De Dag

Ronald Plasterk trekt zich terug als kandidaat voor het premierschap. De berichten die over hem zijn verschenen zijn onjuist, zegt hij, maar hij laat weten dat hij niet langer beschikbaar is. Geert Wilders zegt op X dat hij het begrijpt maar jammer vindt, want Plasterk zou volgens hem een uitstekende premier zijn geweest. Toen Geert Wilders Plasterk in december voordroeg als informateur was de verrassing groot. Zou hij opgewassen zijn tegen de ingewikkelde taak om 4 partijen die zo verschillend waren te verbinden, was toen de vraag. Het lukte hem niet, zoals bekend, want Omtzigt liep van tafel, onder meer omdat hij een probleem had met hoe Plasterk werkte, en de twee gingen niet fraai uit elkaar. Na een excuusbriefje voor 'het dienstauto-incident' in de brievenrubriek van de Telegraaf vrijdag, nam de twijfel over Plasterk dit weekend toe. Ook vanwege de patentenkwestie: Plasterk zou in zijn tijd bij het Amsterdams Universitair Medisch Centrum onterecht alleen patenten hebben aangevraagd voor een kankermedicijn, terwijl een collega de uitvinding had gedaan. Plasterk zegt dat die berichten niet kloppen, maar trekt nu dus wel zijn conclusies. In december, voordat deze patentenkwestie bekend was, maakten we samen met onderzoeksjournalist Kim van Keken een uitgebreid portret over Plasterk - dat volgens ons aardig is om opnieuw te beluisteren. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

De aanstaande coalitie presenteerde gisteren hun hoofdlijnenakkoord "Hoop, lef en trots". 5,5 maand na de verkiezingen is een nieuw kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB in zicht. In podcast de Dag spraken we de afgelopen formatieweken met kiezers van alle vier de coalitiepartijen en in deze aflevering keren we weer terug bij hen. Hoe kijken ze nu naar het resultaat? 4 kiezers van de 4 partijen geven 4 visies op het coalitieakkoord. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

Na ruim een half jaar onderhandelen hebben PVV, VVD, NSC en BBB een 'akkoord op hoofdlijnen' bereikt, zoals zij dat noemen. Vanochtend werd het gepresenteerd. Het akkoord is 26 pagina's dik en in de podcast leest politiek verslaggever Wilco Boom eruit - tot achter de komma.  Wat staat erin, wat niet, welke concessies zijn er gedaan, en: is het uitvoerbaar voor de nog te vormen ministersploeg? En waarom weten we eigenlijk nog altijd niet wie de nieuwe premier wordt? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg

Journalisten worden gehinderd bij pro-Palestina demonstraties, zoals afgelopen maandag bij de Universiteit van Amsterdam. Dat gaat van camera's bedekken, tot wegduwen en bedreigd worden. Vakbond NVJ noemt het jammer: "want we strijden allemaal voor hetzelfde belang, namelijk dat we een vrije samenleving willen hebben". Hoe is het voor journalisten om verslag te doen van een verhit protest, waarbij ze zelf ook onder vuur liggen? En welke rol speelt een camera en een microfoon in deze? Verslaggevers Youssef Abjij en Jeroen de Jager van de NOS en Madelief van Dongen van het Parool vertellen over hun werk en de veiligheid tijdens dat werk. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman & IJsbrand Terpstra

Oud-politiek verslaggever Ron Fresen schetst in de podcast het profiel van de 'ideale' premierskandidaat. De man of vrouw die de langstzittende premier - Mark Rutte - gaat opvolgen. Wat kan de nieuwe premier van hem leren? In deze eindfase van de formatie is nog altijd niet bekend wie de premier wordt van het extraparlementaire programkabinet dat in de maak is. Duidelijk is wel dat de rol van deze premier anders zal zijn dan die van andere premiers. Hoe verhoudt hij of zij zich bijvoorbeeld tot Geert Wilders, die liever zelf minister-president had willen worden, maar in de Kamer komt te zitten? Zit straks de échte premier in de Kamer en een schaduwpremier in het kabinet? En welke kwaliteiten moet deze nieuwe premier hebben om de vier partijen bij elkaar te houden? Volgens oud-politiek verslaggever Ron Fresen was ironisch genoeg Mark Rutte misschien wel de ideale kandidaat geweest. Voor zijn nieuwe boek Het Raadsel Rutte onderzocht hij samen met Wilma Borgman hoe het Rutte keer op keer lukte om politieke crises te overleven.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Marco Geijtenbeek

