Bureau Buitenland

Acht jaar na de massale vlucht van de Rohingya uit Myanmar blijft de situatie kritiek. Ondertussen waarschuwt buurland Bangladesh, dat inmiddels meer dan een miljoen Rohingya’s opvangt, dat het vluchtelingen wil terugsturen. Vannacht vond er een speciale VN-conferentie plaats om internationale aandacht voor dit probleem te behouden. Is er toekomstperspectief voor de Rohingya? Daarover UNHCR-vertegenwoordiger Ivo Freijsen, die momenteel in Bangladesh is. (12: 27) Hebben Palestijnen zelf nog iets te zeggen? De Amerikaanse president Trump en de Israëlische premier Netanyahu hebben een akkoord bereikt over de toekomst van Gaza. De deal bepleit een wapenstilstand als stap richting vrede. Westen en Arabische landen klinken positief.  Grote vraag is hoe Hamas zal reageren. Maar hebben de Palestijnen zelf nog iets te zeggen over hun toekomst? Hierover de Palestijns-Nederlandse Aisja Hamed. Presentatie: Nadia Moussaid.

De recente Russische schendingen van het Europees luchtruim leidden vooral in de landen aan de oostgrens van ons continent tot grote onrust. Vandaag is er een bijeenkomst onder leiding van de Oekraïense Eurocommissaris voor Defensie, waar plannen worden besproken om een dronemuur te bouwen. Komt er in de lucht een nieuw IJzeren Gordijn? En als het nog even duurt voordat zo’n afweer er is, hoe moet op de korte termijn de Europese reactie op Russische provocaties dan zijn?  Daarover journalist en defensiespecialist Jens Franssen en Oost-Europacorrespondent Mark Middel.  (12:56) Zondag in Bureau Buitenland  Bram Vermeulen sprak met de Israëlische journalist Gideon Levy. Zondag te zien in Bureau Buitenland op NPO 2. (00:14:10) Californië moet leren leven met vuur Als onderdeel van zijn onderzoek naar klimaatverandering sloot de Amerikaanse antropoloog Jordan Thomas zich aan bij de Los Padres Hotshots. Het werk bij deze Californische elite-eenheid van de brandweer bleek zwaarder dan hij ooit voor mogelijk had gehouden, nu megabranden het gebied elk jaar meer teisteren. In zijn boek Als alles brandt beschrijft Thomas wat de ervaring hem leerde over de Amerikaanse omgang met vuur en hoe je ermee kunt leren leven. Redacteur Djuna Kramer sprak hem.  Presentatie: Sophie Derkzen.

Aankomend weekend vindt het partijcongres in het Verenigd Koninkrijk plaats. Terwijl Keir Starmer in zijn nek gehijgd wordt door zijn eigen acherban, wordt de partij ook nog eens in de peilingen ingehaald door de rechtspopulistische partij Reform UK. Hij neemt de vlucht naar voren met een nieuw plan om achtergestelde wijken te helpen. Kan Starmer zich zo nog staande houden? We bespreken het met VK-correspondent Anne Saenen en VK-kenner en hoogleraar Europees recht aan de VU, Gareth Davies. (14:05) VN-sancties als donkere wolk boven Iran De VN-sancties tegen Iran dreigen wederom van kracht te gaan wegens het nucleaire programma van het land. Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk vinden dat Iran zich niet meer aan de afspraken houdt. Op hetzelfde moment wordt ook onderhandeld over een kerncentraleakkoord tussen Rusland en Iran. Waarom willen Europese landen de sancties juist nu weer invoeren? En hoe zal het regime in Iran hierop reageren? Daarover historicus en Irankenner Peyman Jafari. Presentatie: Nadia Moussaid

Als Europese landen niet snel migratie terugdringen en afstand doen van de ‘groene waanzin’, zullen zij naar de verdommenis gaan. Dat was de boodschap van Donald Trump toen hij gisteren de VN toesprak. Volgens een nieuw rapport van denktank European Council on Foreign Relations is Trump bezig met een agressieve beïnvloedingscampagne in Europa, en laten Europese landen hun agenda daardoor te veel bepalen. Hoe kan het beter? Daarover Caroline de Gruyter, Europa-correspondent en columnist voor NRC. (13:00) Het Kremlin wil Moldavië voor zich winnen Kandidaat-EU-lid Moldavië houdt dit weekend parlementsverkiezingen. Daarbij staan Moldaviërs voor de keuze tussen een pro-Europese, of een pro-Russische koers. Volgens president Maia Sandu zou Rusland actief proberen de aankomende verkiezingen te beïnvloeden om haar pro-Europese regering te verzwakken. Daarbij lijken steeds minder methoden geschuwd te worden. Analist Wouter Zweers van Instituut Clingendael praat ons bij. Presentatie Sophie Derkzen.

