Betrouwbare Bronnen

Boris Johnson won glorieus de verkiezingen. De media waren dol op hem. Hij kreeg Brexit voor elkaar. In Kyiv was hij een held. Maar de Tory-premier ging roemloos ten onder. Zijn trouwste aanhangers, de jonge politici in zijn kabinet, zegden massaal het vertrouwen op, terwijl de 'oude rotten' hun afkeer niet meer verhulden. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het drama in Downing Street 10 en belichten de unieke historie van de implosie van onverslaanbaar geachte Britse premiers.Bij Johnson speelden twee dingen een cruciale rol. Ten eerste dat iedereen wist dat hij nooit en door niemand te vertrouwen was. Hij verried zijn vriend en premier David Cameron en diens opvolger Theresa May over Brexit. Hij probeerde schaamteloos de EU-leiders tegen elkaar uit te spelen, maar die hadden hun geheime wapen Michel Barnier. En Nancy Pelosi liet weten dat het Amerikaanse Congres niet geloofde in een post-Brexit deal.Ten tweede is Johnson ingehaald door de effecten van zijn enige ‘succes’. De ramp voor de economische voorspoed op de lange termijn die Brexit nu al blijkt te zijn, kon hij niet meer wegmoffelen. Ook niet door ‘de grootste bondgenoot van Zelensky’ te spelen.Is dit uniek? Ja natuurlijk. Zelden ging een premier binnen drie jaar zo de mist in. En nee, uiteraard. PG analyseert drie fameuze momenten in de Britse historie waarbij een prime minister op epische wijze ten onder ging. In 1990 moest Margaret Thatcher meemaken hoe zij op het hoogtepunt van haar politieke loopbaan - nota bene in Parijs - door haar eigen partij en haar eigen ministers weloverwogen en kil werd gedumpt. In 2007 beleefde Tony Blair dat hij als winnaar voor de Labour Party te vaak en te langdurig valse beloften en halve waarheden had gedebiteerd. Hij moest weg en eindelijk Gordon Brown voorrang geven. Voor hemzelf, voor Labour en voor Brown het allemaal te laat.En meest dramatisch was mei 1940. Boris Johnson schreef dan wel een boek over Winston Churchill, maar blijkt de lessen van hoe die aan de macht kwam nimmer te hebben begrepen. De ondergang van Neville Chamberlain in een tijd van oorlog en crisis vertoont verrassende overeenkomsten met de afgelopen week. En het zou er ook nog toe kunnen leiden dat the Queen nadat zij als onverwoestbare vorstin reeds vele records brak, nu nog een laatste politieke benchmark op haar naam schrijft!*** Hieronder nog meer informatie. Op sommige apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Bamigo, kleding gemaakt van bamboe. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 25 procent korting op je eerste bestelling met code BETROUWBAAR25 – ga daarvoor naar Bamigo.comEn we zijn ook heel blij met donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Verder kijken Boris Johnson treedt af als premier***Verder luisteren207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! (oa Michel Barnier - La Grande Illusion)81 - Ambassador Peter Wilson: 'No race to the bottom after Brexit'69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'52 - Hoe Rutte David Cameron teleurstelde32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos30 - Delors en Thatcher08 - Pim Waldeck over 'die gekke Britten' - Paul Rem over The Queen03 - Peter Wilson over Brexit*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:37:19 – Bamigo advertentie en deel 200:55:38 – Deel 301:24:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met veel zelfspot noemt hij zichzelf 'de Barack Obama van den Aldi'. Een niet te dure huismerkversie van de onverwachte aanvoerder uit een minderheidsgroep. Sammy Mahdi werd op 25 juni gekozen om de zwaar aangeslagen christendemocraten in Vlaanderen er bovenop te helpen. Want net als in Nederland en tal van andere Europese landen staat de christendemocratie er bij onze zuiderburen niet goed voor. