De Dag

Voor het eerst in drie jaar neemt voormalig Jumbo-baas Frits van Eerd in de rechtszaal het woord in een zaak die al jaren breed wordt uitgemeten in de media en deze dagen inhoudelijk wordt afgerond. Hij wordt verdacht van witwassen, fraude en geknoei met papieren, maar ontkent. AD-journalist Jurriaan Nolles is co-auteur van het boek Fritske, hij sprak meer dan honderd mensen rond Van Eerd, had inzage in politieverhoren en volgt het proces van dichtbij. Met hem bespreken we de zaak, die in ieder geval bij de hoofdverdachte veel emoties oproept. Reageren? dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies en IJsbrand Terpstra

Amerika is in de Israëlische oorlog met Iran gestapt. President Trump verbreekt hiermee een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloftes, want hij zou de 'vredespresident' worden die oorlogen beëindigt en geen nieuwe avonturen in het buitenland begint. Waarom heeft hij dan toch Iraanse doelen aangevallen en op basis waarvan heeft hij deze beslissing eigenlijk genomen? In deze extra lange podcast vertelt oud-militair en hoogleraar krijgswetenschappen Martijn Kitzen over de zogenoemde operatie Midnight Hammer en de uitzonderlijke inzet van Massive Ordnance Penetrator-bommen (de 'bunkerbusters'). Hoe effectief zijn die, welke schade hebben ze aangericht en: wat lag er nou daadwerkelijk op de drie locaties die zijn aangevallen? Ook spreekt hij over de (on)mogelijkheid om met louter militaire middelen een atoomprogramma uit te schakelen. Amerika-deskundige Casper Thomas gaat in op de politieke implicaties. Trump heeft het Congres niet geraadpleegd, binnen zijn eigen partij wordt getwijfeld of deze stap verstandig was, hij heeft adviezen van de eigen veiligheidsdiensten over het Iraanse atoomprogramma terzijde geschoven en onduidelijk is of er een strategie aan deze aanvallen ten grondslag ligt.  Is er wel een plan of is dit in feite een solo-actie van de president?  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Onze zaterdagse serie Van onze correspondent is tot een voorlopig einde gekomen. Maar afgelopen week deed de unieke gelegenheid zich voor dat (bijna) alle NOS-correspondenten in Nederland waren voor de correspondentendagen. Tijdens de publieksavond in theater Flint in Amersfoort maakten we een rondje door de foyer en spraken enkele correspondenten die we nog niet in de serie gehoord hadden: - Mustafa Marghadi (Zuidoost-Azië) - Thijs Kettenis (Griekenland en Balkan) - Laura van Megen (China) - Mitra Nazar (Turkije) - Anoma van der Veere (Japan) - Daisy Mohr (Midden-Oosten) - Ryan Hermelijn (coördinator Bureau Washington) - Chiem Balduk (Duitsland) - Sjoerd den Daas (Amerika) Eerdere afleveringen in deze serie zijn terug te luisteren via de feed van podcast De Dag.

Ze hebben als doel: kennis stelen, saboteren en de westerse samenleving ontwrichten. Acties van Russische spionnen in Europa. Nieuwsuur maakte een driedelige serie over de werkwijze van de Russische geheime diensten. President Poetin – zelf oud-spion – behandelt zijn agenten in Europa als helden, en hij maakt er geen geheim van dat zijn spionnen op technologische en militaire geheimen jagen. Eelco Bosch van Rosenthal vertelt in de podcast over Russen die jarenlang undercover-levens leiden in Europese landen en over Russische acties in Nederland. Soms worden ze ontmaskerd, soms wordt duidelijk hoe ze te werk gaan. Maar feit blijft: we weten niet wat we allemaal niet over ze weten. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

