De Dag

De Belgische koning Filip heeft z'n spijt uitgesproken over "de wonden uit het verleden". Die wonden gaan over Congo dat tot 1960 een kolonie van België was. De koning is voor het eerst op staatsbezoek in het land, op wat door Belgen wel de reis van dekolonisering wordt genoemd. De spijtbetuiging gaat de relatie tussen België en Congo veranderen, vertelt Sandrine Ekofo in podcast de Dag. Ekofo is geboren in Congo, opgegroeid in België en doet beleidswerk voor Congo bij Broederlijk Delen. Maar een snelle verandering verwacht ze niet, want de historie vol uitbuiting en overheersing dreunt nog pijnlijk na. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Boosheid en verdriet overheersen deze week om de dood van de 9-jarige Gino. Hij verdween vorige week na een potje voetbal en werd later op aanwijzing van een opgepakte verdachte dood teruggevonden. De 22-jarige Donny M. wordt verdacht van ontvoering en moord. Hij is een veroordeelde zedendelinquent. Het profiel van de verdachte is uitzonderlijk, zegt Wineke Smid in podcast De Dag. Al benadrukt ze dat er ook niet zoiets bestaat als een 'gemiddelde' zedenpleger. Wineke Smid is psycholoog en hoofdonderzoeker bij de Van der Hoeven kliniek waar tbs'ers worden behandeld. In die functie is ze ook betrokken bij risico-taxaties en spreekt ze met zedenplegers om te begrijpen wat er in hun hoofd omgaat en om hun gedrag beter te begrijpen. "Vaak begrijpen ze zelf niet waarom ze iets doen." In de podcast vertelt ze over deze gesprekken en wat ze in de loop der jaren heeft geleerd over gedrag en gedachtes van zedendelinquenten. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De Britse premier Boris Johnson is meermaals politiek doodverklaard, maar vooralsnog blijft hij gewoon op zijn plek. Gisteravond overleefde hij een vertrouwensstemming. Maar, zegt Bureau Buitenland-presentator en oud-correspondent Tim de Wit in podcast De Dag, hij heeft wel een serieus probleem met zijn eigen partij. Een probleem dat hij zelf heeft gecreëerd. Tim de Wit schreef het boek Wankel Koninkrijk over zijn jaren als correspondent in Groot-Brittannië. Dat waren jaren waarin hij onder meer zag hoe Boris Johnson de conservatieve partij naar zijn hand zette en volgens hem ook uitholde. Wat zijn de gevolgen van dit 'Johnsonisme'; wat betekent het voor de partij, voor de positie van Johnson zelf, en voor het hele Britse politieke systeem? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

In sommige bioscopen draait hij al en de nieuwste (en vooralsnog laatste) Jurassic World-film gaat deze week officieel in première: Jurassic World Dominion. De allereerste film in de cyclus is bijna 30 jaar oud en inmiddels wordt op meerdere universiteiten écht onderzoek gedaan naar het 'hercreëren' van dinosaurussen.  Anne Schulp is paleontoloog bij Naturalis, hoogleraar Vertebratenpaleontologie aan de Universiteit Utrecht en destijds ook gegrepen door de eerste Jurassic-films, want nooit eerder waren dino's zo levensecht in beeld gebracht. En, zegt hij in podcast De Dag, regisseur Steven Spielberg had ook goed geluisterd naar wetenschappers om ze de beesten zo realistisch mogelijk te maken.  In de podcast geeft Schulp antwoord op de vragen die de populaire cultuur én tegenwoordig ook in toenemende mate dus de wetenschap bezighouden: wat klopt er wel, wat niet en wat kán er kloppen van de Jurassic-films? Reageren? Mail dedag@radio1.nl