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt Sammy Mahdi hoe hij zijn partij, CD&V, weer op de kaart wil zetten.Zijn profiel is ongebruikelijk. Zijn persoonlijkheid niet minder en zijn oude klus bijna net zo hopeloos als de nieuwe: hij was staatssecretaris voor Asiel en Integratie. Het maakt Sammy Mahdi allerminst moedeloos of voorzichtig. Integendeel. Hij benadrukt dat zijn verkiezing tot partijleider met 96% betekent dat hij een mandaat heeft voor ingrijpende en noodzakelijke hervormingen. Zowel inhoudelijk als in de communicatie van zijn partij.De 33-jarige Mahdi – zoon van een Iraakse vader en een Vlaamse moeder – groeide als kind al op in het besef dat hij alleen respect en aandacht zou krijgen als-ie alles eruit zou halen wat erin zat aan talent, vernuft, energie en vuur. Die houding doet hem met ironie vertellen hoe hij in Europese ministerraden de zaak nogal eens op stelten zette. En hij kan er goed mee leven dat mensen zich soms aan hem ergeren of niet meteen weten te vatten.Dat maakt zijn kritiek op de eigen partij des te pittiger. In zijn boek Van hol naar vol doet hij aanbevelingen om het christendemocratisch gedachtengoed opnieuw te laden. Hij pleit ervoor in elk geval één woord te verbieden: 'draagvlak'. Want de zogenaamd vriendelijke zoektocht daarnaar is al te vaak een excuus om uit te stellen en onduidelijk te blijven. Dat ziet hij bij discussies over migratie en ook bij de boeren en het stikstofprobleem.Sammy Mahdi kiest ervoor de christendemocraten uit de modus van 'wij moeten besturen om politiek echt te kunnen leven' naar een nadrukkelijk meer ideologische politiek te brengen. Hij noemt zich een 'Daensist' en laaft zich aan de katholieke sociale leer. Tegelijk grapt hij een 'spiritueel eclecticus' te zijn, 'besneden, gedoopt en agnostisch'.Duidelijk is dat Mahdi kiest voor het offensief. Bij zijn aantreden pakte hij andere partijen meteen hard aan. De bozig-verbaasde reacties daarop dient hij vrolijk van repliek. Blijkbaar mag iedereen de aanval kiezen behalve een middenpartij. Daarbij onderstreept Mahdi dat een partij nooit meer is dan het instrument waarmee een politieke overtuiging zich organiseert. Een partij kan ook verdwijnen als zij die rol niet meer weet te spelen. De vurige Europeaan Sammy Mahdi waarschuwt hiermee ook zijn geestverwanten in Nederland en elders in Europa.***Op sommige podcast-apps kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenSammy Mahdi – Van hol naar vol, 10 wake-upcalls voor christendemocratenSeeing Europe anew, young politicians and the future of Europe (met oa Sammy Mahdi)***Verder luisterenAndere afleveringen over de christendemocratie:BB 276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terugBB 218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph BollmannBB 175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVDBB 153 - Het CDA en de tand des tijdsBB 134 – 40 jaar CDA, 10 jaar CDA-congres in de RijnhalBB 127 – De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 119 – Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 83 – Het CDA, lastige coalities en gedogenBB 56 – Tien wetten waaraan een succesvolle partijvoorzitter moet voldoenBB 46 – De koers van CDA-vicepremier Hugo de JongeBB 38 – Elco Brinkman: Het incident regeertBB 14 – Jan Peter Balkenende en Wopke Hoekstra: Een nieuwe agenda voor Nederland en EuropaAndere Belgische gasten in Betrouwbare Bronnen:BB 252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij wasBB 229 - Kristof Calvo: wat de Nederlandse en Belgische politiek van elkaar kunnen leren***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:38 – Deel 201:00:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ‘Fourth of July’ is in de Verenigde Staten een echte nationale feestdag. En terecht, want op die dag in in 1776 werd op de trappen van het toenmalige hoofdkantoor van de Britse kroonkolonie Pennsylvania de Onafhankelijkheidsverklaring voorgelezen.Met Betrouwbare Bronnens vaste Amerikakenner Pirmin Olde Weghuis duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in die heel eigen wijze waarop de Amerikanen hun verleden vieren en koesteren, levend houden en bewust benutten om hun gezamenlijke identiteit als natie van immigranten te verstevigen en verrijken. En je krijgt er als reiziger en toerist een heleboel tips en verrassende suggesties bij!Als eerste gaan we op bezoek bij enkele van de iconische plekken die de historie van deze wereldmacht hebben bepaald. Natuurlijk