De top kijkt om

Jan-Willem Holtslag was secretaris-generaal bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in de jaren dat Nederland op zijn grondvesten schudde. Gebeurtenissen als de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh tekenden zijn SG-schap. “Het was het urgente waar ik op moest letten en het langere-termijn ‘weet wat er leeft, zorgt dat het werkt’ om dat ook op termijn mogelijk te maken.” Hij overziet een lange periode van ontwikkelingen binnen de Rijksdienst (1975 - 2013). De actualiteit in politiek en maatschappij blijft hem boeien; de teloorgang van de civil society, de politieke situatie en het ambtelijk vakmanschap baren hem zorgen. “Ik vrees dat we onder ogen moeten zien dat er een bijna crisisachtige misgroei geweest is.” Luister naar Jan-Willem Holtslag in gesprek met hoogleraren Bestuurskunde Caspar van den Berg en Zeger van der Wal

Ab van Ravestein gaf leiding aan verschillende uitvoeringsorganisaties. Als directeur van de RDW maakte hij zich hard voor maatschappelijk verantwoord handhaven. Want regels zijn mooi, maar als mensen door boetes in de knel komen, werken ze niet. Ga liever met die mensen in gesprek om een oplossing te vinden, want je ‘license to operate’ is de tevredenheid van de burger. Voor goede uitvoering is het belangrijk dat we meer investeren in de kwaliteit van de organisaties, zo ervaarde hij: “Het staat of valt uiteindelijk met een competente organisatie.” Luister naar Ab van Ravestein in gesprek met hoogleraar Bestuurskunde Sandra van Thiel.

Johan Hakkenberg was 19 jaar algemeen directeur van de RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer). Een man die recht door zee is met een passie voor de praktijk. Zijn naam is onlosmakelijk verbonden met de verzelfstandiging van de RDW en later ook met het op orde brengen van de ICT daar. Hij vormde de dienst om tot een publieke dienstverlener. Zijn advies aan opvolgers: “Laat je door goeie mensen adviseren en wees eerlijk, transparant en authentiek.” Maar ook: “Besteed de ICT niet helemaal uit en zit er bovenop.” Luister naar Johan Hakkenberg in gesprek met hoogleraren Bestuurskunde Zeger van der Wal en Sandra van Thiel.

Erry Stoové was tot 2012 bestuursvoorzitter van de Sociale Verzekeringsbank. “De parel in de kroon van de sociale zekerheid”, zoals hij het zelf noemt. Hoewel hij in het beleid begon, was hij bovenal uitvoeringsbaas. Hij stond voor de burger en diens rechten. Zijn ervaring binnen het beleid hielp hem dikwijls de juiste snaren te raken. “Je weet hoe het gaat op zo’n departement, je kunt meevoelen. Dan probeer je natuurlijk ook mee te denken en toch standvastig te blijven.” Wanneer wet, geweten of zijn mensen hem dat ingaven, koos hij een eigen koers. Zijn les voor uitvoeringsdirecteuren: “Wees congruent en vooral integer. Heb een hoge morele standaard.” Luister naar Erry Stoové in gesprek met hoogleraren Bestuurskunde Zeger van der Wal en Sandra van Thiel.

In deze aflevering luistert u naar een interview met Martin van Rijn. Directeur-generaal Management en Personeelsbeleid, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Directeur-generaal Gezondheidszorg, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in kabinet-Rutte II en minister van Medische Zorg en Sport in kabinet-Rutte III. Van Rijn: ”Hartstikke mooi dat je beleid erdoor is, maar het gaat uiteindelijk over de uitvoering.”

In deze aflevering luistert u naar een interview met Dineke Mulock Houwer. Directeur-generaal bij het ministerie van Justitie en daarvoor directeur Emancipatiezaken bij ministeries Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Mulock Houwer: "In het proces rondom de Schipholbrand was er niemand meer die nog iets positiefs zei, en daar heb ik nóg last van."

In deze aflevering luistert u naar een interview met Roel Bekker. Secretaris-generaal bij het ministerie van VWS van 1998 tot 2007 en programma-secretaris-generaal Vernieuwing Rijksdienst bij het ministerie van BZK van 2007 tot 2010. Bekker: “De ambtelijke top zou een aantal jaar buiten de overheid ervaring moeten opdoen; dat is buitengewoon waardevol.”

In deze aflevering luistert u naar een interview met Koos van der Steenhoven. Van december 2012 tot juli 2013 was hij waarnemend secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Eerder was hij zeven jaar secretaris-generaal van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Van der Steenhoven: “Fouten maken mag, alleen niet met opzet en geen twee keer dezelfde.”

In deze aflevering luistert u naar een interview met Harry Borghouts. Secretaris-generaal bij het ministerie van Justitie in de periode 1996 tot 2002. Borghouts: “Je moet de ambtenaren die bij jou werken beschermen en niet meegaan met praatjes van anderen, want praatjes zijn er genoeg.”

In deze aflevering luistert u naar een interview met oud-minister Annemarie Jorritsma. Minister van Verkeer en Waterstaat in kabinet-Kok I en Economische Zaken en vicepremier in kabinet-Kok II. Jorritsma: “Tijd is je vriend: als je in de politiek haast hebt, verlies je het."