De Dag

De strijd tussen Rusland en het Westen op zee intensiveert op de Noordzee en de Oostzee. Wat voeren de Russen uit? De alarmbellen gingen deze week af toen voor de tweede keer in korte tijd een Russisch spionageschip door de Noordzee voer. Het schip, de Yantar, bevond zich in de zogenoemde exclusieve economische zone waar de bodem vol ligt met kritieke infrastructuur, zoals 10.000 kilometer aan stroom- en datakabels en pijpleidingen. Na verschillende sabotage-acties in de Oostzee is iedereen extra alert. Wat zoeken de Russen daar?  Marine-journalist Jaime Karremann volgt al jaren op de voet wat er allemaal in de Noordzee voorbij komt varen en schrijft daarover op zijn website marineschepen.nl. Hij vertelt in de podcast hoe hij de Yantar al eerder op de radar had en wat hij nog meer merkt van Russische activiteiten in onze wateren.  De activiteiten van de Yantar worden gezien als een voorbeeld van de groeiende Russische agressie op zee. Op de Oostzee is deze week daarom een Navo-operatie van start gegaan waarbij meer gepatrouilleerd wordt en de confrontatie met Russische schepen wordt aan gegaan. En zo ontwikkelt de Oostzee zich volgens deskundigen tot een frontlinie. Ben Bekkering is viceadmiraal buiten dienst bij de Koninklijke Marine en patrouilleerde in het verleden zelf ook op de Oostzee en de Noordzee. Tegenwoordig is hij als deskundige verbonden aan Instituut Clingendael. Hij legt uit wat nou juist de zee voor Rusland zo geschikt maakt om in het grijze gebied tussen oorlog en vrede te opereren.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Mexico zet zich schrap voor de komende vier jaar. Nu Donald Trump president van buurland de VS is, komt er heel wat op het land af. Trump doet beloftes als deportaties van illegale migranten richting Mexico en invoerheffingen op spullen uit Mexico. Hoe bereidt het buurland zich daarop voor? Correspondent Boris van der Spek reisde naar de grens met de VS om te kijken hoe het nu is met immigranten die hun Amerikaanse droom willen verwezenlijken. Ze kunnen per direct de grens niet meer over. De immigratie terugdringen is de nummer 1 prioriteit van Trump. En als dat lukt, verandert Mexico van doorreisland naar eindbestemming. Met nieuwe uitdagingen voor de Mexicaanse president Claudia Sheinbaum. Maar zij houdt het hoofd koel, zegt ze. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Toen Marie leed aan een eetstoornis, zocht ze vooral online naar informatie. Soms ging ze op zoek naar informatie die haar aanzette om meer af te vallen, en soms zocht ze juist naar informatie om van haar ziekte af te komen. Op Tiktok en andere platforms zijn zogenoemde recovery video's populair. In die video's proberen ervaringsdeskundigen anderen te helpen in hun herstel van een eetstoornis. Marie maakt dit soort video's, nu ze zelf beter is, ook. Maar zeggen deskundigen in een onderzoek van NOS Stories: deze video's doen meer kwaad dan goed. Annemarie van Bellegem is één van die deskundigen. Zij is kinderarts van het Amsterdam UMC en gespecialiseerd in eetstoornissen. In de podcast legt ze uit hoe verraderlijk 'triggerende content' kan zijn en wat de gevolgen zijn.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie:  IJsbrand Terpstra

De stikstofcrisis is terug van eigenlijk nooit weggeweest. Aanleiding zijn twee uitspraken van de Raad van State in december en morgen dreigt een grote rechtszaak van Greenpeace tegen de Staat de problemen van het kabinet zo mogelijk nóg groter te maken. Het kabinet werd daags voor het kerstreces geconfronteerd met twee uitspraken van de Raad van State die verstrekkende gevolgen hebben voor het stikstofdossier. Kort gezegd is er nog minder mogelijk dan al werd gedacht en krijgt eigenlijk iedereen met de gevolgen te maken. Mogelijk komt daar morgen zelfs nog een schep bovenop als de rechter uitspraak doet in een zaak die Greenpeace heeft aangespannen tegen de Staat. In de podcast legt politiek verslaggever Lars Geerts uit wat er aan de hand is en waarom premier Schoof hier wakker van ligt. Het leidt tot hernieuwde frictie in het kabinet op het landbouwdossier en zo langzamerhand dreigt het stikstofprobleem zodanig vast te lopen dat harder ingrijpen ten koste van met name boeren dichterbij komt. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg en IJsbrand Terpstra

In een ijskoud Washington wordt Donald Trump vandaag beëdigd als 47ste president van de Verenigde Staten. Tienduizenden aanhangers zijn vanuit het hele land naar de hoofdstad gereisd om daar bij te zijn. Ze noemen wat nu komen gaat een ‘gouden tijd’. De eerste werkdag van Trump in het Witte Huis is de laatste werkdag van Marieke de Vries als NOS-correspondent in Washington. Zes jaar lang zag ze hoe het land verder verdeeld raakte, hoe de trauma’s van corona bleven doorwerken, en hoe Trump alles beheerste. Ook toen Biden president was. Mattijs van de Wiel spreekt met haar bij het Capitool in Washington. Samen zoeken ze de Trumpfans op, en de demonstranten, die óók naar de hoofdstad zijn gekomen.

