De Wereld | BNR

De Alliantie is terug. De geopolitieke specialisten van BNR gaan opnieuw om tafel onder leiding van Liesbeth Staats. Twee uur lang de diepte in over de oorlog in het Midden-Oosten. Met speciale gasten: Mart de Kruif, Martine van den Berg en Robert Serry. Dit is aflevering 1. Alle vier de afleveringen van De Alliantie: Oorlog in het Midden-Oosten zijn nu te luisteren in je podcastapp of via bnr.nl/podcast/de-alliantie Komt er ooit een oplossing voor het conflict in Israël en de Palestijnse gebieden? Op 7 oktober viel Hamas Israël aan met terreuraanslagen en sinds die dag woedt er een nieuwe oorlog. Die oorlog is er een met een lange en complexe voorgeschiedenis.  Voor BNR Nieuwsradio reden om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in de Alliantie. In vier afleveringen nemen we de geschiedenis, het huidige conflict en de mogelijke uitkomsten door. In aflevering 1 kijkt De Alliantie naar de oorsprong van het conflict. En daar wordt het meteen ingewikkeld, want waar begin je? Welk punt in de geschiedenis is het startpunt?  Moeten we duizenden jaren terug, waar de Bijbel of de Tenach spreekt over Mozes die de joden uit Egypte naar het Beloofde Land leidt, of waar Islamitische Arabieren de regio veroverden? (640 v Chr) Of is 1948 een beter startpunt, met de oorlog die de Palestijnen de Nakba noemen, de ramp, maar in Israël bekendstaat als de onafhankelijkheidsoorlog? Aan tafel in aflevering 1:  - Bernard Hammelburg (Buitenlandcommentator)  - Martine van den Berg (Religiewetenschapper en auteur van het boek Ontrafeld, Hoe rampen de wereld veranderen.) - Arend Jan Boekestijn (Historicus en Boekestijn van de Wijk) - Mart de Kruif (oud-commandant der landstrijdkrachten)  Presentatie: Liesbeth Staats See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Israëlische militaire operatie in Gaza voorloopt voorspoedig. Dat is dan ook de reden dat Israël eigenlijk geen gevechtspauzes wil. Dat zegt Martijn Kitzen, hoogleraar irreguliere oorlogsstudies en speciale operaties van de Nederlandse Defensie Academie. Luister ook | EU geeft vredesproces in het Midden-Oosten niet op Ollongren pleit voor Europese Commissaris voor defensie-industrie Er moet een aparte Eurocommissaris voor de defensie-industrie komen. Dat zegt demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren tegen BNR. Ollongren hoopt dat de Europese productie van wapens en munitie sneller en in beter overleg kan worden opgevoerd. Lees ook | Roep om tijdelijk staakt-het-vuren in Gaza wordt groter De Eerste TikTok-oorlog? De oorlog in Oekraïne en ook die tussen Israël en Hamas zijn minutieus te volgen via sociale media, satellieten en andere open online bronnen. De vraag is echter wat we met die informatie kunnen. Militair historicus Christ Klep schreef er een boek over: De Eerste TikTok-oorlog.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Precies een jaar voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen is het politieke landschap zo aan het veranderen, dat de twee oorlogvoerende bondgenoten, Israël en Oekraïne, reden hebben om zich extra zorgen te maken. De populariteit van Joe Biden is zo gekelderd dat hij in vijf ‘swing states’ lager scoort dan Donald Trump. Als er nu verkiezingen zouden zijn, was Biden kansloos.  De peiling gaat over veel onderwerpen, maar twee kwesties nemen een prominente plaats in: de persoonlijke financiële situatie voor de burger, die volgens de meeste ondervraagden onder Trump verbetert, en de betrokkenheid bij oorlogen, die onder Trump juist gering zou zijn. Het belangrijkste gevolg is dat Biden, met de hete adem van de kiezer in de nek, meer haast krijgt om beide oorlogen af te wikkelen..  Wat Oekraïne betreft, citeert het Witte Huis generaal Valery Zaloesjni, die zelf een woord gebruikt dat Biden tot nu toe niet in de mond heeft durven nemen: patstelling. Aan een front dat nu 19 maanden hooguit een paar kilometer opschuift, en weer terugschuift, valt ondanks geavanceerde wapensystemen als de Abram tank weinig hoopvols te bespeuren – trouwens evenmin aan Russische kant. Ook de grotere en zwaardere artillerie biedt weinig soelaas, al is de luchtverdediging redelijk op orde. Maar de druk van conservatief Amerika om te stoppen met de steun neemt toe, met Trump als gangmaker. Die vindt dat Amerika zich niet moet bemoeien met een Europese oorlog.  