De Ongelooflijke Podcast

Een gesprek over een beladen maar o zo belangrijk onderwerp: de dood, en dan in het bijzonder euthanasie. Het is een thema dat altijd heftige debatten oproept, omdat wereldbeelden op elkaar lijken te botsen. Wat is heilig: autonomie of het leven? Te gast is Els van Wijngaarden, zij is zorgethicus en onderzoeksleider van het Radmoudumc. Zij deed als eerste wereldwijd onderzoek naar het fenomeen 'voltooid leven', waarbij mensen aanspraak mogen maken op euthanasie als zij hun leven voltooid achten, ook als er geen medische reden is. Van Wijngaardens onderzoek haalde de voorpagina's van de kranten en had grote invloed in politiek Den Haag. Is onze angst voor ouder worden en sterven terecht? Staan we met euthanasie op een hellend vlak waarij er steeds meer mag en leven steeds minder heilig wordt? Waarom noemt Van Wijngaarden euthanasie een 'seculier sacrament'? Aanleiding voor dit gesprek is een mail van een van onze luisteraars, Tamar: Ik ben huisarts en worstel met de vragen van patiënten over einde van het leven, euthanasie. Enerzijds wil ik mijn patiënten niet teleurstellen en volgens onze vakorganisatie KNMG heb ik zelfs de plicht om een collega te zoeken die wel een euthanasieverzoek wil inwilligen tegenover mijn eigen ideeen. Ik zou graag een podcast hierover zien. Zeker in deze geseculariseerde samenleving heb ik soms meerdere keren per week een verzoek ‘dat het leven klaar is en of ik een spuitje wil geven’. David Boogerd in gesprek met Els van Wijngaarden en vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

De New York Times noemde hem als ontdekker van een nieuwe natuurwet. De bekende acteur Morgan Freeman had naar eigen zeggen 'een fascinerend interview' met hem voor National Geographic. Onze gast is Ard Louis, een van de Nederlandse topwetenschappers. Hij groeide op in de Afrikaanse jungles van Gabon - met een chimpansee als broertje - en is nu hoogleraar Theoretische Natuurkunde aan de prestigieuze Oxford University. Wat een verhaal. Ard doet onderzoek naar de diepste gronden van hoe het universum en leven werkt, en daarin stuit hij op diepe mysteries en grote schoonheid. Wat zegt dat? Betrapt hij de hand van een Schepper? Of zijn religie en wetenschap in conflict met elkaar?  David Boogerd gaat in gesprek met Ard Louis en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

'Het CDA-denken is springlevend', kopte NRC vorige week. Misschien staan we wel aan de vooravond van een christendemocratische lente. Ten minste als je de nieuwe partij van Pieter Omtzigt en het BBB van Caroline van der Plas meerekent, want het CDA zelf lijkt nog niet echt te profiteren. Hoe kan dat? Zien we met de nieuwe lijsttrekker Henri Bontenbal ook echt een nieuw CDA? En zo ja, wat was er dan precies mis met het 'vorige' CDA? We staan als samenleving op een kruispunt', zegt Bontenbal. Er staat dus veel op het spel, en in deze Ongelooflijke Podcast vertelt hij wat zijn verhaal is voor Nederland. Bontenbal ziet een onbehagen en verweesdheid in onze samenleving die hij wijt aan twee jaartallen: 1968 en 1989. Maar kan de politiek daar wel een antwoord op bieden? En hoe belangrijk is de C van het CDA daarin David Boogerd in gesprek met Henri Bontenbal en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Filosofie is overal, in alle hoeken van de samenleving: muziek, kunst, pornografie en de keuken. Dat stelt onze gast Ger Groot, die je en passant meeneemt in een enerverende stoomcursus langs de belangrijkste moderne filosofen. In zijn boek 'De geest uit de fles' stelt Groot dat de geschiedenis van de moderne filosofie één lange worsteling is met de erfenis van religie. Een worsteling die we nog niet te boven zijn gekomen, ook omdat na 'de dood van God' van Nietzsche nog de filosofische 'dood van de mens' volgde. Dat klinkt abstract, maar het raakt aan hot topics van vandaag als gender, feiten en waarheid. Groot legt het allemaal kraakhelder uit. Hij doceerde ruim twintig jaar filosofie aan de universiteiten van Rotterdam, Nijmegen en Amsterdam maar je kan hem ook kennen als columnist van Trouw. Dat was hij meer dan 10 jaar.   Ger Groot is atheïst, maar dan wel een katholieke atheïst - hoe zit dat?  David Boogerd bespreekt met Ger Groot en vaste gast en theoloog Stefan Paas - professor aan de VU in Amsterdam en de TU in Utrecht - hoe vier eeuwen filosofie ons menszijn heeft bepaald.