Sinds het begin van de aanval op Iran, afgelopen vrijdag, moeten inwoners van Israël meerdere keren per dag de schuilkelders in. Ze zoeken daar dekking voor de Iraanse tegenaanvallen. NOS-correspondent Sander van Hoorn doet dat ook, en hij doet verslag vanuit die schuilkelders. In Israël moet iedereen een veilige ruimte in zijn huis hebben. Er zijn officiële schuil-bunkers en geïmproviseerde schuilplekken. Om op de hoogte te zijn van de gevaren zijn er apps, die precies vertellen waar een inslag dreigt. Maar Israëlische Arabieren hebben veel minder veilige plekken om heen te gaan. In de podcast vertelt Sander hoe dat het er aan toegaat als het luchtalarm klinkt, welke discussies er ontstaan over het sluiten van de deur en hoe de bevolking denkt over de keuze van premier Netanyahu, nu ze de gevolgen dagelijks zelf ondervinden. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Judith van de Hulsbeek

Terwijl de Israëlische aanvallen in Iran alsmaar doorgaan, klinkt steeds vaker de vraag: Is Israël uit op de dood van de machtigste leider van Iran, ayatollah Khamenei, en op het omverwerpen van zijn regime? Hoe reëel is dit scenario, en wat vinden Iraniërs hier zelf van? In deze podcast reageren Iraniërs in Nederland (namen bij de redactie bekend) op de aanvallen van Israël. 'Verandering in Iran is nooit het resultaat geweest van buitenlandse bommen,' zegt één van hen. 'De echte kracht zit in de mensen zelf.' Midden-Oosten correspondent Daisy Mohr komt al twintig jaar in Iran en heeft daar veel contacten. Ze vertelt wat zij van hen hoort. 'De meeste Iraniërs zien het regime graag vallen, maar of ze nou door Netanyahu de democratie in gebombardeerd willen worden...?' Wordt deze oorlog in Iran als een kans gezien voor een regime-wissel? En wat zou er gebeuren als de man om wie in Iran alles draait, ayatollah Khamenei, inderdaad gedood zou worden? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel en Lisa Konings

Van onze correspondent is een serie van de makers van podcast De Dag. Iedere zaterdag maken we kennis met een van de correspondenten van de NOS, het land waar ze wonen, en de verhalen die wat hen betreft meer aandacht verdienen. Vandaag: Kysia Hekster, correspondent voor de EU, NAVO, België en Luxemburg.  Haar standplaats is Brussel maar Kysia Hekster is voor haar correspondentschap veel op reis, vooral om het EU- en NAVO-nieuws te volgen. Die portefeuilles slokken veruit de meeste van haar tijd op, vanwege de radicaal veranderende wereldorde na de inval van Rusland in Oekraïne en de herverkiezing van Trump in Amerika. Vroeger was de NAVO iets wat een Brussel-correspondent er een beetje naast deed, maar tegenwoordig ligt hier een belangrijke focus.  Kysia vertelt hoe de alliantie onder druk staat en hoe er achter de schermen wordt nagedacht over een terugtrekkende beweging van de Amerikanen uit de NAVO binnen vijf tot tien jaar. 'Rutte probeert uit alle macht de NAVO bij elkaar te houden,' aldus Kysia, en het verhaal naar buiten toe is een stuk positiever dan dat je achter de schermen hoort.  Verder vertelt ze over haar drang - van jongs af aan - om zich 'overal mee te bemoeien', zich in te zetten en uit te spreken. Bijvoorbeeld toen ze voorzitter was van de Landelijke Studenten Vakbond en grote studentenprotesten leidde. Waarom is ze eigenlijk de politiek niet in gegaan? 'Het is me wel gevraagd.' Gevaarlijke reizen maakte ze ook, zoals naar Kirgizië toen ze nog Rusland-correspondent was en een Kalasjnikov op haar gericht kreeg, of naar het front in Oekraïne waar de raketten over haar hoofd vlogen. 'Mijn brein werkt zo dat ik op dat soort gevaarlijke momenten rustig word, pas later ga ik het verwerken.' Er kwamen ook veel luisteraarsvragen voor Kysia binnen, onder meer één van iemand met een rolodex vol contacten van wereldleiders waar Kysia graag even in zou neuzen. Kysia's cultuurtips: De podcast Het mirakel van Schuman -  https://www.vrt.be/vrtnws/nl/luister/podcasts/programma/het-mirakel-van-schuman~program-c4156e38-4eb4-4d8c-bfbe-ab778cdd5e06/ En de uitvoering van L'Enfer van Stromae bij Tiny Desk van de NPR - https://www.youtube.com/watch?v=6dkDepLX0rk&list=RD6dkDepLX0rk&start_radio=1&ab_channel=NPRMusic  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie en eindredactie: Rosanne Sies

