De Dag

De onrust rondom de Belgische zaak-Sanda Dia waait nu ook over naar Nederland. Gistermiddag waren er protesten in Den Haag. En er zijn ook plannen om komend weekend in Rotterdam de staat op te gaan. Eerder al gingen in België honderden mensen de straat op om te demonstreren tegen de straffen die zijn opgelegd voor de fatale ontgroening van Sanda Dia. Volgens de betogers zijn die werkstraffen en geldboetes veel te licht en is sprake van klassenjustitie en racisme. Misdaadjournalist Pieter Huyberechts schreef het boek 'Sanda Dia, de doop die leidde tot de dood', en volgt de zaak al jaren. Hij vertelt in de podcast dat de zaak nu wordt gekaapt. Er wordt een racistische moord van gemaakt en het gaat niet meer om de feiten. Volgens Geert-Jan Knoops, strafrechtadvocaat en hoogleraar internationaal strafrecht, hebben we zo'n breedgedragen reactie op een juridisch vonnis niet eerder in het strafrecht gezien.

De doorbraak van de Kachovka-dam in Oekraïne heeft allerlei ongekende gevolgen. Bijvoorbeeld dat er geen schepen meer kunnen varen van de Zwarte Zee naar Kyiv. En als de dam al wordt herbouwt dan gaat dat decennia duren. In deze aflevering van De Dag journalist Michiel Driebergen, die in de buurt van het getroffen gebied is, hij was ooit reisleider bij de Kachovka-dam. En je hoort onderzoeksjournalist Robert van der Noorda, die eerder foto's zag van Russen die explosieven plaatsten in de dam.

Mike Pence is méér dan een oud-vicepresident. Dat was althans zijn boodschap vlak voor hij zich formeel aanmeldde als presidentskandidaat voor de Republikeinen. En wie weet zit er inderdaad meer in het vat. Hij gaat het in ieder geval opnemen tegen zijn voormalige baas Donald Trump, die hier vier jaar lang door dik en dun steunde - totdat Trump van hem het onmogelijke vroeg. In deze podcast vertelt Amerika-kenner Kenneth Manusama over de complexe verhouding tussen Pence en Trump: twee gelegenheidsvrienden die vijanden werden. Door zich altijd op de vlakte te houden kon Pence ver komen, maar kan hij zich op die manier wel onderscheiden in het steeds drukker wordende veld van Republikeinse presidentskandidaten? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De revolutie is begonnen, zegt dé man achter al het AI-nieuws van de laatste tijd: Sam Altman. Hij is de CEO van OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT. En hoe die revolutie de wereld gaat veranderen, wordt al zichtbaar, zegt tech-redacteur Nando Kastelelijn in deze podcast. Bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt. Nando vertelt meer over Sam Altman, de nieuwe ster aan het tech-firmament, of de 'nieuwe Mark Zuckerberg' zoals hij al wordt genoemd. Hoe moeten we hem lezen: als een 'good guy' of een 'bad guy'? Want hij spreekt wel zorgen uit over de technologie die hij zelf ontwikkelt, maar handelt hij daar ook naar? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

VVD-coryfee Henk Kamp stelde deze week op de radio drastische maatregelen voor om de asielinstroom omlaag te krijgen. Desnoods moet Nederland uit internationale verdragen of zelfs helemaal uit de EU stappen, zei hij. De uitspraken komen aan de vooravond van een spannend VVD-congres waar partijleider Rutte onder druk staat over zijn asielbeleid. Dat beleid moet volgens een deel van de achterban strenger, zelfs als dat zou leiden tot een kabinetscrisis.  In deze podcast een profiel van Henk Kamp. Hij sprong in het verleden vaak in de bres voor Rutte op momenten dat die het moeilijk had, vertelt politiek verslaggever Wilma Borgman. Doet hij dat nu ook, of voert hij de druk op Rutte verder op?  Henk Kamp wordt dit VVD-congres officieel benoemd tot erelid van de partij. Wat is zijn rol in de partij en zou een terugkeer in de politiek voor hem nog een optie zijn? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Heftige luchtaanvallen op Kyiv deze week. En ook een toename van het aantal drones en raketten dat door Rusland is afgevuurd. En na twee náchten van bombardementen lag Kyiv ook overdag onder vuur. Maar de luchtafweer haalt de meeste drones en kruisraketten neer voordat ze ontploffen. Wel komen er brokstukken neer op druk bereden wegen in de stad Die drones spelen een belangrijke rol in de oorlog: zowel aan Russische als aan Oekraïense kant. En daarom in podcast De Dag een tweeluik over de drones boven de hoofdsteden. Gisteren de drones boven Moskou en vandaag: drones boven Kyiv. Dat de aanvallen nu ook overdag gebeuren, is doodeng, vertelt journalist Michiel Driebergen, die de afgelopen dagen in Kyiv was. Het zorgt voor nieuwe angst in de stad. Volgens oud-commandant landstrijdkrachten Mart de Kruif hebben deze aanvallen vooral een politiek strategisch doel. En heeft Rusland de middelen niet om dit vol te blijven houden.

