Wijsneuzen

Deze tweede reeks van Wijsneuzen, staat in het teken van de coronacrisis en gaat over burgers ten tijde van pandemie. Menno Hurenkamp is politicoloog. Hij is verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Zijn thema is burgerschap. Frits van Exter is journalist en oud-hoofdredacteur van Trouw. Techniek: Daan Hofstee / Muziek: Jac van Exter / Coördinatie Trouw: Joris Belgers.

Voorlopig is Nederland uit de corona-crisis, maar de pandemie woedt verder in de rest van de wereld. Het einde is nog lang niet in zicht, zo waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Eerder in Wijsneuzen constateerden Menno Hurenkamp en Frits van Exter al dat er van internationale samenwerking amper sprake is. Het is ieder voor zich. En daarin is de afgelopen maanden geen verandering gekomen.

Nu we volgens RIVM en kabinet ‘uit de acute crisis’ zijn, kunnen vele maatregelen al per 1 juli worden versoepeld. De verwarring wordt er niet per se minder om, maar we doen ons best, in de anderhalvemetersamenleving. Belangrijker is nu misschien de vraag hoe we ons voorbereiden op een mogelijke tweede besmettingsgolf. Berichten uit het buitenland maken duidelijk wat Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, zei: ‘Wij kunnen wel klaar zijn met het virus, maar het virus is nog niet klaar met ons.’ Hij herinnerde eraan hoe Nederland na de watersnoodramp dijken bouwde om zich te beschermen. ‘Vandaag zijn wij samen die dijk die de tweede golf buiten de deur kan houden.’ Frits van Exter, voormalig hoofdredacteur van Trouw, en politicoloog Menno Hurenkamp vragen zich af of de dijk wel hoog genoeg is. Op die eerste golf bleek Nederland immers zo goed niet voorbereid. Wat ging mis en wat kunnen we ervan leren? Het kabinet belooft een evaluatie, maar Menno vreest dat dat wat te vrijblijvend is. Volledige openheid van zaken is geboden om goed verantwoording af te leggen in belang van iedereen die door een nieuwe besmetting getroffen kan worden.  Support the show: http://www.trouw.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Tijdens de coronacrisis wordt iedereen op de proef gesteld. De sterke en de zwakkere kanten van onze samenleving komen bloot te liggen. Wijsneuzen komt gedurende deze crisistijd met speciale afleveringen gewijd aan de corona-pandemie.

Bijna drie maanden leken wij verenigd in onze aandacht voor de bestrijding van de coronacrisis. Nu de beperkende maatregelen geleidelijk worden opgeheven, is de polarisatie weer helemaal terug is. Het favoriete twistpunt: de identiteitsvraag. Aanjager is de verschrikkelijke dood van George Floyd in de VS. Ook in Nederland gingen duizenden de straat op om stil te staan bij zijn lot en bij het voortwoekeren van racisme in Amerika en in ons land. De burgemeester van Amsterdam greep niet in toen maandag te veel mensen te dicht op elkaar op de Dam demonstreerden. De ophef daarover is tekenend voor het debat dat gedomineerd wordt door extremen. Maar misschien laten we ons wel teveel daardoor leiden. Premier Mark Rutte maakte woensdag duidelijk dat het in de hoofdstad niet goed is gegaan, maar ook dat hij de demonstranten snapt. De problemen met racisme zijn ook in ons land ‘systematisch’, zei hij. Denk aan de gelijke kansen in onderwijs, arbeidsmarkt, woningmarkt en ook aan het optreden van de politiek jegens mensen met een kleur. Journalist Frits van Exter en politicoloog Menno Hurenkamp vragen zich af of dit een praatje voor de vaak is. Rutte heeft immers eerder nooit echt blijk gegeven van dit bewustzijn. Hij vond het debat over Zwarte Piet bijvoorbeeld onzin. Maar je zou ook kunnen betogen dat dit tenminste het begin is van de erkenning van een wezenlijk probleem.

Dit is de tiende aflevering in een speciale reeks van Wijsneuzen. Reacties zijn welkom via: wijsneuzen@trouw.nl. Menno Hurenkamp is politicoloog. Hij is verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Zijn thema is burgerschap. Frits van Exter is journalist en oud-hoofdredacteur van Trouw. Techniek: Daan Hofstee / Muziek: Jac van Exter / coördinatie Trouw: Joris Belgers.

