De Dag

Demissionair premier Rutte was maandag in Israël en vorige week was hij nog in Oekraïne. Rutte moet z'n aandacht verdelen over twee oorlogen. Beide oorlogen waarbij bondgenoten op steun van hun partners rekenen. Op steun van Nederland dus en van Europa. Wat betekent de oorlog in Israël voor de oorlog in Oekraïne? Redacteur Chiem Balduk vertelt hoe de strijd van Oekraïne tegen Rusland in kleine stapjes gaat. Er wordt wat winst geboekt. Maar gaat dat snel genoeg? Met de winter en misschien afnemende westerse steun in 't verschiet. Slavist en journalist Hella Rottenberg belicht de Russische kant: wat zijn de banden tussen Rusland en Israël? En hoe gaat Rusland met deze nieuwe oorlog om? Volgens Hella wachten ze in het Kremlin rustig af wat het Westen gaat doen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Botte Jellema Montage: Rosanne Sies

Lange tijd werd het gezien als dé oplossing voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen: een tweestatenoplossing, waarbij er naast de Israël een zelfstandige en levensvatbare Palestijnse staat moest komen te bestaan. De vredesakkoorden van Oslo van dertig jaar geleden moesten daartoe leiden. Maar het liep anders. Israël maakte -onder meer met de nederzettingenpolitiek- een Palestijnse staat onmogelijk. En na de gruwelijke aanval van Hamas op 7 oktober lijkt een vreedzame oplossing van het conflict verder weg dan ooit. Toch is een tweestatenoplossing de enige denkbare uitweg, zegt Midden Oosten-kenner Erwin van Veen van Instituut Clingendael in de podcast. Maar dan moet er heel veel gebeuren.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Mattijs van de Wiel Redactie: Karin Backx

Afgelopen nacht hebben Israëlische militairen een beperkte inval uitgevoerd in de Gazastrook, op zoek naar gegijzelde landgenoten. Die worden hoogstwaarschijnlijk onder meer vastgehouden in de tunnels van Hamas. Hamas heeft een enorm netwerk aan tunnels onder de Gazastrook. Dat is ooit begonnen om goederen het gebied in de smokkelen. Nu is het de belangrijkste troef van Hamas. Israël bereidt zich voor op een oorlog in en om die tunnels, en dat is een heel lastige strijd, zegt hoogleraar irreguliere oorlogvoering en speciale operaties Martijn Kitzen. Hij vertelt hoe tunnels al eeuwenlang worden ingezet als instrument in de oorlog. En waarom ze een reden zijn dat er nu veel burgerslachtoffers vallen in de Gazastrook. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Mattijs van de Wiel Redactie: Rosanne Sies

Verslag doen van de situatie in Gaza is moeilijk. De grenzen van de Gazastrook zijn dicht, dus nieuwe journalisten komen er niet in. De journalisten die er al waren, moeten de verhalen brengen. Maar zij hebben te maken met raketinslagen, ze moeten zoeken naar stopcontacten, zoeken naar internet. En ook zoeken naar eten en veiligheid. De journalisten ter plekke moeten veel moeite doen om te kunnen vertellen wat de mensen in Gaza meemaken. Miral de Bruijne is correspondent in Spanje en Portugal voor de NOS maar kwam terug naar Nederland om verhalen over de oorlog te maken. Ze heeft contacten in Israël en de Palestijnse gebieden. In podcast de Dag laat ze horen hoe de lokale journalist Ameera haar op de hoogte houdt van haar leven als journalist in Gaza met ingesproken berichten. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

Het Iraanse regime dreigt keer op keer met dreigende taal richting Israël. Als het land doorgaat met luchtaanvallen zouden verzetsgroepen niet tegengehouden kunnen worden, volgens geestelijk leider Khamenei. En de oorlog zal bij het doorgaan van die aanvallen uitbreiden in de regio, waarschuwt de buitenlandminister van Iran. De zorgen over een tweede front in Israël zijn na bijna twee weken oorlog niet weg. In het noorden aan de grens met Libanon is de angst dat Iran Hezbollah helpt met een interventie. Wat is de rol van Iran in deze oorlog? Politiek commentator en Iran-deskundige Damon Golriz schetst in podcast de Dag aan de hand van de historie hoe de haat van het Iraanse regime tegen Israël is gegroeid tot wat het nu is. Israël is de aartsvijand van Iran. En de oorlog tussen Israël en Hamas komt het regime goed uit. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Karin Backx

