De Jortcast

Je komt er wat moeilijker tussen, maar áls dat eenmaal is gelukt, betaal je niet veel meer dan twintig jaar geleden. Dat zegt prof. dr. Hans Koster, hoogleraar Urban Economics & Real Estate aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In gesprek over de zin en onzin van de ‘wooncrisis’, wat volgens Koster in feite een toegankelijkheidsprobleem is. Conclusie: dat gaan we de komende vijf jaar niet oplossen.

"Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel." Of die uitspraak nog opgaat in het post-truthtijdperk, vraagt prof. dr. Martine Prange zich ten zeerste af. In haar recent verschenen boek De waarheidscrisis beschrijft de hoogleraar filosofie uit Tilburg hoe populisten moedwillig een loopje nemen met de feiten. Deze anti-intellectuele tendens baart de academicus vanzelfsprekend grote zorgen.

Hoe graag politici ons ook willen doen geloven dat Nederland kampt met een veelheid aan welhaast onoplosbare crises, wetenschappers houden zich graag bij de feiten. Zo ook prof. dr. Hans Koster, die zich hardop afvraagt of de woningmarkt er wel zo belabberd aan toe is als vaak wordt geschetst. Kiezersonderzoek wijst uit dat burgers huisvesting als grootste uitdaging zien, maar volgens deze woningmarkteconoom van de VU is er niet zo gek veel aan de hand. Zou het misschien kunnen dat Nederlanders ook op dit terrein verwend zijn en vinden dat een woningmarkt tegemoet moet komen aan het ultieme gevoel van keuzevrijheid waar zij menen recht op te hebben? Naast antwoord op deze filosofische kwestie, duidt Koster bovenal de economische realiteit. Podcast met Paul Frissen: Jortcast #799 - Elke elite krijgt het volk dat ze verdient (https://open.spotify.com/episode/1tYhXYsazUYkgwR6tRoHh9)

Woonprofessor Hans Koster over het huizentekort en of het reëel is hoe politieke partijen die denken op te lossen. Moeten we eigenlijk wel zoveel bouwen...  ofwel, is er echt wel een crisis? Verder aangeschoven filosoof dr. Martine Prange over waarheid in feitenvrije tijden. Onze jonge dr. heeft een studie gedaan naar pakketkluizen en we bellen een rood-groene politicus over de handelsoorlog met Trump.

Afgelopen week heeft de EU overleg gevoerd met China over de grondstoffen, want geen deal heeft opgeleverd. Dat zijn belangrijke en gespannen gesprekken, want China is voor Nederland de grootste leverancier van producten die kritieke grondstoffen bevatten zoals zonnepanelen. Samen met de VS is China een van de machtigste landen van de wereld. Maar klopt dat beeld van "De Fabriek van de Wereld" wel als je naar de economische cijfers kijkt? En hoe bedreigend zijn de Chinezen op militair gebied? Jort Kelder praat met dr. Friso Stevens gespecialiseerd in China en werkzaam is bij HCSS, de onafhankelijke denktank qua geopolitiek en strategische studies.

Als je aan mensen vraagt wat ze belangrijk vinden in een partner, benadrukken de meesten het belang van humor in een relatie. Toch zoeken mannen en vrouwen niet hetzelfde: vrouwen zoeken een grappige man en mannen een goedlachse vrouw. Rolbevestigend? Zeker, maar wacht maar tot je hoort dat mannen vooral grappen maken om de aandacht op zichzelf te vestigen en vrouwen om connecties te maken met anderen. Te gast is dr. Madelijn Strick, sociaal psycholoog en humoronderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Met Strick bespreekt Jort Kelder het belang van humor in een relatie: wat kunnen wij leren van het populaire programma B&B Vol Liefde? Is een relatie nog te redden als je elkaars humor niet begrijpt? Of kun je dan maar beter je koffers gaan pakken? We hebben het ook over humor in ingewikkelde situaties: is het moreel verwerpelijk om te lachen over Trump? En mag je tegenwoordig écht minder zeggen dan vroeger?

Nu China openlijk heeft gezegd baat te hebben bij de oorlog in Oekraïne vraagt Jort Kelder zich af: wat hebben wij te vrezen van de Chinezen? Ze nemen onze auto-industrie over en hebben een machtige leider Xi Jinping die al jaren om Taiwan heen cirkelt en lijkt te wachten op een zwak moment. Te gast is dr. Friso Stevens, schrijver van het boek "Chinese Assertiveness, Ideational Mobilization, and the Rise of Xi Jinping" en senior fellow bij HCSS.  Shownotes:  Artikel over China, Iran, Israël: https://edition.cnn.com/2025/07/18/china/china-iran-sco-israel-axis-intl-hnk Link naar de VPRO-uitzending over Suriname en China: https://www.vpro.nl/de-wereld-van-de-chinezen/artikelen/suriname Artikel over de economie van China: https://www.nrc.nl/nieuws/2025/07/16/door-trump-zullen-de-vs-de-economische-race-met-china-verliezen-zegt-expert-kyle-chan-a4900458 Artikel van NAVO-SG Mark Rutte dat werd genoemd in de podcast:  https://www.foreignaffairs.com/authors/mark-rutte

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 19 juli 2025 waar Jort Kelder belt met VVD'er Thom van Campen over de begroting van Europa. Het kan goedkoper volgens Van Campen. Te gast is dr. Friso Stevens over de macht van China en Xi. De jonge dr. Floris van Berckel Smit heeft onderzoek gedaan naar de democratie van de universiteiten. En Jort praat dr. Madelijn Strick over humor en de liefde, zoals te zien is in B&B Vol Liefde.

Waarom handelt Donald Trump als een proleterige makelaar en wanneer werkt dat juist averechts op het internationale wereldtoneel? En belangrijker, waarom werkt het soms wel? Te gast zijn prof. dr. Haroon Sheikh, senior wetenschapper bij de WRR en bijzonder hoogleraar Strategic Governance of Global Technologies aan de VU en voormalig SP-politicus en huidig directeur van het Nibud dr. Arjan Vliegenthart. Sheikh heeft met verschillende denktanks in de VS gesproken en duidt het denken van Trump.

De helft van alle jongeren maakt gebruik van achterafbetaaldiensten zoals Klarna of Riverty. Ideaal voor het kopen van nieuwe schoenen of een televisie terwijl je loon pas later wordt gestort. Eigen verantwoordelijkheid voor Gen Z'ers die slecht kunnen omgaan met geld? Of zijn de verleidingen zo groot dat we er simpelweg geen weerstand meer tegen kunnen bieden? Te gast is de directeur van het Nibud en politicoloog dr. Arjan Vliegenthart. Hoe effectief is de lobby van bedrijven zoals Klarna, en welke invloed hebben zij op het financiële gedrag van consumenten?