uit de 18e eeuw Independence Hall in Philadelphia. Maar ook juist naar het daar tegenover gelegen, veel jongere Constitution Center. Want daar diepen historici de betekenis van de Grondwet van 1787 uit die in diezelfde Hall is opgesteld onder leiding van George Washington.Zeker zo iconisch zijn het advocatenkantoor en woonhuis van Abraham Lincoln in het stadje Springfield (Illinois), waar je heel dichtbij het kleinsteedse maar zeer politieke leven komt van het Amerika van 'het wilde westen' van rond 1850. In Atlanta (Georgia) kun je op bezoek in het geboortehuis van domineeszoon Martin Luther King en de kerk daarnaast waar hij en zijn vader beide preekten als voorgangers. Het indrukwekkende graf van de vermoorde burgerrechtenleider vind je er direct naast.Even gruwelijk was het lot van de jonge president Kennedy. In Dallas is een museum ingericht op de zesde verdieping van de gemeentelijke schoolboekenopslag van waaruit Lee Harvey Oswald de president doodschoot. PG vertelt over de huiveringwekkende objecten daar en complotgelovigen die buiten bezoekers lastigvallen. In diezelfde stad is de meest recente van die instituten die wij hier niet kennen: de presidentiële bibliotheek. Jaap en PG nemen je mee naar een hele serie die zij hebben bezocht, van Bill Clinton tot LBJ en van Richard Nixon, Gerald Ford en Ronald Reagan naar Bush senior en junior.Wat zijn dat voor instellingen? Wat doen ze daar? Is het historische profiel van de te eren president daar wel objectief te noemen? Wat kun je er eigenlijk zien en wat doet die honkbalhandschoen in dat laatje van het bureau van Bush? En waarom is Joop den Uyl een soort eregast in de Ford Library in Michigan? En wat gebeurde toen Helmut Kohl de jonge minister Angela Merkel meenam naar die in California?Eigenlijk overal in Amerika zie je op deze manier de rijke en complexe geschiedenis van dit jonge land. Pirmin Olde Weghuis wandelt met ons door een Frans fort aan de Ohiorivier en even verderop neemt PG je mee naar het museum van een Oekraïens-Slowaakse kunstenaar die een begrip wereldwijd werd. In Gallup, een klein plaatsje in New Mexico, gaan we op bezoek bij lang geheimgehouden oorlogshelden uit de Navajo-stam. Hun voorvaderen bouwden tussen 800 en 1100 in de onherbergzame Chaco Canyon in die staat een reusachtig complex van steden en cultische plekken van waar zij met de Maya in Yucatan contact hielden en naar de hemel keken om de toekomst te ontcijferen in de sterrenhemel.In Texas is alles groter, ook de president die er zijn roots had. Van LBJ komen we in zijn Boyhood Home, zijn Ranch en Space Center en Library. De oprichter van zijn partij, de Democrats, bouwde op een heuvel even buiten Charlottesville (Virginia) zijn eigen paleisje. Die vriend van het Duitse genie Alexander von Humboldt was Thomas Jefferson, de derde president. Zijn uitvindingen, wetenschappelijk vernuft, artistiek talent als architect en zijn liefde voor de natuur kun je daar ontdekken. En hij ontwierp en componeerde begin juli 1776 de Declaration of Independence. "We hold these truths to be self evident that all men are created equal and are endowed by their Creator with certain unalienable rights." Elke politieke discussie in elke democratie gaat sinds die zomer uiteindelijk en ten diepste over de betekenis van die zin.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisterenEerdere BB-afleveringen met Pirmin Olde Weghuis:185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens90 - Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historieOok interessant:206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)150 - De memoires van Barack Obama138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland (met Jan Paternotte)133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:10 – Deel 201:25:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Per 1 juli volgt Tsjechië Frankrijk op als halfjaarlijkse voorzitter van de Europese Unie. Werd het Franse halfjaar al van grote historische betekenis, dat van de Tsjechen zal dit niet minder worden. Zoals elk halfjaar duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de politiek, de