Toen Hamas op 7 oktober Israël aanviel was de 16-jarige Mohammed uit Doorn toevallig in Gaza om zijn oma te bezoeken. Inmiddels zit hij al anderhalve week vast in de hel - iedereen heeft de beelden uit Gaza gezien. Mohammed is niet het enige kind in Gaza: ongeveer de helft van de 2 miljoen mensen die er wonen is jonger dan 18.  Presentator en eindredacteur van het Jeugdjournaal Joris Marseille ziet de verhalen en beelden van kinderen iedere dag voorbij komen. Hij laat in deze podcast de verhalen horen van Mohammed, met wie de redactie in nauw contact staat, van Omran, een andere jongen in Gaza, van Sarah in Israël en Tehila in Nederland. Allen kinderen in verschillende situaties, maar met een gemeenschappelijke deler: angst.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg

De Amerikaanse president Biden en de Israëlische premier Netanyahu kennen elkaar al veertig jaar, sinds de jaren tachtig, en even zolang noemen ze elkaar 'vrienden'. Maar die vriendschap wordt op de proef gesteld - met name voor Biden, die zich al langer stoort aan de radicalere koers van Netanyahu en die niet geassocieerd wil worden met de humanitaire ramp die zich in Gaza afspeelt. Bovendien, zegt historicus James Kennedy in deze podcast, in de Democratische Partij neemt het aantal Amerikanen dat kritisch is op Israël en zich om Palestijnen bekommert toe. Vraag is trouwens ook of Netanyahu überhaupt nog luistert naar zijn oude vriend.  James Kennedy loopt in de podcast de innige maar ook gecompliceerde geschiedenis van Amerika en Israël langs, en in het bijzonder de geschiedenis van president Biden: die hij vanuit zijn persoonlijke en decennialange betrokkenheid 'de meest pro-Israëlische president ooit' noemt. Maar zoals tijden veranderen, doen vriendschappen én machtsverhoudingen dat ook.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

Sander van Hoorn presenteert op zaterdagochtend 7 oktober het NOS Radio 1 Journaal als duidelijk wordt dat Hamas-terroristen Israël zijn binnengedrongen. In de uren die volgen realiseert hij zich als oud-correspondent die jarenlang in Israël woonde, dat er iets uitzonderlijks aan de hand is en dat hij zo snel mogelijk die kant op moet om verslag te doen. Inmiddels reist hij er al een week rond en schetst hij met zijn reportages een portret van een land dat fundamenteel is veranderd, maar - zegt hij in deze podcast - tegelijkertijd juist ook helemaal vast blijft zitten in de oude, uitzichtloze, dynamieken. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

De Hamas-strijders die de grens met de Gazastrook overstaken zijn nog erger dan IS-terroristen. Dat zei de Israelische premier Netanyahu aan de telefoon met de Amerikaanse president Biden. Netanyahu verklaarde de oorlog aan Hamas, nadat zij Israël bestookte en de grens overstaken en mensen vermoordden. Inmiddels is er een regering van nationale eenheid gevormd, nadat Netanyahu eerder in zee ging met extreemrechtse partijen, vanwege de oorlog. En oorlog is voor Benjamin Netanyahu niet nieuw: door de oorlog is hij gevormd. In de jaren '70 kwam zijn broer, Jonathan Netanyahu, om bij operatie Entebbe in Oeganda. Israëlische soldaten bevrijdden burgers die gegijzeld werden door ondermeer Palestijnse terroristen. Het is een keerpunt voor Netanyahu, volgens oud-Israël correspondent Inez Polak. Ze vertelt in podcast de Dag hoe deze gebeurtenis zijn wereldbeeld tekent en de strijd tegen terrorisme zit diep. Wat betekent dat in de oorlog nu tegen Hamas? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Voor het eerst in de oorlog zegt de Israëlische legerleiding dat ze een grondoffensief voorbereiden. Op dag 6 van de oorlog vertellen ze dat ze Gaza via de grond in willen. In voorbereiding daarop zijn het hoogste aantal reservisten ooit opgeroepen. Ook vanuit ons land willen mensen die kant op om te vechten. Correspondent Nasrah Habiballah vertelt in podcast de Dag wat het betekent als je reservist bent voor het Israëlische leger en met welk gevoel Israëliërs gehoor geven aan de oproep. En oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruif vertelt meer over het Israëlische leger: het is een buitengewoon sterk leger, mede door die reservisten. Maar een grondoffensief in Gaza is een nachtmerrie voor elke soldaat. Reageren? Mail dedag@radio1.nl