De oorlog tussen Israël en Gaza ligt veel gevoeliger. De steun voor Israël is in het Congres overweldigend, maar Biden stuit op twee hindernissen. Een is de overweldigende opkomst bij pro-Palestijnse demonstraties, vooral in steden en op universiteiten. Die zijn bikkelhard, en veelal ronduit antisemitisch. Joodse studenten worden zoveel uitgescholden voor ‘fucking Jews’ en met verwensingen en dreigementen geconfronteerd, dat het onvermijdelijk leidt tot een maatschappelijke, en dus politieke  splijtzwam. Dat doorbreekt Bidens toezegging dat Israël de strijd tegen Hamas mag voortzetten. Hij heeft drie urgente wensen: meer nadruk op het lot van de gijzelaars, dat Israël overstapt van 1.000- en 2.000-ponds bommen naar 250-ponds bommen – wat Israël negeert – en gevechtspauzes om hulpgoederen Gaza binnen te brengen, en buitenlanders te kunnen oppikken. Na een maand oorlog, lukt dat maar mondjesmaat.  Zelensky en Netanyahu hebben één ding gemeen: hun overtuiging dat ze, koste wat kost, gaan winnen en dat ze, als puntje bij paaltje komt, op Amerika kunnen blijven rekenen. De kometensnelheid waarmee Trump opkomt is in dat opzicht slecht nieuws. Hij is een isolationist. Oorlogen in verre oorden zitten niet in zijn jargon. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In tijden waar verdeeldheid en onvrede over Europa toeneemt, en het belang van een verenigd Europa steeds groter wordt... zoeken we bij BNR naar een oplossing. In de podcast ‘Dossier Europa’ nemen jonge Nederlandse correspondenten je mee naar alle uithoeken van Europa. Van de spanningen aan de Ierse grens, naar de levensgevaarlijke Reichsbürger in Duitsland of de leegloop in Kroatië.  Mogen we van Europa een antwoord op deze problemen verwachten? Is er wel een antwoord? Of is dit het probleem van landen zelf? Dit is Dossier Europa. Nederlandse journalisten, wonend in verschillende landen binnen de EU, maken een serie van drie afleveringen over onderwerpen die voor hen én de EU belangrijk zijn. Denk aan klimaatverandering, de vluchtelingencrisis, de gevolgen van diverse oorlogen of kansenongelijkheid. Vervolgens praten we met een deskundige na over een mogelijke oplossing. Kan die oplossing vanuit Brussel komen? En is dit een thema in aanloop naar de aankomende Europese verkiezingen?Luister naar het eerste Dossier. Daarvoor reizen we af naar Duitsland, waar 23.000 staatsgevaarlijke Reichsburgers de gemoederen bezig houden. Hoe? Dat hoor je in je favoriete podcastapp. Dossier Europa.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ondanks de oorlog tussen Israël en Hamas geeft de EU de weg naar vrede in het Midden-Oosten nog niet op. Dat zegt Sven Koopmans, speciaal vertegenwoordiger voor het vredesproces in het Midden-Oosten namens de EU, in BNR De Wereld. Vlak voor het uitbreken van de nieuwe oorlog op 7 oktober had de EU een deal met onder andere Saoedi-Arabië gesloten om het proces nieuw leven in te blazen. Luister ook | 'Palestijnse zaak is altijd een hoofdzaak gebleven onder bevolking Midden-Oosten' Esther de Lange wilde best Eurocommissaris worden CDA-Europarlementariër Esther de Lange heeft premier Rutte gemeld dat ze beschikbaar was om Frans Timmermans op te volgen als Eurocommissaris, maar in Den Haag besloot men anders. Ook weigerde De Lange de functie van minister van Buitenlandse Zaken toen Hoekstra Timmermans opvolgde. De Lange, al 17 jaar Europarlementariër, vertrekt volgend jaar uit het parlement. Ze is te gast.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je kunt kritiek hebben op Israël, maar dat maakt je nog geen antisemiet. Zegt een zichzelf weldenkend noemende wereldwijde groep politici, journalisten, activisten, academici en mensenrechtenorganisaties. Ze vallen nu collectief door de mand. ‘Israëliër’ en ‘Jood’ zijn uitwisselbare begrippen geworden. Sinds de pogrom van Hamas in Israël en de militaire reactie daarop, tiert het antisemitisme weliger dan de grootste pessimist voor mogelijk had gehouden. De Joden hebben dit over zichzelf afgeroepen, luidt het. Want de Joden zijn kolonisten. De Joden bezetten Palestijns gebied. Niet Israëliërs – Joden.  De slachtpartij op 1.400 Israëliërs was de meest massale moord op één dag op Joden sinds de Holocaust. De antisemitisme tsunami die erop volgde houdt gelijke tred en doet veel Joden terecht aan de zwartste periode uit hun geschiedenis denken. De Israëlische VN-ambassadeur droeg in de Veiligheidsraad een gele Jodenster. Joden in de hele wereld worden verantwoordelijk gehouden. Ze worden bespuugd, uitgejouwd en bedreigd. Hun scholen bleven dicht, sociale, culturele en religieuze bijeenkomsten worden geannuleerd. Keppeltjes gaan af, tekstkokertjes aan de deurpost zijn verwijderd. Er gaat een angstgolf door de joodse gemeenschap.  