historie en de cultuur van het presiderende land om zowel hen, Europa als onszelf beter te leren kennen.Verrassend is alvast hoe premier Petr Fiala het ijzer wil smeden nu het nog heet is. Samen met Emmanuel Macron wil hij in Praag meteen een top organiseren van het door de Fransen gelanceerde idee voor een nieuwe verband van EU-lidstaten met anderen in Europa die zich als EU-partners zien en nauwer en intensiever willen samenwerken. Uiteraard sluiten Oekraïne en Moldavië zich daarbij nu direct aan. Hiermee schrijven de Tsjechen sowieso al geschiedenis.PG vertelt over de uitzonderlijke historie van Tsjechië dat in de Middeleeuwen als ‘Bohemen en Moravië’ in Europa een sleutelrol speelde. De ligging in het hart van het continent, het kruispunt van handelsroutes, rivieren en wegen en de rijkdom aan edele metalen, vruchtbare streken en rijke steden maakten dit gebied en zijn hoofdstad Praag een machtig centrum van politiek en cultuur. De meest uitzonderlijke figuur was keizer Karl IV, de Boheemse prins Vaçlav die in Parijs opgevoed werd en in de 14e eeuw als Duits keizer decennialang met vaste hand regeerde. Zijn erfenis heeft vele eeuwen een stempel gedrukt op Europa.Eeuwen later was Praag nog eens het centrum van macht en cultuur, toen keizer Rudolf II als Habsburger rond 1600 regeerde vanuit de Burcht boven de Moldaurivier. Hij was een van de grootste mecenassen in de Europese geschiedenis en poogde tegen de klippen op het losbarsten van godsdienstoorlogen te vermijden. Toen zijn opponenten - ook in de eigen dynastie - na zijn dood deze koers loslieten, leidde dit tot een van de gruwelijkste perioden in de geschiedenis.Ook in later eeuwen hoorden Praag en Tsjechië bij de belangrijkste centra van cultuur en macht. Van Mozart tot Kafka en van Janáček tot Havel drukte dit land een krachtig stempel op Europa. Dat is ook nu weer merkbaar. Fiala en zijn opmerkelijke regering van ‘conservatieven’, 'CDA'ers', 'D66'ers', Piratenpartij en anti-corruptie-activisten komen met een paar duidelijke eigen profielpunten, zoals nauwe strategische samenwerking van EU en Verenigde Staten om nu al lange-termijnplannen te maken om Oekraïne weer op te bouwen.Dat de rijke cultuur van Tsjechië PG verleidt gloedvol te vertellen over de bloeiende operatraditie, kan dan niet verbazen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenCzech Presidency of the Council of the European UnionPOLITICO’s Guide to the Czech EU Presidency***Verder kijkenExcerpt from Rusalka's aria from Act I of Dvořák's opera. Renée Fleming***Verder luisteren279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd71 - Caroline de Gruyter: de EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe - oa over graaf Albrecht***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:49:37 – Deel 201:22:43 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er is oorlog in Oekraïne en de relatie met Rusland bevindt zich op het diepste dieptepunt sinds de val van de Muur. De NAVO, enkele jaren geleden volgens Emmanuel Macron nog ‘hersendood’, houdt komende week haar top in Madrid. De Europese Unie ziet sterker dan ooit dat ook zij steeds vaker een militaire rol heeft te spelen. En ondertussen maakt China zich op voor werelddominantie. Geen beter moment voor Jaap Jansen en PG Kroeger om te gaan praten met de voormalige secretaris-generaal van de NAVO, Jaap de Hoop Scheffer.Een uur lang praten zij over olifanten die het gras vertrappen – “En dat gras was ik” – over een woedende Angela Merkel, een formidabele president van Letland, de moedige president Volodimir Zelensky en vooral ook over zijn ontmoetingen met Vladimir Poetin.De Hoop Scheffer ziet voor de EU en de NAVO één glasheldere opdracht. "Solidariteit uitstralen en ondubbelzinnige eensgezindheid." En dat zal nog niet eens meevallen. Want niet alleen doet president Erdogan welbewust moeilijk aan het doen over Zweden en Finland als nieuwe NAVO-lidstaten, nog veel complexer dat de NAVO-landen geen gezamenlijke Rusland-strategie hebben. Die was er al niet sinds de val van De Muur en dat wreekt zich nu. En zeker ook, omdat hoe dan ook ‘op een dag de diplomatie toch weer aan