In de podcast vertellen eindexamenleerlingen hoe ze deze examenperiode beleven. Veel leerlingen ervaren stress. Waarom schaffen we de eindexamens niet af? Hoewel ruim 40.000 vmbo basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte eindexamenkandidaten een maand geleden al begonnen, begint voor het gros van de eindexamenleerlingen deze week de examenperiode. In totaal doen ongeveer 200.000 leerlingen eindexamen. Veel van hen hebben last van prestatiedruk en ervaren stress. In podcast De Dag vertellen Imme, Frederique, Alec, Souraya en Jort Jelle hoe zij deze periode beleven en hoe zij zich voorbereiden. De meesten maken samenvattingen en maken proefexamens. Ook in de les wordt er heel gericht toegewerkt naar de examens, vertelt Arnoud Kuijpers. Hij is docent Nederlands op het Coornhert Gymnasium in Gouda. Er wordt geoefend op wat voor soort antwoorden er verwacht worden en specifieke onderdelen van het curriculum. Kuijpers vindt het voor zowel leerling als docent jammer dat daardoor de aandacht voor andere, belangrijke of inspirerende onderwerpen wegvalt.  Waarom schaffen we de eindexamens niet af, zoals in andere landen gebeurt?   Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman en Rosanne Sies

Joost Klein is door met zijn nummer Europapa op het Eurovisie Songfestival. De hit met een enorme knipoog naar de jaren '90 gooit hoge ogen. En er zijn meer nummers die veel weghebben van dat decennium, viel ook commentator Cornald Maas op tijdens de halve finales. Die trend is in de hele muziekwereld te zien, vertelt muziekjournalist van 3voor12 Timo Pisart in podcast de Dag. Het is een en al back to the nineties. Nederland, Zweden, Oostenrijk en Finland klinken net als vroeger en zijn allemaal door op het songfestival. Wat is het succes van de nineties nu? Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

De bezetting van de Universiteit van Amsterdam is voorbij. Met shovels en rake klappen van de ME werd het Binnengasthuisterrein gisteravond leeggeveegd. De studenten willen dat de uni de banden met Israël verbreekt, vanwege de oorlog in Gaza. Ook een protest op de Universiteit Utrecht is opgebroken. En de acties hier staan niet op zichzelf. In heel Europa wordt geprotesteerd en in Amerika gaan studenten al weken de straat op. In podcast de Dag vertellen demonstranten over hun motivatie om te demonstreren. En het is niet voor het eerst dat de Universiteit de plek is waar flink geprotesteerd wordt. Wat vertellen die studentenprotesten uit het verleden ons nu? Onderwijs- en Universiteitshistoricus aan de Universiteit Leiden Pieter Slaman legt uit. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosanne Sies en Rosa Juffer

De klok tikt door voor de formerende partijen, met vandaag de laatste formeel geplande onderhandelingsdag voor het Hemelvaartsweekend. In aanloop naar de definitieve deadline om een akkoord op hoofdlijnen te bereiken, op 15 mei, laten we in de podcast kiezers van de vier formerende partijen horen. Eerder waren kiezers van NSC, BBB en PVV te horen, vandaag is als laatste aan de beurt: de VVD. De VVD is een partij met een partijleider die het ondanks de positieve geluiden naar buiten toe, zwaar heeft - zegt Wilma Borgman. Want een deel van de partij blijft bezwaren houden over een samenwerking met de PVV. Wat is er in deze fase belangrijk voor VVD-kiezers, en waar liggen voor fractieleider Yesilgöz nu de prioriteiten? Reageren? mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Lieke Loman

Yahya Sinwar wordt 'de Osama bin Laden' van Hamas genoemd, omdat hij de man achter de aanslagen van 7 oktober is. Hij is Israëls most wanted Hamas-leider. Het leger hoopt hem in Rafah te vinden. Wie is hij? Volgens Israël is de politieke leider van Hamas in de Gazastrook, Yahyah Sinwar, de bedenker van de aanslagen van 7 oktober. Hij is de meest gezochte man in Gaza en wordt door het Israëlische leger opgejaagd. Hem vinden, arresteren en meenemen naar Israël, of hem doden, is het speerpunt van de Israëlische campagne. Samen met het bevrijden van de gijzelaars, die Sinwar ook in Rafah vast zou houden.  Leo Kwarten is arabist en Hamas-watcher. Hij kent de organisatie goed en heeft in het verleden verschillende Hamas-leiders ontmoet, in zowel Gaza als daarbuiten. Sinwar zelf niet, maar in podcast De Dag schetst hij wel een profiel van deze hardliner. Voor Israël is hij een belangrijke oorlogsbuit, zegt hij, maar voor Hamas zelf is Sinwar in feite inwisselbaar is. Hij kan gemakkelijk vervangen worden.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies