De Dag

Soms zijn er positieve cijfers, maar voelt de praktijk anders. Uit een rapport van het Nibud blijkt vandaag dat de meeste huishoudens er financieel beter voor staan, zoals recent ook al uit rapporten van Deloitte en De Nederlandse Bank was gebleken. Maar zo wordt dat vaak helemaal niet ervaren. Podcast De Dag legde contact met mensen die hun kasboekjes noodgedwongen, of omdat ze dat gewoon leuk vinden, nauwkeurig bijhouden. En Renee Lamboo, bekend van het populaire instagramaccount PorteRenee waar ze tips geeft over besparen en sparen, vertelt wat zij hoort aan verhalen in haar netwerk. Hoe komt het dat er tussen cijfers en beleving soms zo'n groot gat zit? Reageren? Mail dedag@nos.nl Redactie: Rosa Juffer

Georgina Verbaan, S10, Hanneke Groenteman, Natasja Gibbs. Tientallen BN'ers roepen deze dagen op tot donaties voor onder andere een rechtszaak die NGO's hebben aangespannen tegen de Nederlandse staat over de Gaza-oorlog. Ze willen dat Nederland stopt met het leveren van onderdelen voor Israëlische gevechtsvliegtuigen. Er worden internationaal in verschillende landen en in verschillende vormen Gaza-rechtszaken gevoerd. Vandaag waren er voor het Internationaal Gerechtshof bijvoorbeeld ook hoorzittingen in een zaak die Nicaragua tegen Duitsland heeft aangespannen vanwege de oorlog in Gaza. In deze podcast geeft Larissa van den Herik, hoogleraar aan de Universiteit Leiden en gespecialiseerd in internationaal publiekrecht, haar analyse over wat deze zaken opleveren en hoe recht, activisme en politiek zich volgens haar tot elkaar verhouden. Reageren? Mail dedag@nos.nl Redactie: Rosa Juffer & IJsbrand Terpstra

Op 5 april 1994, vandaag dertig jaar geleden, overleed Kurt Cobain. De zanger van grungeband Nirvana was 27 jaar.  Drie jaar daarvoor gaf Nirvana een legendarisch concert in Paradiso in Amsterdam. In deze podcast vertelt Adrian Roling, die er bij was, hoe het er die avond aan toe ging.  Nu nog steeds lopen jonge mensen in Nirvana-shirts over een festivalterrein. Ze luisteren naar de muziek en laten zich er door inspireren - zoals Ivo Schot van de band Subterranean Street Society. Hij legt uit hoe je Nirvana terughoort in zijn liedjes. Volgens muziekjournalist Atze de Vrieze heeft Kurt Cobain artiesten iets belangrijks geleerd: dat je hele eigenwijze dingen kunt doen, en echt je eigen weg kunt kiezen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Dieuwke Teertstra Redactie: IJsbrand Terpstra

Als je in Nederland geestelijke gezondheidszorg nodig hebt, zul je erop moeten wachten. Officeel moet je binnen vier weken een aanmeldgesprek krijgen en daarna binnen 10 weken ook daadwerkelijk hulp - maar uit de nieuwe NZa-cijfers blijkt dat eenderde van de patienten veel langer moet wachten. Hoe is het om op zo'n wachtlijst te staan? In deze podcast vertellen Lotte, Natasja en Priscilla hun verhaal. Alledrie moesten ze jaren wachten op hulp, terwijl ze die hard nodig hadden. Dienke Bos van MIND, een organisatie die zich inzet voor mensen met psychische problemen, ziet iets geks gebeuren: hoe slechter je eraan toe bent, hoe langer je moet wachten. Ze vindt het tijd voor radicale veranderingen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Dieuwke Teertstra Redactie: Lieke Loman & Marieke Nielen