zet is’.De Hoop Scheffer houdt er nadrukkelijk rekening mee dat ‘Poetin op een bepaald moment zal beseffen dat hij tijd nodig heeft om zijn aangeslagen troepen te hergroeperen’. “Dan gaat hij een staakt het vuren of iets dergelijks aanbieden. En wat doen wij dan?"De oud NAVO-topman haalt persoonlijke herinneringen op aan gesprekken over Oekraïne met mensen als Condoleeza Rice, Bob Gates, George W. Bush, Merkel, Dmitry Rogozin en Poetin. Hun grote confrontatie op de NAVO-top in 2008 in Boekarest zat hij zelf voor. “Not NATO's finest hour”, zegt hij met understatement.Hij onderstreept dat in ons land kennis, besef en begrip voor de partners in Midden- en Oost-Europa bijna afwezig lijkt, evenals het besef hoe wezenlijk het is dat op de aanstaande NAVO-top landen als Zuid-Korea, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland actief meedoen en wat dit betekent voor de wereldpolitiek.Al deze ontwikkelingen en de noodzakelijke expansie van de EU moeten wat hem betreft leiden tot ‘een fundamentele herziening van wat de EU nu is’. Europa moet een van de polen in de multipolaire wereld van de 21e eeuw zijn. We beseffen nog nauwelijks wat dit van ons kan vragen en wat dit voor elk land in Europa gaat betekenen, zegt hij.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezen2022 NATO Summit***Verder luisteren276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann151 - Terug naar Uruzgan22 - Jaap de Hoop Scheffer wil kernwapen onder F-3519 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:33:18 – Deel 200:58:04 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Belazerd.” Frans Leijnse heeft maar één woord nodig om te kwalificeren hoe Nederland ervoor staat met gelijke kansen in het onderwijs.Frans Leijnse was onder meer Tweede-Kamerlid, senator, hoogleraar en voorzitter van de HBO-raad. Hij was en is zeer betrokken bij discussies over onderwijs, vernieuwingen in het hoger onderwijs en het beroepsonderwijs, de arbeidsmarkt en de staat van zijn partij, de PvdA. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem naar aanleiding van zijn nieuwe boek Standenonderwijs – Hoe afkomst nog steeds onze schoolloopbaan bepaalt.Kern van Leijnses analyses is dat in ons onderwijssysteem twee dingen elkaar versterken die kansenongelijkheid vergroten. Ten eerste sorteert Nederland kinderen op een veel te vroeg en weinig doordacht moment uit door te bepalen wat hun niveau is in plaats van te kijken waar ze nog beter zouden kunnen. Ten tweede krijgen schooltypen waar jongeren met veel kansen naartoe gaan veel ruimere middelen en hoger opgeleide docenten.Daarbij komt dat ons land bij 'Leven Lang Ontwikkelen' bepaald niet vooroploopt en zo de essentiële 'levensloopbaan' van mensen in een hoogontwikkelde kenniseconomie veel te weinig aanmoedigt en versterkt. Zouden we dat wel doen, dan konden veel maatschappelijke dilemma's en bijvoorbeeld ook de grote tekorten aan getalenteerde, goed opgeleide mensen beter aangepakt worden.Leijnse wijst erop dat een wijdverspreide 'deeltijdcultuur' dit nog verergert, ook in het onderwijs. Effectieve oplossingen – met name in de fiscale sfeer - blijven achterwege. De Nederlandse aanpak is verrassend ondoelmatig, talent-verspillend en conservatief, zegt Leijnse.Hij verhaalt kleurrijk vanuit zijn eigen ervaringen als jongen uit een Rotterdams havenarbeidersmilieu.Met harde cijfers hekelt hij het beleid van de nieuwe minister Robbert Dijkgraaf, die opnieuw vooral geld steekt in extra's waar al veel investeringen terecht kwamen en weinig in tekorten waar juist extra impulsen nodig zijn.In het tweede deel van het gesprek spreekt Leijnse zich nadrukkelijk uit voor verregaande samenwerking tussen PvdA en GroenLinks. Hij onthult bijna achteloos dat de partijtoppen al bezig zijn met het vormen van één lijst en één program bij komende Kamerverkiezingen. Leijnse hoopt daarbij op een ‘veel minder technocratische en zielloze koers’ dan de PvdA onder Wim Kok begon te varen en waarover hij uit de binnenkamer vertelt.