Dit jaar vieren de Verenigde Naties het 80-jarige bestaan, maar van een feeststemming is in New York geen sprake. Op de Algemene Vergadering heerst een sfeer van machteloosheid en frustratie over het eigen functioneren. Vooral het onvermogen om iets te doen aan de genocide in Gaza en de oorlogen in Oekraïne en Soedan. Terwijl de VS het laat afweten en frontaal de aanval opent op de VN, roeren landen uit het zuiden onder leiding van China om een alternatieve wereldorde op te eisen. Correspondent Eva Rammeloo woont de Algemene Vergadering bij en doet verslag. Nieuwe Amerikaanse sancties tegen Strafhof   De Verenigde Staten overwegen deze week sancties tegen het hele Internationaal Strafhof in Den Haag vanwege onderzoeken naar vermeende oorlogsmisdaden in Gaza. Eerder zijn al sancties ingesteld tegen individuele rechters en aanklagers. Met de geplande “entity sanctions” wil Washington het Strafhof als organisatie aansprakelijk stellen. De Amerikaanse maatrgelen kan onder meer gevolgen hebben voor bankzaken, softwarelevering en salarisbetalingen. Het ICC en zijn lidstaten bereiden zich nu voor op mogelijke tegenreacties.  We bespreken het met voormalig rechter bij het Joegoslaviëtribunaal Fons Orie.    Presentatie: Nadia Moussaid

Terwijl de Palestijnen worden teruggedrongen naar een steeds kleiner gebied, erkennen steeds meer landen Palestina als officiële staat. Dit tot grote woede van Israël, dat niks wil weten van een tweestatenoplossing. Heeft erkenning van Palestina door andere landen daadwerkelijk nog zin, of is die puur symbolisch? We vragen het onderzoeker en specialist aan de Universiteit Utrecht Peter Malcontent. (11:06) Partners uit noodzaak: EU en India  De Europese Commissie is op zoek naar nieuwe partners, en heeft aangekondigd intensiever te willen samenwerken met India. Dat gaat niet alleen over een op handen staande handelsdeal, maar ook over diplomatieke en militaire samenwerking. Ondertussen blijft India ook een goede partner van Rusland – hoe valt dat voor de EU te rijmen? Daarover EU-correspondent Rik Rutten en hoogleraar Vrije Universiteit Haroon Sheikh. Presentatie: Nadia Moussaid

Turkije heeft - na de VS - het grootste leger van de NAVO. En mengt zich overal: van de oorlog in Oekraïne tot de Hoorn van Afrika. Intussen verdwijnt in Turkije zelf de oppositie in rap tempo achter de tralies. Hoe groot is de macht van Erdogan? Mitra Nazar was vijf jaar correspondent voor de NOS in Turkije en ook Turkije-kenner Cevahir Varan schuift aan.  Presentatie: Sophie Derkzen

In de Turkse hoofdstad Ankara doet de rechter vandaag uitspraak over het partijbestuur van de grootste oppositiepartij CHP. De procedure zou kunnen leiden tot het ontslag van partijleider Özgür Özel, de grootste concurrent van president Erdoğan. Dit weekend gingen ruim 50.000 mensen de straat op om te protesteren tegen deze poging van de Turkse regering om de oppositie uit te schakelen. Wat blijft er over van de Turkse democratie? We vragen het collega en Turkije-kenner Cevahir Varan.  (10:27) Drones bedreigen aanvoerroute in de Donbas  Met toenemend succes weten de Russische militairen hun eigen drones in te zetten aan het oostelijke front. Dat zet de verdediging van Oekraïne onder grote druk, zo vertellen militairen en commandanten aan onze verslaggever Michiel Driebergen. Hij maakte een reportage in de plaats Druzhkivka. Zeker nu een belangrijke aanvoerroute vanuit Kharkiv naar de Donbas bedreigd wordt, is de situatie nijpend. Presentatie: Laila Frank

Onder druk van de Amerikaanse president Trump zijn in Belarus 52 politiek gevangenen vrijgelaten. Daartegenover staat onder andere een afzwakking van de sancties tegen de Belarussische luchtvaartmaatschappij Belavia. Het is een volgende stap in de opvallende toenadering tussen Trump en president Aleksandr Loekasjenka, een nauwe bondgenoot van Poetin. Of de vrijlating onverdeeld goed nieuws is voor de tegenstem in Belarus, is de vraag, zegt journalist Franka Hummels, die het land op de voet volgt.  (09:15) Europa Draait Door: internationaal recht Wat blijft er over van het internationale recht, nu in Gaza door de Israëlische bezetting zo veel kinderen sterven en Rusland Oekraïne aanvalt? Welke gevolgen heeft de afbraak van de internationale orde voor Europa? Marieke de Hoon, hoofddocent Internationaal strafrecht, vertelt het in een nieuwe aflevering van onze podcast. (11:01) Keniaanse sloppenwijken inspiratiebron voor democratie Kenia was deze zomer groot in het nieuws vanwege de protesten tegen de regering. Jongeren in Kenia snakken naar verandering. In een Keniaanse sloppenwijk nemen jongeren het heft in eigen hand. Ze bieden inspiratie voor het land. Daarover antropologe Naomi van Stapele, die onderzoek doet naar deze groep. Presentatie Laila Frank.

De reacties van politici buitelen over elkaar heen na de politieke moord op activist Charlie Kirk, boegbeeld voor jonge MAGA-aanhangers. Het is het zoveelste geval van politiek geweld in de Verenigde Staten de afgelopen jaren. Wat is daarvan het effect op de Amerikaanse politiek? En hoe dragen politieke reacties bij aan het verder verharden van de sfeer? We vragen het aan voormalig VS-correspondent voor de VRT Björn Soenens. (10:10) Europa buitenspel Het ‘mondiale zuiden’, oftewel de landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika, is met een opmars bezig. Inmiddels vormen die landen bijna de helft van de wereldeconomie, en dat aandeel zal alleen maar groter worden de komende jaren. Op geopolitiek toneel betekent dat ook verschuivingen. De Adviesraad voor Internationale Vraagstukken waarschuwt de Nederlandse overheid met klem dat ons land, en Europa als geheel, irrelevant dreigen te worden als we niet betere relaties aangaan met landen in het mondiale zuiden. Voorzitter van de commissie van het rapport Annelies Zoomers schuift bij ons aan. Presentatie: Laila Frank