Hoog tijd om weer eens in te zoomen op Rusland en de oorlog in Oekraïne. Misschien is deze aflevering dan wel één grote reality check, want wij sloegen af en toe redelijk steil achterover van wat we hoorden. Te gast is dit keer Derk Sauer: Ruslandkenner, journalist en uitgever van The Moscow Times. Dat is een onafhankelijke, kritische krant in Rusland die sinds de oorlog vanuit Amsterdam gemaakt wordt. Derk Sauer woonde ruim 30 jaar in Rusland tot ook hij moest vluchten vanwege de oorlog. Hij kent het land, de cultuur en de religie erg goed. Hij kwam graag langs bij De Ongelooflijke omdat de rol van religie in deze oorlog volgens hem onderbelicht is.  Hij heeft in Rusland de meest donkere kanten van religie gezien, is anti-katholiek opgevoed maar gaat nu zelf regelmatig naar de katholieke kerk. Wat brengt hem daar?  David Boogerd in gesprek met Derk Sauer en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

We beschouwen deze turbulente politieke tijden met twee prominente politici van de afgelopen tijd. Allebei staan ze ook bekend als de denkers, ideologen van hun partij: Klaas Dijkhoff van de VVD en Gert-Jan Segers van de ChristenUnie. Hoewel politici... ze zijn nu vooral podcastmakers. Voor Podimo maken ze de podcast 'Dijkhoff en Segers', waarin ze hoffelijk discussiëren over de laatste politieke ontwikkelingen. In hun vorige politieke leven was Klaas Dijkhoff fractievoorzitter van de VVD en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. Gert-Jan Segers was tot begin dit jaar fractievoorzitter van de ChristenUnie en is in het verleden ook directeur geweest van het wetenschappelijk bureau van de Partij.  David Boogerd spreekt ze over de lokroep van politieke verlossers, Dijkhoff die zich liet uitschrijven uit de de katholieke kerk en in hoeverre het liberalisme (van de VVD maar misschien inmiddels wel van ons allemaal) debet is aan het ontheemde, geïndividualiseerde gevoel wat veel mensen hebben in onze samenleving. Ruim een uur echt Ongelooflijke materiaal dus... met uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Het is een keerpunt dat de wereld in eeuwen niet heeft gezien en waarschijnlijk in geen eeuwen meer zal meemaken. India heeft China ingehaald als land met het hoogste inwoneraantal ter wereld: ruim 1,4 miljard. Met een enorme beroepsbevolking en een van de snelst groeiende economieën ter wereld is India misschien wel dé supermacht van de toekomst. Daarnaast is het de bakermat van twee wereldreligies - boeddhisme en hindoeïsme - en heeft het een fascinerende, oeroude christelijke geschiedenis. Alle reden dus om eens in te zoomen op dit veelkleurige land. David Boogerd in gesprek met Indiakenner Anil Kumar - zelf ook van Indiase komaf - en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Het einde van het tijdperk Rutte is aangekondigd, en de ene na de andere politieke hoofdrolspeler verlaat het toneel. Zijn we nu een land in chaos of gloort er juist een nieuw perspectief? Een gesprek zoals je dat hopelijk van de Ongelooflijke gewend bent: net even een spade dieper. Wat is bijvoorbeeld het wereldbeeld dat het tijdperk Rutte kenmerkte en hoe heeft ons dat gevormd? Op welke manier komen we verder in deze chaotische politieke tijden?  David Boogerd bespreekt dat met twee denkers: Bas Heijne, schrijver en essayist voor NRC en winnaar van de prestigieuze P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre. En met de huishistoricus van de Ongelooflijke: Beatrice de Graaf, professor aan de Universiteit Utrecht en lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Dit heikele dossier leidde tot de val van het kabinet: de asielcrisis. Arnon Grunberg - volgens vriend en vijand een van de grootste schrijvers van Nederland - verdiepte zich in de asielproblematiek. In zijn boek 'De Vluchteling, de grenswacht en de rijke jood' kijkt hij verder dan de procedures, hij ziet in de asielcrisis een crisis van het humanisme. Hij schrijft: 'Als de secularisatie iets heeft aangetoond, is het dat mensen de retoriek van het Rijk van de Liefde niet meer verdragen'. Een fascinerende diagnose, maar we beginnen het gesprek met zijn andere recente boek: 'God, de grote romanschrijver', waarbij hij zich onderdompelde in de wereld van de SGP.
 Het is een gesprek zoals we die alleen met Arnon Grunberg hebben. David Boogerd spreekt hem uiteraard samen met vaste gast theoloog Stefan Paas van de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Het is bijna 500 dagen geleden dat de oorlog in Oekraïne begon. Een oorlog die misschien wel steeds ongrijpbaarder wordt, zeker na de chaos van afgelopen week. Gelukkig spreken we in deze aflevering met generaal buiten dienst en oud-Commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif, die als geen ander helderheid kan verschaffen: Is Oekraïne aan het winnen? En hoe gaat oorlog voeren eigenlijk samen met religie? Ook vertelt Mart de Kruif welke opmerking van een dominee hem zo boos maakte, dat hij sindsdien de kerk verliet. Live vanuit een tjokvolle zaal in Stadskasteel Oudaen in Utrecht sprak David Boogerd met generaal buiten dienst Mart de Kruif en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas van de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.