Uniek, een wake-upcall, de oorlog komt dichtbij. De drone-aanval in Moskou gisteren zorgt voor veel reacties, ook van president Poetin. Volgens hem probeert Oekraïne Russen bang te maken. Die drones spelen een belangrijke rol in de oorlog: zowel aan Russische als aan Oekraïense kant. En daarom in podcast de Dag een tweeluik over de drones boven de hoofdsteden. Met vandaag: Moskou. Na bijna anderhalf jaar oorlog treft die oorlog door de drone-aanval de gewone Rus in die stad, volgens correspondent Geert Groot Koerkamp. Ook al heeft lang niet elke inwoner er iets van meegekregen: de onrust door dit soort incidenten groeit. Volgens Rusland zit Oekraïne achter de aanval. Met welk doel zouden zij drones zo ver van de frontlinie sturen? Dat vertelt Frans Osinga, voormalig generaal bij de luchtmacht en hoogleraar oorlogsstudies. Want ook al is de schade gering, Poetin voelt de drone-aanval in zijn Moskou zeker. Reageren? Mail dedag@radio1.nl (mailto:dedag@radio1.nl)

Na de Provinciale Statenverkiezingen in maart kiezen de Provinciale Staten vandaag de Eerste Kamer. De BBB-fractie en de gecombineerde fractie van GroenLinks en PvdA zijn de grootste fracties en de coalitiepartijen verliezen flink, wat betekent dat het zogeheten 'wheelen en dealen' om aan meerderheden te komen alleen maar zal toenemen. De Eerste Kamer wordt nog politieker dan al het geval was.  Bijzonder hoogleraar parlementaire geschiedenis Bert van den Braak maakt zich daar zorgen over, vertelt hij in podcast De Dag. De Eerste Kamer is volgens hem in feite politiek gewichtiger dan de Tweede Kamer, omdat wetten er gemakkelijker geblokkeerd kunnen worden. En door al het politieke geharrewar dreigt de kwaliteitscontrole te verslappen. Maar, stelt hij, daar is ook iets aan te doen. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Het is het einde van een tijdperk, het Koffietijd-perk, want vanochtend was de allerlaatste aflevering van Koffietijd te zien op televisie. Wat in 1994 begon als een keuvelend 'huisvrouwen-programma' eindigde als monument met cultstatus en in de tussentijd is er uren en uren aan gezellige, soms 'mutserige' en bij vlagen iconische televisie gemaakt.  Maar, zegt mediahistoricus Huub Wijfjes in deze podcast, tijden veranderen: vrouwen zitten minder thuis en lineair kijken gebeurt nauwelijks meer. Dat is lastig voor een daytime-televisieprogramma dat juist op die twee pijlers was geënt. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Alsof je de douche aanzet: zo hard regende het in het Zuidoosten van Spanje. Vooral de regio's Murcia, Valencia en Andalusië werden getroffen. Het zorgde voor lege straten, dichte scholen, dorpen die onbereikbaar zijn door overstroomde wegen. En die zware buien komen na maanden zonder regen. Het water kunnen ze dus goed gebruiken, maar de grond zal het niet opnemen. Die is te droog en wordt de komende jaren alleen maar droger, legt klimaatwetenschapper van het KNMI Karin van de Wiel uit in podcast de Dag. Spanje is de hotspot van klimaatverandering: de Sahara schuift op richting het land. En dat gaat de Vlaming Benny Vanhaelewyn merken: hij runt een Bed & Breakfast in Murcia en vertelt hoe hij en de Spanjaarden leven met het nu al extreme weer. Reageren? Mail dedag@radio1.nl (mailto:dedag@radio1.nl)