De hoofdrolspeler was er gisteren, tijdens het debat over Russische inmenging, niet bij: Thierry Baudet. Hoofdrolspeler omdat er al jaren vragen zijn over zijn pro-Russische standpunten en of hij daar mogelijk voor betaald wordt vanuit Rusland. Na onthullingen vorige week in Tsjechië over een Russische beïnvloedingscampagne in Europa richtten de pijlen zich opnieuw op hem. Maar ook politici in andere landen worden genoemd. En met name in Duitsland kan dat grote gevolgen hebben, vertelt Hanco Jürgens van het Duitslandinstituut in podcast De Dag. Daar is de AfD opnieuw in opspraak. En Europa-correspodent Kysia Hekster vertelt hoe, zo vlak voor de Europese verkiezingen in juni, ook in het Europees Parlement de vraag overheerst hoe ver de Russische arm strekt en hoe je 'gekochte' parlementariërs buiten de deur houdt. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

Een 27-jarige man is veroordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf -waarvan 10 maanden voorwaardelijk- voor betrokkenheid bij een explosie bij het huis van een loodgieter in Vlaardingen. De verwachting is niet dat de explosies nu ophouden. Het begon precies een jaar geleden, in de eerste week van april: explosieven in Vlaardingen. Tot twee keer toe werden auto's van een loodgieter uit de Zuid-Hollandse plaats tot ontploffing gebracht. Inmiddels staat de teller op dertien aanslagen. Afgelopen weekend vielen er voor het eerst gewonden. Ondertussen blijft de vraag: waarom? De familie van de loodgieter is wanhopig, net als mensen die in de buurt wonen. Want er worden wel verdachten opgepakt, en zoals vandaag berecht, maar niemand verwacht dat daarmee de kous af is. Lokale journalist uit Vlaardingen Jeroen Langeveld volgt de zaak en legt uit hoe justitie moeilijk grip krijgt op de zaak. En Jacco van Giesen van omroep Rijnmond trok het afgelopen jaar de wijken in. Hij ziet welke impact dit soort criminaliteit met explosieven op bewoners heeft - ook buiten Vlaardingen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosa Juffer

Een paar jaar geleden moesten veel Duitse politici er niet aan denken, maar vanaf vandaag is het zo ver: de Duitsers legaliseren de joint.  Duitsland-correspondent Chiem Balduk vertelt in deze podcast wat er allemaal is afgesproken. Want - typisch Duits - het is heel grundlich vastgelegd. En ik praat met Derrick Bergman, voorzitter van het Nederlandse Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod. Hij heeft vanochtend al de vlag uitgehangen op, wat hij noemt, deze "cannabis bevrijdingsdag". En hij neemt ons mee verder de grens over - want hoe vooruitstrevend is dit Duitse plan eigenlijk? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Dieuwke Teertstra Redactie: Rosanne Sies

Wordt hij het of wordt hij het niet? Al maanden gaat het over Mark Rutte als mogelijk de volgende secretaris-generaal van de NAVO. Hij zoude vierde Nederlander op die post worden. Wat staat hem dan te wachten? Directeur van de Atlantantische Commissie Anna van Zoest vertelt hoe de functie van NAVO-baas door de jaren veranderd is. Waar de rol vroeger nog wel door een oud-minister kon worden vervuld, moet het tegenwoordig een voormalig regeringsleider zijn. En het is volgens haar geen toeval dat Nederland al drie mensen leverde. Jaap de Hoop Scheffer vervulde de functie van 2004 tot 2009 en weet nog goed hoe zijn eerste werkdag eruit zag. Aan de Nederlands-Belgische grens, onderweg naar het NAVO-hoofdkwartier in Brussel, werd hij overdragen aan de Belgische veiligheidsdienst, die tot het einde van zijn functie als secretaris-generaal niet meer van zijn zijde is geweken. Hij vertelt wat de functie inhoudt en hoe het bondgenootschap bij elkaar kan worden gehouden in moeilijke tijden. Allerd Stikker (96) haalt herinneringen op aan het leven van zijn vader, Dirk Stikker, de eerste Nederlandse NAVO-baas, en wat daar allemaal bij kwam kijken. NAVO-correspondent Kysia Hekster loopt een dag mee met de hoogste militair van de NAVO, Rob Bauer, de rechterhand van de secretaris-generaal. Hij leidt met militaire precisie een samenwerking van 32 legers. De overleggen daarover in Brussel zijn staatsgeheim. En tot slot lichten we nog één keer een bondgenoot uit. Vandaag: Nederland. Reageren? Mail dedag@nos.nl  Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra Eindredactie: Lars Hulshof

