Het Spoor Terug

De in Heerlen geboren schrijver-dichter Anton Dautzenberg zette een wandeling uit in het Zuid-Limburgse Gulpdal en besloot die te verbeelden in een gedicht. Het werd een ode aan het landschap, aan zijn jeugd en bovenal aan de verbeelding. Anton de Goede zocht de dichter op in Schaesberg, het dorp waar Dautzenberg opgroeide, in de Oostelijke Mijnstreek. Samen togen zij daarna naar het Gulpdal, verder wandelend door de natuur, waarbij riskante plekken niet werden gemeden. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van 11 mei 2022. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

In de jaren 70 van de vorige eeuw laat de gemeente Utrecht een tiental flats bouwen in de wijk Overvecht. Flats die niet alleen meer ruimte en comfort moeten bieden aan de bewoners, maar die ook een harmonieuzer gezinsleven moeten stimuleren, contactstoornissen moeten tegengaan en een liefdesgemeenschap mogelijk moeten maken. Idealen die zelfs voor die tijd hoog gegrepen lijken. Bewoner en programmamaker Veerle van Dieren dook in het rijke verleden van de Experimentele Flats. Hoe was het daar toen en wat is daar nu nog van over? Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van september 2021. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Veelzijdig surrealist Louis Lehmann (1920-2012) is bijna tien jaar dood en daar nog altijd tegen. Hij kon alles - maar alleen op zijn eigen manier. Louis was danser, tekenaar, vertaler, recensent, musicus, componist en bovendien internationaal erkend scheepsarcheoloog. Maar het meest beroemd is hij als dichter. Al voor de oorlog gold Lehmann als aanstormend poët en wonderkind, bejubeld door Menno ter Braak en Hendrik Marsman. Zelf zag Louis zijn dichterschap vooral als grote sta-in-de-weg voor een echte baan, die hij inderdaad nooit kreeg. Mensen die dat wel lukte, waren voor hem grote tovenaars die hij benijdde. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van 5 januari 2022. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Het leven van Rosey Pool, geboren in 1905 in Amsterdam en gestorven in 1971 in London, raakte aan vrijwel alle grote gebeurtenissen in de 20e eeuw. Ze bevond zich vaak in het oog van de storm. Als activist, socialist, vervolgde Jodin en lesbische vrouw kwam ze op voor Afro-Amerikaanse dichters en schrijvers. Haar bloemlezingen met door haar vertaalde gedichten vonden een gretig publiek in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw. Ze leek vergeten en verdwenen, tot Lonneke Geerlings in 2020 promoveerde op haar biografie. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van december 2021. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Ze gingen soms al voor hun vijftiende naar zee, de matrozen, machinisten, vissers die nu met pensioen zijn. De landrotten die hun dagen op de vaste wal hebben gesleten kunnen zich maar moeilijk voorstellen hoe het voor hun generatiegenoten was om altijd maar op zee te zijn. In deze documentaire kijken zeevarenden terug op hun werkende leven. Als jonge, vaak rebelse jongens lieten ze het vertrouwde leven achter zich. Kleine drijvende gemeenschappen, strikte discipline, verre havens, ruzies en vriendschap, stormen en schipbreuk, orde, regelmaat, doodsangst en verveling. De zee kreeg ze in haar greep en liet ze nooit meer los. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van 26 januari 2022. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Op een autovrij hofje in Den Haag met piepkleine huurwoningen werden talloze grootheden geboren. Jonge kunstenaars in alle disciplines kwamen vanaf de jaren vijftig op de Mallemolen wonen en bouwden er een gemeenschap zonder regels, waar woest werd gedronken en wild gevochten en waar de creativiteit moest ontstaan uit totale vrijheid. De Mallemolen. Hier leefden schrijvers als Jan Cremer en Helga Ruebsamen, beeldend kunstenaar Lotti van der Gaag, cabaretier Paul van Vliet en F.B. Hotz, die later de P.C. Hooftprijs zou winnen, te midden van inbrekers en ander gajes, om zich volledig te wijden aan de kunst. Sommigen van hen waren van goede komaf, maar daar wilden ze niets meer van weten, want ook rijkdom werd gezien als beknellend voor de vrije geest. Jan Maarten Deurvorst maakte een portret van dit hofje. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van januari 2021. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Van de razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam hebben veel mensen wel eens gehoord. Ze vormden de aanleiding voor de Februaristaking, een moedig protest tegen de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Maar wie waren die 400 mannen die toen zijn opgepakt en van wie slechts een handvol de naziterreur overleefde? Historica Wally de Lang begon een intensieve speurtocht en heeft de levens van bijna al deze mannen en hun familie kunnen reconstrueren in een boek en een tentoonstelling. Tot haar verrassingmeldden zich talloze nabestaanden met nieuwe foto’s, brieven en verhalen. Aan de hand van deze geschiedenissen en ander uniek bronnenmateriaal maakte Sandra Rottenberg deze documentaire. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van 9 februari 2022. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Iedereen doet wel eens wat stoms in zijn jeugd, maar wat als je daden uit het verleden je je hele leven blijven achtervolgen? In Sporen van Drugs zoekt Emmie Kollau drie overlevers op van de heroïne-epidemie van de jaren zeventig en tachtig. Toen heroïne in 1972 in Nederland op de markt kwam, volgde in razend tempo een explosie van gebruik. Na krap tien jaar later waren er naar schatting dertigduizend mensen zwaar verslaafd, de zogenoemde 'junks' hingen rond op inmiddels berucht geworden plekken als de Amsterdamse Zeedijk en de Rotterdamse Kruiskade - straten waar weinig anderen zich nog waagden. Dit is de ingekorte versie van de Radio Doc van 6 april 2022. Benieuwd naar meer documentaires van Radio Doc? Abonneer u op de podcast DOCS.

Interrail viert dit jaar zijn vijftigjarig bestaan. Het kleine boekje dat de bezitter een maand lang vrij reizen gaf over het Europese spoorwegennet, heeft in die halve eeuw honderdduizenden jonge Europeanen laten kennismaken met alle uithoeken van het continent. Zijn dit ook allemaal overtuigde Europeanen geworden? Mathijs Deen, die zelf drie keer op interrail ging, kijkt terug.

Toen Hendrik Gommer voor de zoveelste keer werd afgewezen voor een vaste aanstelling op de universiteit, gooide hij het roer om. Hij reisde in Ierland langs de talrijke neolithische grafkamers die wij kennen als hunebedden, zette zijn universitaire ambities overboord en deed gewoon waar hij zin in had: hunebedden bestuderen. De enorme stenen gaven Gommer niet alleen nieuwe energie, maar ook inzicht in hoe mensen 7000 jaar geleden Europa binnentrokken, het land in cultuur brachten, vee gingen houden en hun doden bijzetten in onwrikbare bouwwerken van zwerfkeien. Een radiodocumentaire van Mathijs Deen.