De Dag

De Wagner Groep komt steeds vaker voorbij. Mede dankzij het huurlingenleger van Poetin wist Rusland na een lange bloedige strijd wat terrein in te nemen. En die victorie wordt door de leider van Wagner, Jevgeni Prigozjin, luid gevierd. Ooit werd hij Poetins chef genoemd en nu staat hij aan het roer van Wagner. In Afrikaanse landen heeft de Wagner groep een grimmige reputatie: ze worden beschuldigd van oorlogsmisdaden. Wat doen ze nu in de oorlog van Oekraïne? Journalist voor The Guardian, Pjotr Sauer, schreef een profiel over Wagner-leider Prigozjin en vertelt erover in podcast de Dag. Hij wil de Russische elite aanpakken en mag ver gaan van "papa", zoals hij Poetin noemt. Maar wat betekent die afhankelijkheid voor de toekomst van Wagner? Het stuk van Pjotr lezen? Dat kan hier (https://www.theguardian.com/world/2023/jan/24/yevgeny-prigozhin-the-hotdog-seller-who-rose-to-the-top-of-putin-war-machine-wagner-group). Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Gert-Jan Segers heeft de Tweede Kamer verlaten en daarmee is het fractievoorzitterschap van de ChristenUnie nu echt aan Mirjam Bikker. De 40-jarige politica zegt dat het niet haar droom is, maar ze neemt wel jaren aan politieke ervaring mee in haar nieuwe functie.  Twee politiek verslaggevers vertellen in podcast de Dag waar Mirjam Bikker de afgelopen jaren voor stond. Marc van Rossum zag haar als student opkomen voor sekswerkers en bikinimodellen in de gemeenteraad. En dat opkomen voor kwetsbaren doet ze nog steeds in de landelijke politiek, ziet Lars Geerts. Wat betekent deze wissel van aanvoerder, zoals ze zichzelf noemt, voor de coalitie met VVD, D66 en CDA? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Jarenlang stuurde China met z'n eenkindpolitiek op een kleinere bevolking, maar de bevolkingskrimp die nu ook volgens officiële cijfers is ingezet, stelt het land voor problemen. Met name voor de economie heeft het grote gevolgen, zegt sinoloog en coördinator van het Clingendael China Centre Ingrid d'Hooge in podcast De Dag. En de ambitie van president Xi om de grootste economie ter wereld te worden komt erdoor in gevaar. Zowel economie als prestige én sociale stabiliteit in China staan op het spel. Analisten zien Xi al opmerkelijke en soms onvoorspelbare sprongen maken. Wat is er aan de hand en wat zijn ook voor onze economie de gevolgen van een krimpende Chinese bevolking? Volgens d'Hooge zou voor het Westen nog wel eens positief kunnen uitpakken. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Zo onverwacht als ze aan de macht kwam, zo onverwacht kwam afgelopen week ook de aankondiging van haar afscheid: de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern zegt na vijfeneenhalf jaar dat de tank leeg is en dat ze stopt. Dat is niet alleen in Nieuw-Zeeland groot nieuws, maar ook internationaal, want Ardern is in korte tijd uitgegroeid tot boegbeeld van nieuw leiderschap, icoon van progressieve politiek én voor met name veel vrouwelijke politici tot rolmodel. Maar in eigen land groeide het afgelopen jaar ook de kritiek. Julia Wouters - politicoloog, spindoctor en schrijver van het boek De zijkant van de macht, over de positie van vrouwen in de politiek - vertelt in podcast De Dag wat Jacinda Ardern internationaal voor velen een inspirerende verschijning maakte. Wat is haar erfenis en wat blijft er na haar bestorming van het wereldtoneel over van de nieuwe regels die ze daar geschreven heeft? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Van streekvervoer tot drogisterijen. Van drankenbranche tot technische groothandel … er wordt vandaag in heel wat sectoren gestaakt. Vakcentrale FNV noemt het een stakingsgolf. Toch zijn die acties lang niet voor iedereen zichtbaar of voelbaar. Dat is heel anders dan in Frankrijk, waar gisteren een landelijke actiedag werd gehouden tegen de verhoging van de pensioenleeftijd. Waarom gaat het daar heel anders dan hier, en wat levert het meeste op? In de podcast vertelt NOS Frankrijk-correspondent Frank Renout over de Franse stakingstraditie. Er is daar amper een overlegmodel, staken zit de Fransen in het bloed. Dáár wordt snel gestaakt. In Nederland is het een laatste redmiddel, vertelt vakbondshistorica Rosa Kösters. Ze doet onderzoek naar stakingen in het verleden en nu, en zij ziet wat, wanneer, een effectieve stakingsmethode is.   Reageren? mail dedag@radio.nl

