OVT Fragmenten podcast

To piemel or not to piemel- blijft een vraag die de gemoederen door de geschiedenis heen bezig blijft houden. Zo blijkt maar weer uit de discussie die oplaait rondom het beroemde Tapijt van Bayeux. Het aantal geborduurde penissen op het wandkleed, waarop de slag bij Hastings in 1066 staat afgebeeld, werd onlangs bijgesteld naar 94. Maar hangt er nou een penis tussen de benen of een zwaard? Marlisa den Hartog, mediëvist en schrijver van het boek Seks in de Renaissance, vertelt waarom deze penisdiscussie weer een heet hangijzer is geworden.

In de zomer heeft OVT een nieuwe rubriek: en die gaat over het protestlied. Iedere week bespreken we een lied en het verhaal erachter. En we hopen dat u, luisteraar, ons daar bij kunt helpen. Stuur de protestsong, die niet alleen voor u, maar voor de hele wereld belangrijk is, naar ovtlive@vpro.nl. Om alvast in de stemming te komen is onze recensent Nadia Bouras te gast en bespreekt haar favoriete protestsong, het liedje Habibi Diyali van Raymonde.

Bij de eerste ronde van de verkiezingen in Roemenië, kwam de extreemrechtse George Simion duidelijk naar voren als winnaar. Zijn boodschap? Make Romania Great Again. En daarmee bedoelt hij niet alleen ‘groots’, maar ook letterlijk: groot. Een Groot-Roemenië. En dat bestond al, zo’n honderd jaar geleden toen ook het Roemeense fascisme opkwam. Wil Simion terug naar dat verleden? Verklaart het zijn succes, en wat betekent dat voor Europa? We vragen het aan Jan Willem Bos, vertaler Roemeens en auteur van meerdere boeken over Roemenië.

Het was het gesprek van de dag deze week bij onze buren: de AfD kreeg het predicaat extreemrechts van de Duitse inlichtingendienst: het Bundesamt für Verfassungsschutz. De vraag is hoe deze kwalificatie past in de omgang met neo-nazistische en aanverwante partijen in ons buurland; en wat de mogelijke gevolgen zijn voor de tweede grootste partij van het land. We vragen het aan journalist en Nederland-correspondent voor Duitsland Annette Birschel.

‘De ondergedoken camera’ heten ze: het netwerk van fotografen dat in het geniep de laatste maanden van de bezetting fotografeerde. Na de oorlog werden de foto’s die zij maakten bepalend voor ons beeld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Een foto van de graatmagere Henkie bijvoorbeeld, die in februari ’45 met een lepel in zijn hand de geleden honger in het Westen van Nederland aantoonde. Sommigen van de fotografen werden beroemd, maar nooit was duidelijk hoe de groep opereerde. Tot nu, met het boek De ondergedoken camera. De auteurs, foto-historici bij het NIOD Eric Somers en René Kok zijn te gast, ook vanwege de gelijknamige tentoonstelling die deze week opende in FOAM.

In de zomer van 1941 werd midden in de Wilhelmina Catharinaschool in Amsterdam-Centrum een muur opgetrokken. Joodse basisschoolleerlingen kregen voortaan aan de achterkant les en steeds verdwijnt er eentje. Niet-Joodse leerlingen begrijpen niet waarom volwassenen hier niets tegen doen en komen in opstand: ze richten een kinderverzetsgroep op. Mirjam Elias schreef er in 2003 het jeugdboek Het verlaten hotel over. Nu is er aanvullend lesmateriaal. Elias is te gast.

Afgelopen dinsdag beleefde Trump de befaamde 100 dagen, het moment waarop iedere president wordt afgerekend op zijn prestaties. Die waren volgens Trump zelf weergaloos. Maar in de commentaren was ook een ander geluid te horen: chaos tekende de eerste dagen van zijn beleid, zo was in serieuze kranten te lezen. En juist die chaos is typerend voor Trump, net als het in de eerste eeuw na Chr. kenmerkend was voor Caligula. Zo meent filosoof en sociaal antropoloog Henri van Nispen, die onlangs promoveerde op de adhocratie oftewel de politieke stijl van de Romeinse keizer. Maar wat is een adhocraat en in hoeverre spiegelt de ogenschijnlijk onvoorspelbare handel en wandel van Trump zich in het leven van de even beruchte als wrede keizer? Oftewel: kunnen we door Caligula te analyseren Trump beter begrijpen? Van Nispen is te gast.

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan Wim Berkelaar. Hij bespreekt een historisch boek en een tentoonstelling: - Verzetsvrouwen - Agnes Cremers en Mark Bergsma - Ik ben gewoon hier – Centraal Museum Utrecht

Deze week is de column van John Jansen van Galen.