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenStandenonderwijs. Hoe afkomst nog steeds onze schoolloopbaan bepaalt (Uitgeverij Eburon, 2022)Onderwijsraad - Doorgeschoten differentiatie in het onderwijsstelsel (2021)Lezing Geert ten Dam bij afscheid Kim Putters (2022)Robbert Dijkgraaf - Beleidsbrief hoger onderwijs en wetenschap (2022)WBS Jaarboek (2006), pp. 78-100***Verder luisteren216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten201 - Het geheim van het hbo-succes183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei181 - Voor nieuwe Kamerleden en bewindslieden: lessen uit de politieke praktijk van Jet Bussemaker126 - De kracht van hoger onderwijs123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van KemenadeBB 64 – Wim Kok, een leven op eigen kracht, gesprek met biograaf Marnix KropBB 50 - Vrijheid van onderwijsBB 34 – Lodewijk Asscher over zijn PvdABB 09 – Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 (het onderwijs)01:12:00 – Deel 2 (de PvdA)01:46:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 2 augustus is Mark Rutte de langst dienende premier van Nederland. Daarmee passeert hij Ruud Lubbers. Zijn vierde kabinet zit nu bijna een half jaar.Jaap Jansen en PG Kroeger leggen Rutte en zijn VVD onder het vergrootglas. Hoe vergaat het de premier en de VVD als grootste partij?Met de VVD meedenkend zijn Jaap en PG er niet gerust op. Hoe is het mogelijk dat een geoliede, scherp afgestelde machtsmachine zich op haar eigen partijcongres geheel liet overrompelen door ophef en onmin onder de eigen leden? Hoe kon het zijn dat men de eigen minister, oud-partijvoorzitter Christianne van der Wal zo liet spartelen en zwemmen met de stikstofcrisis?Dat binnen de VVD geworsteld wordt met de verschillende rollen en inhoudelijke zwaartepunten is niet zo vreemd als je ziet hoe zij aan deze nieuwe kabinetsperiode begon. De verkiezingscampagne ontbeerde inhoudelijke perspectief, ideeën en ambities. Het enige doel - Rutte moet premier blijven - raakte bij de start van de kabinetsformatie bijna fataal beschadigd. Het opstellen van een inhoudelijk program kwam maar niet van de grond. En uiteindelijk koos de VVD voor weinig relevante, politiek minder ambitieuze en laag-profilerende posten.En de enige VVD-bewindspersoon die een grote crisis moet oplossen werd op het congres in feite politiek gekielhaald. Ze werd niet krachtig en vanuit de inhoud van beleid of vanuit de liberale beginselen gesteund. Jaap en PG diepen uit waarom dat gebeurde en hoe het komt dat de VVD verder onzichtbaar blijft als cruciale regeringspartij. Bovendien is Rutte met het vertrek van Angela Merkel zijn politieke anker in de EU kwijtgeraakt.Dit doet de vraag rijzen of Rutte na twaalf jaar niet een beetje is gaan lijken op de man wiens record hij zo graag wil breken. Eigenaardige patronen uit Lubbers' nadagen beginnen ineens op te vallen binnen de VVD en in Ruttes eigen optreden.***Deze aflevering is mogelijk dankzij een advertentie van Nextory, een app voor luisterboeken en e-books. Betrouwbare Bronnen-luisteraars kunnen Nextory 50 dagen gratis proberen. Ga daarvoor naar nextory.nl/betrouwbarebronnenEn deze aflevering is uiteraard ook mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?41 - Klaas Dijkhoff over VVD, coalitie en FVD32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD ***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:35:08 – Advertentie Nextory00:37:54 – Deel 201:26:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Toen Angela Merkel voor het eerst met Vladimir Poetin sprak, had hij een cadeautje voor de bondskanselier die bang is voor honden. Een pluche speelgoedhond. Dit detail en tal van verrassende en soms aangrijpende inzichten kwamen aan de orde in haar eerste interview sinds ze precies een half jaar gelden vertrok. Jaap Jansen en PG Kroeger volgden het interview, dat plaatsvond in het oude theater van Bertolt Brecht in het oosten van Berlijn.Dat Merkel zich daar uitvoerig liet ondervragen toont dat zij ook nu nog die vrouw uit 'het oosten' is, uit het Berlijn van de DDR waar zij studeerde en werkte als wetenschapper. Dat bleek ook bij haar verhaal over hoe zij na haar terugtreden was gaan 'auslüften' aan de Oostzee, in haar vroegere kiesdistrict van het eiland Rügen en de