Nucleaire installaties en de legertop van Iran zijn aangevallen door Israël. Vannacht vlogen tientallen straaljagers het land binnen en doodden kopstukken en verwoestten gebouwen. Wat wil de Israëlische premier Netanyahu met deze aanval? In Podcast De Dag schetst oud-correspondent Inez Polak hoe een verandering van regime in Iran al langer een grote wens van Netanyahu is. Iran zou komend weekend voor de zesde keer in gesprek met de VS over hun atoomprogramma. De Amerikaanse president Trump wilde een nieuwe deal sluiten, maar volgens arabist Leo Kwarten gebeurde er aan tafel de afgelopen tijd weinig. De VS legde hele strenge voorwaarden op tafel, die veel pijn zouden doen. Wat wil Iran nu? Reageren? Mail dedag@nos.nl Redactie: IJsbrand Terpstra & Ulrike Nagel Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek

Al eeuwenlang lopen ze over heidegebieden en ze zijn hartstikke goed in het beheren van die hei. Schapen. Maar schaapskuddes en hun herders hebben het zwaar. In het afgelopen halfjaar stopten twee kuddes ermee, vanwege financiële problemen. En dus zijn er nog 88 kuddes en 200 herders over. Over de toekomst van hen maakt het goededoelenfonds Dinamo Fonds zich grote zorgen. Want zonder extra geld hebben de kuddes simpelweg geen toekomst. Wat betekent dat? De Drentse schaapsherder Julie Teunen zou graag zien dat, net als in andere landen, vaccinaties tegen blauwtong vergoed worden. Want die vaccins van een paar euro drukken zwaar op de begroting. Volgens de voorzitter van de Stichting Behoud Drentse Schaapskuddes Albert Kerssies is er een structureel betere vergoeding nodig om de schaapskuddes in heel het land op de hei te houden. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl Redactie: Ulrike Nagel & Lisa Konings Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek

In de Amerikaanse stad Los Angeles wordt al dagenlang gedemonstreerd tegen de migrantenpolitie ICE. Demonstraties die vreedzaam beginnen eindigen ’s avonds met geweld. Daarom werd gisteren een avondklok ingevoerd. Agenten van ICE jagen in de stad op ongedocumenteerde immigranten. President Trump wil dat er iedere dag 3000 migranten worden opgepakt, zodat hij zijn verkiezingsbelofte van massadeportatie kan waarmaken. In Los Angeles zijn niet alleen criminele migranten gearresteerd, maar ook mensen die daar al jaren wonen, werken en belasting betalen. Los Angeles is de plek geworden waar het migratiebeleid van Trump op fel verzet stuit. Zijn beslissing om -tegen de wil van de burgemeester en de gouverneur- militairen naar de stad te sturen gooide olie op het vuur. Het is een strijd geworden tussen Trump en het democratische Californië. In de podcast vertelt journalist Mari Meyer vanuit LA welke positie migranten in haar stad innemen, en wat de acties van ICE teweegbrengen. NOS-correspondent Sjoerd den Daas vertelt wat Trump daar wil bereiken. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Judith van de Hulsbeek