De toekomst van ons water

Hebben waterschappen een kansrijke toekomst? Wat scheidend dijkgraaf Kees Jan de Vet betreft wel. Als dijkgraaf van Brabantse Delta blikt hij terug en vooruit op de rol van waterschappen in. Zijn stelling: Als waterschappen ondernemend zijn en aandacht vragen voor maatschappelijke waterproblemen, dan ligt er een gouden toekomst. Zelf heeft hij zich sterk gemaakt voor innovatieve oplossingen om de gevolgen van klimaatverandering te keren. Een voorbeeld daarvan is de opvang van wegzijgend zoet water uit de Brabantse Wal naar de Westerschelde. De Vet noemt dat een 'nationale verspilling'. Hij heeft zich er sterk voor gemaakt om dit water op te vangen en nuttig te gebruiken. Wim Eikelboom voert op het kantoor van Brabantse Delta in Breda een gesprek met Kees Jan de Vet, ter gelegenheid van zijn afscheid als dijkgraaf per 1 mei 2025.

Stevent ons land af op een watercrisis omdat onze wateren niet schoon genoeg zijn? Liz van Duin - directeur waterkwaliteit bij het ministerie van infrastructuur en waterstaat - denkt dat het zo'n vaart niet zal lopen. 'Ik ben optimistisch over de stappen die we zetten voor betere waterkwaliteit', zegt zij. Wandelend door de Reeuwijkse Plassen voert Liz van Duin met Wim Eikelboom een gesprek over de KRW-doelen, de zorgelijke berichten over onze waterkwaliteit, de gesprekken met buurlanden over het terugdringen van schadelijke emissies in beken en rivieren en wat er beter kan in het streven naar schoon water. Deze podcast is een uitgave van H2O Waternetwerk.

'Wees niet te dogmatisch over water en bodem sturend principes', zegt ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis in gesprek met Wim Eikelboom in de podcast De Toekomst van Ons Water. Grinwis stond aan de wieg van de water en bodem sturend-principes. Hij bepleit een pragmatische omgang met deze normen. 'We moeten ons niet kapot vechten over de woorden sturend of richtinggevend. Het gaat erom dat we de waarden die eronder liggen behouden.' Het CU-kamerlid maakt zich zorgen over de oplopende kosten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Ook vreest hij dat er weinig terechtkomt van het project Ruimte voor de Rivier 2.0, vanwege het zeer beperkte budget. Deze podcast is een uitgave van H2O Waternetwerk.

Moet het IJsselmeer een 13e provincie worden of zijn er andere manieren om een bestuurlijke koers te varen met het natte hart van Nederland? Herbert Bos gaf leiding aan het Platform IJsselmeergebied. Hoe bracht hij lijn in 35 gemeenten, 6 provincies, 9 waterschappen en 5 ministeries die allemaal wat te zeggen hebben over het water van het IJsselmeer? Daarover voert Wim Eikelboom een gesprek met Herbert Bos in 'De Toekomst van Ons Water', een podcast van H2O Waternetwerk.

De voorbereiding van de dijkversterkingen en de projecten voor natuurherstel in Nederland kosten teveel tijd en geld, waardoor de uitvoering veel vertraging oploopt en alsmaar duurder wordt. De Vereniging van Waterbouwers doet voorstellen voor minder denkkracht en meer daadkracht in de overheidsplannen voor een waterveilig en natuurlijk rivierengebied in ons land. Directeur Andrea Vollebregt geeft in een gesprek met Wim Eikelboom een toelichting op de ideeën van de waterbouwbedrijven om binnen de bestaande budgetten meer kilometers dijken en kuubs grond te verzetten voor nieuwe natuur.

De chemische industrie in Duitsland loost dagelijks afvalwater met PFAS op de Rijn. De hoeveelheden zijn niet aan banden gelegd in vergunningen. Nederlandse drinkwaterbedrijven dringen er bij de Duitse milieuminister op aan om paal en perk te stellen aan PFAS-lozingen in de Rijn. Want PFAS zijn onafbreekbare gevaarlijke gifstoffen die zich opstapelen in onze rivieren. Gerard Stroomberg - directeur van RIWA-Rijn - geeft in een gesprek met Wim Eikelboom een toelichting op de PFAS-problematiek in de grote rivieren en de drinkwaterwinning. Ook vertelt Stroomberg waarom hij hoopvol is over het ideaal van drinkbare rivieren.

In het zoeken naar oplossingen tegen de zeespiegelstijging moeten we niet alleen ons vertrouwen vestigen op technische oplossingen van waterbouwers, maar ook luisteren naar en samenwerken met de Noordzee en de rivieren. Die oproep doet dijkgraaf Jan Bonjer van waterschap Hollandse Delta in gesprek met Wim Eikelboom in de H2O-podcast De Toekomst van Ons Water. Bonjer reageert op het rapport Ruimte voor Zeespiegelstijging dat in maart 2024 is gepresenteerd, met als boodschap: Nederland kan een zeespiegelstijging van 5 meter de baas met technische oplossingen van waterbouwbedrijven. Het rapport biedt een verkenning van drie denkrichtingen om Nederland ook op lange termijn veilig en leefbaar te houden bij zeespiegelstijging.

Stel een polder in Nederland beschikbaar om een drijvende stad te ontwikkelen. Op die manier kan Nederland innovatieve waterbouwkundige kennis opdoen. Die oproep doet architect Koen Olthuis aan deltacommissaris Co Verdaas in 'De toekomst van ons water'. Met zijn bureau Waterstudio is Olthuis koploper in ontwerpen voor wonen op het water. Elders in de wereld kan hij laten zien wat er mogelijk is, maar in Nederland krijgt Olthuis geen ruimte om zijn plannen tot wasdom te brengen. Ook ondernemer René Breman loopt daar tegenaan met De Drijvende Kracht. Hij wil graag een drijvend appartementencomplex bouwen in de IJsseldelta. Breman legt uit welke problemen overwonnen moeten worden om wonen op het water tot een oplossing te maken voor de woningnood.

Gaat Brabant als eerste provincie ontzilt zeewater drinken? Wat Rob van Dongen betreft wel. Hij is directeur van Brabant Water. Van Dongen zet in op de ontwikkeling van een zeewaterfabriek aan de Oosterschelde om zout water om te vormen tot zoet drinkwater. Dat is nodig omdat Brabant Water in de toekomst minder afhankelijk wil zijn van grondwater. Over de zoektocht naar aanvullende bronnen voor Brabants drinkwater vertelt Rob van Dongen in een gesprek met Wim Eikelboom. Ook gaat het over de innovatieve wijze waarop Brabant Water het leidingnet online inzichtelijk en aanstuurbaar maakt. De Toekomst van Ons Water is een podcast van H2O Waternetwerk.

De ontdekking van duizenden waterkelders onder woningen in de binnenstad van Amsterdam werpt een nieuw licht op de drinkwatervoorziening in de tijd voorafgaand aan het waterleidingnet. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek naar drinkwater in steden van 1500 tot 1850, onder leiding van Petra van Dam, hoogleraar water- en milieugeschiedenis aan de Vrije Universiteit. Professor Van Dam gaat erover in gesprek met Wim Eikelboom in de podcast ‘De Toekomst van ons Water’. Wat kunnen wij leren van het waterbewustzijn in de vorige eeuwen? 'De Toekomst van ons Water' is een uitgave van ⁠H2O Waternetwerk.