Hanzestad Stralsund.Jaap en PG analyseren vooral haar verhaal hoe zij zestien jaar lang met Poetin moest 'wirtschaften'. Duidelijk wordt dat deze relatie veel energie, vasthoudendheid en ook emoties vergde. En er bleef altijd een kloof: “Ein grosser Dissens.”Over haar eigen politieke koers richting Kremlin en Kyiv is Merkel openhartig en genuanceerd. Bijna methodisch legt zij uit hoe ze vanaf haar aantreden een lange-termijnblik had en daarbij zelfs haar politieke bondgenoot president George W. Bush de voet durfde dwars te zetten. Als zijn wens om Kyiv het NAVO-lidmaatschap aan te bieden was doorgezet, zou Poetin al veel eerder hebben doorgezet, redeneert Merkel.Het keerpunt werd 2014. Toen kreeg zij het vertrouwen dat de mensen in Oekraïne echt verlangden naar een Europees perspectief. Door toen te dealen met Poetin, maakte zij ruimte voor de verdere ontwikkeling van Oekraïne in democratische richting. Fel verdedigt zij daarbij haar politieke realisme. En ze toont bitterheid over de beperkingen waaraan zij - ook door coalitiepartner SPD - gebonden bleef.De conclusies die Merkel hieruit trekt zijn ingrijpend en hoogst actueel. Ze onderstreept dat ze altijd beseft heeft hoezeer Poetin de Europese Unie vreest als gevaarlijk succesmodel dat de vroegere vazallen van Rusland kansen biedt als deelgenoot van het westen. Daarom doet Poetin wat hij maar kan om dat Europa te beschadigen.***Deze aflevering is mogelijk dankzij een advertentie van Nextory, een app voor luisterboeken en e-books. Betrouwbare Bronnen-luisteraars kunnen Nextory 50 dagen gratis proberen. Ga daarvoor naar nextory.nl/betrouwbarebronnenEn deze aflevering is uiteraard ook mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenRalph Bollmann – Angela Merkel, een kanselier in haar tijd (De Arbeiderspers, 2021)***Verder kijkenAltkanzlerin Merkel im Live-Gespräch mit Schriftsteller Alexander OsangPoetin spiegelt zich aan Peter de Grote***Verder luisteren218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 en spotje voor Nextory00:56:22 – Deel 201:28:44 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De kindertoeslagaffaire waarin sprake is van ‘institutioneel racisme’, eerder al de leegloop van het apparaat en nu het gedoe rond de spaartaks: de problemen bij de Belastingdienst zijn zo groot dat al op bladzijde 1 van het coalitieakkoord van Rutte IV staat dat onorthodoxe maatregelen noodzakelijk zijn.Om burgers beter te beschermen zou Nederland naar Amerikaans voorbeeld een ‘Taxpayer Advocate’ moeten krijgen. In Amerika een instituut met 2000 medewerkers en in elke staat een of meer vertegenwoordigingen.Als we in ons land zo’n Taxpayer Advocate al hadden gehad, dan had de kindertoeslagaffaire hoogstwaarschijnlijk voorkomen kunnen worden. Dat zegt Nina Olson, die van 2001 tot 2019 de Taxpayer Advocate was. Jaap Jansen en PG Kroeger praten anderhalf uur met haar over haar ervaringen in Amerika, die vaak opvallend lijken op wat er in Nederland mis is bij de belastingheffing en de uitkering van toeslagen.Wat Olson als aanpak in vele jaren kon ontwikkelen is buitengewoon relevant en leerzaam voor politiek Den Haag. Zij schetst in de kern een leerproces voor alle betrokkenen op weg naar die veelgenoemde 'nieuwe bestuurscultuur'.Enkele wezenlijke elementen daarin zijn:- Een dienst die inkomsten voor de staat moet innen heeft zelden de cultuur en expertise in huis om burgers tegelijkertijd te voorzien van sociale inkomensondersteuning- Een dienst die alert is op ontwijking en fraude moet geen repressieorgaan zijn- Een Taxpayer Advocate-organisatie moet individuele gevallen onderzoeken en ondersteunen en daarnaast systemische analyses maken en lessen trekken voor beter beleid- De rolopvatting van de volksvertegenwoordiging en van de beleidsmakers op ministeries is hierbij essentieelOlsons ervaringen van het lokale niveau van rechtsbescherming van burgers tot en met het werken met een krachtig mandaat in Washington DC zijn beeldend en instructief.Ook zij zag 'institutioneel racisme' bij de filtering van data over burgers. Maar ook een trend waarin argwaan rond fraude heel het apparaat bijna kopje onder deed gaan.Wat in ons land niet bestaat, maar in Amerika van levensbelang blijkt is een helder overzicht van de fundamentele rechten op dit terrein van burgers. 'The Taxpayer Bill of Rights' als fundament van een nieuwe bestuurscultuur in Washington.Nina Olson sprak eerder deze week met de commissie Financiën van de Tweede Kamer en met een aantal deskundigen, onder wie de onlangs aangetreden inspecteur-generaal belastingen, toeslagen en douane Bart Snels***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenBooij en Van der Velde - Taxpayer Advocate Service in Nederlandrapport 'Burgers beter beschermd'Coalitieakkoord 'Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst'***Verder luisteren226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:56:02 – Deel 201:32:14 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 4 juni 1872, overleed Johan Rudolf Thorbecke. 150 jaar geleden, maar zijn naam klinkt nog dagelijks in bestuurlijk Nederland in discussies over grondrechten, vrijheden en liberale ideeën. Thorbecke was "ontegenzeggelijk een niet gewone man, de leegte zal zeer groot zijn”, schreef een van zijn opvolgers als minister-president in zijn dagboek. Maar wat weten we eigenlijk van hem?Jaap Jansen en PG Kroeger gaan daarom op zoek naar de minder bekende feiten en karakteristieken van deze staatsman die leefde van 1798 tot 1872. Dus van de tijd van Napoleon tot die van Bismarck, van Goethe tot Wagner.Het eerste dat Thorbecke sterk onderscheidt van zijn tijdgenoten, collega's en eigenlijk al zijn opvolgers is dat hij een allochtoon was uit een in die tijd marginale 'culturele minderheid'. Zijn Duitse afkomst en Lutherse opvoeding maakten hem iemand met een veel bredere bagage en blik, zowel als wetenschapper als in zijn politieke en bestuurlijke rollen. Zijn herkomst bleek een krachtig pluspunt.En die achtergrond maakte Thorbecke onmiskenbaar een Europeaan, zowel in culturele en geestelijke zin als in zijn politieke en wetenschappelijke werk. De contacten met zijn familie en met die van zijn Duitse echtgenote zorgden ervoor dat hij eigenlijk permanent over de grenzen heen keek en ook veel bezoeken bracht aan Dresden. Heel bijzonder was daarbij zijn sterke band met de nummer één van de vorsten van zijn tijd, de ruimdenkende koning Leopold van het nieuwe land België.De historische betekenis van Thorbeckes werk aan de Grondwet van 1848 staat buiten kijf, maar de echte gebeurtenissen van die fase laten zien dat hij veel minder 'de maker' ervan was dan vaak gedacht. Niettemin was het meer dan wie ook Thorbecke die de nieuwe constitutie overeind hield en zo grondvestte dat felle tegenstanders als koning Willem III het onderspit moesten delven. Hun strijd was ongekend scherp en zelfs de paus werd in dat conflict partij!Met de nieuwe Grondwet en de energieke uitwerking van de nieuwe bestuurlijke en politieke principes werd Thorbecke een van de grootste emancipatoren in onze geschiedenis. Het maakte hem geliefd en bewonderd, niet alleen bij 'partijgenoten', maar bijvoorbeeld ook bij de katholieken die dankzij hem gelijkberechtigde burgers werden. Hij schafte de slavernij af en op zijn sterfbed tekende hij nog het besluit dat voor het eerst een jonge vrouw toeliet aan de universiteit: Aletta Jacobs.Hij was een echte doener, een man van concrete daden. Hij maakte het Torentje heel bewust de cockpit van macht. Zo werd hij 'de Humboldt der Nederlanden', een groot innovator van de modernste infrastructuur en mobiliteit. Het is dan ook geen wonder dat iemand met zoveel daadkracht en vernuft niet alleen maar vrienden maakte. Daarbij kwam dat Thorbecke een zeer fel en emotioneel mens was.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Verder lezenRemieg Aerts - Thorbecke wil het (Uitgeverij Bert Bakker)Matthijs van de Waardt - De man van 1848, Dirk Donker Curtius (Uitgeverij Vantilt)***Verder luisteren249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalisme50 - PG Kroeger over de vrijheid van onderwijs43 - Het Binnenhof, een eeuwenoud ratjetoe***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:47:16 – Deel 201:26:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.