De Wereld | BNR

De Oekraïense president Zelensky is op een heuse Europese tournee. En die is lucratief, want hij weet heel wat wapens los te peuteren, maar is dat voldoende? Te gast is Bart Groothuis, Europarlementariër voor Renew Europe namens de VVD.  Sunak ontving Zelensky op Chequers, het buitenhuis van de Britse premier, waar Churchill veel tijd doorbracht. En dat is geen toeval volgens Groothuis, want die tournee van Zelensky is Churchilliaans .. Luister ook | 'De spannendste verkiezingen ooit'  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Of, en hoezeer, er is gesjoemeld met de telling van de Turkse stemmen zal ongetwijfeld nog blijken, maar zelfs met een marge voor trucs, list en bedrog is duidelijk dat een zeer groot deel van het volk Recep Tayyip Erdogan bewondert. Misschien zijn argumenten als de belabberde economie, de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van de aardbeving, de klopjacht op tegenstanders en het monddood maken van de pers geen Turkse bezwaren, maar onze westerse projectie.  Bij belangrijke verkiezingen in het buitenland is projectie van onze eigen overtuiging een koppig mechanisme. Het kan toch niet waar zijn dat de Hongaren de foute Viktor Orban omarmen, of de Italianen Georgia Meloni, of de Amerikanen Donald Trump, of de Israëliërs Bibi Netanyahu, of de Turken Recep Tayyip Erdogan? Democratie is mooi, maar kunnen ze zich in het buitenland alsjeblieft electoraal een beetje fatsoenlijk gedragen?  De les van de Turkse verkiezingen is dat de burger op andere dingen let. Erdogans wilskracht, zijn nationalisme, zijn conservatisme, zijn ongevoeligheid voor buitenlandse druk – dat zijn de eigenschappen die de kiezer bewondert. In zijn laatste campagnetoespraak voor de verkiezingen, zei hij iets opmerkelijks: ‘Dit gaat ook over Joe Biden.’ Hij had groot gelijk, de verhouding tussen de VS en Turkije is uitgesproken slecht. Amerika en de rest van de NAVO zijn nog altijd woest over de aankoop door Erdogan van Russische S-400 afweerraketten, waarop de levering van F-35 gevechtsvliegtuigen door Amerika werd geschrapt. De Turkse versie: Obama hield de Turken eindeloos aan het lijntje over de levering van Patriots, totdat Erdogan er genoeg van had, zijn middelvinger opstak naar de Amerikanen en Russische S-400’s kocht. De Amerikanen vinden ook dat Turkije zich, als op een na grootste NAVO-lid, niet solidair opstelt in de kwestie-Oekraïne door niet mee te doen aan de sancties. De rol van neutrale bemiddelaar vindt de regering-Biden opportunistisch, en kwalijk omdat de Russische internationale handel via Turkije gewoon doorloopt.  Er is geen moraal. En als die er wél is, dan is het de oude wijsheid dat de grootste tegenslag onze eigen verwachtingen zijn die niet uitkomen. Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburgSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In Turkije moet president Erdogan misschien de macht inleveren. Zondag gaan de Turken naar de stembus. De grote vraag is of oppositieleider Kemal Kilicdarogl de zittend president met succes uitdaagt, en Erdogan van de troon stoot. Te gast is Kati Piri, buitenlandwoordvoerder van de PvdA en voormalig Turkije-rapporteur voor het Europese Parlement.   Luister ook | Verschijnt Poetin ooit voor Zelensky's tribunaal?  Meer tijd nodig Oekraïne heeft meer tijd nodig om het langverwachte tegenoffensief voor te bereiden, zegt president Zelenksy tegen de BBC. Dat ondanks alle westerse wapens die inmiddels in Oekraïne aangekomen zijn. Peter Wijninga, defensiespecialist bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies speculeert over hoe dat offensief, als het er komt, uit zou kunnen zien. Lees ook | Oekraïne heeft maar één kans met offensiefEen liegende politicus? Een opgeleukt CV, een Joodse moeder die 9/11 zou hebben overleefd ... Congreslid George Santos liegt alles bij elkaar, en is daarvoor gearresteerd. Onze correspondent in Washington, Jan Postma houdt het in de gaten. Luister ook | #178 Iedereen zijn tekst kwijtSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een Russische raket op Pools grondgebied, daarvan gaan normaal gesproken de NAVO alarmbellen rinkelen. Persbureau Reuters heeft uitgezocht dat het om een raket uit de Sovjet tijd gaat. Poolse media melden dat de raket eind april in een Pools bos is gevonden. De raket werd al in december afgevuurd vanuit Wit-Rusland, maar wel met een Russische bommenwerper en gelukkig is de bom niet ontploft, want dat had verregaande gevolgen gekregen. Waarom dit nu pas naar buiten komt is opmerkelijk.