De Dag

Met groot enthousiasme hebben tienduizenden kinderen hun favoriete woord van het jaar 2024 gekozen. Kinderen gebruiken heel gemakkelijk nieuwe woorden en zijn daarmee belangrijke en creatieve aanjagers van de ontwikkeling van taal.  Uitgeverij Van Dale zette dit jaar een streep door de Woord van het Jaar-verkiezing vanwege heftige reacties op sociale media. De uitgever koos in plaats daarvan zelf voor het woord 'polarisatie'. Bij de eerste verkiezing van het Kinderwoord van het Jaar, georganiseerd door het NOS Jeugdjournaal, ging het heel anders. Presentator Bart Tuinman vertelt in de podcast over de meer dan enthousiaste reacties. Taalwetenschapper Vivien Waszink is gespecialiseerd in het ontstaan en gebruik van nieuwe woorden. Zij zegt dat kinderen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van taal. Er wordt door volwassenen vaak op jeugd- en straattaal neergekeken, zegt ze, maar dat is volgens haar onterecht. We zouden het moeten omarmen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Marco Geijtenbeek

Het kabinet wil Nederland sneller weerbaarder maken tegen een grootschalig gewapend conflict of andere crises, zoals watersnood, een pandemie of een langdurige uitval van 'vitale processen'. En banken adviseren om altijd wat cash geld in huis te hebben, voor het geval dat. Stroomstoringen en cyberaanvallen zorgen er regelmatig voor dat de boel even platligt. Pinnen lukt niet, de computers vallen uit of vliegtuigen blijven aan de grond. Wat gebeurt er als Nederland echt helemaal plat zou liggen? Wat als de stroom voor langere tijd uitvalt en ons land in een blackout terecht komt. Hoe zijn we daar op voorbereid? Menno Jansen is directeur van het COT, het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement en loopt in podcast de Dag dit scenario door. Het ergste scenario, volgens hem. In het land liggen draaiboeken klaar, staan noodaggregaten en kan drinkwater direct uitgereden worden. Maar de crisis moet niet te lang aanhouden, want op die mogelijke ontwrichting voorbereiden is niet te doen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosanne Sies & Judith van de Hulsbeek

Het leek wel armpje drukken. De manier waarop Macron en Trump elkaar een hand gaven in Parijs. Een moment om de innerlijke staatsman in Trump naar boven te laten komen.  De reis naar Parijs was niet het enige dat Trump roem bezorgde. Hij is namelijk voor de tweede keer 'Time Person of the Year'. Een enorme eer, vooral voor Time, maar ook voor hem zelf, zoals Trump zei.  En Amerika heeft volgens sommigen nog een held, namelijk Luigi Mangione. De jongen die ervan wordt verdacht de CEO van een grote zorgverzekeraar te hebben doodgeschoten. Opmerkelijk genoeg is hij populair op het internet en wordt hij ondanks verdenking op moord geprezen als nieuwe Robin Hood.  Wil je reageren of heb je een vraag? amerikakiestpodcast@nos.nl  Presentatie: Rudy Bouma en Sjoerd den Daas  Redactie en Montage: Indy Scholtens en Jesse Nijmeijer  Eindredactie Lars Hulshof

Opeens kon NOS-correspondent Daisy Mohr doen, wat al lange tijd onmogelijk was. Daags na de val van dictator Assad kon ze vrijelijk naar Syrië reizen, en daar kon ze – zonder toezicht - overal naartoe, en met iedereen praten. Voor podcast De Dag hield ze een audiodagboek bij. Daarin horen we hoe ze daar te werk ging en hoe ze het beleefde.  Ze bezocht onder meer een van de martelgevangenissen van Assad, een ziekenhuis waar slachtoffers worden geïdentificeerd, het luxe-hotel waar de nieuwe machthebbers nu zitten en de begrafenis van activist Mazen al-Hamada. Daisy trof een land aan waar een onwerkelijke sfeer hangt, met zowel vreugde als trauma, en waar de bevolking hoopvol maar erg onzeker is over de toekomst. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl. Presentatie & montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Lieke Loman

De economie ligt in puin, de staatskas is leeg en toch moet Syrië bouwen aan een stabiel en welvarend land volgens de nieuwe interim-premier Mohammed al-Bashir. Na Irak, Tunesië, Egypte en Libië is de dictator van Syrië verdwenen. Het regime van Assad is gevallen en hij is inmiddels gevlucht naar Rusland. De nieuwe machthebbers van Syrië maken zich na alle vreugde op voor de realiteit van het opbouwen van een land. Maar hoe ga je verder na een dictator? Oud-correspondent en verslaggever Sander van Hoorn vertelt in podcast de Dag hoe eerdergenoemde landen verder gingen nadat de dictatuur daar ophield. Wat kan Syrië daarvan leren? Volgens van Hoorn moeten de nieuwe machthebbers in Syrië vooral voor stabiliteit zorgen, een regering voor iedereen vormen en buitenlandse inmenging buiten de landsgrenzen houden. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl). Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