'Twee procent' is misschien wel de meest besproken term binnen de NAVO. Amerika dringt er al decennia op aan dat Europese bondgenoten meer gaan uitgeven aan defensie, maar met de mogelijke terugkeer van Donald Trump als president staat de discussie onder hoogspanning. Hij zegt dat de VS bondgenoten niet zal verdedigen als ze niet genoeg betalen. Splijt de twee procent het bondgenootschap in tweeën? NAVO-correspondent Kysia Hekster vertelt hoe de NAVO-norm is ontstaan en hoe de financiële politiek van de NAVO achter de schermen werkt. Mattijs van de Wiel ziet waar het geld naartoe gaat. Op de kazerne in Eibergen komen militairen van de NATO Responce Force terug van een grote oefening in Tsjechië en worden vrachtwagens en tenten schoongemaakt. Generaal Tak legt uit waarin geïnvesteerd wordt en wat dat voor de slagkracht van de NAVO betekent. Maar is het investeren in oorlogsmateriaal en het opzetten van een oorlogseconomie wel de juiste richting? Pacifist Reinoud Doeschot vindt van niet. Met Poetin kun je niet praten, erkent hij, maar de focus zou veel meer moeten liggen op het creëren van een weerbare samenleving. En met VS-correspondent Rudy Bouma lichten we de bondgenoot uit die het middelpunt vormt van de discussie over geld: de VS. Is een mogelijk vertrek van de Amerikanen uit de NAVO echt aan de orde? Reageren? Mail dedag@nos.nl  Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra Eindredactie: Lars Hulshof

Het beroemde artikel 5 van het NAVO-verdrag, 'een aanval op één is een aanval op allen', trad maar één keer in de geschiedenis van de NAVO in werking. Dat was na de aanslagen van elf september 2001. Er volgden twee decennia aan NAVO-missies in Afghanistan. Oud-militair Martijn Kitzen ging daar voor de NAVO naartoe. Hij vertelt hoe hij zelf begin twintig was ten tijde van 9/11 en, net zoals zowat iedereen in het Westen er diep van overtuigd was dat er iets moest gebeuren om onze veiligheid te waarborgen. Nu staat hij als docent aan de Nederlandse Defensie Academie voor studenten van diezelfde leeftijd - en die dus nog niet geboren waren tijden de aanslagen en moet hij uitleggen hoe groot dat moment was.   Hoewel het na 9/11 de eerste keer was dat artikel 5 werd uitgeroepen, was het niet de eerste keer dat de NAVO in actie was gekomen. In de jaren negentig werd er voor het eerst actief oorlog in voormalig Joegoslavië, waar een burgeroorlog tussen etnische groepen gaande was. Bombardementen in eerst Bosnië en later Kosovo hielpen een einde maken aan die oorlog op het Europese continent, onder meer door de inzet van Nederlandse gevechtsvliegtuigen. In één van die F16's zat Marcel Duivestein, die later werd onderscheiden voor zijn moed. Mattijs van de Wiel zocht hem voor deze serie op, op luchtmachtbasis Volkel.  En met Duitsland-correspondent Chiem Balduk bespreken we bondgenoot Duitsland, dat volgens Martijn Kitze lang met scheve ogen is aangekeken binnen het bondgenootschap omdat ze in militair opzicht nooit hun nek wilden uitsteken. Nu is dat helemaal anders.  Reageren? dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz  Redactie: IJsbrand Terpstra Eindredactie: Lars Hulshof Morgen aflevering 4: Twee procent