Het aftellen naar maandag is begonnen. De officiële beëdiging van Donald Trump als de 47e president van de Verenigde Staten. De steigers staan tegen het Capitool aan voor de ceremonie, maar ook het land staat in de steigers. Het Witte Huis gaat verbouwd worden en daarmee ook het beleid. Daarom probeerde Joe Biden deze week in een afscheidstoespraak nog even een paar successen te claimen. 'De zaadjes zijn geplant', zei Biden, maar Trump zal die zaadjes graag willen omschoffelen.  Wil je reageren of heb je een vraag? amerikakiestpodcast@nos.nl  Presentatie: Rudy Bouma en Sjoerd den Daas  Redactie en Montage: Jesse Nijmeijer  Eindredactie: Lars Hulshof

Joe Biden heeft zijn laatste toespraak als president van Amerika gehouden. Maandag draagt hij de macht over aan zijn opvolger en komt er een einde aan een politieke carrière die ruim een halve eeuw omvat. Welke stempel heeft Joe Biden in al die jaren op de VS gedrukt en waar zal hij vooral om herinnerd worden? Journalist en Amerikadeskundige Carol Rock neemt in deze podcast alvast een voorschot op de geschiedschrijvers die vanaf maandag hun pen in de inkt kunnen steken. Ze blikt terug op Bidens jaren als president en de vele jaren dat hij senator was. Biden was volgens haar méér dan de president die ingeklemd zat tussen het rumoer van twee termijnen president Trump.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg

Israël en Hamas zijn tot een akkoord gekomen voor een staakt het vuren in de Gazastrook. In ruil voor het vrijlaten van gegijzelden, zal Israël zich in fases terugtrekken uit Gaza. Zondag gaat het akkoord in en tot die tijd blijft het onrustig is de verwachting van Arabist Leo Kwarten en oud-Israël correspondent Inez Polak. Beiden laten hun licht schijnen op de afspraken: waar zitten de moeilijkheden en wat gebruiken Hamas en Israël om de deal tot een overwinning te claimen? En wat betekent dit akkoord voor de toekomst van de Gazastrook? Volgens beiden groeit de internationale druk op Israël om een Palestijnse staat toe te staan. En die druk neemt toe ondermeer door de druk van de nieuwe president van de VS: Donald Trump. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosanne Sies

1 op de 12 vrouwen boven de vijftig jaar heeft dicht borstklierweefsel. Zij hebben een veel grotere kans op borstkanker, terwijl juist bij hen tumoren slechter zichtbaar zijn. Waarom weten zij dat zelf niet?  Yael Norder doet, zoals vele vrouwen, sinds haar vijftigste mee aan het bevolkingsonderzoek. Haar borsten worden om de twee jaar gecontroleerd. Afgelopen zomer kreeg ze na haar derde onderzoek opnieuw te horen dat er niets aan de hand was. In de podcast vertelt ze hoe dat twee maanden later niet bleek te kloppen en ze de schrik van haar leven kreeg.  NOS-redacteur Merel Stikkelorum vertelt hoe de druk op dit dossier de afgelopen tijd is opgevoerd en hoe het UMC Utrecht een nieuw onderzoek is begonnen om borstkanker eerder op te sporen bij vrouwen met dicht borstklierweefsel. Toch is er vooralsnog niets veranderd. Vrouwen krijgen na hun mammografie niet te horen of ze tot de risicogroep behoren en er wordt ook geen aanvullende MRI-scan aangeboden. 'In Amerika is het voor artsen al wel verplicht om te melden of vrouwen dicht borstklierweefsel hebben.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Judith van de Hulsbeek

Mond-en-klauwzeer bestaat in Nederland al heel lang. En een vaccin ertegen ook. Toch blijven er uitbraken ontstaan, met desastreuze gevolgen voor dieren én boeren. 'Uiteindelijk is het geld dat bepaalt.' Dit weekend werd het zeer besmettelijke mond-en-klauwzeer vastgesteld bij waterbuffels in Duitsland, in een gebied waar ook veel Nederlandse boeren zitten. In Nederland zelf worden nu ook maatregelen genomen. Maar vaccins worden niet gebruikt. Boer Jan Jelmer Dijkstra woont vlakbij de plek in Duitsland waar waterbuffels met MKZ zijn aangetroffen. Hij vertelt in de podcast hoe hij en ook andere Nederlandse boeren in de omgeving de adem inhouden. Allen hebben de crisis van 2001 vers in het geheugen. Toen werden honderdduizenden gezonde dieren uit voorzorg geruimd. 'Dat had toen niet gehoeven,' zegt vee-arts Peter Egberink die destijds in Friesland de eerste gevallen van MKZ in Friesland constateerde en verschillende boeren bijstond die hun bedrijf moesten ruimen. Hij is kritisch op het vaccinatie-beleid en legt uit welke financiële afwegingen daarbij meespelen.  Aanvulling: Het ministerie van landbouw laat in een reactie op de podcast weten dat er inmiddels wel een vaccin is waarmee achteraf te onderscheiden is of dieren zijn ingeënt tegen MKZ of dat ze de ziekte zelf hebben doorgemaakt. Meer informatie daarover is hier te vinden: https://www.woah.org/fileadmin/Home/eng/Media_Center/docs/pdf/Disease_cards/Q_A-FMD-EN.pdf  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies