De Dag

Alsof je de douche aanzet: zo hard regende het in het Zuidoosten van Spanje. Vooral de regio's Murcia, Valencia en Andalusië werden getroffen. Het zorgde voor lege straten, dichte scholen, dorpen die onbereikbaar zijn door overstroomde wegen. En die zware buien komen na maanden zonder regen. Het water kunnen ze dus goed gebruiken, maar de grond zal het niet opnemen. Die is te droog en wordt de komende jaren alleen maar droger, legt klimaatwetenschapper van het KNMI Karin van de Wiel uit in podcast de Dag. Spanje is de hotspot van klimaatverandering: de Sahara schuift op richting het land. En dat gaat de Vlaming Benny Vanhaelewyn merken: hij runt een Bed & Breakfast in Murcia en vertelt hoe hij en de Spanjaarden leven met het nu al extreme weer. Reageren? Mail dedag@radio1.nl (mailto:dedag@radio1.nl)

Het wit blauw rood van de Russische vlag vervangen voor wit blauw. Dat is wat een groep Russen wil die tegen Rusland strijdt. Ze brachten de oorlog thuis door de grens vanuit Oekraïne over te steken in de regio Belgorod en in vier Russische plaatsen binnen te vallen. Een symbolisch speldenprikje met grote gevolgen, vertelt NOS-redacteur Chiem Balduk in podcast de Dag. Want hoe veilig is de Russische grens nog? Daar zal het Kremlin op moeten reageren. Met helikopters, pantservoertuigen en een groep soldaten trokken ze de grens over. Maar wie zijn die Russen die vechten tegen het eigen land? De Belgische journalist Arnaud De Decker weet wie en wat er achter het Vrijheid voor Rusland Legioen zit. Hij bezocht de groep eind vorig jaar en zag daar dat de banden met Oekraïne niet te ontkennen zijn. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Gerard Sanderink, ooit was hij de held van Twente die een indrukwekkend bedrijvenimperium opbouwde. Nu is hij vooral in opspraak, getrouwd met de ontmaskerde nep-deskundige Rian van Rijbroek en verwikkeld talloze rechtszaken en ruzies. Met desastreuze gevolgen voor de bedrijven waar hij eigenaar van is. Morgen dient misschien wel de belangrijkste rechtszaak van zijn leven en dreigt zijn zakenimperium definitief ineen te storten. In deze podcast vertelt onderzoeksjournalist Angelique Kunst hoe zij Sanderink in de loop der jaren zag veranderen van een - in haar woorden - 'knuffeltukker' in een man die bizar gedrag vertoont. Ze schreef een boek over Sanderink, maakte de podcast In de ban van Rian en volgt de zaak al vanaf dag één. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

'Pay your writers,' wordt er door een toespraak van de baas van Warner Bros. geroepen, een van de grootste film- en tv-producenten ter wereld. Studenten en stakende scriptschrijvers verstoorden de speech uit onvrede over de vastgelopen onderhandelingen over de salarissen en werkomstandigheden van schrijvers. En na schrijvers lijken ook acteurs zich aan te sluiten bij de massale Hollywood-staking, die alweer zijn vierde week ingaat. Zowat de hele filmindustrie kan daardoor stil komen te liggen. Nu al zijn er geen late night-shows meer, staan nieuwe Netflix, HBO en Disney-series op de helling en kunnen bioscoopfilms in de problemen komen. In deze podcast legt journalist Anke Meijer uit wat er achter de schermen gebeurt. Zij schrijft en over tv-series voor VPRO en NRC, maakt er zelf ook de podcast 'Skip intro' over, en volgt de staking nauwgezet. Het is de schrijvers versus de streamers, zegt ze. En op de achtergrond speelt ook de opkomst van kunstmatige intelligentie mee. Wat is de menselijke hand in het schrijfproces nog waard?  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Amerikaanse acteur Harrison Ford hield het niet droog toen hij gisteravond op het filmfestival in Cannes een ere-Gouden Palm kreeg voor zijn hele oeuvre. In zijn ruim vijftigjarige filmcarrière speelde hij verschillende iconische rollen, waaronder die van Indiana Jones. Op tachtigjarige leeftijd is Ford nu voor de laatste keer in die rol van archeoloog en avonturier gestapt, waarmee de filmserie die al sinds 1981 loopt voor hem eindigt. Het is, zo zeggen velen, het einde van een tijdperk. In deze podcast vertelt filmjournalist en zelfverklaard Indiana Jones-fan Robbert Blokland hoe Harrison Ford met zijn tachtig jaar nog altijd een grote actieheld is. Hij bekeek de nieuwe film en voelde zich weer precies zoals hij zich voelde toen hij de allereerste Indiana Jones-film zag. Wat maakt deze films zo tijdloos? Reageren? Mail dedag@radio.nl

Na jaren van bezuinigingen en sluitingen trekt staatssecretaris Uslu de portemonnee voor bibliotheken. Voor het eerst sinds 1987 komt er geld vanuit het Rijk: tientallen miljoenen per jaar extra. Aanstaande maandag kunnen bibliotheken plannen indienen om aanspraak te maken op het geld. En dat geld gaat hoogstwaarschijnlijk niet in de boeken zelf zitten. Want ook al is de definitie van bieb boekenbewaarplaats. Het is in de jaren veel meer dan dat geworden, legt de enige bibliotheek hoogleraar van ons land Frank Huysmans uit in podcast de Dag. Nederland kan een voorbeeld nemen aan Finland volgens hem, waar de bieb middenin de samenleving staat. In Utrecht maken ze al plannen voor de pot geld. Bibliotheekdirecteur Deirdre Carasso ziet een grote plek voor haar bibliotheek in de toekomst. Reageren? Mail dedag@radio1.nl (mailto:dedag@radio1.nl)

De grootste angst van de topman van Open AI, het bedrijf achter ChatGPT, is dat kunstmatige intelligentie de wereld flink beschadigt. Dat zei hij gisteren tijdens een ondervraging door Amerikaanse politici. Sinds de chatbot is gelanceerd, is AI niet meer weg te denken. Alle techbedrijven doen mee aan de AI-race. En de vraag die dat in de politiek oproept is: hoe zorg je ervoor dat de gevaren beteugeld worden met regels? Want steeds vaker horen we opgestapte tech-mensen hun zorgen uiten over de techniek. Volgens techjournalist van de NOS Nando Kasteleijn willen de bedrijven zelf ook graag meer regels. Maar wat spreek je af op papier is de grote vraag. Want hoe maak je regels in een AI-race waarin die regels net zo snel weer achterhaald kunnen zijn. In deze aflevering van podcast de Dag schetst Nando de worsteling bij bedrijven en overheden. Reageren? Mail dedag@radio1.nl (mailto:dedag@radio1.nl)

De Turkse president Erdogan heeft het bij de verkiezingen veel beter gedaan dan verwacht. Hij stond ver achter in de peilingen maar haalde zondag bijna een absolute meerderheid. Toch is er een tweede stemronde nodig en dat is bij Erdogan nooit eerder voorgekomen. In deze podcast vertelt politiek analist Joost Lagendijk, die Erdogan al sinds zijn opkomst volgt, over de opmerkelijke comeback van de president in deze verkiezingsrace en de reden dat zoveel Turken hem trouw blijven. En hij schetst een profiel van oppositieleider en politieke laatbloeier Kiliçdaroglu, die met zijn zachtaardige voorkomen en hartjes-campagne in alles de tegenpool is van Erdogan. Kan hij het tij nog keren? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Vanaf het NPO Podcast Event in TivoliVredenburg een speciale LIVE opname van podcast De Dag, inclusief live muziek van Tom Dicke, live gasten en live publiek. En voor één keer gepresenteerd door Elisabeth en Marco samen. In deze podcast vertellen defensiespecialist Peter Wijninga en Rusland-kenner Helga Salemon over het lente-offensief van het Oekraïense leger, waar we al maanden over horen, maar dat nog altijd niet is begonnen. Of toch wel? Wijninga zet uiteen waarom het Westen zoveel belang hecht aan dit offensief, dat volgens hem het verdere verloop van de oorlog zal bepalen. Salemon vertelt wat het offensief betekent voor de positie van Poetin, die eerder al een eigen, Russisch lenteoffensief zag mislukken en nu ook nog openlijk in de clinch ligt met het huurlingenleger Wagner. Reageren? Mail dedag@radio.nl

Op het NPO Podcast Event in Tivoli Vredenburg vertellen presentatoren Elisabeth Steinz en Maro Geijtenbeek over de ontstaansgeschiedenis en ontwikkeling van een van de best beluisterde podcasts van Nederland: podcast De Dag. Ook gaan ze in gesprek met correspondenten Sjoerd den Daas en Frank Renout over waarom zij het zo leuk vinden om te gast te zijn in De Dag en, tot slot, zijn er vragen van luisteraars.  Tijdens het event is ook een live aflevering van De Dag opgenomen, inclusief live muziek van Tom Dicke, gasten en voice overs. Die is morgen te beluisteren!  Reageren? Mail dedag@radio1.nl