Vrijdag praten defensieministers van allerlei landen over nieuwe wapenleveringen aan Oekraïne. Na het sturen van raketten en pantservoertuigen gaat het nu om meer luchtafweer en tanks. En dat laatste is al weken een heikel punt voor Duitsland. De druk op bondskanselier Olaf Scholz neemt toe. Correspondent Kysia Hekster blikt vooruit en vertelt in podcast de Dag waarom alle ogen op Duitsland gericht zijn. Volgens defensiespecialist Mart de Kruif zijn de tanks echt nodig om te voorkomen dat Oekraïne de oorlog verliest van Rusland. Reageren? Mail naar dedag@radio1.nl

Premier Mark Rutte was op bezoek bij de Amerikaanse president Joe Biden in het Witte Huis. En de chipindustrie was één van de gevoelige thema's die daar besproken werd. In het bijzonder de chipmachines van het Nederlandse bedrijf ASML uit het Brabantse Veldhoven. Het is de spil in een technologische wedloop tussen de VS en China. Wat maken ze daar in Veldhoven dat zelfs Joe Biden het erover wil hebben? Hoogleraar chipontwerp aan de TU Delft, Kofi Makinwa, vertelt in podcast de Dag hoe groot de voorsprong van ASML is met hun chipmachines. En wat dat gesprek in het Witte huis in Washington kan betekenen voor het bedrijf in Veldhoven. Reageren? Mail naar dedag@radio1.nl.

Er dreigt een medicijntekort in Nederland. Vandaag sluit een van de weinig overgebleven fabrikanten zijn deuren. Hogere medicijnprijzen lijken onvermijdelijk. Weite Oldenziel levert  grondstoffen voor medicijnen. Hij wil nu ook zelf medicijnen gaan produceren om de tekorten terug te dringen. Aukje Mantel is hoogleraar Farmacie en internationaal gezondheidsbeleid Zij denkt dat we meer zullen moeten betalen voor geneesmiddelen.

Een computerprogramma dat automatisch teksten schrijft. Aangestuurd door kunstmatig intelligentie. Een werkstuk, een e-mail, een computerscript, welke tekst ook, ChatGPT is ertoe in staat. In deze podcast praten we met Joost Schellevis, techredacteur bij de NOS over de impact van deze taalgenerator. En met Hesling Reidinga, reclameman, die al bijna niet meer zonder ChatGPT kan.

Niet alleen de spelers worden voor recordbedragen verhandeld. Ook topvoetbalclubs zélf gaan in de verkoop, en de prijzen zijn duizelingwekkend.  De Amerikaanse eigenaars van de Britse topclubs Manchester United en Liverpool willen van de clubs af, de Quatarese eigenaars van Paris Saint Germain vragen minimaal 600 miljoen euro voor een belang van vijftien procent in de club. Zijn die clubs dat geld ook waard? Wat krijg je ervoor en kun je er geld aan verdienen? In de podcast vertel voetbaleconoom Ruud Koning van de Rijksuniversiteit Groningen wat er allemaal speelt in de top van het profvoetbal. Wie heeft hier wat aan? En wat zijn de gevolgen voor het voetbal zélf? Reageren? Mail dedag@radio1.nl