De wereldvoetbalbond FIFA maakt vandaag bekend dat Saudi-Arabië het WK van 2034 organiseert. Andere kandidaten waren er niet. Mensenrechtenorganisaties hebben grote kritiek op deze keuze, vooral vanwege de uitbuiting van arbeidsmigranten en de mensenrechtensituatie in het land. Maar de meeste voetbalbonden staan erachter. In de podcast vertelt sport- en onderzoeksjournalist Matthijs van Dam hoe – na alle commotie rondom het WK in Qatar – het sportevenement tóch weer naar een oliestaat kon gaan, waar dezelfde problemen spelen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Lieke Loman

De politie heeft gisteravond drie mannen aangehouden voor mogelijke betrokkenheid bij de explosies in een portiekflat in Den Haag. Maar de vragen blijven.  Vier dagen na de grote explosie zijn er nog veel emoties aan de Tarwekamp in Den Haag. Bewoners zitten met veel vragen én zorgen. Want hoe kon deze ramp gebeuren en wat zegt het over de veiligheid in 'hun' Haagse wijk Mariahoeve? In deze podcast vertelt omroep West-verslaggever Erik Kooyman wat hij in de buurt van omwonenden hoort. Er gaan veel verhalen rond over de mogelijke oorzaak, zegt hij, en je ziet dat mensen echt bang zijn.  Ondanks de arrestaties van drie verdachten, is nog altijd niet duidelijk wat nou precies de oorzaak van de ontploffing was. Het technische onderzoek is nog bezig. Ad van Riel is oprichter van een particulier explosieven-opsporingsbedrijf en weet hoe dit soort explosieven-onderzoeken uitgevoerd worden. Hijzelf is niet op de plek van de explosie geweest, maar heeft wel de beelden bestudeerd die zaterdag al vrij snel online verspreid werden, en kan daaruit al een en ander opmaken. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Judith van den Hulsbeek

In ongekend tempo viel dit weekend het regime van dictator Bashir-al Assad in Syrië. Daarmee komt er een einde aan de Assad-dynastie: vijftig jaar lang maakten de Assads de dienst uit in het land.  In de podcast vertelt Arabist Leo Kwarten wat hun erfenis is. Zo luidde vader Assad in de jaren zeventig een periode in van relatieve rust en stabiliteit, maar toonde hij zich ook een meedogenloos dictator. Met het bloedbad van Hama in 1982 als gitzwart dieptepunt.  Zijn zoon Bashir wilde zijn vader niet opvolgen maar deed het in 2000 toch. En, zo zou later blijken, zette de reflex om naar bruut geweld te grijpen voort. Hij heeft zelfs nog meer bloed aan zijn handen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Joe Biden verleende gratie aan zijn zoon Hunter. Nieuws dat ook deze week nog volop wordt besproken in Washington. Maar ook de nieuwe kabinetskeuzes van Trump zijn gesprek van de dag. Soms lijkt het wel alsof Trump al in het Witte Huis zit. Zelf is hij er ook niet ontevreden over in ieder geval: 'In de laatste twee weken heb ik meer gedaan dan er de afgelopen vier jaar is gebeurd', aldus Trump.  Ook test Marieke de muzieksmaak van Sjoerd. Is die al Amerikaans of toch nog Chinees?  Wil je reageren of heb je een vraag? amerikakiestpodcast@nos.nl  Presentatie: Marieke de Vries en Sjoerd den Daas  Redactie en Montage: Indy Scholtens en Jesse Nijmeijer  Eindredactie Lars Hulshof

Jarenlang werd op Ameland het Sunneklaas-feest in het geheim gevierd. Alleen de eilanders zijn welkom, pottenkijkers niet. Maar het ritueel stond deze week onder hoogspanning. Nadat vorig jaar een cameraploeg van Powned van het eiland was verjaagd, vreesde men nóg meer media-aandacht en zelfs ongeregeldheden. Als buitenstaanders zich ermee gaan bemoeien, dreigt de traditie verloren te gaan, vrezen ze op Ameland. Journalist Herman Zeilstra maakte voor Omrop Fryslan een film over Sunneklaas. In de podcast vertelt hij over de betekenis van het feest voor Ameland. Sunneklaas staat niet op zichzelf. Juist op eilanden kunnen hele oude tradities blijven voortleven, zegt Ineke Strouken, die tradities en volkscultuur onderzoekt. Op het Duitse Waddeneiland Borkum is er een vergelijkbaar feest, dat onder vuur ligt omdat het vrouwonvriendelijk zou zijn. Hoe kan zo’n ritueel dan toch blijven voortbestaan? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: IJsbrand Terpstra