De oorlog in Oekraïne duurt nu 100 dagen en volgens president Zelensky heeft Rusland 20% van het land in handen. De oorlog van vandaag is een heel andere oorlog dan in de eerste weken na de invasie. En het zo eensgezinde Westen raakt verdeelder. Met name over het einde van de oorlog wordt verschillend gedacht, want moet Poetin eerst op de knieën worden gedwongen zoals de VS en het VK willen, of krijgt Rusland een kans om hier met opgeheven hoofd uit te komen, waar Europese leiders op aan lijken te sturen?  In podcast De Dag vertelt oud-ambassadeur in Oekraïne en topdiplomaat Robert Serry op welke manier er op de achtergrond nu over vrede gesproken wordt; gesprekken waar hij zelf bij adviseert. Hij vindt de geluiden uit de EU niet altijd verstandig en vooral voorbarig. Ook pleit hij voor een grotere rol van de VN.  Universitair hoofddocent Internationale Betrekkingen Laurien Crump van de Universiteit Utrecht zet uiteen hoe het Westen verdeeld raakt over de vrede, welke blokken er ontstaan en waarom nationale belangen steeds meer de boventoon gaan voeren.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Miljoenen Britten vieren het platina jubileum van Koningin Elizabeth de komende dagen. Door heel het land hangen vlaggetjes met The Queen erop en er zweven ballonnen van corgi's door de straten van Londen. Het favoriete hondenras van The Queen, die haar al die jaren al achtervolgen. De koningin van 96 wordt alom geprezen door de Britten, maar dat is in die tientallen jaren weleens anders geweest. Vrijwel altijd lag de schuld niet bij Elizabeth zelf, vertelt Royaltykenner Justine Marcella vandaag in podcast De Dag. Queen Elizabeth heeft een platina reputatie. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Na vliegschaamte bestaat er nu ook zoiets als Schipholschaamte, want de urenlange wachtrijen en chaotische taferelen van de afgelopen weken op Schiphol, doen ook president-directeur Dick Benschop het schaamrood op de kaken verschijnen, zei hij dit weekend bij Buitenhof. Deze week is voor Benschop de week van de waarheid. Vandaag moet hij tekst en uitleg geven aan een Kamercommissie en morgen verloopt een deadline van de vakbonden voor betere arbeidsvoorwaarden voor het personeel op Schiphol. Ondertussen wordt hardop de vraag gesteld of Benschop wel de geschikte man is om deze crisis vlot te trekken. Benschop staat met zijn rug tegen de muur en heeft het daar zelf naar gemaakt, zegt luchtvaartverslaggever voor NH nieuws Doron Sajet in podcast De Dag. En oud-aandeelhoudersactivist en allround grote bedrijven-expert Peter Paul de Vries ziet een falende crisismanager die als Schiphol beursgenoteerd was geweest, allang had moeten vertrekken. De Nederlandse staat heeft als grootaandeelhouder van Schiphol volgens hem alle reden om ontevreden te zijn.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Namen van rechercheurs die zijn weggelakt uit dossiers, rechters die niet meer in beeld mogen of namen van officieren van justitie die worden vervangen voor nummers: het komt steeds vaker voor. De afgelopen twee jaar zijn in 39 strafzaken officieren van justitie geanonimiseerd. In de zaak rond de moord van Peter R. de Vries, die volgende week inhoudelijk begint, is het complete strafdossier zelfs geanonimiseerd.  NOS-justitieredacteur Remco Andringa vertelt in podcast De Dag hoe de zware misdaad het gevaarlijker heeft gemaakt om voor de rechtsstaat te werken en welke gevolgen dat heeft voor advocaten, officieren van justitie en rechters, maar ook voor verdachten én voor de rechtsspraak in bredere zin. Reageren? Mail dedag@radio1.nl

Op de website van de BBC verschenen deze week de foto's van bijna drieduizend Oeigoeren die vastzitten in Chinese strafkampen. De Britse omroep kreeg via een hacker tienduizenden documenten en foto's in handen. De informatie is onthullend en onthutsend, vooral voor gevluchte familieleden die in die berg informatie direct op zoek gingen naar bekenden.  China-correspondent Sjoerd den Daas sprak twee van hen, beiden hoorbaar aangeslagen. Mighrigul Musa en Abdurahman Hasan herkenden familie en kennissen op de foto's.  Ook de Oeigoerse Ahmedjan Kasim, die op 15-jarige leeftijd naar Nederland vluchtte, begon te spitten. "Ik heb gisteravond nog uren gezocht naar mijn vader," vertelt hij in de podcast. Hij vond hem niet. Toch zijn de gehackte documenten voor Kasim van het grootste belang. De wereld kan en mag volgens hem niet meer wegkijken.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl

In de plaats Uvalde in de Amerikaanse staat Texas schoot een 18-jarige jongen deze week 19 basisschoolkinderen dood en ook 2 leraren. Het is de grootste schietpartij in Texas ooit en de grootste in heel de VS in 10 jaar tijd. In die 10 jaar zijn er 900 schietpartijen op scholen geweest.    Hoewel de kans op een schietpartij op school nog altijd klein is, hebben Amerikaanse ouders én kinderen leren leven met het idee dat dit kan gebeuren, zegt oud-Amerika correspondent Hans Klis in podcast De Dag. Voor zijn boek 'Generatie Columbine' deed hij onderzoek naar schietpartijen op scholen en naar de gecompliceerde verhouding die Amerikanen met wapens hebben. Klis vertelt hoe Amerikanen zich proberen aan te passen aan de dagelijkse realiteit waarin strengere wapenwetten uitblijven.  Reageren? Mail dedag@radio1.nl