Het Spoor Terug

In deel 4 van de vierdelige podcastserie De Jurk en het Scheepswrak is er weer een nieuwe theorie! Op de boekomslagen uit het wrak is namelijk een familiewapen gevonden van de adellijke familie Ostrogski uit het 17e-eeuwse deel van Pools-Litouwen, dat nu Oekraïne heet. Tjitske Mussche en Arnold van Bruggen vinden een portret waar precies zo’n kaftan op voorkomt als het schip gevonden is. In Polen moet het antwoord gevonden worden. Is de jurk dan van een Oekraïense prinses geweest? Deze radiodocumentaire is gemaakt door historicus Arnold van Bruggen en podcastmaker Tjitske Mussche.

In deel 3 van de vierdelige documentaire De Jurk en het Scheepswrak vinden Tjitske Mussche en Arnold van Bruggen een leren boekomslag, ook afkomstig uit het scheepswrak. Op het omslag staan initialen die wellicht afkomstig zouden kunnen zijn van de ambassadeur uit Constantinopel. Is de jurk aan boord van het schip van zijn echtgenote geweest? Deze radiodocumentaire is gemaakt door historicus Arnold van Bruggen en podcastmaker Tjitske Mussche.

Texelse sportduikers haalden in 2014 honderden kostbare voorwerpen uit een scheepswrak in de Waddenzee. Leren boekbanden, gouden gebruiksvoorwerpen en als klapstuk een unieke 17e-eeuwse gouden jurk in wonderbaarlijk goede staat. Ze plaatsten de wetenschap voor grote raadsels en de betrokkenen voor moeilijke keuzes. Wie heeft recht op de vondsten: de sportduikers, een lokaal museum of het Rijk? En wat gaat er met de rest van de schatten in het Palmhoutwrak gebeuren, nu die dreigen weg te spoelen? Dit is deel 1 van de vierdelige documentaire De Jurk en het Scheepswrak, gemaakt door historicus en Texelaar Arnold van Bruggen en podcastmaker Tjitske Mussche. Van Bruggen was eerder al met de Texelse duiker Teunis van den Bor te gast bij OVT. Luister hier het gesprek terug.

Boeren die boos zijn op het beleid uit Den Haag, wegen blokkeren, en vervolgens massaal op een boerenpartij stemmen. Klinkt dat bekend? Het gebeurde niet alleen heel recentelijk, maar ook al in de jaren '60 toen de Boerenpartij van Boer Koekoek furore maakte. Luister naar deel 2 van de tweedelige radiodocumentaire: Boerenpartij, gemaakt door Gerard Leenders en Katinka Baehr.

Den Haag is in crisisstand sinds de monsteroverwinning van de BBB: de grootste partij in alle provincies en in alle waterschappen. De gevestigde partijen lijken zich geen raad te weten met deze tegenstander. Hadden ze wat kunnen leren van de vorige Boerenpartij? De Boerenpartij van Boer Koekoek, die in de jaren ‘60 – even - heel populair was? Luister naar deel 1 van de tweedelige radiodocumentaire: De Boerenpartij, gemaakt door Gerard Leenders (2008), hermontage door Katinka Baehr.

Adriana, een 16-jarig meisje staat bij een tramhalte in Rotterdam. Het is het late voorjaar van 1944. Dan stapt Karl, een jonge Duitse matroos uit de tram. Zij kijkt naar hem, hij kijkt naar haar: liefde op het eerste gezicht. Adriana wordt al snel onbedoeld zwanger. Eind 1944 vertrekt ze naar de woonplaats van Karl, Bad Waldsee (Zuid-Duitsland). Daar wordt in maart 1945 hun eerste kind Heinz geboren.  Adriana is dan net zeventien. Twee maanden later, als de oorlog is afgelopen, wordt ze gedwongen teruggestuurd naar Nederland. Adriana en Karl zien elkaar pas ruim twee jaar later terug en trouwen in 1947 in Bad Waldsee. Dan pas vertelt Adriana aan Karl haar grote geheim. Deze radiodocumentaire is samengesteld door Gerard Leenders en Erik Willems. Leer hier alvast dit artikel uit de VPRO-gids.

