Radboud Science Podcast

Ongeveer 11 miljoen mensen in Nederland gebruiken dagelijks medicijnen – dat is meer dan de helft. Dat we zoveel medicijnen nodig hebben brengt de nodige problemen met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan de verontreiniging van water door medicijnresten, maar ook aan het groeiende medicijntekort door afhankelijkheid van het buitenland. Hoe kunnen we deze problemen aanpakken? In deze aflevering is Florian Ort te gast. Hij werkt aan een nieuw soort manier om medicijnen te maken die al deze problemen kan oplossen. En het gekke is: zijn methode is eigenlijk helemaal niet zo heel nieuw...!

We lopen tegenwoordig bijna allemaal met een smartphone op zak. We gebruiken 'm om video's te kijken, om onze agenda's bij te houden en om contact te krijgen met elkaar. Opvallend genoeg hebben we echt allemaal altijd een nog krachtigere computer bij ons: onze hersenen. Voor een fractie van de energie kan het dingen waar je smartphone de grootste moeite mee heeft. Dus, is het mogelijk om kennis over het brein te gebruiken om snellere computers te maken? Wat zouden daar de voordelen van zijn? En, hoe begin je überhaupt aan zo'n avontuur? In deze aflevering duiken we neus eerst in dit onderwerp, samen met natuurkundige Johan Mentink.

Nederland is een waterland. Rivieren, meren en sloten sieren ons landschap, maar wanneer we het hebben over klimaatverandering of uitstoot hoor je niets over dit oppervlaktewater. Wat doen deze watergebieden met ons milieu? En moeten we hier in de context van klimaatverandering ook naar kijken? En zo ja, hoe? In de nieuwste aflevering van de Radboud Science Podcast gaan we over al deze vragen (en meer!) in gesprek met Sarian Kosten. Als onderzoeker naar methaanuitstoot van oppervlaktewater weet ze hier namelijk alles vanaf.

Tegenwoordig lijkt er overal wel een programmaatje voor te zijn. Denk maar aan de apps op je mobiel of programma's op je laptop. Dit noemen software. Maar al die programma’s gebruiken stroom. Kan dat ook duurzamer? En zo ja, hoe? In deze aflevering van de Radboud Science Podcast zoeken Sophie en Bob, samen met onderzoeker Bernard van Gastel, de antwoorden op deze vragen.

Misschien heb je wel eens naar een live raketlancering gekeken van NASA of SpaceX, en daarbij ook wel dat gespannen gevoel gehad terwijl er van 10 werd afgeteld tot lancering. Maar hoe gaat zo'n lancering nou eigenlijk in zijn werk? En wat als je daar zelf bij mocht zijn? Deze aflevering gaan we in gesprek met Sam en Daan, studenten en lid van het PR4-space team. In dit team ontwikkelen zij experimenten die vervolgens gemonteerd worden op een raket, die wordt gelanceerd. En daar zijn zij zelf van begin tot eind bij betrokken. Hoe ontwerp je eigenlijk een experiment dat op een raket zit? En wat doe je als er, net voor lancering, iets stuk gaat?

Als je een medicijn neemt, hoe weet het dan waar het in je lichaam z’n werk moet doen? Nou, niet... en dat is een probleem. Het betekent namelijk dat je vaak meer medicijnen moet innemen dat strikt noodzakelijk, met mogelijk bijwerkingen tot gevolg. Hoe mooi zou het zijn als we een manier zouden hebben om de medicijnen die je inneemt, als ware autootjes, te sturen naar de plek waar ze hun werk moeten doen? Klinkt futuristisch, maar er wordt daadwerkelijk onderzoek gedaan naar hoe we dit zouden kunnen doen. Eén van die onderzoekers is Sandra Kleuskens. Zij is promovenda op het HFML, het magneetlab van de Radboud Universiteit, en doet het fundamentele onderzoek dat nodig is om dit medicijnsturen mogelijk te maken. In deze aflevering van de Radboud Science Podcast gaan we met haar in gesprek, dus luister en hoor wat haar onderzoek inhoudt, wat dit te maken heeft met computerspelletjes en wat het kan betekenen voor jouw medicijnen in de toekomst.

Astronomen gebruiken telescopen. Chemici doen onderzoek in een lab, en biologen doen bijvoorbeeld veldwerk. Bij heel veel onderzoeksrichtingen hebben we wel een beetje een idee van hoe onderzoek doen er nou precies uitziet, maar hoe zit dat met de wiskunde? En wat kun je eigenlijk leren van onderzoek doen naar wiskunde? Stefanie Sonner legt het met behulp van verschillende voorbeelden uit. Zij doet zelf onderzoek naar partiële differentiaalvergelijkingen: vergelijkingen die systemen beschrijven die evolueren over tijd, zoals bijvoorbeeld het aantal coronabesmettingen nu, en over 3 weken. Niet onbelangrijk dus, die wiskunde!

Bacteriën zijn overal, en er worden elk jaar nieuwe ontdekt. Maar hoeveel we ze ook bestuderen, er blijven onverwachte resultaten komen. De bacteriën die Wouter heeft onderzocht zijn daar een goed voorbeeld van: zo lijken ze zelf wapens te kunnen maken tegen andere bacterien. Hoe werkt dit? En waarom doen ze dit? En vooral: kunnen we dit ergens voor gebruiken? In de nieuwste aflevering van de Radboud Science Podcast gaan we in gesprek met Wouter Lenferink. Hij weet alles over bacterien: van hoe je deze zelf kunt vangen, tot hoe je hun gedrag kunt onderzoeken. 

Zwarte gaten en neutronensterren zijn de zwaarste dingen in het universum. Wanneer deze botsen of fuseren kunnen ze zwaartekrachtsgolven creëren. In 2015 zijn deze zwaartekrachtsgolven voor het eerst gemeten, maar wat zijn het eigenlijk? Hoe zien deze golven eruit? Hoe groot zijn ze? En kun je ze voelen? In deze aflevering gaan we in gesprek met Beatrice Bonga. Zij weet alles over zwarte gaten en zwaartekrachtsgolven: van hoe ze eruitzien, tot hoe je ze kunt meten. 

Je hebt de termen ‘Machine Learning’ of AI vast wel eens voorbij horen komen de laatste tijd, maar wat is Machine Learning eigenlijk? En wat zijn de voordelen en gevaren ervan? En gaan we door AI echt onze banen kwijtraken? In deze aflevering gaan we in gesprek met Tom Heskes. Hij is Machine Learning expert en legt ons in deze aflevering alles uit wat je erover moet weten.