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Precies op het moment waarop Amerika en China op hoog niveau pogen hun haperende relatie te herstellen, dreigt EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen met een zwarte lijst van Chinese bedrijven die de sancties stegen Rusland helpen omzeilen. Waar zou dat feilloze vermogen om geopolitieke hoofdrolspelers voor de voeten te lopen toch vandaan komen? Door het tijdsverschil, misschien? In elk geval zou het een hoop schelen als Ursula even iets doet wat ze slecht kan: haar mond houden.  Amerika doet te veel aan China-bashing, vindt China. Omgekeerd vindt Amerika dat China Amerika provoceert. De relatie is ingewikkeld genoeg, dus is het tijd voor een goed gesprek, ook tussen China en andere westerse landen. Twee diplomatieke zwaargewichten zijn daar nu mee begonnen, minister Qin Gang van buitenlandse zaken, en de Amerikaanse ambassadeur in Peking, Nicholas Burns. Het ging, zei Qin, sinds de ontmoeting tussen de presidenten Xi en Biden op Bali, in november, aanvankelijk redelijk. Daarna kwam er een neerwaartse spiraal, door ‘verkeerd gekozen woorden en foute daden van de Amerikanen,’ zoals het Chinese staatspersbureau Xinhua de minister citeert.  Door Chinese bril bekeken, valt er best wat aan te merken. De enorme ophef over een ballon boven Alaska is een voorbeeld van een kleine kwestie die geheel uit de hand liep. Weerballon, zei China. Spionageballon, zei Amerika, en dat zal best hebben geklopt, maar de hysterie in het Congres, het voor TV gefilmde neerschieten van die ballon met een gevechtsvliegtuig, en het annuleren van een reis naar China die minister Blinken van buitenlandse zaken op het punt stond te maken – dat alles was het doodslaan van een mug met een voorhamer. Blinkens waarschuwing dat China Rusland bewapende was volgens China een ophitsende leugen.  Ingewikkelder is de kwestie-Taiwan. China was woedend over het bezoek van Nancy Pelosi aan het eiland, en van de Taiwanese president Tsai Ing-wen aan Congresvoorzitter Kevin McCarthy. Dat suggereert erkenning van Taiwan als onafhankelijk land, wat het volgens de zogenoemde ‘één-China-politiek’ niet is. Die suggestie is voor China vloeken in de tempel. Een compromis is best denkbaar. China kan gemakkelijk verklaren dat inlijving geen concreet plan is. Al is het alleen al omdat China en Taiwan zeer sterke handelsbetrekkingen hebben, dus het gaat best goed tussen de twee China’s. Amerika kan dan stoppen met net te doen alsof Taiwan onafhankelijk is. Als dat zo was, hadden landen als Amerika en Nederland Taiwan allang erkend.  Betere betrekkingen tussen Amerika en China zijn in ieders belang, ook van de EU. Sterker nog: minister Qin is deze week in Duitsland, Frankrijk en Noorwegen. Dus Ursula moet echt even ophouden in de weg te lopen.   Kijk voor alle columns van Bernard Hammelburg op www.bnr.nl/bernardhammelburgSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Voorzitter van de Europese commissie, Ursula von der Leyen, is vandaag aangekomen in Oekraïne. Ze spreekt onder andere met president Zelensky over het toetreden van Oekraïne in de Europese Unie. Dat ze precies vandaag in het land is, is geen toeval. Rusland viert namelijk de dag van de overwinning op Nazi Duitsland.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Oekraïense president Zelensky verrast Nederland met een bezoek. Waarom hij juist nu naar Nederland komt, bespreek ik met brigadegeneraal Han Bouwmeester, hoogleraar militair operationele wetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie. Ook te gast is Europaverslaggever Geert Jan Hahn, die bij het bezoek van Zelensky was in Den Haag. Daar dringt Zelensky aan op het belang van het internationaal recht. En opnieuw vraagt hij impliciet om F16's, zouden die er echt komen? Luister ook | 'De missie van Rusland ligt in Europa'Poetin voor het tribunaal?  