Dit is de negende aflevering in een speciale reeks van Wijsneuzen, over burgers ten tijde van pandemie. Reacties zijn welkom via: wijsneuzen@trouw.nl.

Dit is de achtste aflevering in een speciale reeks van Wijsneuzen, over burgers ten tijde van pandemie. Reacties zijn welkom via: wijsneuzen@trouw.nl.

In de zevende aflevering maken journalist Frits van Exter en politicoloog Menno Hurenkamp een kleine, voorlopige balans op: wie doen het goed in deze tijd en wie hebben het zwaar te verduren? De verkoper van paddenstoelen op de markt van Frits meldt een omzetstijging van zeventig procent. Het komt overeen met de resultaten van een onderzoek: kleine winkeliers met plaatselijke producten doen het goed. Menno haalt een ander onderzoek aan: in sommige buurten blijken mensen elkaar beter te steunen dan in andere. Het valt ook op dat veel jongeren zich nu melden als vrijwilliger. Terwijl zij misschien wel de meeste reden hebben tot klagen. Omwille van de bescherming van ouderen staat hun leven nu stil. En het is opvallend dat hun lot weinig aandacht krijgt. We zijn even niet meer zo geïnteresseerd in het wel en wee van Bekende Nederlanders. Wetenschappers zijn wél populair. Daar voelen ze zichzelf ook wel eens wat ongemakkelijk bij, omdat zij nu ook verantwoordelijk lijken voor alle maatregelen om het virus te bestrijden. Leunt de regering niet wat te zeer op de virologen? En dan zijn er nog de grote techbedrijven, voor de crisis nog de boemannen van onze tijd. Nu zijn zij, net als de vakkenvullers in de supermarkt, helden. Hoe zouden we ons isolement kunnen volhouden als er geen internet was? Wij kunnen er blij mee zijn - maar zouden we misschien iets van hun miljardenwinsten kunnen reserveren voor het behoud van de cultuur waar we na corona weer van hopen te genieten? Dit is de zevende aflevering in een speciale reeks van Wijsneuzen, over burgers in tijden van pandemie. Reacties zijn welkom via: wijsneuzen@trouw.nl.  Menno Hurenkamp is politicoloog. Hij is verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Zijn thema is burgerschap. Frits van Exter is journalist en oud-hoofdredacteur van Trouw. Techniek: Daan Hofstee / Muziek: Jac van Exter / Coördinatie Trouw: Joris Belgers.  Support the show.Support the show: http://www.trouw.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 11 mei gaan de basisscholen na twee maanden weer open. Het is een van de eerste kleine stapjes op de lange en kronkelige weg richting uitgang.  Alle schoolinstellingen moesten hun deuren sluiten: niet omdat de wetenschappers dat per se wilden, maar omdat de maatschappelijke druk groot was. Sommige leraren en ouders hebben nog twijfels, kunnen de scholen wel open? Zij zien risico’s, voor zichzelf, hun naasten. De scholen gaan dan ook eerst nog maar half open - leraren die de afgelopen weken hun best hebben gedaan alle leerlingen via de laptop of tablet te bereiken, moeten zich nu voorbereiden op een veilige terugkeer. In de zesde aflevering van Wijsneuzen Extra praten Frits van Exter en politicoloog Menno Hurenkamp hierover met Debbie Dussel, lerares aan de openbare basisschool Bijlmerhorst in Amsterdam-Zuidoost. Zij maakt zich zorgen over de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen die toch al met een achterstand kampen. Soms ook omdat hun ouders minder goed in staat zijn ze bij de les te houden. Wat haar betreft moet haar school nu alle aandacht richten op de basisvakken, om de ongelijkheid zo klein mogelijk te maken. Hoewel ze lerares is, spreekt ze liever niet over lessen die wij uit de crisis zouden moeten trekken. “Ik geloof wel dat er nu tenminste meer bewustzijn is dat er in de samenleving arme, werkende ouders zijn met kwetsbare kinderen.” Debbie Dussel is een actieve pleitbezorger voor meer ruimte voor vakmanschap in het onderwijs. Ze twittert daar veel over: @Debdus. Menno Hurenkamp is politicoloog. Hij is verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Zijn thema is burgerschap. Frits van Exter is journalist en oud-hoofdredacteur van Trouw. Techniek: Daan Hofstee / Muziek: Jac van Exter / coördinatie Trouw: Joris Belgers. Support the show.Support the show: http://www.trouw.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.