In onze tijd waarin we van alle gemakken zijn voorzien, kunnen we ons er moeilijk een voorstelling van maken hoe mensen leefden in de oertijd. Ze hadden geen kleding, gereedschap of andere spullen en moesten alles eigenhandig maken en bedenken: van een beker, tot een plek om te wonen. Uit nieuwsgierigheid hoe het leven 5000 jaar geleden geleefd werd, nam een groep mensen in de zomer van 1976 het initiatief tot een oertijd-experiment. Ruim een maand leefden ze als in de prehistorie. Luister naar Oermens in de polder, een radiodocumentaire van Wim Eikelboom.

Overal ter wereld fietst de mens, maar nergens zoveel als hier. Nederlanders peddelen massaal door hun polders, duinen, bossen en in drommen door de steden, er zijn zelfs meer fietsen dan mensen. Hoe komt dat? Is het vanwege ons vlakke land? Dat kan niet de hele verklaring zijn, want Mannheim, Londen en Parijs zijn ook plat. Toch zie je daar veel minder fietsers. En dat terwijl het rijwiel is uitgevonden door Duitsers, Engelsen en Fransen, zeg maar gerust door iedereen behalve door Nederlanders. Hoewel, de bagagedrager schijnt hier te zijn toegevoegd. Hoe dan ook, enkel in Nederland is de fiets volledig opgenomen in het dagelijks leven en totaal vergroeid met het straatmeubilair, een cultureel fenomeen waar het buitenland met verbazing naar kijkt. Maar wat is dat eigenlijk; die Nederlandse fietscultuur? In het tweede deel van 'Op de Fiets' gaat Martin Minkema op zoek naar de oorsprong van de oma-fiets, een oer-Nederlands fenomeen. En: overleeft de Nederlandse fietscultuur de e-bike revolutie? Deze documentaire is gemaakt met dank aan Mat Wijn.

Overal ter wereld fietst de mens, maar nergens zoveel als hier. Nederlanders peddelen massaal door hun polders, duinen, bossen en in drommen door de steden, er zijn zelfs meer fietsen dan mensen. Hoe komt dat? Is het vanwege ons vlakke land? Dat kan niet de hele verklaring zijn, want Mannheim, Londen en Parijs zijn ook plat. Toch zie je daar veel minder fietsers. En dat terwijl het rijwiel is uitgevonden door Duitsers, Engelsen en Fransen, zeg maar gerust door iedereen behalve door Nederlanders. Hoewel, de bagagedrager schijnt hier te zijn toegevoegd. Hoe dan ook, enkel in Nederland is de fiets volledig opgenomen in het dagelijks leven en totaal vergroeid met het straatmeubilair, een cultureel fenomeen waar het buitenland met verbazing naar kijkt. Maar wat is dat eigenlijk; die Nederlandse fietscultuur? Voor antwoorden reist Marten Minkema naar de Duitse geboorteplaats van de allereerste loopfiets, naar Deventer waar de Nederlandse fietsgeschiedenis is begonnen en naar Utrecht waar 's lands oudste fietspad ligt langs de Maliebaan. Daar is in 1883 de Nederlandsche Vélocipèdisten Bond opgericht, de latere A.N.W.B. die Nederlanders maande om vooral netjes rechtop te fietsen - wat velen tot op de dag van vandaag doen. Dit is het eerste deel van een tweeluik, gemaakt door Marten Minkema.

In 1987 wordt de president van Burkina Faso, Thomas Sankara, vermoord. Hij staat dan al bekend als de ‘Che van Afrika'. Na zijn dood op 37-jarige leeftijd krijgt hij een ware heldenstatus. Waarom klinkt in Afrika nog altijd de roep om een leider als Sankara? Sankara regeerde van 1983 tot 1987. Hij pakte corruptie aan, pleitte voor vrouwenemancipatie en hij nam maatregelen ter bestrijding van armoede en werkeloosheid. Zijn regime leek in de korte tijd die het had, vruchten af te werpen. Maar in hoeverre klopt dit bijna Messianistische beeld van Sankara? Hij kwam via een staatsgreep aan de macht en onder zijn regime zijn ook mensen verbannen. In Sankara, de Che van Afrika onderzoekt radiomaker Jan Maarten Deurvorst de populariteit van Sankara. Dit is een verkorte versie van de documentaire die Jan Maarten Deurvorst maakte voor de podcast DOCS.