Ook bij het Internationaal Strafhof in Den Haag werd vandaag de Oekraïense vlag gehesen. Zelensky bezocht 's ochtends het hof, dat onderzoek doet naar misdaden in de oorlog in Oekraïne. Hij vroeg om een speciaal tribunaal, waar Poetin wat hem betreft voor moet verschijnen. Maar gaat dat ooit gebeuren? Te gast is Geert-Jan Knoops, advocaat werkzaam bij het Internationaal Strafhof, en ook hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.  Lees ook |  'Oekraïne heeft een nieuwe PR-stunt nodig'Trump bij de vijand Presidentskandidaten Trump en Biden voelen er allebei weinig voor: debatteren in de voorverkiezingen. 'Trump wint die debatten toch wel', aldus zijn woordvoerder. En wat doet Trump op CNN? We vragen het aan Jan Postma, onze correspondent in Washington. Luister ook |  #176 Dure leugensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De Oekraïense president Zelenski brengt vandaag een bezoek aan Den Haag. Er is geen officiële reden voor het bezoek maar het lijkt aannemelijk dat dit een poging is om de aandacht op de oorlog gevestigd te houden. Sommige Kamerleden zijn niet te spreken over het feit dat Zelenski uitgerekend op de dag van de Nationale Dodenherdenking op bezoek komt. De Oekraïense president zal het vast niet laten om de symboliek te benoemen, maar het is nog maar de vraag of het bewust zo gepland is. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op een paar landen na, kun je zeggen dat vrede, veiligheid en welvaart Afrika nooit hebben bereikt. Een groot deel van het continent heeft de boot gemist, wat in het Westen leidt tot een gevoel van machteloosheid, en daarmee onverschilligheid. Aan het drama in Soedan kunnen we simpelweg niets doen. Maar het gevolg, een enorme vluchtelingenstroom, is weldegelijk ons probleem.  Zuid-Soedan heeft bemiddeling aangeboden, en hoopt op verlenging van de huidige wapenstilstand, die nog geen moment is nageleefd. De VN houdt rekening met 800.000 vluchtelingen, waarvan een groot deel zal proberen naar Europa en Amerika te komen. Ze vluchten niet voor een burgeroorlog, maar omdat twee rivaliserende krijgsheren met hun legers elkaar bestrijden. Daarbij zijn vele honderden krijgers en burgers omgekomen, en vele duizenden gewond. Maar op de achtergrond speelt de haat mee tussen etnische groepen, met de Arabieren als meerderheid, en volkeren als de Fur, Beja, Nubiërs en Fallata als minderheid. Er zijn meer dan 500 stammen, die ruim 400 talen spreken.  De genocide op minstens 300.000 burgers in de opstandige westelijke provincie Darfoer, twintig jaar geleden, werd uitgevoerd door een huurlingenleger van Arabieren, de Janjaweed – je zou kunnen zeggen: een soort Wagnergroep – ingezet door de toenmalige president Al-Bashir. Inmiddels noemen zij zich de Rapid Support Force en vormen het leger dat vecht tegen het regeringsleger.  De meeste buitenlanders zijn inmiddels geëvacueerd, maar Rusland heeft nog vier militaire transportvliegtuigen gestuurd om 200 burgers op te pikken. Omdat het vliegveld van Khartoem voortdurend onder vuur ligt, zijn de reddingsoperaties levensgevaarlijk. Ook de haven, Port Soedan, is onveilig.  Maar het meest tragische is en blijft dat de burgers er niets aan kunnen doen. Het overkomt ze, en ze zijn machteloos. Jan Pronk, oud-VN-gezant in Soedan, sprak bij BNR de hoop uit dat China zich als serieuze bemiddelaar opwerpt. Prima idee, want dat land heeft goede betrekkingen met een aantal Afrikaanse landen. Maar ook Xi Jinping kan de krijgsheren niet dwingen. Meest urgente vraag voor ons: wat doen we met die nieuwe stroom vluchtelingen? Want die komt eraan.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Pentagon maakte gisteravond bekend dat er sinds december 20.000 Russische soldaten zijn gestorven en nog eens 80.000 gewond geraakt. Dat brengt het totaal nu op 200.000 Russische soldaten die niet inzetbaar zouden zijn voor het nieuwe offensief. Het Pentagon repte echter met geen woord over het aantal Oekraïense slachtoffers. De Russische cijfers in perspectief plaatsen is dus lastig.  See omnystudio.com/listener for privacy information.