De Britse krant The Guardian heeft een treurige primeur: het is de eerste krant ooit die een blog bijhield over het antisemitisme-nieuws, zoveel misselijkmakende incidenten zijn er. Michael O’Flaherty, directeur van het EU agentschap voor fundamentele rechten, legt de vinger op de zere plek: ‘Antisemitisme is een vorm van racisme die diep in de Europese samenleving zit.’ Maar het beperkt zich niet tot Europa.  Op toonaangevende, peperdure Amerikaanse universiteiten, zoals het New Yorkse Columbia, worden joodse studenten zo bedreigd tijdens pro-Palestijnse demonstraties op de campus dat ze de school verlaten. ‘Onze ouders betalen geen 80.000 dollar per jaar om ons hier in elkaar te laten slaan,’ zeggen ze. Op online landkaarten van de Chinese techreuzen Baidu en Alibaba is de naam Israël gecanceld. In Londen, Berlijn, Parijs worden Joden geslagen, in een Joods centrum, annex synagoge en school in Berlijn werden molotovcocktails naar binnen gegooid. In de Russische republiek Dagestan werd een vliegtuig door een woedende, antisemitische teksten scanderende menigte bestormd omdat het uit Tel Aviv kwam. Er zijn beelden van, maar Poetin noemt het een onzinverhaal. Oekraïne en het Westen zaten erachter – logisch, toch?  Na de massamoord op 7 oktober waren de Israëliërs heel even zielig. Logisch dat ze Hamas wilden verslaan. Binnen een paar dagen was het allemaal de schuld van Israël zelf, en al meteen van de Joden. Het meest bedreigend zijn de asociale media. Ik prijs mezelf opnieuw gelukkig dat ik daar niet op zit. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een staakt-het-vuren in de oorlog tussen Israël en Hamas is 'op dit moment niet het juiste antwoord’. Zo laat een woordvoerder van het Witte Huis weten. Net als Israël zeggen de Verenigde Staten dat vooral Hamas van zo’n bestand zou profiteren. Vorige week drong de Amerikaanse buitenlandminister Blinken aan op een ´humanitaire pause.´ Ondertussen probeert de Israëlische premier Netanyahu Europese leiders te overtuigen om Egypte onder druk te zetten om vluchtelingen uit Gaza op te nemen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dit is een extra aflevering over de oorlog in Israël en Gaza. Presentator Mark Beekhuis bespreekt met Ralph Dekkers, correspondent in Tel Aviv, hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga, auteur Martine van den Berg en buitenlandcommentator Bernard Hammelburg de laatste ontwikkelingen in de oorlog in Israël en Gaza. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Veel Arabische landen hebben de banden met Israël in de loop der jaren genormaliseerd. De Palestijnse zaak is voor veel regeringen in de regio een bijzaak geworden, maar de bevolking is het altijd als een hoofdzaak blijven zien. Dat zegt Arabist Hans Wurzer, verbonden aan Instituut Clingendael. Hij is te gast. Luister ook | 'Invasie Gaza wordt een onmogelijke strijd' Europa Update: Rutte zet meer in op 'ja maar' bij Israël De Europese regeringsleiders komen donderdag en vrijdag bijeen in Brussel. Uiteraard slaat ook hier Israël de klok. Meer en meer is er aandacht voor het 'ja maar-standpunt' over de acties van Israël in Gaza, zo ook van onze eigen premier Rutte. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn duidt de standpunten. Lees ook | Israël, Gaza en de angst voor overslaand geweld centraal op EU-top Die andere oorlog woedt ook nog Sinds de oorlog tussen Israël en Hamas op 7 oktober uitbrak gaat het weinig meer over Oekraïne. Maar ook daar is het dagelijks nog een enorm bloedbad. Hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga neemt ons mee naar de belangrijkste gebeurtenissen van de afgelopen weken en legt uit hoe hij kijkt naar de Westerse steun. Luister ook | Is vrede tussen Israël en de Palestijnen ooit mogelijk? En zo ja, hoe? Postma in Amerika: Democraten ook blij met nieuwe Speaker Mike Johnson Het Huis van Afgevaardigden heeft eindelijk een nieuwe speaker: Mike Johnson. De Trumpisten zijn blij met zijn benoeming, maar ze zijn niet de enigen. Ook de Democraten wrijven in hun handen met deze Republikein uit Louisiana. Waarom, dat legt Amerika-correspondent Jan Postma uit. Luister ook | Amerika PodcastSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In Oekraïne zou Rusland een kerncentrale aanvallen, zegt de Oekraïense president Zelensky. In Gaza zouden Israëlische soldaten vannacht een grote operatie met tanks hebben uitgevoerd, volgens Reuters de grootste sinds het begin van de oorlog. We bespreken de twee oorlogen met buitenlandcommentator Bernard Hammelburg en Europaverslaggever Geert Jan Hahn.See omnystudio.com/listener for privacy information.