap hét onderwerp werd van het politieke debat. En volgens dr. Steije Hofhuis voeren migratie-optimisten hierin de boventoon. Is er genoeg ruimte voor een kritisch verhaal over migratie? En waren de gevoerde discussies over migratie wel inhoudelijk, of draaide het enkel om semantiek? Hofhuis doet onderzoek naar het inzetten van ons migratieverleden in het publieke debat, en stelt de diagnose.

Dr Kelder & de redactie (bij monde van Milou Brand) spoelen het jaar terug en bespreken de mooiste momenten in de breedste zin des woords. Van competitie met prof. dr. Andreaas Kinneging tot hormonale gesprekken met prof. dr. Iris Sommer – en alles daar tussenin.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, waar Jort Kelder met drie gasten in gesprek gaat over valse nostalgie. Waar zijn wij onterecht nostalgisch over? Aan tafel zit historicus dr. Steije Hofhuis met wie Jort praat over de staat van onze migratiewetenschap. Met dr. Marleen de Vries hebben we het over de vergeten achttiende eeuw. Ook te gast is dr. Matthijs Lok, die gespecialiseerd is in het conservatieve gedachtegoed

In deze Jortcast doet Milou Brand een uitspraak over de Arabische wereld waar het volgens haar meer om vergelding dan zelfverdediging zou draaien in conflicten, zij vindt die uitspraak achteraf ongepast. Avrotros en Milou Brand betreuren deze uitspraak en Milou Brand biedt excuses aan eenieder die hier aanstoot aan heeft genomen. Juffrouw Brand heeft zich ongelukkig uitgedrukt en niet willen generaliseren. Ze sluit graag af, zoals altijd in de Jortcast, met een verzoenend gedicht. Bij deze, het einde van een gedicht van Lucas Rijneveld: Het volgende moeten we onthouden: dat we allemaal als vluchteling geboren worden, op zoek naar de juiste plek, naar veiligheid en wat voorspoed, een liefkozende blik. Dus maak vrij baan in het hart, want daar is een onmeetbare ruimte. En bedenk dit: in ieder welkom zit een schuilkelder. Als de oorlog komt, mag Jort dan bij jou? Volgens navo-baas Mark Rutte moeten mensen er rekening mee gaan houden dat er oorlog uit kan breken. Een roep die vooral gericht is aan de politiek, die meer geld aan defensie moet besteden? Of moeten we ons serieus zorgen gaan maken? En áls -ie dan uitbreekt, hoeveel potentie staat er dan op ons front? Te gast is prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar bestuurs- en staatsrecht aan de universiteit in Leiden. Ook aangeschoven is dr. Daniela Hooghiemstra, auteur en historicus, die schreef dat de mannen weer de overhand lijken te krijgen. En natuurlijk de ‘doctorsassistente’ Milou Brand, met een gedicht van een heel jonge poëet genaamd Job, beschreven door VK-columnist Merel van Vroonhoven.